پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
دیجیکالا به‌تازگی از سرویس جدید خود با عنوان «دیجیکالا جت» رونمایی کرده است؛ محصول جدیدی که در حال حاضر عرضه‌کننده کالاهای سوپرمارکتی و تُندمصرف است و تنها شهروندان ساکن تهران، کرج، مشهد، شیراز و اصفهان می‌توانند مشتریان آن باشند. شباهت این محصولات با سرویس از پیش راه‌اندازی‌شده Digikala Fresh که کالاهای سوپرمارکتی را عرضه می‌کرد، بسیاری را به این فکر فرو برده که دیجیکالا جت چه تفاوتی با سرویس سوپرمارکتی آنلاین دیجیکالا دارد و دیجیکالا با راه‌اندازی آزمایشی دیجیکالا جت چه اهدافی را دنبال می‌کند؟ راه‌پرداخت در کلاب‌هاوسی که با حضور مدیران دیجیکالا جت برگزار کرده، به این سؤالات پاسخ داده است.
باگذشت نزدیک به 15 سال از زمان تأسیس «دیجیکالا»، حالا یکی از فروشگاه‌های خرده‌فروشی آنلاین شناخته‌شده در ایران است. این شرکت تجارت الکترونیکی که با فروش آنلاین کالاهایی از جمله لوازم الکترونیکی در میان ایرانیان محبوب شد، حالا با عرضه بیش از پنج میلیون کالای متنوع از بیش از 160 هزار فروشنده به یکی از بزرگ‌ترین فروشگاه‌های آنلاین بدل شده است. دیجیکالا حتی تلاش کرده تا به نیازهای روزمره مشتریان پاسخ دهد و به همین منظور با راه‌اندازی سوپرمارکت آنلاین خود کالاهای خوراکی؛ از لبنیات گرفته تا مواد پروتئینی، میوه، سبزی‌ها، انواع تنقلات و نان را نیز عرضه کرده است. با این حال اما ایده‌های جدیدی در ذهن مدیران این شرکت شکل گرفته است. ایده‌ای چون راه‌اندازی آزمایشی «دیجیکالا جت» که محصولات سوپرمارکتی را متمایز از Digikala Freshعرضه می‌کند. این تمایز را می‌توان در سرعت سرویس‌دهی و ارسال کالاها به دست مشتریان مشاهده کرد. مدیران این شرکت، در گفت‌وگوی کلاب‌هاوسی با راه پرداخت جزئیات بیشتری درباره مدل کسب‌وکاری جدید دیجیکالا ارائه دادند که با هم می‌خوانیم.
زیر و بم دیجیکالا جت
علیرضا کامرانیان‌فر، مدیرکل توسعه کسب‌وکار گروه دیجیکالا در کلاب‌هاوس راه پرداخت در تشریح مدل کسب‌وکاری جدید دیجیکالا گفت: «دیجیکالا جت را می‌توان یک مدل ارسال بر اساس نیاز مشتری (On demand) تعریف کرد که تمرکز آن روی کالاهای سوپرمارکتی و تندمصرف است. این مدل شامل پردازش و ارسال بدون تأخیر کالاست. به این معنی که پس از ثبت سفارش توسط کاربر و پردازش کالا توسط فروشنده، کالا ظرف کمتر از30 دقیقه به مقصد ارسال می‌شود و به دست مصرف‌کننده می‌رسد.»
مدیرکل توسعه کسب‌وکار گروه دیجیکالا با بیان اینکه مدل On demand در مقابل مدل زمان‌بندی‌شده (Scheduled) قرار می‌گیرد، گفت: «در مدل زمان‌بندی‌شده کاربر زمان مشخصی را برای دریافت سفارش مشخص می‌کند و پس از پردازش سفارش توسط فروشنده یا پلتفرم، کالا در بازه زمانی مورد تقاضا برای مصرف‌کننده ارسال می‌شود.»
او درباره دلیل حرکت دیجیکالا به سمت توسعه چنین پلتفرمی گفت: «گروه دیجیکالا مشتاق و علاقه‌مند به مدلهای کسب‌وکاری جدید مبتنی بر فناوری است؛ کسب‌وکار‌هایی که در حوزه تجارت الکترونیکی و صنایع نزدیک به تجارت الکترونیکی جای می‌گیرند.»
کامرانیان‌فر افزود: «در تعاملاتی که با مشتریان داشتیم، این بازخورد را دریافت کردیم که آنها خواهان دریافت سریع‌تر کالاهای سوپرمارکتی هستند. دلایل زیادی برای این نیاز وجود دارد. تفاوت رفتار خرید کالاهای اولیه (commodity) با سایر کالاها توسط مردم یکی از دلایل به وجود آمدن این نیاز است. برای مثال زمانی که می‌خواهید یک کالای دیجیتال مانند لپ‌تاپ یا تلفن همراه خریداری کنید، مشخصات محصول، ویژگی‌ها و حتی نظرات کاربران را مورد بررسی قرار می‌دهید. فروشندگان مختلف را پیدا می‌کنید و آنها را با نیاز خود تطبیق می‌دهید و در نهایت تصمیم به خرید می‌گیرید. در واقع برای این خرید برنامه‌ریزی می‌کنید. اما افراد به‌صورت غیربرنامه‌ریزی‌شده کالاهای اولیه را خریداری می‌کنند و این ویژگی سبب می‌شود که افراد تمایل داشته باشند که هر لحظه که کالا را سفارش دادند، آن را دریافت کنند.»
او در دسترس بودن کالاهای اولیه را از دیگر دلایل به وجود آمدن نیاز سرعت تحویل کالاهای سوپرمارکتی عنوان کرد و افزود: «عموماً کالاهای اولیه در سطح شهر وجود دارند و می‌توان در کمترین زمان ممکن آنها را تهیه کرد. دیجیکالا هر زمان که مدل کسب‌وکاری جدیدی را توسعه می‌دهد، از خود می‌پرسد که بهترین جایگزین بعد از این مدل کسب‌وکاری چه می‌تواند باشد. به عبارتی مشتری در صورتی که سرویس دیجیکالا را دریافت نکند، از چه مسیری نیاز خود را برطرف می‌کند. در رابطه با کالاهای سوپرمارکتی شهروندان بسیار سریع و آسان می‌توانند نیاز خود را از طریق سوپرمارکتهای اطراف محل زندگی خود برطرف کنند.»
نرخ نفوذ فروشگاه‌های فیزیکی؛ چالش فروشگاه‌های اینترنتی در ایران
او با اشاره به نرخ نفوذ بالای فروشگاه‌های فیزیکی در ایران گفت: «بر اساس آمارهای منتشرشده، 220 هزار فروشگاه فیزیکی در آمریکا در سال 2020 به ثبت رسیده است. این در حالی است که بنا بر گزارش مرکز آمار در سال 1395 تعداد 170 هزار فروشگاه فیزیکی در ایران وجود داشته است. به عبارتی تعداد فروشگاه‌هایی که شهروندان ایرانی می‌توانند به‌سرعت نیاز خود را از طریق آنها برآورده کنند، بسیار زیاد است.»
کامرانیان‌فر، مهم‌ترین ویژگی که سوپرمارکتهای آنلاین را از سوپرمارکتهای فیزیکی متمایز می‌کند، سرعت در تحویل کالا عنوان کرد و افزود: «نیاز مشتریان به تحویل سریع کالا، دیجیکالا را به این سمت سوق داد که روی نیاز مشتریان متمرکز شود و پلتفرمی را برای تهیه و ارسال کالاهای سوپرمارکتی و تندمصرف طراحی و راه‌اندازی کند.»
جهش درآمدی سوپرمارکتهای آنلاین در جهان با شیوع کرونا
مدیرکل توسعه کسب‌وکار گروه دیجیکالا افزود: «شیوع گسترده کرونا در ایران عامل دیگری بود که دیجیکالا را برای اجرای این تصمیم خود مصمم‌تر کرد. جهش صنایع به سمت کسب‌وکارهای دیجیتال در این دوران غیرقابل پیش‌بینی بود. در حوزه فروش آنلاین کالاهای سوپرمارکتی نیز اتفاقات عجیبی رخ داد. مثلاً درآمد اپلیکیشن سوپرمارکتی GETIR در ترکیه در سال 2020 نسبت به 2019 پنج‌برابر شد. این جهش درآمدی قابل پیش‌بینی بود. قرنطینه اجرا شده بود و فروشگاه‌های سوپرمارکتی آنلاین بهترین راه برای خرید به حساب می‌آمدند.»
او با اشاره به رشد پنج‌برابری درآمد ماهانه اینستاکارت در سال 2020 به واسطه شیوع ویروس کرونا در جهان گفت: «تقریباً این رشد درآمدی در همه بازیگران حوزه سوپرمارکتهای آنلاین، به‌خصوص آنهایی که بر اساس مدل On demand فعالیت می‌کردند، دیده می‌شود.»
کامرانیان‌فر به تأثیرگذاری رشد درآمد پلتفرم‌ها در ارزش‌گذاری آنها اشاره کرد و گفت: «ارزش اینستاکارت در سال 2020 با رشد پنج‌برابری روبه‌رو شد و ارزش آن از نزدیک هشت میلیارد دلار به 40 میلیارد دلار افزایش یافت. ارزش اپلیکیشن سوپرمارکتی GETIR نیز از کمتر از یک میلیارد دلار در ابتدای سال 2020 به هفت میلیارد دلار در پایان این سال افزایش یافت.»
او با بیان اینکه آمارهای جهانی درباره رشد درآمدی پلتفرم‌ها، سیگنالی برای دیجیکالا بود، گفت: «پس از آنکه تصمیم گرفتیم همانند پلتفرم‌های جهانی از رشد این بازار استفاده کنیم، مدلهای کسب‌وکاری متفاوتی را مطالعه کردیم، نیاز مشتریان، شرایط بازار و رقابت را در نظر گرفتیم و در نهایت تصمیم گرفتیم با ترکیبی از فروش مستقیم از دارکاستورها (خرده‌فروشی‌ها یا مراکز توزیع اختصاصی و منحصراً برای خرید آنلاین کالا) و همکاری با فروشگاه‌های زنجیره‌ای و خوش‌نام در حوزه فروشگاه‌داری (Retail) وارد بازار شویم. در نیمه دوم سال 1399 طرح تجاری، مدل کسب‌وکاری و زیرساخت‌های فنی و عملیاتی آن را توسعه دادیم؛بهار 1400 بود که کسب‌وکار جدیدمان با برند «دیجیکالا جت» در فاز آزمایشی معرفی و اجرا شد.»
حرکت از خرید کلاسیک به سمت تحویل فوری
محمدرضا کریمی، مدیر کسب‌وکار دیجیکالا جت در ادامه با اشاره به نیازسنجی از مشتریان سوپرمارکت آنلاین دیجیکالا و تمایل آنها به دریافت سریع‌تر کالاهای سوپرمارکتی افزود: «در دو سال گذشته با نگاهی به اطلاعات و آمارهای مشتریان به این نتیجه رسیدیم که تمایل دارند هرچه بیشتر به آنها نزدیک شویم. به همین خاطر سعی کردیم به استراتژی‌های مختلفی فکر کنیم؛ همان‌طور که در سال‌های اخیر نیز تلاش کردیم استراتژی خود را از پردازش و ارسال متمرکز (centralized) به غیرمتمرکز (decentralized) تغییر دهیم تا بتوانیم خدمات بهتری را به مشتریان خود ارائه کنیم و در زمان کمتری کالاها را به دست آنها برسانیم.»
او به مشارکت دیجیکالا با فروشگاه‌های زنجیره‌ای اشاره کرد و افزود: «کنترل بر موجودی کالاها توسط پلتفرم‌ها یکی از چالش‌هایی است که در این بازار وجود دارد. فروشگاه‌های آنلاین هر چقدر که بتوانند بر موجودی کالاهای خود توسط زیرساخت‌های ایجادشده، تسلط پیدا کنند، می‌توانند سرویس بهتر و سریع‌تری را به مشتری ارائه دهند. با توجه به این موضوع تلاش کردیم مدل خود را از متمرکز بودن انبار کالاها به مدل غیرمتمرکز بودن محل تهیه کالاها تبدیل کنیم تا در زمان کوتاه‌تری کالاها را به مشتریان برسانیم.»
کریمی با اشاره به کاهش مدت‌زمان تحویل کالاها در سرویس دیجیکالا جت به زیر30 دقیقه گفت: «دیجیکالا درصدد است با توجه به زیرساخت‌های لجستیکی و منابعی که در اختیار دارد، خرید کلاسیک را به سمت تحویل فوری تغییر دهد.»
دیجیکالا جت؛ رقیب یا حامی سوپرمارکتهای آفلاین!
حمیدرضا پاکروان، معاون اجرایی دیجیکالا جت در پاسخ به این سؤال که آیا این شرکت وارد رقابت با سوپرمارکت‌ها شده یا خیر، گفت: «عموماً دیجیکالا جت نمی‌تواند رقیب مستقیم سوپرمارکت‌ها باشد؛ چراکه در نهایت می‌خواهد از فروش فروشگاه‌های آفلاین حمایت کند. در نتیجه فقط فضای خرید مردم عوض شده است.»
او با اشاره به استقبال مردم از خرید آنلاین کالا پس از شیوع ویروس کرونا در ایران گفت: «اگر دیجیکالا فضای فروش دیجیکالا جت را تنها به دارکاستورها یا جتمارتها محدود کرده بود، شاید به‌عنوان رقیب سوپرمارکت‌ها شناخته می‌شد، اما در فضای طراحی‌شده کنونی چنین رقابتی وجود ندارد.»
پاکروان، از همکاری دیجیکالا جت با شرکای مختلف، دارکاستورها و جتمارتها برای تأمین کالاهای سوپرمارکتی خبر داد و گفت: «دارکاستورها از جمله شرکای دیجیکالا جت هستند که دیجیکالا آنها را جت‌مارت نام‌گذاری کرده است؛ فروشگاه‌هایی که درهایشان به روی مشتریان بسته است، ولی امکان خرید کالا از طریق ثبت سفارش وجود دارد.»
او با اشاره به نوع قراردادهای دیجیکالا جت با این فروشگاه‌ها گفت: «دیجیکالا جت قراردادهای متفاوتی با شرکای خود منعقد کرده است. از آنجایی که برخی شرکای دیجیکالا را فروشگاه‌های دارای «حق امتیاز» (franchise) تشکیل می‌دهند، بنابراین دیجیکالا جت قراردادی ثابت با دفتر مرکزی و قرارداد دیگری با فروشگاه‌های آن منعقد می‌کند. فروشگاه «یاران دریان» از جمله این فروشگاه‌ها هستند که توسط یک دفتر مرکزی اداره می‌شوند. در این فروشگاه بخشی از کالاهایی که به فروش می‌رسد، از طریق قراردادهایی که شرکت‌های تأمین‌کننده و تولید‌کننده با دفتر مرکزی منعقد کرده‌اند، ارسال می‌شود.»
معاون اجرایی دیجیکالا جت افزود: «همچنین دیجیکالا جت قرارداد دیگری با فروشگاه‌های زنجیره‌ای که حق امتیاز از آن خودشان است، منعقد می‌کند. این قراردادها در حال نهایی‌شدن است و به‌زودی آنها را در پلتفرم خود خواهیم داشت.»
پاکروان درباره نحوه پوشش‌دهی و ارسال کالا به همه مناطق تهران و کرج گفت: «یکی از پیش‌نیازهایی که در دیجیکالا جت به آن پرداخته‌ایم، گسترش پوشش‌دهی و خدمات‌رسانی به کلیه مناطق مختلف تهران است. در پلتفرم دیجیکالا جت هم‌اکنون امکان پوشش‌دهی به کلیه مناطق تهران، کرج و مشهد مهیا شده است.»
وجه تمایز دیجیکالا جت و Digikala Fresh در چیست؟
علیرضا کامرانیان‌فر، مدیرکل توسعه کسب‌وکار گروه دیجیکالا در پاسخ به این سؤال که چه نیازی برای راه‌اندازی دیجیکالا جت با وجود سوپرمارکت دیجیکالا احساس می‌شد، گفت: «نزدیک‌ترین مدل کسب‌وکاری به دیجیکالا جت، Digikala Fresh بود که در سال 1397 در دیجیکالا راه‌اندازی شد. اگرچه در ظاهر این دو محصول شباهت بسیاری به یکدیگر دارند، اما وجه تمایز آنها در سبد ارزشی متمایزی است که دیجیکالا جت نسبت به Digikala Fresh دارد.»
او به سه المان اصلی سبد ارزش پیشنهادی به مشتری از جمله تنوع کالایی، قیمت، زمان تحویل در دیجیکالا جت اشاره کرد و افزود: «طبیعتاً زمان تحویل کالا به مشتری در سرویس Digikala Fresh طولانی‌تر است، اما تنوع کالای بالاتری را شامل می‌شود. 10 هزار کالا با قیمت مناسب در این محصول وجود دارد که از تخفیف‌های مختلفی برخوردارند.»
مدیرکل توسعه کسب‌وکار گروه دیجیکالا با بیان اینکه در سبد ارزش دیجیکالا جت روی موضوع سرعت تمرکز شده است، گفت: «طبیعتاً در دیجیکالا جت محصول با سرعت بیشتری به مشتری تحویل داده می‌شود، اما قطعاً تنوع کالایی که در Digikala Fresh وجود دارد، در دیجیکالا جت نیست. ضمن اینکه برخی کالاها در دیجیکالا جت از تخفیف برخوردار نیستند.»
او سبد ارزش پیشنهادی متفاوت را مهم‌ترین وجه تمایز دیجیکالا جت با Digikala Fresh عنوان کرد و افزود: «می‌توان گفت دیجیکالا جت یک مدل کسب‌وکاری مکمل Digikala Fresh است، نه جایگزین آن.»
کامرانیان‌فر با بیان اینکه مدل کسب‌وکاری Digikala Fresh نیازمند سرمایه‌گذاری بسیار برای زیرساخت‌های عملیاتی بود، گفت: «ورود Digikala Fresh به شهرهای دیگر با دشواری همراه بود، اما مدل دیجیکالا جت مدل غیرمتمرکز و مقیاس‌پذیر است و این باعث می‌شود راحت‌تر بتوان توسعه جغرافیایی را در حوزه کالاهای سوپرمارکتی دنبال کرد.»
دیجیکالا جت؛ بازیگر مکمل سرویس‌های دیجیکالا
او با بیان اینکه دیجیکالا جت می‌تواند به یک سرویس مکمل برای سایر سرویس‌های این شرکت بدل شود، گفت: «به‌عنوان مثال، سرویس اشتراک دیجی‌پلاس حدود یک سال است که راه‌اندازی شده و ما می‌توانیم در دیجیکالا جت مزایای ویژه‌ای را برای کاربران دیجی‌پلاس در نظر بگیریم یا در آینده خرید اقساطی را دیجیکالا جت بگنجانیم.»
مدیرکل توسعه کسب‌وکار گروه دیجیکالا در پاسخ به این سؤال که آیا دیجیکالا جت برای ارائه سایر محصولات دیجیکالا توسعه خواهد یافت، گفت: «دیجیکالا همواره آماده تجربه مدلهای کسب‌وکاری جدید برای گروه‌های کالایی متعدد است. تصور می‌کنیم که تمرکز ما در شروع کار روی محصولات تندمصرف باشد، اما در نظر خواهیم داشت تا سایر محصولات مورد نیاز مشتریان را در ظرف کمتر از 30 دقیقه عرضه کنیم؛ بنابراین کار را با تمرکز روی کالاهای سوپرمارکتی و تندمصرف آغاز کرده‌ایم، ولی به توسعه و آزمایش این تجربه روی سایر کالاها نیز فکر می‌کنیم.»
نگاه متفاوت دیجیکالا به بازار
امیر پاشا، معاون بازاریابی گروه دیجیکالا همچنین درباره دلایل ورود نکردن دیجیکالا به بازارهای بکر و بدون رقابت گفت: «اساساً استراتژی گروه دیجیکالا از درون به بیرون نشئت می‌گیرد. اگر موشکافانه به اجزای گروه دیجیکالا دقت کنید، متوجه می‌شوید که این شرکت بر ارائه بهترین سرویس‌دهی به مشتریان متمرکز است تا به این توجه کند که در بازار چه موقعیتی وجود دارد و رقابت در کدام بازار کمتر است.»
او با بیان اینکه بسیاری از گروه‌های کسب‌وکاری آنلاین در ایران و جهان نیز بر فرصت‌ها متمرکز هستند، اما این نگاه در دیجیکالا وجود ندارد، گفت: «دیجیکالا جت یک سرویس سریع است که بر اساس نیازهای برنامه‌ریزی‌نشده مشتریان طراحی شده و محصولات سوپرمارکتی و تندمصرف نیز در گروه اول نیازهای غیربرنامه‌ریزی‌شده قرار می‌گیرد.»
سرویس‌های شبانه‌روزی دیجیکالا جت در آینده
محمدرضا کریمی، مدیر کسب‌وکار دیجیکالا جت با اشاره به اهداف این شرکت در آینده گفت: «دیجیکالا با طراحی دیجیکالا جت سعی دارد سطح سرویس‌دهی به مشتریان در زمینه ارسال و تحویل سریع کالا را افزایش دهد. به همین ترتیب این شرکت، سطح سرویس‌دهی به مشتریان در زمینه کیفیت محصولات را نیز در نظر خواهد گرفت و با توجه به قدرت تأمین کالایی که در Digikala Fresh وجود دارد، امیدوار است بتواند محصولاتی با بهترین کیفیت ارائه دهد.»
او با اشاره به ارائه سرویس در دیجیکالا جت از 8 صبح تا 12 شب گفت: «ما در تلاشیم با توجه به نیازی که تهران در ارائه سرویس‌های شبانه دارد، از طریق شرکایمان که به‌طور 24ساعته فعال هستند، به‌صورت شبانه‌روزی به ارائه خدمات به مشتریان بپردازیم.»
