پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
روند جهانی از روی نیاز
پررنگ‌شدن نقش اجتماعی نسل جدید و به‌دنبال آن بروز نیازهای نو در جوامع، می‌تواند توجیه مناسبی برای ایجاد نئوبانک‌ها باشد.
ماهنامه عصر تراکنش شماره ۴۶ / سال 2015 بود که نئوبانک‌ها در رقابت با بانک‌های سنتی شکل گرفتند. البته منظور از نئوبانک، ارائه خدمات الکترونیکی در سرویس‌های اینترنت‌بانک و موبایل‌بانک توسط بانک‌های سنتی نیست. هویت واقعی نئوبانک مستقل از هرگونه فیزیک است. این شعب مجازی در تلاش‌اند تا تمامی خدمات بانکی؛ اعم از احراز هویت، افتتاح حساب، دریافت وام و… را فقط با استفاده از تلفن همراه به مشتریان عرضه کنند.
نئوبانک‌ها در چند سال گذشته، رشد قابل ملاحظه‌ای در نقاط مختلف دنیا داشتند؛ به حدی که بیش از ۱۵ مؤسسه در بریتانیا مجوز تأسیس بانک دیجیتالی دریافت کرده‌اند. این محبوبیت که باعث کاهش هزینه‌ها و در پی آن استفاده بهینه‌تر از منابع مالی می‌شود، از روحیات و نیازهای نسل آمیخته با فناوری نشئت می‌گیرد. نئوبانک‌ها علاوه بر حذف قید زمان و مکان و فواید ذاتی‌شان، بخشی از اقبال خود را مدیون پاندمی کرونا هستند. البته نمی‌توان کرونا را تنها عامل رشد نهال نئوبانک برشمرد، اما می‌توان آن را عاملی تأثیرگذار در به فکر افتادن کشورهایی مانند ایران برای آفرینش این مفهوم خواند.
در نظر گرفتن تمامی این موارد، این سؤال را طرح می‌کند که نئوبانک‌ها در ایران برای رفع نیاز و از روی ضرورت در حال خلق‌شدن هستند یا به‌دنبال روندهای جهانی به این سمت حرکت می‌کنیم؟ در همین خصوص از 8 صاحب‌نظر درباره علل خلق نئوبانک و چالش‌های آن در صنعت بانکداری ایران پرسیده‌ایم.
ایران جزئی از دهکده جهانی
سیدمحمدرضا مصطفوی، مدیر اجرایی فناوری اطلاعات بانک قرض‌الحسنه رسالت
کشور ایران نیز جزئی از دهکده جهانی بوده و همواره تأثیرات پیشرفت فناوری با توجه به جمعیت جوان کشور، بسیار در آن مشهود است. با توجه به نیاز جامعه جوان کشور به ارائه خدمات نوین بانکی و منطبق با فناوری‌های روز دنیا در بسترهای اپلیکیشن موبایلی و پلتفرم‌های جدید؛ بانک قرض‌الحسنه رسالت نیز از سه سال پیش به سمت یکپارچه‌سازی، امن‌سازی و انطباق سرویس‌های بانکی بر بسترهای نوین ارائه خدمات رفته تا ضمن افزایش دسترس‌پذیری خدمات نسبت به رضایت‌مندی حداکثری مشتریان اقدام کرده باشد.
مطمئناً راه‌اندازی هر بستر و زیرساخت جدید و حتی ارائه خدمات ارزش‌افزوده جدید در بسترهای فعلی نیازمند فرهنگ‌سازی و استفاده مناسب جهت بهره‌برداری حداکثری در جامعه خواهد بود؛ کمااینکه این موضوع در چند سال اول راه‌اندازی در بانک‌های مطرح اروپایی از جمله N26 نیز وجود داشته است، ولی با جذابیت‌های ایجادشده در بسترهای نرم‌افزاری این بانک، اکنون 40 درصد مشتریان این بانک بالای 40 سال هستند؛ به گونه‌ای که جریان حضور بومیان و ساکنان عصر دیجیتال را تحت‌الشعاع خود قرار داده است.
یکسان‌بودن اصل مسئله در ایران و جهان
علی چهارلنگی، مدیرعامل فناوران انصار
این پرسش یک مرزبندی کاذب میان ضرورت و نیاز بازار در ایران با روندهای جهانی ایجاد می‌کند. درست است که گروهی همواره در تلاش‌اند تا ایران را جزیره‌ای جداشده از سایر جهان جلوه دهند، اما نیازهای مردم ایران و واقعیت‌های اقتصاد و فناوری ایرانیان جدا از نیازهای سایر مردم جهان و لاجرم، روند جهانی صنعت بانکداری و پرداخت نیست.
اصل مسئله در ایران و سایر جهان یکی است؛ با گسترش فناوری دیجیتال و صرفه اقتصادی چشم‌گیر آن نسبت به بانکداری سنتی، صنعت بانکداری سنتی مبتنی بر شعبه و ساختمان و انبوهی از کارمندان صف و ستاد در حال استحاله و بلاموضوع‌شدن است و صرفه اقتصادی و نیاز به کاهش هزینه تمام‌شده سرویس، دیر یا زود نیاز به نئوبانک را از ژرفا به سطح می‌آورد. نئوبانک یک نهاد مستقل نیست. نئوبانک بخشی از اکوسیستم بانکداری دیجیتال است و مانند هر اکوسیستم دیگری، همه موجودیت‌های آن باید در توازن و توسعه به بلوغ یکسانی رسیده باشند. در این زمینه تقدم با راهبرد برنامه ملی توسعه و قوانین بالادستی و بعدها قوانین نظارتی و رگولاتوری و سپس دیگر زیرساخت‌های فنی و فرهنگی است تا یک اکوسیستم زنده و پایدار نئوبنکینگ پدیدار شود.
نئوبانک بدون حمایت قانون‌گذار و نهادهای رگولاتوری، قضایی و انتظامی و بدون آگاهی و توسعه فرهنگ بهره‌برداری از نئوبانک هم بالأخره جایش را در صنعت بانکداری باز خواهد کرد، اما هزینه بیشتری را بر اکوسیستم تحمیل خواهد کرد. این هزینه نیز، هم از بُعد اقتصادی و هم اعتماد جامعه به این نهاد نوپا اهمیت دارد.
تغییر انتظار دریافت‌کنندگان خدمت
حسین اسلامی، مدیرعامل هلدینگ نگاه
پیش‌تر دریافت خدمات ما از بانک‌ها منحصر به حضور در شعب و سپس در قالب استفاده از محصولات دیجیتال مانند اینترنت‌بانک و موبایل‌بانک بود. هم‌راستا با رشد فین‌تک‌ها و بیگ‌تک‌ها، مردم متوجه شدند برای خرید نیازمند دریافت اعتبار در پلتفرم تجارت الکترونیکی هستند و برای اخذ ویزا به دریافت گواهی تمکن در پلتفرم‌های ویزای الکترونیکی احتیاج دارند. افزایش نیاز مردم در مواردی از این جنس باعث شد بانک‌ها نهتنها در شعب؛ بلکه در محل‌های دیگر خارج از شعب و در پلتفرم‌های غیربانکی حضور فعال و جدی داشته باشند. از این منظر نئوبانک‌ها ضرورت‌اند. از منظری دیگر، روندهای جهانی نیز در این آفرینش تأثیرگذار هستند. از آنجایی که دیگر با ارائه سرویس‌های قدیمی نمی‌توان نسل Z را جذب کرد، بانک‌ها و مجموعه‌های مالی، خود به فکر ایجاد نئوبانک افتاده‌اند. ویروس منحوس کرونا نیز با وجود همه آسیب‌هایی که به بشریت وارد کرده، به پیشرفت و توفیق بانک‌ها و بسیاری از مجموعه‌های مالی و اعتباری در زمینه‌های خدمات غیرحضوری منجر شده و همزمان سبک زندگی مردم به سمت سپری‌کردن زمان بیشتر در فضای مجازی سوق پیدا کرده است. بر همین اساس، هر دو عامل ضرورت و تأثیرگذاری روندهای جهانی در ظهور نئوبانک‌ها در ایران دخیل هستند.
قطعاً هرگونه نوآوری و خلاقیت، ادبیات و روحیات جدیدی را برای دریافت‌کنندگان خدمات به همراه دارد. انتظار خدمت‌گیرندگان با ظهور نئوبانک‌ها تغییر کرده؛ پس باید رویکرد ارائه‌دهندگان خدمت نیز تغییر کند. با ظهور نئوبانک‌ها، هم رگولاتور، تنظیم‌گری متفاوت‌تری را دنبال می‌کند و هم مخاطب عام، تجربیات جدیدتری خواهد داشت. فین‌تک‌ها و بیگ‌تک‌ها باید با همراهی حداکثری به تکمیل مثلث نئوبانک/دریافت‌کننده خدمت/فین‌تک کمک کنند. بدیهی است که در هر سه ضلع این مثلث چالش‌هایی وجود دارد.
در ضلع اول، بانک‌ها باید نهتنها در حوزه فناوری؛ بلکه در حوزه‌های سازمان، روش‌ها، امنیت و پول‌شویی نیز تغییراتی جدی ایجاد کنند. فین‌تک‌ها و بیگ‌تک‌ها نیز باید بپذیرند که بدون همراهی نئوبانک‌ها، ممکن است در بازارهای آتی حرفی جدی برای گفتن نداشته باشند و در ضلع سوم این مردم ایران‌اند که مثل گذشته در تغییر سبک زندگی خود، علاقه‌مند به تجربه خدمات جدید در محل نیاز به آن خدمات هستند. همچنین عامه مردم باید با تغییر سبک زندگی و دیدگاه‌شان، خود را با شرایط جدید وفق دهند. از این به بعد مشتریان شبکه بانکی برای دریافت هر نوع خدمتی اعتبارسنجی می‌شوند و رفتار آنها تأثیری مستقیم در نحوه اعتبارسنجی‌شان دارد.
تسهیلگر فرایندهای روتین مالی
محمدعلی بخشی‌زاده، قائم‌مقام هلدینگ فناوری اطلاعات بانک صادرات
صنعت بانکداری ایران در مسیر گذر از بانکداری سنتی و حرکت به سمت الکترونیکی و سپس دیجیتالی‌شدن، در هر مقطع، با توجه به شرایط و موقعیت‌های موجود تجربیاتی را به دست آورد. به‌عنوان مثال، ظهور و بروز شرکت‌های استارت‌آپی و فین‌تکی از دلایل پیدایش نئوبانک‌ها هستند. زمانی که با تعدد شرکت‌ها و ایده‌های جذاب خلاقانه روبه‌رو می‌شویم، به ناچار باید ظرفیت لازم برای پذیرش این شرکت‌ها را داشته باشیم. با نگاه‌کردن به ترندهای بین‌المللی و مجموعه‌های بزرگی که به این سمت رفته‌اند، درمی‌یابیم که همگی متأثر از همین رویکرد و تحول بوده‌اند.
در هر مقطع زمانی، برای رفع نیازهای مردم مفهومی خلق می‌شود؛ مانند مفهوم بانکداری باز. این مفهوم ضمن پیشرفت سریع، جایگاه خود در ایران را نیز پیدا کرده است. ولی آیا با قرار دادن این مفاهیم و سرویس‌هایی مانند کیف پول الکترونیکی در اختیار فین‌تک‌ها، موفق به رفع نیاز این مجموعه‌ها شده‌ایم؟ پاسخ خیر است؛ چراکه در حال حاضر، حرکت عمومی جامعه ما به سمت سرویس‌های غیرحضوری است. بانک‌ها باید در راستای رفع نیازهای مختلف؛ از نیازهای روزمره گرفته تا نیازهای مجموعه‌های ارائه‌دهنده سرویس‌ها تکمیل‌کننده زنجیره ارزش باشند.
بر همین اساس، برای تکمیل این زنجیره باید به سمت یک مفهوم جدید به اسم نئوبانک برویم؛ این همان مفهومی است که دنیا به آن گرایش پیدا کرده و بی‌شک شاهد افزایش ضریب نفوذش خواهیم بود. با وجود ضرورت وجود نئوبانک‌ها در ایران، نکته قابل تأمل این است که آیا در شرایط کنونی، ظرفیت پذیرش نئوبانک وجود دارد؟ شاید زیرساخت‌های نئوبانک باید از ابتدا خلق و پایه‌ریزی شود؛ زیرا اتصال برخی ابزارها به بانکداری سنتی، به شکل وصله و پینه نئوبانک محسوب نمی‌شود. نئوبانک واقعی زیرساختی مجزا و متفاوت دارد و جایگاه شرکت‌های خلاق ایده‌پرداز (استارت‌آپ‌ها، فین‌تک‌ها و مجموعه‌های فعال ایجاد ارزش) در آن، از ابتدا مشخص است.
با این تعاریف هنوز تا تحقق مفهوم واقعی نئوبانک فاصله زیادی داریم. قاعدتاً هر فناوری جدیدی چالش‌های خود را دارد. از جمله این چالشها ـ با توجه به ارائه خدمات غیرحضوری ـ چالش‌های امنیتی است. گرچه راه‌حل‌های زیادی برای به حداقل رساندن این چالشها ارائه می‌شود، اما هنوز برخی چالشها به قوت خود باقی هستند. از دیگر چالش‌های موجود، اندازه این کسب‌وکار است. به‌طور مثال در بخش تسهیلات و تعهدات کلان، فعلاً نمی‌توانیم از این ظرفیت استفاده کنیم. نئوبانک در واقع تسهیلگر فرایندهای روتین مالی افراد است و برای فعالیت‌های بانکی تخصصی با ضریب نفوذ کمتر، چندان کارا نیست. فکر می‌کنم این دو مورد می‌تواند از چالش‌های نئوبانک در تقابل با صنعت بانکداری سنتی باشد.
شکل‌گیری نئوبانک‌های ایران تحت تأثیر روندهای جهانی
مهرداد حداد، مدیر امور فناوری‌های نوین بانک پاسارگاد
قطعاً نئوبانک (با تعریف ارائه خدمات بانکداری دیجیتال بر بستر تلفن همراه) یکی از تأثیرات تحول دیجیتال در حوزه خدمات مالی محسوب می‌شود. این نوع بانک، از سال 2015 میلادی و در رقابت با بانک‌های سنتی پا به عرصه گذاشتند. همانند سایر پدیده‌های دیگر، این مفهوم نیز با تأخیر کوتاهی در ایران مورد توجه اهالی حوزه فین‌تک قرار گرفت، اما برای پاسخ به این سؤال که آیا ظهور نئوبانک در ایران از روی ضرورت بوده یا صرفاً تحت تأثیر روندهای جهانی، ابتدا لازم است به چند موضوع زیر توجه کنیم:
۱- فناوری‌های جدید و به‌ویژه فناوری‌های برهم‌زننده‌ای مانند تلفن همراه، خیلی زود راه خود را به کشورهای جهان‌سومی مانند ایران باز می‌کنند، اما آنچه مهم است این است که هر فناوری بر اساس فرهنگ و قوانین هر کشور کارکردهای مختلفی پیدا می‌کند. پس لزوماً کارکردی که نئوبانک‌ها در کشورهای غربی دارند، در ایران به همان شکل وجود نخواهد داشت.
۲- مفهوم اصلی تحول دیجیتال دگرگونی کسب‌وکار یک حوزه و تغییر آن بر اساس تجربه مشتری است. به عبارت دیگر، هنگامی می‌توان ادعا کرد که یک کسب‌وکار دچار تحول واقعی شده که مشتریان آن از نوع جدید دریافت خدمت احساس وجد کنند.
۳- در اقتصاد بانک‌محور ایران که تعداد سپرده‌های بانکی بسیار بیشتر از جمعیت کشور است، نیاز مشتریان حوزه بانکی افتتاح حساب به‌صورت غیرحضوری نیست. نیاز مشتریان ایرانی بیشتر توانمند شدن از لحاظ مالی و ورود به بانکداری اجتماعی است.
۴- یکی از مهم‌ترین چالشها برای نئوبانک‌ها احراز هویت غیرحضوری است و عامل تأثیرگذار روی آن، قوانین و مقررات مربوطه، مانند قوانین مبارزه با پول‌شویی، شفافیت تراکنش و… است. برای حل این چالش، لازم است بازیگران اصلی این حوزه، به‌ویژه بانک‌ها، به بحث مدیریت ریسک توجه جدی‌تری داشته باشند. البته در بیشتر مواقع، به جای مدیریت ریسک، بیشتر به ریسک‌گریزی توجه می‌شود که نتیجه بالعکسی خواهد داشت. اما استقرار نظام‌هایی مانند سطوح احراز هویت مبتنی بر شناخت و سامانه‌های کشف تقلب مبتنی بر هوش مصنوعی، می‌توانند کمک شایان توجهی در این زمینه کنند.
با توجه به مطالب فوق و با نگاهی به محصولات ایرانی که نام نئوبانک را روی خود گذاشته‌اند و بیشتر متمرکز بر افتتاح حساب مجازی و صدور کارت هستند، به نظر می‌رسد که در حال حاضر نئوبانک‌های ایرانی بیشتر تحت تأثیر روندهای جهانی شکل گرفته باشند و موفقیت چندانی برای جذب مخاطب نخواهند داشت. البته به‌زودی و بر اساس نیاز واقعی مشتریان نسل هزاره، شاهد ظهور نئوبانک‌های واقعی خواهیم بود که دارای خصوصیات زیر هستند:
- به نیاز واقعی مشتری توجه دارند و حرکت به سمت ارائه تسهیلات به‌صورت کاملاً دیجیتالی را دنبال می‌کنند.
- نئوبانک‌هایی که یا خود در یک اکوسیستم دیجیتال قرار داشته یا با اکوسیستم‌های دیجیتالی موجود اتحاد استراتژیک دارند.
- علاوه بر رعایت قوانین و مقررات، با کمک تحلیل اطلاعات و هوش مصنوعی و بر اساس مدیریت ریسک‌های موجود هیچ‌گونه خللی به تجربه مشتری وارد نمی‌کنند.
- در نهایت با ایجاد یک شبکه اجتماعی هوشمند حرکت به سمت بانکداری فردبه‌فرد را در دستور کار خود قرار خواهند داد.
اگر نئوبانکی بر اساس این اصول شکل گیرد، حتماً باعث دگرگونی نظام بانکداری کشور و بالطبع بازتعریف مفاهیم بانکداری بر اساس ورود به سبک زندگی و بهبود تجربه مشتری خواهد شد.
همه‌گیری کرونا عامل مهم در شکل‌گیری نئوبانک‌ها
حسن شایسته‌مجد، رئیس اداره امور فناوری‌های نوین مالی بانک پارسیان
یکی از مواردی که بیش از پیش ضرورت نئوبانک را در ایران نمایان کرد، همه‌گیری ویروس کرونا بود و می‌توان گفت در بومی‌سازی روند جهانی حرکت به سوی بانک تمام‌دیجیتال در ایران، تسریع قابل توجهی ایجاد کرد. در واقع تا قبل از وضعیت اضطراری یک سال‌ونیم اخیر، هرچند در سطح جهانی نئوبانک به یک ترند در صنعت بانکداری تبدیل شده بود، اما بانکداری ایران بنا بر دلایل گوناگون اقبال قابل توجهی به آن نشان نداده بود.
چالش‌هایی که نئوبانک‌ها می‌توانند ایجاد کنند، عبارت‌اند از:
- فریبکاری کلاهبرداران سایبری در مراحل احراز هویت و سایر فرایندهای بانکی؛
- چالش سلب اعتماد مشتریان که به واسطه تمام‌مجازی بودن فرایندها وجود دارد و می‌تواند موجب ایجاد ریسک شهرت برای مجموعه سیستم بانکی شود.
ساده‌سازی و ایجاد ارزش برای مشتریان
بهرنگ فاطمی، معاون بازاریابی و فروش سازمانی شرکت آسان‌پرداخت
اینکه نئوبانک‌ها چرا به وجود آمدند و چه شد که اینچنین دچار استقبال و تمرکز مخاطبان و اندیشمندان حوزه فناوری مالی شدند را شاید بتوان با دو واژه کلیدی پاسخ داد؛ ساده‌سازی و ایجاد ارزش برای مشتریان. روند استقبال از این عبارت نوآورانه بانکی در ایران، هرچند تحت تأثیر روندهای جهانی هم هست، اما بیشتر با عاملیت مستقل بانک‌ها و شرکت‌های مبتنی بر فناوری آنها و با جوّی داخلی و درون‌کشوری در حال ایجاد و شکل‌گیری است. بانک‌های کشور از چندی پیش با الزام وزارت اقتصاد و امور دارایی مبنی بر تدوین طرح تحول دیجیتال ـ به‌عنوان یکی از محرک‌های ایجاد بانکداری دیجیتال ـ دورنمای جدیدی را در چشم‌انداز پیش روی خود ترسیم کردند و همین عاملی بر تعریف ضرورت و صحبت از آن در صنعت بانکداری شد که اتفاقاً گفتار رایج این روزهاست.
به هر حال نئوبانک اکنون مفهومی دارای تأثیرگذاری بالاست، اما چگونگی تأثیرگذاری نئوبانک‌ها بر صنعتِ بانکداری، به شیوه تعریف و پذیرش آن بستگی دارد. شخصاً بر این باورم که بسیاری از مفاهیم را به اشتباه به بسیاری از سرویس‌ها نسبت می‌دهیم و به‌طور مشخص همان دو ویژگی ساده‌سازی خدمات و ایجاد ارزش برای مشتریان، آنچنان رنگ و وزنی در محصولاتی که مشاهده می‌شود، ندارند و این برای صنعت بانکداری ما [هرچند تجربه می‌آورد] اما سَم است. به عبارت «بانکداری دیجیتال» پیش از رواج‌یافتن عبارت «نئوبانک» بیندیشید… اکثر قریب‌به‌اتفاق بانک‌ها، اپلیکیشن‌های مالی خود را صاحب یکتاترین سرویس بانکداری دیجیتال دانستند، در حالی که فقط ویترینی از خدمات بانکی بود.
اگر نئوبانک‌ها در کشورمان با مفهوم حداکثری آن ایجاد شود ]مشابه زمانی که محصولات فین‌تک به‌عنوان تازه‌واردان صنعت پارادایمی را ایجاد کرده بودند[ قطعاً محصولات و خدمات بانک‌های حاضر در کشور دچار تهدید جدی می‌شوند و اگر آمادگی لازم برای رویارویی با آن نباشد، حتماً تأثیرات نامطلوبی در تجربه مشتریان از نظام بانکی خواهد داشت. برای پیشگیری از این انحراف به تبیین مفهومی مشترک ]احتمالاً توسط نهاد رگولاتور[ و ساختاری شفاف برای نقش‌آفرینی هر یک از بازیگران نیاز داریم. به عقیده من، ورود و تأثیر نئوبانک‌ها یک رخداد استراتژیک است و چنین ماهیتی به آشنایی با ادبیات تحول و نگاه سیستمی نیاز دارد.
برداشتن قید زمان و مکان
علی رضازاده، کارشناس صنعت بانکی
توسعه هر صنعتی در دنیا دو جهت دارد؛ نیاز داخل هر کشوری و هم‌سویی با توسعه جهانی آن صنعت. توسعه نئوبانک در ایران، با توجه به توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات و افزایش نیاز اجتماعی در گسترش تعاملات مردمی در جنبه‌های مختلف از یک سو ضرورت و نیاز کشور است و از سویی دیگر همان هم‌سویی با دانش و رشد فناوری در صنعت بانکداری جهانی است. عده‌ای نئوبانک را مفهومی متفاوت با بانکداری سنتی می‌دانند، در واقع این دو لازم و ملزوم یکدیگرند؛ زیرا تا زمانی که سکه و اسکناس در بانک وجود دارد، بانکداری سنتی نیز زیرساخت هر مفهوم جدیدی در بانکداری خواهد بود. با دیدی واقع‌بینانه، نئوبانک در مرحله اول تولد خود در دنیا، همان بانکداری دیجیتال و ایجادکننده تحول در خدمات مالی و بانکی محسوب می‌شد؛ همان‌گونه که صاحب‌نظران نیز ایجاد نئوبانک را در به‌وجودآمدن فین‌تک‌ها و رشد فناوری اطلاعات دانسته‌اند.
ناگفته نماند نئوبانک با برداشتن قید زمان و مکان و ساده‌سازی هرچه بیشتر خدمات بانکی و کمک به کاهش هزینه بانکداری، امری است که همواره در کشور رو به توسعه و گسترش خواهد بود. در واقع چالش نئوبانک در نحوه بهره‌مندی نسل‌های مختلف از خدمات بانکی، مخاطرات امنیتی در استفاده از تجهیزات فناوری اطلاعات و مفاهیم پایه‌ای قانونی و قضایی کشور در استفاده از اسناد کاغذی است. پس توسعه نئوبانک یک ضرورت و نیاز هم‌سو با روند جهانی است و چالش ما نیز در آمادگی، فرهنگ‌سازی و ایجاد راهکارهای قانونی آن است.