پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
مشاوران مالی چگونه در رمزارزها سرمایه‌گذاری می‌کنند و با آن کنار می‌آیند؟
مشاوران مالی به طرز روزافزونی علاقه‌مند به داشتن رمزارزها برای خود و مشتریان خود هستند. اما عوامل پیچیده بسیاری بر سر راه فعالیت در قلمروی رمزارزها وجود دارد. چه چیزهایی وجود دارد که در این مسیر باید از آنها آگاه شویم
ماهنامه عصر تراکنش شماره ۴۵ / دلایل زیادی وجود دارد که باعث شد مشاوران مالی، بیتکوین و سایر رمزارزها را نپذیرند و آنها را کنار بگذارند. رمزارزها تا اندازه زیادی بی‌قانون هستند. اینکه بگوییم آنها بی‌ثبات هستند، فقط بخشی از حقیقت را در مورد آنها بیان کرده‌ایم. زیرساخت‌های فین‌تک یا فناوری مالی برای دسترسی، نگهداری، گزارش و صورت‌حساب دارایی‌های دیجیتال هنوز در مراحل اولیه است.
خوش‌مان بیاید یا نه، رمزارزها به اینجای کار رسیده‌اند و قابل کتمان نیستند. سرمایه‌گذاران با مشاهده قیمت سر به فلک‌کشیده بیتکوین که در ابتدای سال 2020 تنها 7،300 دلار قیمت داشت و حالا از 61 هزار دلار گذشته است، از مشاوران مالی خود در این‌باره سؤال می‌کنند؛ یا اقدام به خرید می‌کنند، بدون اینکه از آنها بپرسند. مؤسسات مالی به‌طور فزاینده‌ای به بیتکوین روی آورده‌اند؛ پی‌پال برای مشتریان خود امکان خرید با بیتکوین را فراهم کرده است، همزمان شرکت سرمایه‌گذاری فیدلیتی آن را به‌عنوان وثیقه وام برای مشتریان خاص می‌پذیرد، به مشتریان ثروتمند اجازه می‌دهد به این دارایی دسترسی پیدا کنند و در بین بسیاری از شرکت‌هایی قرار دارد که قصد دارد بیتکوین را در صندوق‌های قابل معامله عرضه کند.
ماه گذشته، مورگان استنلی و گلدمن ساکس اعلام کردند که برای مشتریان ثروتمند خود امکان دسترسی به رمزارزها را فراهم می‌کنند، از این رو، به نخستین بانک‌های بزرگ ایالات متحده بدل شده‌اند که چنین کاری انجام می‌دهند.
در ماه نوامبر، گروه مشاوران مالی مارینر، به بزرگ‌ترین مؤسسه مشاوره سرمایه‌گذاری مستقل ثبت‌شده برای دسترسی و مشاوره در مورد بیتکوین تبدیل شد. «مارتی بیکنل»، مدیرعامل شرکت مارینر مستقر در اوورلند پارکِ کانزاس، می‌گوید: «ما می‌دانیم که رمزارزها برای هر مشتری نیست، اما احساس می‌کنیم که آموزش مشاوران ما در این زمینه اقدامی راهبردی است و تا زمانی که منطقی باشد، آنها می‌توانند از نظر سرمایه‌گذاری به مشتریان کمک کنند.»
در نهایت؛ رمزارزها مانند لایت‌کوین و اتریوم و به‌ویژه بیتکوین که بر بازار ارزهای دیجیتال مسلط است، قابل کتمان و چشم‌پوشی نیستند. حتی اگر مشاوران مالی در مورد آنها مشورت ندهند (یا نخواهند بدهند)، آنها باید متوجه این واقعیت باشند که رقبا ممکن است به‌زودی این کار را انجام دهند؛ یا قبلاً این کار را کرده باشند.
فقط بخش کوچکی از مشاوران مالی رمزارزها را به سبد سرمایه‌گذاری مشتریان خود اختصاص می‌دهند؛ رمزارزهایی که شامل ریپل، استلار و بسیاری دیگر است. در یک نظرسنجی که در سال 2021 از 994 مشاور مالی توسط شرکت مدیریت دارایی‌های کریپتوی بیت‌وایز و وب‌سایت سرمایه‌گذاری ایی‌تی‌اف ترندز انجام گرفته، 9 درصد گفتند که رمزارزها را به سبد سرمایه‌گذاری مشتریان خود اختصاص داده‌اند. 58 درصد از مشاوران مالی نیز که رمزارزها را به سبد سرمایه‌گذاری مشتریان خود اختصاص می‌دهند، متعلق به مشاوران سرمایه‌گذاری ثبت‌شده (RIAs) بوده‌اند. مهم‌ترین دلایل این دسته از مشاوران، همبستگی اندک رمزارزها با سایر انواع دارایی است که 54 درصد آنها این دلیل را ذکر کرده‌اند و 38 درصد نیز گفته‌اند که به خاطر «بازدهی بالقوه بالا».
برخی مشاورانی که در مورد بیتکوین مشاوره می‌دهند، شیفته آن هستند و برخی دیگر عمل‌گرا هستند. بیکنل کمی از هر دو است. او می‌گوید که شیفته بیتکوین شده؛ زیرا عشق و علاقه او را برای نوآوری، تحول‌آفرینی در کار و سرمایه‌گذاری، یکجا جمع می‌کند. بیکنل همچنین می‌گوید که از 350 مشاور مالی شرکتی که از مشتریان خود خواسته بودند درباره رمزارزها از آنها سؤال کنند، بسیاری از مشتریان‌شان قبل از ماه نوامبر در آن سرمایه‌گذاری کرده بودند. بیکنل می‌خواست مطمئن باشد که آن مشتریان از راهنمایی‌های مشاوران مالی برخوردار بوده‌اند.
اواخر سال گذشته، شرکت مارینر اعلام کرد که به‌زودی از طریق یک حساب کاربری جداگانه مدیریت‌شده (SMA) که توسط شرکت رمزنگاری «ایگل‌بروک ادوایزرز» راه‌اندازی شده، به بازارهای بیتکوین دسترسی خواهد داشت. حساب کاربری جداگانه مدیریت‌شده بیتکوین به مارینر اجازه داد که بیتکوین را معامله و از آن نگهداری کند و وقتی در اواخر سال جاری به‌طور کامل اجرا شود، مالیات از طرف مشتریان خود را محاسبه می‌کند. تاکنون، شرکت مارینر 30 مشاور خود را در زمینه رمزارزها آموزش داده است. هر مشاور باید قبل از آنکه رمزارزها را به سبد سرمایه‌گذاری مشتریان خود اختصاص دهد، تأیید شرکت را به دست آورد.
درک اینکه چرا شرکت‌هایی مانند مارینر، وقتی پای مشاوره در مورد رمزارزها به میان می‌آید، استثنا هستند، چندان دشوار نیست. بیتکوین در سال 2009 تقریباً بدون ارزش بازار عرضه شد؛ اما تا دسامبر 2017، از 19 هزار دلار گذشته بود. نوسان همیشه در کار بوده و به یکی از خصایص بیتکوین بدل شده است. در ژانویه 2019، ارزش بیتکوین به 3400 دلار کاهش یافت.
حداقل در دو نوبت، از جمله یک بار در سال گذشته، قیمت بیتکوین در عرض چند ساعت به حدود نصف کاهش یافت. در ماه مارس نیز در مدت 12 روز 16 درصد کاهش یافت. بی‌ثباتی یکی از دلایلی است که بسیاری از مشاوران مالی می‌گویند بیتکوین تنها در صورت امکان یک تخصیص کم‌هزینه در یک برنامه ارزش دارد (نکته جالب: اولین خرید با بیتکوین در سال 2010 اتفاق افتاد، زمانی که یک برنامه‌نویس نرم‌افزار در فلوریدا دو پیتزا به قیمت 10 هزار بیتکوین خریداری کرد. ارزش این بیت‌کوین‌ها در حال حاضر حدود 580 میلیون دلار است).
یک تأثیر معنی‌دار
«اریک ادلمن»، رئیس و بنیان‌گذار شرکت «ادلمن فایننشال انجینز»، بزرگ‌ترین شرکت مشاوران سرمایه‌گذاری ثبت‌شده (RIAs) مستقل کشور، بر این اعتقاد است که اختصاص یک درصد مناسب است. او می‌گوید: «اگر بیتکوین بی‌ارزش شود، به شما آسیب نمی‌رساند. شاید این ناراحت‌کننده باشد، اما ویران‌کننده نیست و می‌تواند تأثیر معناداری داشته باشد.»
شرکت ادلمن فایننشال انجینز، رمزارزها را به سبد سرمایه‌گذاری مشتریان خود اختصاص نمی‌دهد؛ زیرا فقط از صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک و صندوق‌های قابل معامله استفاده می‌کند و صندوق ارز رمزنگاری‌شده کاملاً آنلاین در هر دوی این قالب‌ها هنوز وجود ندارد.
«آدام بلومبرگ»، یکی از بنیان‌گذاران شرکت «اینتراکسز» مستقر در هوستون تگزاس، می‌گوید که سقف تخصیص رمزارزها بین سه تا پنج درصد است که به آموزش مشاوران در زمینه رمزارزها بستگی دارد. بلومبرگ ـ که امسال برای تمرکز بر اینتراکسز شرکت مشاوران سرمایه‌گذاری ثبت‌شده خود را تعطیل کرد ـ خاطرنشان می‌کند که نهادهای ناظر تمایل دارند با تردید به تخصیص‌های جایگزین بالای 15 درصد نگاه کنند.
بسیاری از مشاوران مالی به‌دلیل نااطمینانی و تردیدهای قانونی با دقت گام برمی‌دارند. «داگلاس بونپارت»، رئیس شرکت «بون فید وِلز»، با 86 میلیون دلار دارایی، می‌گوید که او از پنج سال پیش شروع به ارائه آموزش در مورد ارزهای دیجیتال كرده؛ زیرا مشتریانش به‌طور فزاینده‌ای از او درخواست می‌کرده‌اند یا به‌طور ضمنی اشاره می‌کرده‌اند كه می‌خواهند سرمایه‌گذاری كنند یا قبلاً به شرکتی که این خدمات را ارائه می‌داده، مراجعه کرده بودند. از 110 خانواده مشتری بونپارت، حدود 20 درصدشان، ارزهای رمزنگاری‌شده ـ بیشتر بیتکوین ـ خریداری کرده‌اند.
داگلاس بونپارت، رمزارزها را توصیه نمی‌کند یا رمزارزها را به سبد سرمایه‌گذاری مشتریان خود اختصاص نمی‌دهد، اما هنگامی که آنها در مورد رمزارزها سؤال می‌کنند، او روش‌های مختلف دستیابی به دارایی، خطرات و مزایای بالقوه آن و نحوه قرارگیری آن در سبدهای سرمایه‌گذاری سنتی را توضیح می‌دهد. بونپارت از جمله مشاورانی است که می‌گوید رمزارزها باید به‌عنوان دارایی سوداگرانه که به افق زمانی طولانی نیاز دارد، به مشتری ارائه شود.
همان‌طور که بونپارت می‌گوید، یادگیری در مورد نحوه گفت‌وگو با مشتریان در مورد رمزنگاری و اسکریپت‌نویسی، یکی از بخش‌های اصلی و پایه و اساس بسیاری از مشاوره‌های مالی است. بلومبرگ توصیه می‌کند؛ یکی از این گفت‌وگوها باید در راستای روشن‌کردن ذهن مشتریان در مورد افت قیمت بعدی بیتکوین باشد.
مشاورانی که رمزارزها را به سبد سرمایه‌گذاری مشتریان خود اختصاص می‌دهند، باید فرم ADV (جزئیات هرگونه اقدام انضباطی علیه مشاور را شرح می‌دهد و خدمات، هزینه‌ها، سابقه حرفه‌ای و شیوه‌های کسب‌وکاری آنها را مشخص می‌کند) کمیسیون بورس و اوراق بهادار را پر کنند و در صورت لزوم گزینه‌های جبران خسارت برای خدمات را بیان کنند. گنجاندن رمزارزها در بیانیه سیاست سرمایه‌گذاری همچنین می‌تواند اقدامی محتاطانه برای مشاوران مالی باشد.
«ایزیا داگلاس»، یکی از شرکای شرکت مدیریت ثروت «وینسر» در ایندیاناپولیس، می‌گوید که او از بیانیه سیاست سرمایه‌گذاری برای توضیح رسمی ریسک‌ها استفاده می‌کند. داگلاس که از تابستان گذشته شروع به مشاوره در مورد بیتکوین کرده، می‌گوید بیش از 12 خانوار از تقریباً 100 خانواده‌ای که از وینسر مشاوره می‌گیرند، در حال حاضر دارای رمزارز هستند و چندین خانواده دیگر نیز به سرمایه‌گذاری در آن علاقه‌مند هستند.
نحوه هزینه
یکی از عناصر اصلی مشاوره در مورد بیتکوین تصمیم‌گیری در مورد نحوه هزینه خدمات است. اگر صندوق سرمایه‌گذاری قابل معامله بیتکوین وجود داشته باشد، این یک مسئله ساده خواهد بود؛ تخصیص رمزارزها در همان حساب سایر دارایی‌ها، در همان بانک متولی نگهداری می‌شود. هزینه‌های مبتنی بر دارایی نیز طبق معمول استخراج می‌شود. مشاوران سال‌ها منتظر صندوق سرمایه‌گذاری قابل معامله بیتکوین بودند. ادلمن به‌شوخی می‌گوید انتظار دارد ظرف 18 ماه این صندوق به تصویب برسد، ولی به مدت پنج سال است که از این مسیر استفاده می‌کند.
چندین درخواست در کمیسیون بورس و اوراق بهادار در انتظار بررسی است؛ «گری‌اسکیل بیتکوین تراست» پرونده خود را برای تبدیل به صندوق سرمایه‌گذاری قابل معامله ثبت کرده و شرکت‌های محدود دیگری نیز مانند فیدلیتی و ون‌اک برای صندوق سرمایه‌گذاری قابل معامله جدید بیتکوین اقدام مشابهی انجام داده‌اند.
در جامعه رمزارزها درباره این واقعیت که «گری گنسلر»، رئیس جدید کمیسیون بورس و اوراق بهادار، رمزارزها و فناوری زیربنایی آنها را به‌خوبی می‌فهمد، اجماع نظر وجود دارد؛ تدریس در دانشگاه ام‌آی‌تی و ریاست کمیسیون تجارت آتی کالا (CFTC) از او فردی باتجربه در این زمینه ساخته است. اما اینکه آیا اینها منجر به حمایت او از صندوق سرمایه‌گذاری قابل معامله جدید بیتکوین می‌شود، باید منتظر ماند و دید.
در این میان، راه‌حل‌های سرمایه‌گذاری در رمزارزها وجود دارد که هزینه‌های دارایی تحت مدیریت یا AUM را امکان‌پذیر می‌کند. اما آنها با صندوق سرمایه‌گذاری قابل معامله جدید بیتکوین متفاوت هستند؛ از این جهت که حداقل‌ها و هزینه‌های مدیریتی بالاتری دارند. به‌عنوان مثال، هزینه مدیریت و خدمات نظارت و حفاظت از دارایی‌ها (کاستدی) شرکت «ایگل‌بروک» در کل 1.3 درصد است. در غیر این صورت، مشاوران می‌توانند حساب‌های رمزارز و حساب‌های فرعی را مستقیماً با صرافی رمزارز جمینای (Gemini)، تنظیم کنند و هزینه دارایی تحت مدیریت را دریافت کنند. بلومبرگ هشدار می‌دهد: «انجام این کار کاملاً به مقدار زیادی کار و دانش نیاز دارد و عملاً دعوتی برای دردسرهای تطبیق است.»
در حالی که جهان منتظر صندوق خرده‌فروشی واقعی رمزارز است، شرکت گری‌اسکیل بیتکوین تراست با بیش از 36 میلیارد دلار دارایی، به یک راه‌حل محبوب تبدیل شده است. صندوق سرمایه‌گذاری بیتکوین گری‌اسکیل، محبوب‌ترین محصول این شرکت است. طبق گزارش‌ها، در سه‌ماهه پایانی سال گذشته میلادی هر هفته به‌طور میانگین ۲۱۷ میلیون دلار سرمایه به این صندوق اضافه شده است.
یک گزینه متنوع‌تر، صندوق شاخص رمزنگاری بیت‌وایز 10 (BITW) متعلق به شرکت بیت‌وایز است که عملکرد ۱۰ رمزارز برتر بازار کریپتو را رصد می‌کند و همچنین روش جدید سرمایه‌گذاری را به علاقه‌مندان حوزه کریپتوکارنسی و بیتکوین ارائه می‌دهد. این صندوق یا شاخص رمزارز وضعیت ۱۰ رمزارز برتر بازار کریپتو را به‌طور مدام رصد می‌کند و این امکان را به سهام‌داران مستقل و سازمانی خود خواهد داد تا سهم‌هایی بخرند که نماینده بهترین ارزهای بازار هستند.
این صندوق کار خود را با نماد BITW و ۱۲۰ میلیون دلار سرمایه تحت مدیریت خود آغاز کرد. بیشتر این دارایی‌ها را بیتکوین (۷۵ درصد) و اتریوم (۱۳ درصد) تشکیل می‌دهند. ۱۲ درصد باقی‌مانده دارایی‌های صندوق را نیز آلت‌کوین‌هایی همچون استلار، تزوس، بیت‌کوین‌کش، چین‌لینک، ریپل، لایت‌کوین و ایاس تشکیل می‌دهند.
چندین صندوق پوششی ریسک متمرکز بر رمزنگاری وجود دارد که دارای حداقل سرمایه‌گذاری سنگین، هزینه‌های بالای مدیریتی و سایر اشکالات در صندوق‌های پوششی ریسک است که می‌تواند مانع سرمایه‌گذاری مشتریان متمول ثروتمند در آنها شود.
در برخی موارد، روش پرداخت هزینه خدمات تنها گزینه جبران خسارت است. به‌عنوان مثال، دارندگان رمزارزهایی که نگران هک‌شدن هستند، ممکن است «کیف پول سخت» را انتخاب کنند؛ معادل دیجیتالی یک گاوصندوق ترکیبی. هزینه در چنین مواردی می‌تواند بر اساس زمان صرف‌شده برای مشاوره در مورد رمزارزها و کمک به مشتریان در خرید و نگهداری ایمن آنها محاسبه شود.
از نظر داگلاس، خدمات مشاوره‌ای در مورد رمزارزها متناسب با هزینه برنامه‌ریزی ماهانه است که توسط نرم‌افزار پرداخت ادوایس‌پی تسهیل می‌شود. هزینه مشاوره ماهانه شرکت بر اساس پیچیدگی طبقه‌بندی می‌شود و مشتریانی که بیش از 100 هزار دلار در رمزارزها سرمایه‌گذاری کرده‌اند، در بالاترین رده قرار می‌گیرند. این هزینه‌ها علاوه بر هزینه مبتنی بر دارایی‌های تحت مدیریت اخذ می‌شود.
زیرساخت‌های در حال تکامل
در حالی که مشاوران از ابزار مشاوره و تخصیص در مورد رمزارزها برخوردارند، اما هنوز جا دارد که زیرساخت‌ها تکامل پیدا کنند. بلومبرگ می‌گوید، از جمله مشکلات فنی، کمبود گزارش و تحلیل یکپارچه است که مدیریت اوراق بهادار را دشوار می‌کند. او عنوان می‌کند: «اگر پنج درصد به بیتکوین اختصاص دهید و ارزش بیتکوین شما بالاتر برود، تخصیص شما به هشت درصد می‌رسد و تعادل دوباره برای رسیدن به پنج درصد دشوار و پرهزینه است.» او می‌افزاید: «وقتی متولیانی مانند فیدلیتی یا شوآب بتوانند خدمات نظارت و حفاظت از رمزارزها را ارائه بدهند، یا داده‌های خوبی وجود داشته باشد؛ برخی از این مشکلات حل خواهد شد.»
یک پیشرفت قابل توجه؛ بانک نیویورک ملون که واحد پرشینگ آن سومین متولی بزرگ شرکت مشاوران سرمایه‌گذاری ثبت‌شده (RIAs) است، در ماه فوریه اعلام کرد که در حال ایجاد یک بستر اداری برای نگهداری دارایی‌های دیجیتال است، اما هنوز مشخص نشده که آیا این مشاوره مالی حساب‌های مشتریان را دربر می‌گیرد یا نه. سخنگوی شرکت اظهار داشته: «هنگامی که این پیشنهاد در اواخر سال جاری به بازار عرضه می‌شود تا زمان تأییدات لازم، خدمات نظارت و حفاظت از دارایی‌های دیجیتال از مجموعه متنوعی از مشتری بانک نیویورک ملون پشتیبانی خواهد کرد.»
بازار مشاوره رمزارزها چقدر بزرگ می‌شود؟ این پتانسیل احتمالاً به دلیلی چون نااطمینانی و تردیدهای قانونی و مراحل اضافی مورد نیاز برای خرید، نگهداری و ادغام دارایی‌ها در یک سبد سرمایه‌گذاری، محدود می‌شود؛ تا زمانی که صندوق سرمایه‌گذاری قابل معامله جدید بیت‌کوینِ کمیسیون بورس و اوراق بهادار راه‌اندازی شود. بونپارت می‌گوید: «از نظر عملی‌بودن، این برای مشاوران، یک بلیت طلایی است.»
در نظرسنجی‌ای که توسط شرکت مدیریت دارایی‌های کریپتوی بیت‌وایز و وب‌سایت سرمایه‌گذاری ایی‌تی‌اف ترندز انجام گرفت، تقریباً 50 درصد مشاوران مالی گفتند که راه‌اندازی صندوق سرمایه‌گذاری قابل معامله جدید بیتکوین باعث تسهیل در تخصیص دارایی‌های رمزنگاری می‌شود. داگلاس، برای نخستین‌بار، از تابستان سال گذشته شروع به پرسیدن نظر مشتریان در مورد بیتکوین کرده است. او می‌گوید: «اگر آنها به بیتکوین اعتقاد نداشته باشند، در همین جا مکالمه به پایان می‌رسد، اما من می‌خواهم مطمئن باشم که در این مورد با آنها صحبت کرده‌ام.»
مشاوران مالی با بیتکوین مواجه می‌شوند
آموزش رمزارزها با روند سرمایه‌گذاری متوقف نمی‌شود. گنجاندن آن در عمل به مراقبت نیاز دارد.
