پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
آیا اپلیکیشن‌های پرداخت قبوض جریمه غیرقانونی فعالیت می‌کنند؟ / جذب کاربر به شیوه پلیس
استارت‌آپ‌ها همواره با مشکلات جدی سر راه خود دست‌وپنجه نرم می‌کنند. یکی از این مشکلات هم چنین اظهارنظرهایی است که به دلیل اطلاعات ناکافی از طرف یک مسئول رسمی در یک شبکه تلویزیونی رسمی بیان می‌شود.
در شرایطی که انتظار می‌رود پلیس از استارت‌آپ‌ها حمایت کند تا تبدیل به بازوی اجرایی این نهاد شوند؛ با شرایطی کاملاً متفاوت روبرو شدیم و پلیس در مقابل این استارت‌آپ‌ها ایستاد. سرهنگ حسین رمضانی، معاون اجرایی پلیس راهور ناجا در مصاحبه تلویزیونی خود با شبکه خبر صداوسیما، اعلام کرد: «آیتول، همراه مکانیک، قبضینو و … از جمله واسطه هایی هستند که پلیس راهور ناجا به هیچ یک از این واسطه ها مجوز اقدام در خصوص خدمات خود نداده است. همچنین هموطنان برای دریافت خدمات ترافیکی پلیس راهور در حوزه‌های استعلام تخلفات رانندگی، پرداخت الکترونیکی جرایم رانندگی، استعلام نمره منفی، استعلام تصادفات و … به وبسایت یا درگاه اینترنتی پلیس راهور ناجا مراجعه کنند.»
این اظهارنظر معاون اجرایی پلیس راهور ناجا در حالی است که پیش‌ازاین مردم از این اپلیکیشن‌ها برای پیگیری و پرداخت قبوض خدمات ترافیکی خود استفاده می‌کردند. تجربه کاربران نشان‌دهنده آن است که قبوض پرداخت شدند و در مقابل شاهد مشکلات پرداختی نبوده‌ایم. این اظهارنظر ناگهانی پلیس راهور به هر روی استارت‌آپ‌هایی که در این حوزه فعال بودند را دچار چالش‌هایی خواهد کرد.
بعد از اظهارنظر معاون اجرایی پلیس راهور اما پرسش‌هایی مطرح می‌شود. یکی از مهم‌ترین پرسش‌ها این چرایی واکنش ناگهانی راهور به این استارت‌آپ‌ها است. این موضوع در حالی است که آیتول و قبضینو استارتاپ‌هایی هستند که طی سه سال گذشته راه اندازی شده‌اند و اگر فعالیت این اپلیکیشن غیرقانونی و خارج از موازین تعیین شده است چرا در طول این سال‌ها شاهد واکنشی و عکس‌العملی از طرف پلیس نبوده‌ایم. اگر هم عملکرد قانونی است این اظهارنظر ناگهانی به چه دلیل انجام شده است؟
سایت راهور ۲ ماه امکان پرداخت خلافی نداشت
امیرحسین عبیری مدیرعامل آیتول در پاسخ به این سؤال که صحبت‌های مقام ارشد پلیس راهور به نظر شما چقدر فعالیت استارت آپی مانند آیتول را تحت تاثیر قرار می‌دهد گفت: «نظام پرداخت خلافی خودرو، در سال‌های گذشته مبتنی بر شرایط زمانی، بر اساس قبوض بانکی شکل گرفته است، بحث قبض نیز به لحاظ ساختاری یک نظام آفلاین و تسویه بین بانکی دارد. با آمدن رمز پویا و اجباری شدن آن از اواخر سال گذشته، یک چالش اساسی در بحث خلافی به وجود آمد که پرداخت هر قبض مستلزم دریافت یک رمز پویا بود. به دلیل اینکه این موضوع بسیار مشکل ساز بود بسیاری از سایت های پرداخت خلافی از کار افتادند.»
عبیری افزود: «حتی سایت راهور در حدود ۲ ماه هیچ امکانی برای پرداخت خلافی نداشت. پس از این مدت نیز برای پرداخت هرخلافی یک رمز پویا دریافت می‌کردید که با توجه به این که هر رمز پویا ۲ دقیقه اعتبار دارد، پرداخت ۲۰ آیتم خلافی حداقل ۴۰ دقیقه زمان از کاربر می‌گرفت. در اینجا کسب و کارهایی همچون آیتول که در این حوزه فعال بودند نیاز کاربران در خصوص استعلام و پرداخت خلافی با کیفیت بالا را تشخیص دادند و برای پرداخت خلافی دیگر نیازی به هزینه زمانی زیادی نبود. و نتیجتا در آیتول می‌توانید همزمان به تعدااد نامحدود آیتم خلافی را پرداخت کنید.»
او در ادامه گفت: «کاربران نیز از این سرویس‌ها استقبال کردند. از همین رو کاربران بجای استفاده از سایت راهور به بستر آیتول و سایر ابزارهای مشابه اعتماد کردند و ما نیز به این اعتماد پاسخ دادیم. تا به امروز هر مشکلی که برای کاربران ایجاد شده مانند دوبرابر شدن جریمه‌ها یا هر آیتم دیگری آیتول خود را مسئول دانسته و پیگیری کرده است. این در شرایطی است که در این پرداخت هیچ کارمزدی به شرکتی مانند آیتول نمی‌رسد. مجموعه این شرایط و کیفیت خوب ارائه سرویس و پشتیبانی در آیتول موجب شد که کاربران اعتماد کنند.»
مدیرعامل آیتول ادامه داد: «در واقع اعتماد کنونی به آیتول و ابزارهای مشابه، نتیجه‌ی بیش از ۶ ماه تلاش در جلب رضایت کاربران و ارائه سرویس با کیفیت به ایشان است. حال این که بعد از گذشت شش ماه از این اتفاق که پرداخت قبوض در سرویس راهور زجر مضاعفی داشت به ناگاه یک مقام در سطح معاونت پلیس راهور چنین صحبتی را انجام می‌دهد قطعا مشکلات زیادی را برای استارت‌آپ ها به وجود خواهد آورد. از روز گذشته تا به امروز تماس بسیار زیادی از کاربران داشتیم تا ببینیم فعالیت ما قانونی هست یا نیست و البته به همه این کاربران نیز پاسخ لازم را دادیم.»
نباید در پرداخت قبوض انحصار وجود داشته باشد
عبیری در پاسخ به این سؤال که آیا از نظر قانونی سازوکاری برای جلوگیری از این دست مشکلات وجود دارد یا خیر نیز گفت: «راهکار قطعا وجود دارد. در این مدت بارها به پلیس مراجعه کردیم. پیشنهادات و راهکارهای خود را ارائه دادیم و صحبت‌ها و پیشنهادات طرف مقابل را نیز شنیدیم. بحث سرویس‌های توزیع کننده خدمات اینجا می‌تواند به کمک پلیس بیایند که همین اتفاق در شهرداری‌های شهرهای مختلف رخ داده است.»
او در ادامه گفت: « امیدواریم پلیس نیز هم این مسیر را طی کند. این سرویس ها به شکل قانونی و رسمی در اختیار شرکت‌ها قرار می‌گیرد و شرکت‌ها به پلیس و دولت برای ارائه سرویس به شهروندان کمک کنند. ما عمیقا معتقدیم که نباید انحصاری در ارائه سرویس وجود داشته باشد و آیتول صرفا یک ابزار پرداخت است و باید به کاربران اجازه دهیم که پرداخت‌های خود را با ابزاری که با آن راحت‌ترند انجام دهند.»
مدیرعامل آیتول همچنین در خصوص اینکه آیا پاسخی از سمت پلیس در این زمینه دریافت کردید یا خیر نیز گفت: « به طور همزمان پیگیر ماجرا از سمت پلیس هستیم که چرا چنین سخنانی گفته شده است، در این حوزه با بخش های مختلفی از پلیس در ارتباط هستیم. بهتر بود اگر مشکلی در سازو کار ما وجود دارد از ما توضیح می‌خواستند. ما همواره برای ارائه توضیح آماده بودیم و در حال حاضر پیگیر هستیم که این موضوع با پلیس راهور حل شود.»
استارت‌آپ‌ها در انتظار حمایت
عبیری در خصوص رویکرد آیتول در قبال غیرقانونی خوانده شدن از سمت پلیس راهور نیز گفت: «آیتول دوسال است که فعالیت می‌کند و سایر کسب و کارهایی که در این بحث نام برده شدند همگی نوپا هستند. در گام اول انتظار حمایت از نهادهای دولتی داریم. چرا که این کسب و کارها در جهت رفاه حال کاربران ایجاد شده است و عملا باری را از روی دوش دولت برداشتند. طبق تخمین دولت در بودجه سالیانه حدود ۴تا ۶ هزار میلیارد تومان براورد وصول خلافی است و این در حالی است که هیچ درگاه مناسبی برای اینکار ایجاد نکرده است. حالا که مجموعه‌های خصوصی مثل ما درگاهی ایجاد کردند و کار را برای پرداخت ساده کردند ناراحت کننده است که بجای حمایت چنین مصاحبه‌هایی علیه آنها انجام می‌شود.
او همچنین گفت: «در حال حاضر به دنبال تعامل هستیم تا ببینیم این مشکل از کجا به وجود آمده است؛ از همین‌رو اگر بناست ضوابطی در این مورد تدوین شود در همان چارچوب فعالیت خواهیم کرد. اما از مجموعه‌هایی مانند پلیس انتظار می‌رود از کسب و کارهایی که در این شرایط باری را از روی دوش آنها بر میدارند و در این شرایط کرونا جلوی حضور مردم در مراکز پلیس+۱۰ را برای پرداخت خلافی گرفته‌اند حمایت کنند. بهتر است پلیس علت عدم استقبال مردم از درگاه‌های راهور را در درون خود جست‌وجو کند و نباید این انتظار را داشت سرویس خوب ارائه نکنیم و انتظار استقبال داشته باشیم.»
ایرادهای فنی سایت راهور ۱۲۰ برای مردم جذاب نیست
علی عباسی، هم‌بناین‌گذار قبضینو در این باره به راه پرداخت می‌گوید: «در حال حاضر استفاده کاربران از اپلیکیشن‌های پرداخت قبوض بیشتر شده و به دلایل ایرادهای فنی زیادی که سایت راهور ۱۲۰ دارد مردم ترجیح می‌دهند از اپلیکیشن‌های ساده‌تری برای انجام کارهای خود استفاده کنند. یکی از مشکلات سایت راهور ۱۲۰ ، عدم نگهداری سوابق پرداخت است. کاربران ترجیح می‌دهند با اپلیکیشنی کار کنند که استفاده از آن راحت باشد و خدمات متنوعی را به آنها ارائه دهد.»
عباسی در ادامه توضیحات خود افزود: «یکی از بحث‌هایی که مطرح شده، جریان کلاه برداری بود. فرایند پرداخت قبض به شکلی نیست که پول وارد حساب شرکت ارائه‌دهنده خدمات شود. پول پرداختی همه قبوض مستقیم وارد حساب سازمان مربوطه می‌شود. این موضوع درباره پرداخت قبوض آب، برق و گاز هم صادق است. در واقع سازوکاری که وجود دارد احتمال و امکان هیچ کلاهبرداری را فراهم نمی‌کند.»
قبضینو به وصول مطالبات کمک می‌کند
هم‌بنیان‌گذار قبضینو همچنین افزود: «وصول بالای مطالبات برای یک سازمان مهم است. برای مثال تعداد زیادی قبض خلافی وجود دارد که هنوز مردم پرداخت نکرده‌اند؛ تلاش و دغدغه باید این باشد که تعداد قبوض بیشتری وصول شود. قبضینو و دیگر اپلیکیشن‌های این حوزه هم تلاش می‌کنند تا در راستای اهداف سازمان مربوطه برای جمع‌آوری قبوض به این سازمان کمک کنند.»
عباسی با تأکید بر اینکه همه مسائل شفاف است و نباید مشکلات این‌چنینی وجود داشته باشد گفت: «مشکل ما از آنجایی است که طی سه سال گذشته مدیران مدام در حال تغییر و جابه‌جایی هستند؛ بعد از هر تغییر و جابه‌جایی باید از ابتدا همه موضوعات را برای مدیر جدید شفاف‌سازی کنیم. البته به دلیل بزرگ‌تر شدن اپلیکیشن‌های پرداخت قبوض این همراهی و همکاری با دشواری بیشتری نسبت به قبل همراه است.»
نظر غیرکارشناسی و آسیب جدی به استارت‌آپ
او همچنین افزود: «نگرانی کلی پلیس راهور را درک می‌کنیم. تلاش ما این است که در چند روز آینده با انجام مکاتبات مسئله حل شود و مشکلات بیشتری را شاهد نباشیم. اما متأسفانه گاهی یک اظهارنظر غیرکارشناسی و ناآگاهانه می‌تواند زحمات چندین‌ساله را با چالش مواجه کند. هرچند بعد از اظهارنظرهای پلیس راهور آمارهای پرداخت قبضینو تغییر و یا کاهشی نداشته، حتی افزایش بازدید هم داشته‌ایم. دلیل این افزایش بازدید هم احتمالاً به دلیل کنجکاوی مردم بعد از شنیدن اظهارنظرهای پلیس است.»
هم‌بنیان‌گذار قبضینو در پایان با تأکید بر اینکه قبضینو همواره با سازمان‌های مربوطه در حال ارتباط و مکاتبه است تا هر فرایند هر مجوز جدیدی که لازم است اخذ شود، گفت: «در سه سال گذشته اولویت اول ما تعامل بوده است. اما به‌هرحال به دلیل خاص بودن ماهیت کاری استارت‌آپ‌ها برخی آن را درک نمی‌کنند و اظهارنظرهای آنی و غیرکارشناسی‌شان استارت‌آپ را دچار مشکلاتی می‌کند. به‌هرحال اگر بعد از تعامل و رایزنی‌های معمول موضوع حل نشود، ناگزیر از روش‌های قانونی و حقوقی موضوع را مورد پیگیری قرار خواهیم داد.»
جای خالی یک نهاد مسئول
استارت‌آپ‌ها همواره با مشکلات جدی سر راه خود دست‌وپنجه نرم می‌کنند. یکی از این مشکلات هم چنین اظهارنظرهایی است که به دلیل اطلاعات ناکافی از طرف یک مسئول رسمی در یک شبکه تلویزیونی رسمی بیان می‌شود. استارت‌آپ‌ها از ابتدای خلق محصول خود تا زمان برقراری ارتباط با کاربر یا به بیانی دیگر مشتری مراحل دشواری را پشت سر می‌گذارند. از طرفی دیگر امروز با گذر از دنیای فیزیکی و ورود به دنیای دیجیتال باید موضوعاتی را به‌طورجدی موردتوجه قرارداد.
یکی از این موضوعات ایجاد امنیت ذهنی برای کاربران است. این امنیت ذهنی محل آزمون و خطای تجربیات افراد نیست. از همین رو انتظار می‌رود با شکل‌گیری نهادی متولی همه بررسی‌ها و گفت‌وگوها پیش از طرح آن در مقابل افکارعمومی مورد تحلیل، واکاوی و بررسی قرار بگیرد. درباره اظهارنظر پلیس راهور مبنی‌بر غیرقانونی بودن فعالیت اپلیکیشن‌های پرداخت قبوض جریمه هم باید در انتظار واکنش و بررسی‌های نهایی این استارت‌آپ‌ها و البته پلیس راهور بمانیم.
