راه پرداخت
رسانه فناوری‌های مالی ایران

چرا نخستین مسوول بانک مرکزی در جهان به مرگ محکوم شد!؟

این داستان جالب هم روایتگر چگونگی تاسیس و راه اندازی نخستین بانک مرکزی در جهان است و هم توضیح می‌دهد که چگونه نخستین مسوول بانک مرکزی در جهان در نهایت به مرگ محکوم شد.

در سال 1656 کارل گوستاو پنجم، پادشاه سوئد، به یک کارآفرین لتونیایی تبار به نام جان پالمستراچ ماموریت داد تا یک بانک تاسیس کند و اقتصاد و امور مالی سوئد را به سمت مدرنیزه شدن پیش ببرد. در آن زمان واجد پول رسمی سوئد صفحه‌های بزرگ مسی به نام دالرز (dalers) بودند.

پالمستراچ کار خود را برای راه اندازی این نهاد جدید که Stockholms Banco نام داشت، آغاز کرد و در ابتدای کار دالرز را از مردم می‌گرفت و به جای آن رسید به مشتریان ارائه می‌داد که در واقع سند اثبات اعتبار کارش بود. این سیستم خیلی زود و زیاد درمیان مردم به محبوبیت رسید و اندوخته بسیار خوبی برای بانک تازه تاسیس جمع شد. طبیعی بود که در این مرحله پالمستراچ شروع به دادن وام کند.

riksbank-way2pay-92-01-21

تا شش سال اوضاع به خوبی پیش می‌رفت و مشکل خاصی وجود نداشت. اما وقتی پادشاه درگذشت، شورای حاکم سوئد تصمیم گرفت تا سکه‌هایی را ضرب کند که ارزش کمتری نسبت به نوع قدیمی آنها داشته باشد. با این تصمیم شورای حاکم، طبیعی بود که مردم دم در بانک صف بکشند و خواستار پس گرفتن دالرز خود شوند، چراکه حالا پول‌هایشان ارزش بیشتری پیدا کرده بود.

اما پالمستراچ بیش از حد وام داده بود و به دنبال راه چاره، تصمیم گرفت تا کاغذهایی را چاپ کند که هر کس هر موقع خواست آنها را بازخرید کند و با این کار یکبار دیگر زمان می‌خرید. اما میزان پول‌های کاغذی موجود در بازار خیلی زود از میزان دالرزهایی که نزد بانک بود پیشی گرفت. دز واقع این اولین رکود اقتصادی ناشی از عرضه پول بود.

riksbank-execution-way2pay-92-01-21

دولت دسپاچه شد و به پالمستراچ دستور داد تا وام را از چرخه کار خارج کند. اما این راهکار نتیجه عکس داد و رکود پیش آمد. پالمستراچ پس از این اتفاقات به مرگ محکوم شد، اگرچه بعدها با حکم عفو از مرگ نجات یافت. اما بانکی که پالمستراچ تاسیس کرد، به عنوان نخستن بانک مرکزی در غرب شناخته می‌شود و اکنون نیز با نام Riksbank فعالیت می‌کند.

پالمستراچ در حال حاضر بیش از هر چیز به عنوان نخستین کسی که پول کاغذی را رواج داد، اعتبار دارد. اما این را به یاد داشته باشید که پالمستراچ تنها به سیاست‌های مالی زمان خود واکنش نشان داد.

منبع: بانکی دات‌آی‌آر

ارسال یک پاسخ

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.