پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
پرداخت‌یارها درباره طرح پیشنهادی انجمن فین‌تک برای اصلاح مدل کارمزد چه می‌گویند؟
انجمن فین‌تک در جلسه کارگروه ویژه کارمزدی که روز ۲۷ مردادماه با حضور نمایندگان بانک مرکزی، بانک‌های خصوصی، بانک‌های دولتی، شرکت شاپرک، شرکت خدمات و شرکت‌های پرداخت برگزار شد، طرح پیشنهادی خود را مبنی بر حذف الزام پرداخت کارمزد تراکنش‌های خرید اینترنتی از طرف بانک‌ها و پرداخت کارمزد توسط پرداخت‌یاران مطرح کرد و اکنون منتظر اعلام نظر رسمی بانک مرکزی برای تصویب و یا عدم تصویب آن است. در دو گزارش مجزا نظر موافق و مخالف بانک‌ها، کارشناسان پرداخت و شرکت‌های PSP را درباره این طرح پیشنهادی جویا شدیم. در این گزارش اما به سراغ ۶ پرداخت‌یار رفتیم و از آنها درباره این مدل پرسیدیم.
میلاد جهاندار، مدیرعامل باهمتا:
طرح پیشنهادی انجمن فین‌تک تنها یک پیشنهاد نیست که یک مطالبه جدی از بانک مرکزی است. بانک مرکزی به‌عنوان رگولاتور صنعت، وظیفه نظارت برای شکل‌گیری یک بازار رقابتی بین بازیگران مختلف را دارد. مدل فعلی کارمزد یک مانع جدی برای شکل‌گیری این بازار رقابتی است که باعث شده ظرفیت‌های بازار آزاد نشود و سال‌ها است که کارشناسان به این مهم تاکید می‌کنند و شکل نگرفتن کیف پول در کشور تنها یک نمونه از پیامد‌های مدل فعلی کارمزد است. بسیاری از پرداخت‌یاران و حتی شرکت‌های پرداخت با مدل فعلی کارمزد امکان رقابت در بازار و توسعه ندارند چرا که به دنبال گرفتن کارمزد از پذیرنده‌های خود در ازای ارائه خدمات هستند و وارد فرایند سهم‌دهی به پذیرنده نشده‌اند که این خواسته با مدل فعلی کارمزد برآورده نمی‌شود.
پیشنهاد انجمن فین‌تک تمرکز بر حذف «کارمزد دستوری» روی تراکنش‌های آنلاین دارد که باعث شکل‌گیری یک بازار رقابتی خواهد شد. ورود رگولاتور برای مشخص کردن درآمد بازیگران صنعت فرایند مذموم است که در تمام مدل‌های استاندارد دنیا نیز درآمد یک توافق تجاری بین خدمات‌گیرنده و خدمات‌دهنده است. در پیشنهاد انجمن تاکید شده که بانک مرکزی تنها هزینه شبکه پرداخت را از ذینفعانی که به‌صورت مستقیم در شبکه فعالیت و منفعت کسب می‌کنند، مشخص کند و این هزینه را هر کدام از ذینفعان باید به‌صورت مستقل پرداخت کنند، زمانی که هر تراکنش برای بازیگران هزنیه داشته باشد آن را در سرویس‌های خود لحاظ خواهند کرد و اقتصاد بازار آنها را به سمت گرفتن هزینه از پذیرندگان و مصرف کنندگان نهایی هدایت خواهد کرد.
یکی دیگر از مزیت‌های پیشنهاد انجمن، تمرکز روی تراکنش‌های خرید اینترنتی است چرا که یک قسمت کوچک از بازار است که می‌تواند برای قدم‌های بعدی الهام‌بخش باشد. این یک فرصت استثنایی برای بانک مرکزی است تا با اجرای این طرح کمک به شکل گرفتن یک بازار رقابتی کند تا منتج به شکوفایی صنعت شود.
احمدرضا منصوری، مدیرعامل پی‌پینگ:
کلیت طرح، مدل مناسبی هست و ما طرح را قبول داریم و با آن موافق هستیم چون این طرح می‌تواند به رشد و توسعه کسب‌‌وکارهای حوزه پرداخت و بدهی انباشته بانک‌ها کمک کند؛ در همه جای دنیا از این روش پیروی می‌کنند و عموما شرکت‌های پرداختی در ازای خدماتی که ارائه می‌دهند، درآمد کسب می‌کنند و جایی نداریم که به‌صورت دستوری سیستم‌های بانکی موظف به پرداخت هزینه خدمات و یا ارائه سرویس‌های خدماتی با هزینه رایگان باشند؛ در نتیجه قطعا باید برای این مدل کارمزد فعلی فکری شود، اما چالش‌هایی نیز وجود دارد برای مثال این موضوع می‌تواند بار مالی برای دولت ایجاد کند که باید دید آیا دولت قبول می‌کند این بار مالی را متحمل شود یا خیر؟ و دوم هم اینکه تضمین پرداخت این بدهی‌های مالی دولتی با چه کسی خواهد بود؟ و باید در خصوص این موارد فکر شود.
علاوه بر این برای اصلاح مدل کارمزد چند مقاومت وجود دارد؛ یکی خود شرکت‌های PSP هستند که باید در این بازار رقابت کنند و مقاومت‌های دیگر نیز دولت و کسب‌وکارهایی هستند که از این خدمات به‌صورت رایگان استفاده می‌کنند و قاعدتا باید آنها را همراه کنیم که در ازای خدماتی که می‌گیرند، کارمزدی را پرداخت کنند. به نظر این طرح باید پخته شود و وجود نظرات بخش‌های مختلف صنعت پرداخت در این طرح می‌تواند به پختگی آن کمک کند. لذا، یک فرایند طولانی را برای محقق شدن چنین تصمیمی در پیش داریم. ولی با وجود چالش‌های موجود، حس ما این است که این طرح می‌تواند کمک کند تا یک بازار رقابتی سالم شکل بگیرد و بتوانیم در این بازار با ارائه خدمات و نوآوری درآمد خلق کنیم نه اینکه درآمد مشخص و تصویب‌شده‌ی اجباری را بتوانیم برای مدل کسب‌وکارها متصور باشیم.
محمدمهدی فاطمیان، هم‌بنیان‌گذار زیبال:
موافق طرح پیشنهادشده انجمن فین‌تک هستم. یکی از مسائل مهم در صنعت پرداخت که بازار رقابتی شرکت‌های پرداخت را تحت تاثیر جدی قرار داده، مدل فعلی نظام کارمزدی است. این مدل سال‌هاست توسط بازیگران اصلی این صنعت به‌عنوان یک معضل یاد می‌شود اما اقدام عملی موثری تا به حال در این خصوص انجام نشده، انجمن فین‌تک به نمایندگی از پرداخت‌یاران عضو خود، به همین جهت پیشنهادی را ارائه کرده تا همانند گذشته پرداخت‌یاران که پیشتاز سرویس‌های نوین پرداختی بوده‌اند در خصوص تغییر نظام کارمزد نیز پیشتاز شوند و به تسریع این مهم کمک کنند.
سجاد چاری‌پور، مدیرعامل و بنیان‌گذار شبکه پرداخت پی:
طرح ارائه شده توسط انجمن فین‌تک طرح خوبی است که با اصلاح نظام کارمزدی، می‌تواند به ایجاد فضای رقابتی کمک شایانی کند و مسیر کنونی دریافت رایگان خدمات پرداخت و در مواردی حتی دریافت سهم از کارمزدها توسط پذیرندگان را اصلاح کند. اما به نظر می‌رسد می‌بایست بیشتر روی این طرح کار شود چون زوایای پنهان زیادی دارد که می‌تواند به ضرر پرداخت‌یاران باشد. از نظر بنده باید به سمتی پیش برویم که انجام تراکنش‌های مبتنی بر کارت، برای دارندگان کارت و پذیرندگان گران‌تر شده چرا که تا این اتفاق نیفتد، نمی‌توانیم وارد مبحث اکانت منیجمنت و کیف پول شویم. از طرفی هم تا زمانی که PSPها بازیگران اصلی هستند، نمی‌توانیم درصد خطاهای پرداخت را کاهش دهیم.
علی امیری، هم‌بنیان‌گذار زرین‌پال:
نظام کارمزدی بايد روزی در صنعت پرداخت الکترونيکی اصلاح شود تا منافع همه بازيگران در اين صنعت حفظ و از بازار نابرابر فعلی نیز جلوگيری شود. پيشنهاد انجمن فین‌تک برای اصلاح نظام کارمزد روی درگاه‌های آنلاين می‌تواند نمونه‌ای باشد که در صورت موفقيت، روی پرداخت‌های فيزيکی (کارتی) نیز تاثيرگذار باشد. اکنون که بازيگران اصلی اين حوزه خودشان اين پيشنهاد را ارائه کرده‌اند، بايد فرصت را مغتنم شمرد.
علی فارمد، بنیان‌گذار حسابیت:
هر تراکنش در سیستم پرداخت کشور هزینه ای دارد اما این هزینه اکنون چطور تامین می‌شود؟ آیا نباید کسی که از این خدمات بهره‌مند می‌شود متناسب بهره‌برداری خود هزینه سرویس را بپردازد؟ اما اکنون این خدمات با اینکه هزینه دارد اما به غلط به رایگان ارائه می‌شوند و این موضوع باعث می‌شود شرکت‌ها زیان‌ده شوند و خدمات و کیفیت سرویس‌ها رشد نکند و شرکت‌ها برای تامین هزینه‌های خود به کاری غیر از وظیفه و ماموریت اصلی خود مشغول شوند که مشکلات آن روشن است. در حال حاضر کارمزد تراکنش‌ها را بانک پرداخت می‌کند و این مثل آن است که حتی کسانی که از خدمات پرداخت استفاده آن چنانی نمی‌کنند در تامین هزینه‌ها با کسی که کسب‌و‌کارش بر پایه خدمات پرداخت کشور فعالیت می‌کند، یکسان باشند و این مدل قطعا صحیح نیست.
علاوه بر این موارد، با رشد بسیار بالای هزینه‌ها در سال‌های اخیر کارمزد و درآمد مستقیم شرکت‌های پرداخت متناسب رشد نکرده است و این یعنی در آینده نچندان دور این شرکت‌ها رشد که نمی‌کنند هیچ، تعدادی از آنها حذف نیز خواهند شد و پرداخت کشور به جای پیشرفت، تضعیف خواهد شد. بحث این است که کارمزد از جای درست و از فرد درستی گرفته شود و انگیزه‌ای برای رشد شرکت‌ها و رشد خدمات به نفع مشتریان باشد.