پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
مونزوی انگلیسی که قرار بود کابوس استارت‌آپ‌های فین‌تکی آمریکا باشد، ناگهان خودش درگیر کابوس کرونا شد
در پنج سال گذشته، مونزو محبوبیت زیادی در فضای فین‌تک بریتانیا پیدا کرده؛ اما اکنون با بزرگ‌ترین چالش خود روبه‌رو شده است. استراتژی مونزو در آمریکا نیز احتمالاً تحت تأثیر شیوع کرونا قرار گیرد. تقریباً بلافاصله بعد از اعلام قرنطینه، استراتژی رشد مونزو ابتدا دچار نوسان و سپس کاملاً متوقف شد.
اواخر سال ۲۰۱۵ مردم در کافی‌شاپ‌ها و قهوه‌خانه‌های اطراف لندن با اشتیاق از نوع جدیدی از کارت صحبت می‌کردند: کارتی متمایز و جذاب با نام کارت پیش‌پرداخت موندو (Mondo). افراد حاضر در «سیلیکون راندابوت» در شرق لندن جایی که شرکت‌های فناوری انگلیسی تجمیع شده‌اند؛ برای اولین بار از یک بلیت طلایی استفاده کردند تا بدون طی مراحل معمول، برای کارت موندو و اپلیکیشنی که به آن متصل بود ثبت‌نام کنند. در سال ۲۰۱۷ موندو نام خود را به «مونزو» تغییر داد و به یک بانک کاملاً قانونی و دارای مجوز تبدیل شد و کارت‌های پیش‌پرداخت خود را با کارت‌های دبیت رایج که به یک حساب جاری متصل بود جایگزین می‌کرد.
مونزو در یک نگاه
مونزو تنها طی پنج سال حوزه مالی را که به محافظه‌کاری مشهور است، مختل کرد. مونزو علاوه بر ایجاد یک برند، کاری را انجام داد که می‌تواند به‌عنوان یک استاندارد برای هر خدمت یا برند جدیدی در نظر گرفته شود: یک هویت قوی ایجاد کرد و مفهوم ارتباط با مشتریان را بازتعریف کرد. مونزو توانست مردم را نسبت به بانکداری هیجان‌زده کند و در حالی که بانک‌های سنتی در شک و تردید به سر می‌بردند، این بانک چالشگر کاری انجام داد که همه استارت‌آپ‌ها قصد انجام آن را دارند: ایجاد مقیاس. مونزو در حال حاضر چهار میلیون مشتری دارد.
در طی این مدت، مونزو از یک تیم کوچک که در دفتر سرمایه‌گذار اولیه‌شان Passion Capital فعالیت می‌کرد به شرکتی با ۱۵۰۰ نفر کارمند که ساختمان اصلی آن در مرکز شهر قرار داشت، تبدیل شد. مونزو در ماه ژوئن سال ۲۰۱۹ پس از OakNorth در جایگاه دوم باارزش‌ترین فین‌تک بریتانیا با ارزشی حدود دو میلیارد پوند ایستاده بود (هر دو شرکت توسط رولوت (Revolut) در فوریه سال ۲۰۲۰، پنج و نیم میلیارد دلار معادل چهار و نیم میلیارد پوند ارزش‌گذاری شدند.)
سارا کوشیانسکی رئیس بخش پژوهش شرکت مشاوره مالی 11:FS می‌گوید: «آنها (بنیان‌گذاران مونزو) بازی را تغییر دادند؛ با کمک فناوری آنها توانستند عملیات خود را با هزینه پایین انجام دهند؛ این آمادگی در مردم وجود داشت؛ همه یک موبایل در جیب خود داشتند؛ رگولاتورها نیز آماده بودند؛ آنها فقط روی این موج سوار شدند؛ بخشی از موفقیت آنها به دلیل سروصدای زیادی بود که به پا کردند و بخشی دیگر به دلیل سرعت دستیابی‌شان به مشتری بود.»
چالش بزرگ مونزو
مونزو اکنون با یک چالش بزرگ مواجه است. این بانک استارت‌آپی فاصله زیادی با سودآور شدن دارد، هنوز به سرمایه‌گذاری خارجی متکی است و حساب‌های شرکت نشان می‌دهد که پول‌ها به سرعت در حال خرج شدن است. این شرکت در سال ۲۰۱۸، ۴۷.۲ میلیون پوند از دست داده است که این عدد در سال ۲۰۱۷، ۳۰ میلیون پوند بوده است که نشان از رشد هزینه‌های مونزو دارد. در ماه می سال ۲۰۲۰ مونزو با سقوط ۴۰ درصدی ارزش خود روبه‌رو شد و این در حالی بود که آنها در جستجوی تأمین سرمایه ۷۰ تا ۸۰ میلیون پوندی هستند تا بتوانند از بحران شیوع کرونا جان سالم به در ببرند.
بعد از این واقعه تام بلومفیلد مدیرعامل مونزو از سمت خود کناره‌گیری کرد اما همچنان به عنوان یکی از نفرات اصلی شرکت باقی مانده است. با همه این اوضاع و احوال، مونزو همچنان آرزوهای بزرگی در سر دارد. برنامه‌های مونزو تبدیل شدن از یک بانک چالشگر شجاع به یک بانک جریان اصلی، گسترش در بازار بزرگ آمریکا و در نهایت سودآوری است.
مونزو در این مسیر رقبای سختی پیش رو دارد. فین‌تک‌های بریتانیایی نظیر استارلینگ و رولوت (و همچنین بانک‌های سنتی) ذخایر نقدی به مراتب بیشتری نسبت به مونزو دارند (در پایان سال ۲۰۱۹ نئوبانک‌ها ۱۹.۶ میلیون مشتری داشته‌اند و این در حالی است که بانک لویدز به تنهایی ۳۰ میلیون مشتری دارد). در ایالات‌متحده چیس‌بنک، بنک‌آو‌آمریکا، سیتی‌بنک و ولزفارگو رقبای اصلی مونزو به حساب می‌آیند؛ و تازه این در صورتی است که مونزو بتواند در برابر بدترین بیماری همه‌گیر تاریخ معاصر (کرونا) که اقتصاد جهانی را وارد رکود بزرگی کرده و موجب فروپاشی شرکت‌ها شده است، دوام بیاورد.
دغدغه اخلاقی مونزو؛ حل آزاردهنده‌ترین مشکلات در بانکداری
تام بلومفیلد ۳۴ ساله در یک بعدازظهر بارانی در ماه مارس، چند روز قبل از آنکه بریتانیا وارد قرنطینه سراسری شود، در یکی از ساختمان‌های شیشه‌ای مونزو روی صندلی تکیه زده است. او می‌گوید: «مدیریت مالی من وحشتناک است. داستان‌های زیادی در این رابطه می‌توانم تعریف کنم. مثلا یک بار وقتی که من خانه‌ام را تغییر دادم ضابطان قضایی به دلیل عدم پرداخت مالیات شهرداری برای من اخطاریه ارسال کردند.» تام می‌گوید او در سرویسی عضو بود که هنگامی که خانه‌تان را تغییر می‌دهید به‌صورت خودکار همه جزئیات و مسائل قانونی را بهروزرسانی کرده و انجام می‌دهد. اما این سرویس نتوانسته به درستی کار کند. او می‌گوید: «من فقط می‌خواستم وقتم را با این کارها تلف نکنم؛ اما کار نکردن این سرویس برای من خیلی گران تمام شد».
او می‌گوید اعتبارش در حال حاضر خوب است و رتبه‌اش ازطریق اپلیکیشن مونزو در حال بررسی است. بر مبنای گزارش دیلی‌تلگراف ثروت او بر اساس سهامی که در مونزو دارد حدود ۸۰ میلیون پوند است. از تجارب و اظهاراتش این‌گونه بر می‌آید که یک دغدغه اخلاقی نیز در پس کسب‌وکارش وجود دارد: حل آزاردهنده‌ترین مشکلات در بانکداری، به شیوه‌ای که همه بتوانند به راحتی از خدمات بانکی استفاده کنند.
سوابق کاری بلومفلید
ممکن است بلومفلید هنوز یک فارغ‌التحصیل منظم و شسته‌و‌رفته رشته حقوق دانشگاه آکسفورد به نظر بیاید اما او اکنون یک کارآفرین سریالی محسوب می‌شود. اولین شرکتش با نام Boso.com (فروشگاهی اینترنتی شبیه به ای‌بی برای دانش آموزان) را وقتی که ۲۱ سالش بود به راه انداخت اما در کسب درآمد شکست خورد و از آن خارج شد (هر چند این استارت‌آپ در ادامه توسط هم بنیان‌گذارانش که تجربه بیشتری داشتند موفق به گرفتن سرمایه شد و در نهایت به یک شرکت کانادایی فروخته شد).
تلاش کارآفرینانه بعدی‌اش راه‌اندازی شرکتی با نام «گوکاردلس» بود که در زمینه پرداخت فعالیت می‌کرد و موفق شد در اولین سال تأسیس در سال ۲۰۱۱ سرمایه جذب کند (این شرکت تا کنون ۱۲۳ میلیون دلار سرمایه جذب کرده است). در سال ۲۰۱۴ به «آنه بودن (Anne Boden)» ملحق شد تا اولین بانک صرفاً موبایلی (mobile-only bank) بریتانیایی را تأسیس کند و خدماتی مانند حساب جاری، اعطای وام و وثیقه‌گذاری را ازطریق یک اپلیکیشن ارائه دهد.
نام این طرح ریسکی ابتدا Bank Possible بود که بعدها به بانک استارلینگ تغییر نام داد. درگیری‌ها و اختلاف‌نظرات زیادی بین آنه بودن و تام بلومفیلد که نقش مدیر ارشد فناوری را در استارلینگ بر عهده گرفته بود، رخ داده است؛ اما نه مونزو و نه استارلینگ در مورد دلایل این شکاف و درگیری‌ها اظهارنظری نکرده‌اند.
اختلاف بین بلومفیلد و بودن خطوط نبرد را برای بانک‌های چالشگر در بریتانیا ترسیم می‌کرد: بلومفیلد و همبنیانگذاران آینده مونزو یعنی «جانوس تمپلستین»، «جیسون باتس»، «پاول ریپون» و «گری دالمن» همه در سال ۲۰۱۵ از استارلینگ جدا شدند. اکنون دو بانک به فاصله کمتر از یک دقیقه در کنار هم بودند و هیچ کاری هم برای پاسخ به شایعاتی که در خصوص چشم‌وهم‌چشمی‌ها و اختلافات آنها منتشر می‌شد انجام نمی‌دادند. با این حال مدیران بانک استارلینگ تصمیم گرفتند پنجره‌های ماتی را جلوی دفترشان نصب کنند تا مانع از این شوند که کارکنان مونزو فعالیت آنها را زیر نظر بگیرند.
قابلیت‌های مونزو
مونزو فعالیتش را با ارائه کارت پیش‌پرداختی آغاز کرد که به یک اپلیکیشن موبایلی متصل بود و به مشتریان این امکان را می‌داد تا از نحوه هزینه‌کرد پول و بودجه‌شان مطلع شوند. در آوریل سال ۲۰۱۷ که آنها مجوز کامل فعالیت بانکداری در بریتانیا را به دست آوردند، مشتریان‌شان می‌توانستند به یک حساب جاری نیز ازطریق اپلیکیشن دسترسی پیدا کنند.
هنگامی که بانک‌های دیگر شروع به توسعه محصولات مشابهی کردند، مونزو ویژگی‌های جدیدی معرفی کرد. برای مثال مونزو برای اولین‌بار قابلیت مسدود کردن موقت کارت دبیت را وقتی مشتری شک دارد که کارت خود را گم کرده و یا به سرقت رفته است، معرفی کرد. عدم مسدودسازی کامل کارت باعث می‌شود در صورت پیدا شدن کارت، مشتری بتواند به‌راحتی و بدون طی کردن مراحل متعدد مجدداً از آن استفاده کند. برخی بانک‌های بزرگ در حال حاضر چنین خدمتی را ارائه می‌دهند.
مونزو همچنین هیچ کارمزد بین‌المللی از مشتریانش برای انجام تراکنش در کشورهای منطقه اقتصادی اروپا دریافت نمی‌کند و مشتریان هنگام مسافرت به کشوری دیگر می‌توانند ۲۰۰ پوند را بدون اینکه متحمل هزینه‌ای شوند دریافت کنند. در سال ۲۰۱۸ مونزو ویژگی دیگری را با عنوان «gambling blocks» معرفی کرد تا به افرادی که دارای کارت‌های ترک اعتیاد هستند کمک کند از اعتیاد به قمار یا الکل یا فست‌فود، رهایی پیدا کنند. این کار از طریق ایجاد محدودیت در استفاده از کارت‌ها در برخی مکان‌ها (یک فست‌فود یا یک کلوپ قمار) انجام شد. هر چه در حوزه بانکداری رقابت سخت‌تر می‌شود، تنها راه ایستادگی و سرپا ماندن ایجاد نوآوری است. اینکه رقبا همواره در حال حدس زدن اقدام بعدی که شما ممکن است انجام دهید، باشند.
مونزو در حوزه بیمه
بلومفیلد از اینکه رک و بی‌پرده است احساس رضایت می‌کند و به نظر می‌رسد در حفظ اسرار مربوط به خود مشکل دارد. او تقریباً در طول چند دقیقه‌ای که از سلام و احوالپرسی‌مان گذشت، از یکی از ویژگی‌های جدید مونزو پرده برداشت که هنوز به‌طور عمومی از آن رونمایی نشده است. یک نوع کارت که در حال حاضر توسط تعدادی از کاربران به‌صورت آزمایشی مورد استفاده قرار گرفته و بخشی از آخرین تلاش‌های مونزو برای ارائه نوآوری در حوزه بیمه است.
مونزو در سپتامبر سال ۲۰۱۹ افزونه‌ای را طراحی کرد که برای پرداخت حق بیمه کاربرد داشت. این افزونه با طراحی گیج‌کننده‌اش چندان مورد استقبال کاربران قرار نگرفت. اوضاع زمانی بدتر شد که مونزو سعی کرد این ویژگی جدید را با ترفندهایی به مشتریان قالب کند. با این کار مشتریان مطمئن نبودند که در حال ثبت‌نام چه چیزی هستند. فروم اینترنتی این شرکت که محلی برای ارتباط مستقیم کاربران با بانک بود، به صفحه شکایتی تبدیل شده بود که مشتریان عصبانی تلاش می‌کردند تا بفهمند دقیقاً چه اتفاقی افتاده است. پس از این اعتراضات مونزو تصمیم گرفت که اصلاحاتی را انجام داده و تا ماه مارس سال ۲۰۲۰ نسخه جدیدی از این ویژگی را ارائه دهد. اما هنوز این اتفاق نیفتاده است.
ورود مونزو به بانکداری کسب‌وکاری
مونزو با راه‌اندازی یک حساب کسب‌وکاری در حال ورود به بانکداری کسب‌وکاری نیز هست و در این مسیر کسب‌وکارهای کوچک و متوسط و فریلنسرها را هدف قرار داده است؛ اما بر خلاف رقبایش همچون بانک استارلینگ، بانک اتم و بانک کلیر از امتیاز BCR (که با هدف افزایش رقابت در فضای بانکداری کسب‌وکاری طراحی شده است) استفاده نمی‌کند و مجبور است از اندوخته‌های خود برای توسعه محصول استفاده کند.
او می‌گوید این طرح کسب‌وکاری اگر موفق باشد نقش بزرگی در نقشه راه مونزو برای دستیابی به سودآوری ایفا خواهد کرد. برنامه‌‌اش برای شرکت رسیدن به نقطه سربه‌سر در دو تا سه سال آینده است و در این راه روی حوزه کارت (دریافت کارمزدهای ناشی از تراکنش‌های کارتی) و وام‌دهی ترازنامه‌ای (وام و بیش‌برداشت) متمرکز است؛ اما فرصت‌های واقعی می‌تواند در حساب‌های پریمیوم و یا ارائه بیمه باشد. این‌ها صرفاً سود بیشتری به همراه نمی‌آورند، بلکه جذابیت خدمات بانک را برای مشتریان فعلی و جدید بیشتر می‌کند و می‌تواند آنان را متقاعد کند مونزو را به بانک اصلی خود تبدیل کنند.
آماری از مشتریان مونزو
بر اساس آخرین آماری که از مونزو منتشر شده، حدود ۸۰ درصد از مشتریان از حساب‌هایشان به طور فعال استفاده می‌کنند: حدود ۶۰ درصد از مشتریان به صورت هفتگی و حدود ۴۰ درصد به صورت روزانه. از بین ۸۰ درصد از کاربران فعال، ۳۰ درصد آنها هرماه بیش از هزار پوند در حساب‌هایشان ذخیره می‌کنند که به‌طور بالقوه‌ای آن را به حساب اصلی‌شان تبدیل می‌کند. تعداد این کاربران چسبنده (sticky users) که برای مونزو سودآور هستند در حال رشد است.
بلومفیلد می‌گوید اولویت شرکت قبل از اینکه اضافه کردن محصول یا خدمت جدید باشد، سرمایه‌گذاری روی زیرساخت‌ها و ایجاد حساب‌هایی با هزینه بسیار پایین است. او می‌گوید با این استراتژی می‌توانیم به ازای هر مشتری ۱۰۰ تا ۲۰۰ پوند درآمد کسب کنیم. «اگر شما به بانک‌های بزرگ نگاه کنید آنها به ازای هر مشتری حدود ۴۰۰ تا ۵۰۰ پوند درآمد کسب می‌کنند اما هر مشتری برای آنها حدود ۴۰۰ پوند نیز هزینه در بر دارد. این در حالی است که هزینه‌ای که ما برای هر مشتری انجام می‌دهیم حدود ۳۵ پوند است زیرا همه فعالیت‌های بانک مبتنی بر فناوری‌های مدرن است. ما شبکه گسترده‌ای از شعبه نداریم، ما تقریباً ۱۵۰۰ کارمند داریم و نه ده‌ها هزار کارمند.»
هدف ما این است که هزینه‌های پایه را ثابت نگه داریم، اما درآمد بیشتری به دست آوریم و به مرور زمان به سودآوری برسیم. او می‌گوید این کار چندین سال طول خواهد کشید: «سخت است که بگویم این اتفاق دقیقاً کی رخ خواهد داد. چیزی که در عمل برای مونزو اتفاق افتاده با برنامه‌های ابتدایی که برای آن داشتیم کاملا متفاوت است. ما مشتریان بسیار بیشتری از چیزی که در ابتدا فکر می‌کردیم به دست آوردیم. این بسیار عالی است.»
برنامه‌های جاه‌طلبانه‌ای بلومفیلد برای مونزو
بلومفیلد نمی‌تواند برنامه‌های جاه‌طلبانه‌ای که برای مونزو در سر دارد را کند یا متوقف کند. اگرچه سرمایه‌گذارانی مانند Passion Capital یا Y Combinator مدعی هستند که در این مسیر باقی خواهد ماند، اما پس از موفقیت‌های اوبر و وی‌ورک تحمل رشد بدون سودآوری در دنیای فناوری از مد افتاده است.
آیلین بوربیج از شرکای شرکت سرمایه‌گذاری خطرپذیر Passion Capital و یکی از سرمایه‌گذاران اولیه و عضو غیرموظف هیئت‌مدیره مونزو می‌گوید: «همه سرمایه‌گذاران به‌صورت فوق‌العاده‌ای به تام، جوناس و سایر اعضای تیم اعتماد دارند.» با این حال دیگر سرمایه‌گذاران برای ایجاد یک جدول زمانی برای رسیدن به سودآوری در حال پافشاری هستند. نه فقط به دلیل آنکه خواهان بازدهی هستند، بلکه به این دلیل که آنها نگرانند که مونزو بدون آنکه سودآوری داشته باشد، نتواند در آینده سرمایه جذب کند.
ورود مونزو به بازار آمریکا
هر چه رقابت در بریتانیا تشدید شود، مونزو به فکر گسترش خود در دیگر مناطق است. مونزو به جای اینکه مانند استارلینگ، رولوت و N26 در اروپا سرمایه‌گذاری کند، تصمیم گرفته پرچم خود را در یکی از قدیمی‌ترین و پیچیده‌ترین بازارهای مالی جهان یعنی آمریکا بالا ببرد. برخی ممکن است این اقدام را احمقانه توصیف کنند؛ اما مدیران مونزو معتقدند این اقدام از یک عقل سلیم نشات گرفته است. بازاری بزرگ و انگلیسی‌زبان که مشتریان نیازهای واقعی دارند و مونزو فکر می‌کند می‌تواند آنها را برآورده سازد و مهم‌تر از همه اینکه آنها می‌خواهند در این حوزه پیشتاز باشند. رولوت از سال ۲۰۱۷ در بازار آمریکا حضور دارد ولی هنوز استراتژی مشخصی را اعلام نکرده است. استارلینگ نیز به طور کامل از این حوزه دور مانده است.
ورود مونزو به آمریکا تاکنون چراغ خاموش بوده است. یک منبع نزدیک به کسب‌وکار این وضعیت را «حالت اختفا» می‌نامد. یک منبع در بانک رقیب آن را «عجیب‌وغریب و مزخرف» نام‌گذاری کرده است. کارمندان شرکت این وضعیت را «فرو کردن نوک پا در آب» توصیف می‌کنند. بعد از چهار سال فعالیت و زیر نظر قرار گرفتن به‌صورت بین‌المللی، مونزو عنصر شگفتی‌آوری خود که در بریتانیا از آن بهره برد را از دست داده است. در آمریکا آنها به جای اینکه با توپ پر به میدان بیایند، ۲۵۰۰ کارت پیش‌پرداخت را در یک رویداد به علاقه‌مندان اعطا کردند.
رهبری تلاش‌های مونزو در آمریکا بر عهده تی‌اس آنیل است. شخصی کارآزموده در حوزه خدمات مالی که در استاندارد چارترد، کپیتال‌وان و سیتی‌بنک کار کرده است. او بعد از چهار سال که ریاست بخش پرداخت‌ها و محصولات جهانی ویزا را بر عهده داشت به مونزو آمد. در ماه می سال جاری آنیل مسئولیت بخش بریتانیای مونزو را نیز بر عهده گرفت و به‌عنوان جانشین بلومفلید در نقش مدیرعامل معرفی شد. او اکنون رهبری مونزو را در دو سوی اقیانوس اطلس (آمریکا و بریتانیا) بر عهده دارد.
در گفتگویی که با آنیل در ماه مارس داشتم، دیدگاهش در خصوص برنامه‌های توسعه‌ای مونزو در آمریکا مثبت بود. او در این رابطه گفت: «مهم‌ترین چیزی که در حال حاضر اهمیت دارد این است که فعالیت‌مان در آمریکا آغاز شود. ما در حال حاضر در امریکا در وضعیت پایلوت قرار داریم و لیست انتظار طولانی که ۲۵۰ هزار مشتری را شامل می‌شود». بانک برای دریافت مجوز فعالیت در ماه آوریل اقدام کرده است، اما روندهای قانونی ممکن است ۱۸ تا ۲۴ ماه طول بکشد. تا آن زمان مونزو صرفاً کارت‌های پیش‌پرداخت ارائه می‌دهد.
او اعتراف می‌کند که ممکن است استراتژی که در بازار داخلی جواب داده است، در بازار آمریکا به شکست آنها منجر شود. او می‌گوید: «ما تا وقتی در وضعیت پایلوت هستیم به اصلاح و بهبود پیشنهادیمان ادامه می‌دهیم و سعی می‌کنیم از رفتار مشتریانمان یاد بگیریم.»
بازار به‌شدت رقابتی آمریکا
در ماه مارس تیم ۲۰ نفره مونزو در آمریکا تصمیم گرفت که فعالیت‌های خود را از لس‌آنجلس به سن‌فرانسیسکو منتقل کند تا بتواند به افراد مستعد حاضر در سیلیکون ولی دسترسی بیشتری داشته باشد، به رشد کسب‌وکار کمک کند و اتکا به تیم مدیریتی بریتانیایی را متوقف کند. اما این نقل و انتقالات به دلیل شیوع ویروس کرونا و تا لحظه نوشتن این گزارش رخ نداده است.
آنیل می‌گوید: «بازار آمریکا یک بازار به شدت رقابتی است، انواع مختلفی از رقبا در اینجا وجود دارد، اما ما می‌خواهیم از آنها یاد بگیریم. معتقدیم موفقیت در بازار آمریکا متفاوت با یک بازار کوچک‌تر است. اینجا نیازهای برآورده نشده زیادی وجود دارد.»
یکی از بزرگ‌ترین تفاوت‌های بین آمریکا و بریتانیا میزان اعتماد به چک است. آمریکایی‌ها در سال ۲۰۱۷ پنج و نیم میلیارد چک نوشته‌اند. این تعداد ممکن است در بریتانیا خیلی قدیمی و منسوخ‌شده به نظر برسد اما مونزو اگر بخواهد مردم را متقاعد کند که به بانک دیجیتالی‌اش بپیوندند باید روی این شکاف پلی ایجاد کند. وقتی حرف از چک به میان می‌آید آنیل و بلومفیلد هر دو زیر لب می‌خندند اما آنیل تاکید دارد که اگر مونزو این تقاضا را مشاهده کند به آن پاسخ خواهد داد: «این احساس وجود دارد که چک به یک دنیای قدیمی تعلق دارد اما اگر چیزی است که مشتریان در اینجا (آمریکا) به آن نیاز دارند، پس ما باید به این نیاز پاسخ دهیم. ما دوست داریم که همه مشتریانمان را دیجیتالی کنیم ولی اگر زندگی روزمره آنها به نوشتن چک وابسته پس باید راهکاری برای آن پیدا کنیم.»
تمرکز مونزو روی بازاریابی در آمریکا
مونزو به جای هدف قرار دادن کاربرانی هسته‌ای و متعلق به قشر یا گروهی خاص، سعی کرده گروه‌های متنوعی را در نظر بگیرد. بلومفیلد در این رابطه می‌گوید: «ما اکنون در آمریکا از نظر شاخصه‌هایی چون حفظ و درگیری مشتری وضعیت خوب یا بهتری نسبت به بریتانیا داریم.»
آنیل در پاسخ به این سؤال که آیا کارت فلزی پریمیوم را برای رقابت با کارت‌های تیتانیومی اپل ارائه داده‌اید می‌گوید: «اکنون همه گزینه‌ها روی میز است». او معتقد است که بازار به‌اندازه‌ای بزرگ است که مونزو نمی‌تواند در همه‌جا پیروز شود.
بزرگ‌ترین بخشی که مونزو باید در آمریکا روی آن سرمایه‌گذاری کند، بازاریابی است. در بازاری که تعداد بانک‌های چالشگر بسیار اندک است، مونزو کار سختی برای شناسایی برند خود در پیش دارد. عدم آگاهی از برند یک مشکل است اما غیرقابل حل نیست. آنیل در این رابطه می‌گوید: «حس می‌کنم می‌توانیم با یک سرمایه‌گذاری نسبتاً قابل مدیریت به موفقیت برسیم. در مونزو همیشه این فشار وجود دارد که هر دلاری که خرج می‌شود مؤثر واقع شود، همیشه این فشار وجود دارد که انتخاب‌های قدرتمندی داشته باشیم. ما از آن دست شرکت‌هایی نیستیم که بخواهیم بی‌حساب‌وکتاب پول پخش کنیم، ما در انگلستان هم چنین کاری انجام ندادیم و در آمریکا نیز این کار را انجام نخواهیم داد.»
مشکلات راه‌اندازی کسب‌وکار در آمریکا
او در خصوص مشکلاتی که در زمینه راه‌اندازی کسب‌وکار در آمریکا وجود دارد نیز می‌گوید: «همیشه ریسک‌هایی در این‌گونه عملیات (اخذ مجوز، کارهای اداری و…) وجود دارد. آرمان و هدف نهایی ما کاملاً روشن است: «برآورده ساختن نیازهای مالی میلیون‌ها مشتری آمریکایی.»
در پنج سالی که از تأسیس مونزو می‌گذرد، بانک‌های سنتی اپلیکیشن‌های خودشان را راه‌اندازی و از پتانسیل خدمات دیجیتال آگاهی پیدا کرده‌اند. بلومفیلد استدلال می‌کند که مونزو همچنان بهترین اپلیکیشن بانکداری را در اختیار دارد و ادعا می‌کند رشد نرخ ارگانیک آن ۹۵ درصد در ماه است بدون آنکه هزینه‌ای برای تبلیغات انجام دهند. هدف مونزو صرفاً رسیدن به یک میلیارد مشتری نیست، بلکه هدفش این است که بتواند به یک تجمیع‌کننده (اگریگیتور) خدمات مالی تبدیل شود که افراد بتوانند در آن حقوق بازنشستگی، بیمه و حساب‌های جاری‌شان را کنترل کنند.
با رشد شرکت، تغییراتی نیز در آن ایجاد شده است. سه نفر از همبنیانگذاران، مونزو را ترک کرده‌انjد: جیسون باتس که مدیر ارشد حوزه مشتریان مونزو بود پس از یک سال برای راه‌اندازی یک شرکت مشاوره فین‌تک از تیم جدا شد. گری دالمن اولین مدیر مالی مونزو در ماه مارس ۲۰۱۹ از سمت خود استعفا داد و اکنون در شرکت سرمایه‌گذاری آنتلر مشغول به فعالیت است. پل ریپون در ژانویه به طور موقت از شرکت جدا شد تا مزرعه‌ای با ۳۰۰ آلپاکا (گونه‌ای از لاما) را در شمال بریتانیا راه‌اندازی کند. هر سه همچنان سهامدار باقی مانده‌اند.
از هر سرمایه‌گذار مونزو که سوال کنید چرا تصمیم گرفته از این شرکت حمایت کند، حتماً داستانی از ملاقاتش با بلومفیلد را برای شما تعریف می‌کنند. بلومفیلد چه دوست داشته باشد و چه نداشته باشد نامش با مونزو گره خورده است. وقتی از او می‌پرسم که آیا فکر می‌کنی سرمایه‌گذاران اجازه خواهند داد که روزی مونزو را ترک کنی؟ با صدای بلند می‌خندد و می‌گوید: «مطمئن نیستم که آنها چنین کاری انجام دهند.» او اگرچه از سمت مدیرعاملی کناره‌گیری کرده اما همچنان رهبر صوری شرکت باقی خواهد ماند با این تفاوت که دیگر به‌صورت روزانه کارهای مرتبط با کسب‌وکار را انجام نمی‌دهد.
بت ساختن از بنیان‌گذاران
بلومفیلد به طور واضحی از اینکه در معرض توجه قرار بگیرد، احساس ناراحتی می‌کند. او می‌گوید: «صادقانه فکر می‌کنم ما با پدیده کیش بنیان‌گذار (cult of the founder) در داخل شرکت مواجه هستیم.» او درست می‌گوید. تقریباً غیرممکن است که در مونزو با کسی گفتگو کنید بدون آنکه از بلومفیلد تعریف نکند. او می‌گوید: «از برخی بنیان‌گذاران بت ساخته می‌شود. من فکر نمی‌کنم این منصفانه و صحیح باشد.»
در حالی که بلومفیلد تلاش می‌کند تا این توجهات بر او تأثیر نگذارد اما به هر حال این امر بر نحوه عملکرد مونزو اثر خود را گذاشته است. سفر مونزو از یک بانک غیرمتعارف به یک نئوبانک پیشرو به‌شدت زیر ذره‌بین رسانه‌ها بوده است. چیزی که بلومفیلد اقرار می‌کند هم یک موهبت است و هم یک نفرین. او می‌گوید: «در بریتانیا ما چرخه ناسالمی داریم که در ابتدا افراد و شرکت‌ها را بالا می‌بریم و سپس تلاش می‌کنیم آنها را زمین بزنیم.»
او هنوز از اتفاقی که در سال ۲۰۱۹ برای مونزو افتاد ناراحت و غمگین است. وقتی که برنامه Watchdog شبکه بی‌بی‌سی از مونزو برای فریز کردن حساب افراد بدون توضیح، انتقاد کرد. او می‌گوید: «ما برای فریز کردن حساب‌های مشتریانمان رویه‌هایی داریم که منطبق با قوانین و مقررات موجود است.»
مونزو در پاسخ به این گزارش بی‌بی‌سی، بیانیه‌ای صادر کرد و مدعی شد به دلایل قانونی (و از آنجایی که برخی حساب‌ها ممکن بوده مرتبط با اعمال جنایی باشد) نمی‌توانسته به مشتریان هشدار دهد که حساب‌هایشان فریز شده است. بلومفیلد همچنان معتقد است که این گزارش غیرمنصفانه بوده است.
وسواس بیش از حد مونزو برای اینکه یک بانک مشتری‌محور دیده شود، گاه موجب دردسر شده است. بلومفیلد و جوناس تمپلستین (هم بنیان‌گذار مونزو) متوجه نبودند که پیام‌هایشان به مشتریان در فروم توسعه محصولاتشان می‌تواند سر از مطبوعات در بیاورد.
بلومفیلد؛ یک کارگردان کلاسیک
امروزه شرکت دارای یک تیم روابط عمومی فوق‌العاده است. «تارا مانسفیلد» مدیر منابع انسانی مونزو می‌گوید: «ما همیشه خود را با آخرین تغییرات هماهنگ می‌کنیم». همه افراد در شرکت موظف هستند یک تست شخصیتی انجام دهند که آنها را به چهار رنگ تقسیم‌بندی می‌کند: قرمز آتشین، زرد آفتابی، سبز زمینی (Earth green) و آبی سرد. این تست که مبتنی بر نظریات کارل یونگ (روان‌پزشک معروف) و از نظر علمی کاملا اثبات شده است برای سنجش ویژگی‌های افراد برای قرار دادن آنها در تیم‌های مناسب و هدایت انگیزه‌ها و مهارت‌های آنان طراحی شده است. همه کارمندان در طیفی از این چهار رنگ قرار می‌گیرند به جز بلومفیلد که قرمز روشن است. تارا مانسفیلد می‌گوید: «بلومفیلد یک قرمز برجسته است، یک کارگردان کلاسیک.»
محیط مونزو برای کارکنان
مانسفیلد می‌گوید ما در مونزو تلاش می‌کنیم محیطی ایجاد کنیم که کارکنان این احساس را داشته باشند که می‌توانند همه مؤلفه‌های زندگی‌شان را در کار پیدا کنند. یک مثال در این باره توجه به واژه‌ها و اصطلاحات به کار رفته در شرکت است. ما بازخوردهایی از کارکنان زن خود داشتیم که چندان با واژه «بچه‌ها» (guys) برای صدا زدن افراد به صورت جمعی احساس راحتی نمی‌کردند (با توجه به اینکه واژه بچه‌ها بیشتر در جمع‌های مردانه کاربرد دارد). برای مثال عباراتی نظیر «هی بچه‌ها، چه خبر» (hey guys, what’s up) برای کارکنان خانم چندان مأنوس نبود. در نتیجه تصمیم گرفتیم دیگر از این واژه استفاده نکنیم.
همچنین ما کاربرد اصطلاحاتی نظیر «لیست سیاه» و «لیست سفید» که در برنامه‌نویسی رایج و دارای معنای ضمنی هستند را در شرکت ممنوع کردیم. او همچنین می‌گوید ما سعی کرده‌ایم این احساس را در کارکنان ایجاد کنیم که برای شرکت مهم هستند و به آنها کمک می‌کنیم که احساس راحتی و امنیت بیشتری تجربه کنند.
با این حال شرکت هنوز گزارش تنوع (diversity report) خود را منتشر نکرده است و «لیزا نوول» که در پایان سال ۲۰۱۹ به‌عنوان مدیر ارشد ریسک استخدام شده تنها مدیر ارشد زن در تیم مونزو محسوب می‌شود. بلومفیلد در این رابطه می‌گوید: «ما در مراحل پایانی استخدام چندین مدیر ارشد زن هستیم. اغلب سرمایه‌گذاران ما زن هستند؛ این عالی است؛ اما باید در هر سطحی به همان اندازه نماینده زن داشته باشیم.»
یک سناریو که برنامه‌های توسعه‌ای مونزو نتوانست آن را در نظر بگیرد، شیوع ویروس کرونا بود که در هنگام نوشتن این گزارش، بریتانیا با آن دست و پنجه نرم می‌کرد. در روزهای منتهی به قرنطینه جدا از اینکه عمل دست دادن هنگام احوالپرسی در مونزو کمتر دیده می‌شد، نحوه انجام کارها در این شرکت نیز دستخوش تغییراتی شده بود.
وضعیت فعلی مونزو مانند یک ترن هوایی است
جوناس تمپلستین وضعیت فعلی مونزو را برای من به یک «ترن هوایی» تشبیه می‌کند و می‌گوید شما ممکن است این‌طور فکر کنید که همیشه روزهای خوبی خواهید داشت اما برخی مواقع روزهای بد نیز از راه خواهند رسید.
روزهای بد حالا آمده‌اند: نه رقبا و نه ضعف استراتژی، بلکه این ویروس کروناست که ممکن است برنامه‌های جامع مونزو را از خط درست خارج کند. تقریباً بلافاصله بعد از اعلام قرنطینه، استراتژی رشد مونزو ابتدا دچار نوسان و سپس کاملاً متوقف شد. در پایان ماه مارس مونزو اعلام کرد ۲۹۵ نفر از کارکنان خود را تحت برنامه حفظ مشاغل دولت، به مرخصی می‌فرستد. بلومفیلد اعلام کرد که می‌خواهد حقوق کل سال خود را در راستای کمک به شرکت دریافت نکند. مونزو تا به حال هرگز حقوق بلومفیلد را اعلام نکرده اما آخرین گزارش سالانه شرکت نشان می‌دهد که بیشترین پرداخت برای یک مدیر ۱۱۷ هزار پوند بوده است. بلومفیلد در یک مصاحبه تلفنی در آوریل، طرح حفظ مشاغل دولت را «اقدامی واقعاً مثبت» خواند.
در ماه می مونزو به دنبال جذب سرمایه جدید برای تضمین موقعیت نقدی خود تا تابستان سال ۲۰۲۱ و در تلاش برای جذب راند جدید سرمایه‌گذاری بود که ممکن است ارزش این شرکت را از ۲ میلیارد پوند به ۱.۲۵میلیارد پوند تقلیل دهد.
بازار و سرمایه‌گذاران به بلومفیلد فشار می‌آورند تا مجدداً خودش سکان هدایت مونزو را به دست بگیرد و تا زمانی که فرآیندهای قانونی اخذ مجوز در آمریکا به سرانجام برسد، آنیل را در نقش سابق خود (مدیریت عملیات مونزو در آمریکا) حفظ کند.
عرضه مجدد محصول پریمیوم مونزو
عرضه مجدد محصول پریمیوم که شامل پیشنهادهای سطح متوسط و سطح بالایی شامل مسافرت و گذران اوقات فراغت است قرار بود در ماه مارس صورت بپذیرد اما قرنطینه تحمیلی در بریتانیا باعث شده این اتفاق هنوز رخ ندهد. بلومفلید می‌گوید: «این محصول مورد بازبینی اساسی قرار گرفته است. ما در حال پیکربندی مجدد آن هستیم تا بتوانیم نسخه‌ای از این محصول ارائه کنیم که برخی مزایا را حذف کند اما همچنان دارای مزیت‌هایی باشد که به‌طور گسترده‌ای آن را در یک رده متوسط قرار می‌دهد. من فکر می‌کنم با رفع محدودیت‌های فعلی بتوانیم نسخه سطح بالای این محصول را هم ارائه کنیم.»
تاثیر کرونا بر مونزو
استراتژی مونزو در آمریکا نیز احتمالاً تحت تأثیر شیوع کرونا قرار گیرد. بلومفیلد می‌گوید ممکن است سرعت برخی برنامه‌ها کاهش پیدا کند و مشخص نیست ما کی به اهداف کوتاه‌مدت و یا بلندمدت خود برسیم.
اما بیشترین تأثیر کرونا بر مونزو به کاهش درآمدهای ناشی از هزینه‌کرد مشتریان در خارج از کشور مربوط بوده است. وقتی یک کاربر بریتانیایی از کارت خودش ۱۰۰ پوند در بریتانیا هزینه کند مونزو ۲۰ پنی به دست می‌آورد اما اگر همان کاربر ۱۰۰ دلار در آمریکا خرج کند به دلیل کارمزدهای بالاتر تبادلات بین‌المللی، ۲ دلار به جیب مونزو می‌رود. بلومفیلد می‌گوید: «ما در درآمدهای ناشی از هزینه‌کردهای خارجی به‌ویژه در خارج از اروپا، ۷۰ تا ۸۰ درصد کاهش را مشاهده کرده‌ایم.»
طرح توسعه دفتر مرکزی مونزو از ساختمان ۳۷۰۰ مترمربعی فعلی در میدان فینزبوری لندن به یک ساختمان ۱۱ هزار مترمربعی در برودواک هوس در نزدیکی ایستگاه خیابان لیورپول هم ممکن است تحت تأثیر قرار گیرد. بلومفیلد اظهارنظر در خصوص زمان انجام این طرح را تا حدود زیادی نامشخص می‌داند اما در عین حال تاکید می‌کند که افراد در مونزو به خوبی با دورکاری کنار آمده‌اند. او از اظهارنظر در خصوص این پرسش که آیا هنوز هم نیازی به سه برابر کردن فضای دفتر مرکزی هست، خودداری می‌کند.
تاثیر کرونا بر رقیب اصلی مونزو؛ بانک استارلینگ
مونزو تنها شرکتی نیست که تحت تأثیر کرونا قرار گرفته است. رقیب اصلی آنها یعنی بانک استارلینگ که برنامه‌ریزی کرده بود تا در آغاز سال ۲۰۲۱ به سودآوری برسد و در دو یا سه سال بعد از آن عرضه اولیه‌اش را در بازار سرمایه انجام دهد نیز ددلاین‌های خود را عقب انداخته است. هر چند این بانک ادعا می‌کند به لطف رشد بخش بانکداری کسب‌وکارهای کوچک و متوسطش (SME banking) و گرفتن سرمایه در فوریه سال جاری در وضعیت مناسبی به سر می‌برد.
آنه بودن مدیرعامل بانک استارلینگ می‌گوید که این کسب‌وکار تا ژانویه سال ۲۰۲۱ به سودآوری نخواهند رسید اما می‌توانند به آستانه آن برسد. او می‌گوید: «ویروس کرونا بر تمام بخش‌های کسب‌وکاری ما فشار وارد کرده است». او مدعی است که استارلینگ در مقایسه با سایر نئوبانک‌ها تأثیرپذیری کمتری از ویروس کرونا داشته است چرا که اتکای کمتری به تراکنش‌های بین‌المللی و کارمزدهای ناشی از آن داشته است. او می‌گوید: «ما تحت تأثیر شیوع ویروس کرونا قرار نگرفتیم زیرا حوزه‌های تمرکز ما متفاوت است.»
راهکار مونزو در دوران کرونا
آلیستر نیوتن معاون تحقیقات بخش بانکداری و خدمات سرمایه‌گذاری در گارتنر می‌گوید ویروس کرونا تغییرات سریعی را موجب شده و باعث شده بانک‌ها تصمیماتی که پیش از این ماه‌ها و یا حتی سال‌ها طول می‌کشید را در عرض چند ساعت بگیرند. او می‌گوید: «شما برخی ادغام‌ها را در فضای فین‌تک مشاهده خواهید کرد، شما خواهید دید برخی فین‌تک‌ها که نیاز به زمان دارند تا مدل‌های کسب‌وکاری خود را توسعه دهند، زمان کافی به دست نخواهند آورد در نتیجه با موانع سختی برخورد خواهند کرد. این موضوع می‌تواند فشار زیادی را به سایر بازیگران بازار وارد کند. حتی یک شکست حساسیت‌ها را نسبت به مدل‌های کسب‌وکاری افزایش می‌دهد.»
بلومفیلد می‌گوید: «بر اساس اینکه بحران ناشی از ویروس کرونا تا چه زمانی ادامه پیدا کند، مونزو در حال طراحی مجموعه‌ای از سناریوهای متنوع است. من فکر می‌کنم بین ۴ تا ۵ ماه یا ۴ تا ۶ ماه وضعیت قرنطینه ادامه پیدا خواهد کرد که این موضوع شامل مسافرت‌های بین‌المللی نخواهد شد و سپس به سمت وضعیت عادی حرکت می‌کنیم. مساله فقط زمان‌بندی است.»
منبع
وایرد
