پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
مرور خاطرات صنعت پرداخت کشور از زبان تکنوکرات این حوزه / گزارش برنامه زنده اینستاگرامی راه پرداخت با عبدالحمید منصوری
در شماره یازدهم ماهنامه عصر تراکنش گفت‌وگوی ویژه‌ای با عبدالحمید منصوری انجام دادیم و تیتر «تکنوکرات هنرمند» را برای معرفی مصاحبه منصوری انتخاب کردیم. دلیل اینکه این اسم را انتخاب کردیم این بود که ایشان را کسی می‌دانستیم که از جنس مدیران آی‌بی‌ام سابق بودند که این شرکت به ایران تحویل داد و نسل آخر مدیران مکتب آی‌بی‌ام سابق در ایران هستند و خیلی علاقه‌مند به فضاهای فنی و گرافیک و هنر هستند و تا حد خیلی خوبی به مسائل هنری هم مسلط هستند و دنبال می‌کنند.
حالا برای برنامه‌های زنده اینستاگرامی، راه پرداخت یک بار دیگر به سراغ عبدالحمید منصوری رفت تا منصوری مروری بر صنعت پرداخت ایران در سال‌های گذشته داشته باشد. گفت‌وگوی رضا قربانی با عبدالحمید منصوری یک لایو یک ساعته انتقال تجربه از یکی از مدیران قدیمی فناوری ایران بود. منصوری را می‌توان به‌عنوان نسل دوم فناوری ایران معرفی کرد. اگر برای نسل اول به افرادی مانند مسیح قائمیان، برای نسل دوم به عبدالحمید منصوری و برای نسل سوم به افرادی مانند شهاب جوانمردی اشاره کنیم، به همین ترتیب نسل چهارم فناوری کشور را افرادی مانند محمد آذری جهرمی و مدیران جوان‌تر شکل می‌دهند.
برنامه زنده اینستاگرامی گفت‌وگو با منصوری، بیشتر مرور خاطراتی است از اولین فعالیت‌های کاری ایشان و چگونگی ورودشان به صنعت بانکی و اتفاقات و ماجراهایی است که طی این سال‌ها از سر گذرانده‌اند؛ ماجراهایی که شنیدنشان جالب است و حکم «یکی بود یکی نبود» صنعت بانکی و پرداخت کشور را دارد.
منصوری بیش از 40 سال تجربه کاری دارند و از فارغ‌التحصیلان مدرسه عالی کامپیوتر و جزو حلقه مدیران سابق آی‌بی‌ام است که در شرکت‌ها و بانک‌های مختلفی حضور داشته و در حال حاضر هم رئیس هیئت‌مدیره شرکت پرداخت نوین آرین است. قربانی او را فردی معرفی می‌کند که حرف و ایده برای گفتن دارد و به همین خاطر انتقاداتی که می‌کند را دوست دارد. اتفاقا قربانی در ادامه به نقد جدی که منصوری به راه پرداخت داشت اشاره کرد که چرا زمانی که همه از چاپ وارد دیجیتال می‌شوند، راه پرداخت تازه از دیجیتال به سمت چاپی شدن می‌رود. همین موضوع هم باعث شد تا منصوری به اولین مصاحبه حرفه‌ای قربانی با خودش اشاره کند که در سال 87 و به دنبال کاری که با همکاری شرکت توسن انجام دادند، اتفاق افتاد. منصوری داستان را اینطور تعریف کرد:
«خرداد ماه سال 87 بود که ما کاری منحصر به فرد در دنیا را با شرکت توسن انجام دادیم. این کار پروژه سیستم‌های آنلاین 24 ساعته بود که به صورت بیگ بنگ در پارسیان انجام دادیم. کار نادر و خاصی بود که مسائل خاص خودش را هم داشت. برخی از کشورهای دنیا هم از انجام چنین کاری تعجب کردند. سیستم جاری 24 ساعته مانند هواپیمایی است که در آسمان است و شما هواپیمای دیگری را بالا می‌آورید و در همان سطح قرار می‌دهید و مسافران را در هوا جابه‌جا می‌کنید و آنها هم نباید احساس کنند که چنین جابه‌جایی صورت گرفته است. من همیشه جابه‌جایی سیستم‌های کربنکینگ را به چنین مدلی تشبیه می‌کنم که باید کمترین عارضه را هم داشته باشد.»
نقش کاغذ در جلب اعتماد بیشتر افراد
قربانی از این جهت از نقدهای منصوری استقبال می‌کند که این نقدها واقعا نقد هستند و غرهای در قالب نقد نیستند و شاید کسی با تامل روی این نقدها بتواند راه‌حلی پیدا کند. باتوجه به اینکه راه پرداخت کارش را در فضای مجازی شروع کرده بود برای منصوری جالب بود که دلیل رفتن راه پرداخت به سمت چاپ و کاغذ را بداند چون از یک طرف بسیاری از اقدامات در راستای حل مسائل مربوط به کاغذ بود و از طرف دیگر این رسانه فعالیتش را در حوزه چاپ شروع کرده بود.
البته منصوری در ادامه صحبت‌هایش به این موضوع هم اشاره کرد که دوران کرونا به ما نشان داد که همه چیز را نمی‌توان به صورت مجازی در اختیار داشت و قرنطینه بعضی از مدل‌های کنونی را تغییر داده است. او با اشاره به یک سری نیازهای مادی و فیزیکی انسان گفت: «انسان وقتی به دنیا می آید یک سری نیازهای مادی و فیزیکی دارد و نمی‌شود فقط به محیط و دنیای مجازی فکر کرد و شاید 50 درصد تعاملات ما هنوز تعاملات فیزیکی است. در سیستم‌های دیجیتال توانسته‌ایم برخی جاها کاغذ را حذف کنیم. شاید اولین سرویس‌های دیجیتالی هم شامل رزرویشن‌های آنلاین باشد چون قبلا کاغذی به اسم بلیت به مشتری داده می‌شد و سیستم دیجیتال آن را به یک عدد تبدیل کرد و دیگر شاید چیزی به اسم کاغذ بلیت دیده نشود.»
برداشت قربانی از صحبت‌های منصوری این بود که کاغذ را نمی‌شود حذف کرد و کشورهای اروپایی و آمریکایی را مثال زد که در رابطه با بسیاری از موضوعات پیشرو، کتاب و مجلات چاپی دارند و حتی هستند کسانی که بسیاری از مسائل نوآورانه و جدید را در قالب کتاب و محصولات چاپی توضیح می‌دهند. ماندن یا حذف کاغذ فقط شامل کتاب و مجله نمی‌شود و این موضوع در بانکداری هم بسیار جدی است. سال‌ها است که بحث حذف اسکناس مطرح است اما هنوز هم اسکناس و سکه در دنیا حذف نشده‌اند. حتی بعضی از ایالت‌های آمریکا هم به این سمت رفته‌اند که دیگر سکه و اسکناس نپذیرند و به خاطر همین موضوع هم دچار چالش جدی شده‌اند.
منصوری درباره جایگاه و اهمیت کاغذ به صنعت نوشتاری اشاره کرد که از کتیبه‌های سنگی و پوستی شروع شد و در نهایت به کاغذ رسید و معتقد است آن انقلابی که فناوری اطاعات ایجاد کرد، کاغذ در آن زمان ایجاد کرده است و این موضوع نشان‌دهنده جایگاه خاص کاغذ است. درباره سکه و اسکناس هم منصوری از اعتمادی که میان افراد جامعه به این ابزارهای پرداخت وجود دارد گفت و تاکید کرد که باید به دنبال راه‌حل‌هایی باشیم که مورد اعتماد مردم باشد.
منصوری بیش از 45 سال است که در فضای فناوری اطلاعات کار می‌کند و شاهد اتفاقات زیادی بوده است. از دورانی گفت که وقتی جایی می‌خواستند سیستمی راه‌اندازی کنند، آموزش کیبرد برای اینکار وجود داشت که کیبورد چیست و شیفت و نومریک به چه معنا است و از مدیرانی گفت که اصلا با این مفاهیم آشنا نبودند. اما زمان در حال تغییر است و نسل‌های جدید با نسل‌های قبلی کاملا فرق دارند و نگاه منصوری به نسل جوان هم نسلی است که شاید از کاغذ به دورند اما دلیل نمی‌شود که علاقه به کاغذ و محتوای چاپی به کل از بین رفته باشد و نیاز بازار، وجود کاغذ را ایجاد کرده است. به هر حال هر مشتری منوی خاص خودش را می‌خواهد و سلیقه‌ها متفاوت است. کاغذ ماندگاری خاص خودش را دارد که مهمان برنامه رمز این ماندگاری را در این می‌داند که برای خواندنش نیاز به تکنولوژی نیست و می‌شود هرجایی محتوای چاپی را در دست گرفت و خواند بدون اینکه نگران تمام شدن شارژ باتری‌اش باشیم.
تجربه پرداخت نوین آرین از کرونا
منصوری از آمار مثبت تراکنش‌های غیرحضوری شرکت و به کل از تراکنش‌های غیرحضوری سیستم بانکی گفت و اینکه در پرداخت نوین کاهش حجم داشتند ولی از نظر کیفیتی کارشان بالاتر رفته بود و توانسته بودند سود خوبی هم به دست آورند. اما انتظارات او از عملکرد صنعت مرسولات آنطور که باید برآورده نشده بود و در توضح بیشتر دراین باره گفت: «البته بعضی سوپرمارکت‌ها دلیوری خاص برای خودشان گذاشتند و دلیوری به صورت غیررسمی زیاد شد. در آمریکا هم شرکت‌های دیلوری دو برابر شدند و استارت‌آپ‌هایی که در این زمینه فعالیت کردند توانستند به موفقیت خوبی برسند. اگر پست و دلیوری‌مان رسمی‌تر و مکتوب‌تر بود بهتر می‌شد. اگر رشدی که آمازون و دیگر جاها داشتند ما در صنعت پست داشتیم، بهتر می‌شد.»
مهمترین دستاوردی که از مدرسه عالی کامپیوتر یاد گرفتید چه بود؟
وقتی از مهمان برنامه سوال شد که مهمترین درسی که از مدسه عالی کامپیوتر یاد گرفته چه بود، به قدرت تجزیه و تحلیل و گروهی کار کردن اشاره کرد و اینکه چون اکثر امتحاناتی که آن زمان در مدرسه برگزار می‌شود عملی بود به همین خاطر شاید تمایل نسل آنها به گروهی کار کردن به نسبت بیشتر باشد. در ادامه منصوری از فعالیتش در شرکت نفت و ماجرای سفرش به لندن و تاثیری که رویش گذاشته بود گفت و همچنین به یک سال فعالیتش در صنعت خودرو هم اشاره کرد.
ورود به حوزه بانکی
انجام پروژه مالیاتی کشور باعث شد تا منصوری وارد شرکت داده‌پردازی شود و پروژه جاری متمرکز بانک رفاه هم پای او را به حوزه بانکی باز کرد. یکی از خاطرات پررنگی که او از آن دوران دارد مربوط به دستگاه‌های کارتخوان است که یادش می‌آید وقتی می‌خواست دو هزار دستگاه کار‌خوان در کشور بفروشد می‌دید که تا سطح معاون وزیر هم لابی می‌شد. صحبت از کارتخوان که شد، آماروارقام کنونی نشان می‌دهد که در حال حاضر حدود هشت میلیون و هفتصد دستگاه در کشور وجود دارد که این اعداد نشان‌دهنده این است که ایران به قبرستانی از دستگاه‌های کارتخوان تبدیل شده است که به عقیده رئیس هیئت‌مدیره پرداخت نوین آرین دلیلش این است که پول این دستگاه‌ها را از جیب نمی‌دهیم.
چند توصیه موثر
در آخر از منصوری خواستیم تا به منظور حسن ختام اگر حرفی دارد بگوید او هم سال‌ها تجربه‌اش را در چند جمله کوتاه با ما در میان گذاشت. از این گفت که در کپی‌برداری از کشورهای خارجی داستان کبک و کلاغ برایمان اتفاق نیفتد و حواسمان باشد که باید فلسفه تکنولوژی و کسب‌وکارهایی که آن طرف حاکم است را بگیریم و در کشور خودمان بومی‌سازی کنیم. اینکه نتیجه‌گرا باشیم نه آرمان گرا چون وقتی نتیجه‌گرا باشیم و کاری به نتیجه برسد انرژی فرد را چند برابر می‌کند.
منصوری در صحبت‌هایش یک نصحیت هم مختص بچه‌های فنی داشت که عاشق برنامه‌هایی که می‌نویسند نباشند و هروقت کاری که شروع می‌کنند خودشان هم منتقدش باشند تا بتوانند کارهای بعدیشان را هم بهبود دهند چون معتقد است وقتی براین باور باشیم که چیزی کامل است، ذهنمان برای پذیرش تغییرات و رشد کسب‌وکار و برنامه‌مان بسته می‌شود. به تفکر عمیق‌تر هم اشاره کرد و توضیح داد که امروزه به دلیل ابزارهایی که برای تولید کسب‌وکارها وجود دارد بچه‌ها شاید زیاد مسلط به فناوری نباشند و آگاهانه از فناوری استفاده نمی‌کنند. همچنین به نقش گم‌شده معمار فناوری در کشور اشاره کرد و اینکه این نقش در کشور کم‌رنگ شده و تا فناوری وارد می‌شود، سریع شروع به تولید می‌کنیم.
