پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
بازار سرمایه به تازگی طیف گسترده‌تری از افراد جامعه را با مشخصات اجتماعی متفاوت و متنوع به لحاظ سن، جنس، سطح درآمد، شغل و تحصیلات به خود جذب کرده است. همچنین در ادامه برنامه‌های اقتصادی کلان حاکمیتی در اجرای اصل ۴۴ قانون اساسی، امکان واگذاری سهام عدالت و قابلیت معامله آن در بورس فراهم آمده است. از طرفی، از آنجا که موضوع احراز هویت افراد اولین گام عملی برای حضور در بازار سرمایه است، شیوع بیماری کوید-۱۹ چالش‌هایی را برای مجریان، نهادهای ناظر و مشتریان ایجاد کرده است.
رئیس مرکز مبارزه با پولشویی سازمان بورس و اوراق بهادار با بیان اینکه موضوع احراز هویت مشتریان و الزام آن جهت انجام فعالیت‌های تجاری منحصر به بازار سرمایه نبوده و به جهت رعایت قوانین و مقررات مبارزه با پولشویی در همه حوزه‌های کسبوکار برای اشخاص مشمول الزامی است، گفت: «بدیهی است بازار سرمایه نیز به عنوان یکی از حوزه‌های پیشرفته در کسبوکار و تجارت از این امر مستثنی نیست.»
صابر جعفروندآذر اظهار داشت: «بنا بر مقررات پولشویی و به طور مشخص براساس آیین نامه اجرایی ماده ۱۴ الحاقی قانون مبارزه با پولشویی مصوب ۲۱ مهر ۱۳۹۸ هیات وزیران، کلیه اشخاص مشمول به موجب مواد ۵ و ۶ قانون مبارزه با پولشویی که مشخصاً اشخاص تحت نظارت سازمان بورس در بازار سرمایه را هم در برمی گیرد، ملزم به رعایت قوانین و مقررات در حوزه پولشویی اند.»
او افزود: «بر این اساس، علاوه بر خود سازمان بورس و اوراق بهادار به عنوان دستگاه متولی نظارت، کلیه اشخاص مشمول تحت نظارت نیز شامل شرکت‌های زیر مجموعه، بورس‌ها، شرکت سپرده‌گذاری مرکزی، شرکت‌های کارگزاری و مؤسسات و نهادهای مالی و ناشران اوراق بهادار، مشمول قوانین و مقررات مذکور خواهند بود. به عبارتی می‌توان گفت یکی از اساسی‌ترین موضوعات در این حوزه، موضوع احراز هویت مشتریان است.»
رئیس مرکز مبارزه با پولشویی سازمان بورس و اوراق بهادار با طرح این موضوع که شاید برای برخی فلسفه وجودی و لزوم این تکلیف قانونی مورد سؤال باشد، اظهار داشت: «در پاسخ به این سؤال باید گفت در چارچوب‌های مقررات بین‌المللی و ملی کشورهای مختلف ارائه خدمات پایه توسط اربابان کسبوکار نیازمند شناسایی مشتریان یا همان KYC است.»
جعفروندآذر افزود: «قانون، ارائه هرگونه خدمات پایه را بدون شناسایی مشتریان منع کرده است؛ جالب‌تر اینکه همین انجام KYC نیز به صورت دفعه واحدی نبوده بلکه به تناسب سطح فعالیت و طبقه‌بندی ریسک مشتریان و سطح، نوع و میزان خدمات ارائه خدمات به مشتریان امری مستمر است.»
او با بیان اینکه طبیعتاً گام اولیه در شناسایی مشتریان از طریق احراز هویت آنها در چارچوب پروتکل‌های موجود در مشخصات هویتی تعریف شده برای افراد در هر کشوری صورت می‌پذیرد، خاطرنشان کرد: «در کشور ما نیز اسناد و مدارک هویتی از قبیل شناسنامه، کارت ملی، گذرنامه و مشخصات مندرج در آنها شامل مشخصات هویتی فردی و شماره و سریال شناسنامه، کد ملی، شماره گذرنامه و غیره در انطباق با خصوصیات فیزیکی شخص به عنوان اصیل یا نماینده قانونی صورت می‌گیرد.»
رئیس مرکز مبارزه با پولشویی سازمان بورس و اوراق بهادار افزود: «انطباق مشخصات فردی با اسناد هویتی عموماً به صورت حضوری و چهره‌به‌چهره انجام می‌شود ولی با پیشرفت‌های صورت گرفته در عرصه تکنولوژی دیجتال، مواردی نیز به صورت غیر حضوری قابل انجام است.»
جعفروندآذر خاطرنشان کرد: «فارغ از شیوه‌ها و مکانیزیم های حضوری یا دیجیتالی در احراز هویت مشتریان، هدف اصلی در این زمینه حصول اطمینان خاطر در صحت اطلاعات مشتریان برای نظارت در یکی بودن عامل و معامله‌گر با مالک ذی نفع Beneficial Owner است.»
او در ادامه با اشاره به اقدامات این مرکز در حفظ نظام سلامت معاملاتی در بازار سرمایه گفت: «از سال‌های قبل اقدامات موثری در زمینه رفع مغایرت در مشخصات کدهای سهامداری و یا حذف تعدد کد اشخاص صورت گرفته است؛ به طوری که در حال حاضر نارسایی یا نقصی در این موارد در بازار وجود ندارد.»
جعفروندآذر با بیان اینکه توسعه بازارها و پیشرفت تکنولوژی، ساختارهای کسبوکار و تجارت را نیز دگرگون کرده و به تبع آن پیچیدگی‌هایی در حوزه بازارهای مالی و اوراق بهادار پدید آورده است، افزود: «به این ترتیب اکتفا به روش‌های سنتی معمول در حفظ نظام سلامت معاملاتی بازار کافی به مقصود نیست و با تغییر در مقررات، ساختارها و نظام کنترل فعالیت اشخاص در بازار، تغییراتی نیز در جنبه‌های مختلف آن چه در شناسایی ذی‌نفع اصلی و چه در منشا وجوه مورد استفاده در مبادلات ایجاد شده است.»
او اظهار داشت: «با توجه به این که انجام احراز هویت به جهت شناسایی مشتریان قابل حذف نیست و اصل و اساس سایر اقدامات و مجوزهای فعالیت در بازار است لذا تدابیری اندیشده شده تا این مهم تسهیل شود و در حد امکان از ابزارها و امکانات قابل استفاده در این زمینه حداکثر استفاده صورت بگیرد.»
جعفروندآذر با اشاره به اینکه سیستم احراز هویت مشتریان از سوی سازمان بورس در سال‌های اخیر عملیاتی و به‌روز شده و در حال حاضر موارد اولیه شناسایی توسط آن انجام می‌شود، افزود: «بستر ایجاد شده موجود توسط شرکت‌های کارگزاری، مراکز ارائه دهنده خدمات در پیشخوان دولت و شعب برخی بانک‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد.»
رئیس مرکز مبارزه با پولشویی سازمان بورس و اوراق بهادار ادامه داد: «همچنین با توجه به این که این سیستم بخشی از فرآیند کلی شناسایی را انجام می‌دهد، عملیات در سه سطح الزامی شناسایی شامل شناسایی ساده، معمول و مضاعف سطح اول یا همان شناسایی ساده تا حد زیادی انجام می‌شود؛ سایر سطوح حسب مورد بایستی توسط اشخاص مشمول برای مشتریان آنها مطابق مقررات انجام شود که البته در این زمینه نیز برنامه‌ها و اقدامات توسعه‌ای بر اساس ساختارهای مورد نظر مرکز دنبال می‌شود.»
او با برشمردن چالش‌های موجود در این حوزه خاطرنشان کرد: «سه چالش اساسی موجود در این بخش در شرایط حاضر پاندمی بیماری کوید-۱۹ و مشکلات کلی در رعایت فاصله فیزیکی یا اجتماعی در این شرایط، اقبال گسترده عمومی به بازار سرمایه و افزایش متقاضیان سرمایه‌گذاری در بورس و اوراق بهادار و به تبع آن افزایش بسیار زیاد مشتریان در بازار و نیز موضوع سهام عدالت و فراهم‌شدن امکان نقدشوندگی از طریق بازار سرمایه برای مالکان آن است.»
جعفروندآذر با بیان اینکه در بحث پاندمی کوید- ۱۹ اقداماتی صورت گرفته که تا حد زیادی نیز مؤثر بوده است، افزود: «افزایش مراکز ارائه خدمات احراز هویت و استفاده از امکانات فیزیک و شعب بانک‌ها برای این موضوع بوده است؛ به طوری که در حال حاضر از طریق بانک‌های صادرات، آینده و شهر و موسسه اعتباری ملل انجام می‌شود. در این اقدام هم امکان افزایش شعبات خدمات دهنده بانک‌های مذکور در حد تمامی شعب وجود دارد؛ چندان که در بانک شهر صورت گرفته است و هم با مشارکت دیگر بانک‌ها و مؤسسات قابلیت افزایش و تسریع ارائه خدمات فراهم می‌شود.»
رئیس مرکز مبارزه با پولشویی سازمان بورس و اوراق بهادار اظهار داشت: «در مورد افزایش تقاضای حضور در بازار سرمایه و صدور کدهای جدید گسترش مراکز احراز هویت برای شناسایی و صدور کد سهامداری بخشی از عمده مشکل افزایش تقاضا را می‌تواند برطرف کند و نیز تعدیل میزان تقاضا با ثبت نام بخش زیاد متقاضیان در ماه‌های آتی قابل تصور است.»
او افزود: «در خصوص سهام عدالت که مالکان شامل اکثریت جمعیت کشورند نیز با توجه به این که لزوماً همه اشخاص به صرف داشتن سهام عدالت تمایل یا امکان حضور و فعالیت دائمی در بازار ندارند، فراهم سازی شرایط خاص برای این افراد در تسهیل شرایط فروش و ایجاد نقد شوندگی برای سهام آنها بدون نیاز به ایجاد تغییر در ساختارها و رویه‌های موجود و نیز در سریع‌ترین زمان ممکن با مشخص کردن یک رویه مشخص و کلی به سهولت قابل انجام بوده و مانع و مشکل عمده‌ای در این زمینه متصور نیست.»
منبع
سنا