پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
گفت‌و‌گو با مدیران فناپ‌تک / در کارنامه این شرکت تولید بیش از 200 هزار پایانه فروش به چشم می‌خورد
فناپ‌تک به فناوری روز دنیا مجهز است و دستاوردهایی چشم‌گیر در تولید دستگاه‌های کارتخوان فروشگاهی، رول کاغذ حرارتی و باتری، تجهیزات حوزه پرداخت از قبیل کیوسک‌های پرداختی وتجهیزات بانکی مانند خودپرداز غیرنقدی دارد. خطوط تولید این شرکت در منطقه اروند فعال‌اند و در خدمات پس از فروش و پشتیبانی از محصولات کم نگذاشته‌اند. این شرکت اما در شرایط پرفشار تحریمی، برای رسیدن به جایگاهی بلندبالاتر باید به جنگ رقیبی پرقدرت هم برود.
ماهنامه عصر تراکنش شماره ۳۱ و ۳۲ / صنعت بانکداری دستخوش تغییر است و فناوری، نوآوری‌ها را به مرزهای جنون‌آمیز کشانده است؛ مرزهای رقابت، تکامل ابزارها و امکانات و خلق ارزش افزوده. خلاقیت و پیشرفت‌های فناورانه و دیجیتالیسم، حالا با سرعتی وصف‌ناشدنی موسسات مالی و بانکی و زیرمجموعه‌های آنها را بزرگ و بزرگ‌تر می‌کند.
کم نیستند فناوری‌هایی که انقلابی در نظام‌های سنتی بانکداری ایجاد کرده‌اند و مسیر تازه‌ای را به روی بازیگران این عرصه گشوده‌اند. از تحولات الکترونیک بانکداری بگیرید تا حالا که کریپتوکارنسی باب شده و هوش مصنوعی و یادگیری ماشینی شعاع دایره بانکداری را وسیع‌تر و فراخ‌تر کرده است.
کافی است نگاهی به ابزارها و راه‌حل‌های مختلفی بیندازید. نقل‌وانتقالات موبایلی، تراکنش‌ها و پرداخت‌های الکترونیکی، دستگاه‌ها و پایانه‌های خریدوفروش همگی در عصر کنونی روندهایی نسبتا عادی‌‌اند که تقاضاهای زیادی برای آنها وجود دارد.
یک نمونه‌اش پایانه‌های فروش فروشگاهی است که طبق داده‌های بانک مرکزی تا پایان آذرماه امسال شش میلیون و 546 هزار دستگاه در کشور فعال بوده و این روند رو به افزایش است، اما آیا تا به حال فکر کرده‌اید که این دستگاه‌ها از کجا می‌آیند؟ آیا در داخل کشور تولید می‌شوند یا وارداتی‌اند؟ بازیگران کلیدی این عرصه جز مصرف‌کنندگان و رگولاتور، چه کسان دیگری‌اند؟ و… .
یکی از پاسخ‌ها را ما به شما می‌دهیم: شرکت فناپ‌تک؛ شرکتی از زیرمجموعه‌های هلدینگ فناپ که بعد از تغییراتی در ساختار و استراتژی خود، حالا تمرکز خود را بر طراحی و تولید قرار داده است. در یکی از روزهای سرد بهمن‌ماه با مدیران و معاونان این شرکت به گفت‌و‌گو نشستیم تا با این شرکت و تحولات آن، محصولات و راه‌حل‌های آنها آشنا شویم.
شرکت فناپ‌تک یا همان فناپ‌پرداخت سابق، در سال 1394 بنیان‌گذاری شده است. تا پیش از تغییرات در نام و استراتژی، به‌عنوان بازوی پرداخت الکترونیکی هلدینگ فناپ، به ارائه محصولات و راهکارهای نوین پرداخت الکترونیکی می‌پرداخت.
در سال 1393، این شرکت موفق به اخذ نمایندگی انحصاری شرکت تایوانی کسلز (CASTLES) شد و یک سال بعد از آن هم هلدینگ فناپ به‌منظور بومی‌سازی سختافزارهای بانکی و پرداخت الکترونیک و همین‌طور تامین نیازهای سخت‌افزاری داخل کشور، «شرکت پرداخت فناوری اطلاعات و ارتباطات پاسارگاد آریان اروند» یا همان «ارونتک» را تاسیس کرد.
این شرکت به‌عنوان نخستین پروژه، خط تولید دستگاه‌هاى کارتخوان را تحت لیسانس شرکت کسلز در منطقه آزاد اروند راه‌اندازى کرد. سال 1395، اولین دستگاه کارتخوان تولیدی این شرکت از خطوط ارونتک بیرون آمد و در ادامه نیز با توجه به نیازهای بازار، توسعه محصولات و خدمات جدید در دستور کار این شرکت قرار گرفت که از جمله آنها راه‌اندازی کارگاه تولید رول کاغذ حرارتی دستگاه‌های کارتخوان است.
فناپ‌تک که در زمینه طراحی و تولید سختافزارهای بانکی و پرداختی، تولید قطعات یدکی دستگاه‌های کارتخوان، تولید رول کاغذ حرارتی و خدمات پس از فروش دستگاه‌های کارتخوان فعالیت دارد، به‌تازگی نیز حوزه کاری خود را به تولید باتری و UPS گسترش داده است. مردادماه سال گذشته، هلدینگ فناپ به بازطراحی ساختار کسب‌وکاری خود دست زد و بخشی از فعالیت‌های سرویس‌محور فناپ‌پرداخت را در شرکت «پرداخت الکترونیک پاسارگاد» ادغام کرد.
شرکت فناپ‌پرداخت به شرکت «فناپ‌تک» تغییر نام یافت و تمامی فعالیت‌های حوزه تولید سختافزارهای بانکی و پرداخت الکترونیک در این شرکت متمرکز شد؛ شرکتی که حالا می‌خواهد حضور فعالانه‌تری در بازار منطقه‌ای داشته باشد. هدفی که مدیران و معاونان این شرکت می‌گویند دور از دسترس نیست، اما شرایط و پیش‌نیازهایی دارد که مهم‌ترین آن حمایت برای عبور از گردنه سخت تحریم‌ها و قاچاق است.
مزایا و محدودیتهای هلدینگی‌بودن
شرکت مادر فناپ‌تک، هلدینگی است بزرگ با چندین شرکت زیرمجموعه که همان‌قدر که در حوزه تحول دیجیتال و بانکداری الکترونیک شناخته‌شده است، با بازیگران دیگری هم در حال رقابت است. رقابت در حوزه‌ای به‌شدت فناوری‌محور که پاسخ‌ها و راهکارها و ابزارهای آن باید به‌صورت سریع و آنی به بازار عرضه شود تا از رقبا عقب نیفتند. فناپ‌تک از حمایت‌های هلدینگ مادر برخوردار است و این حضور زیر چتر فناپ، تلخی‌ها و شیرین‌های خاص خود را دارد. از مدیران این شرکت تولیدی درباره مزایا و محدودیتهای عضوی از خانواده بزرگ‌تر بودن می‌پرسیم.
حیدر مغنی، مدیرعامل فناپ‌تک معتقد است، خوشنامی فناپ در حوزه فناوری اطلاعات و بانک و پرداخت به شرکت تحت مدیریت او نیز کمک شایانی کرده است. او در این‌باره می‌گوید: «ما عضو کوچکی از فناپ هستیم و در برخی مواقع که نیاز به اعتبارسازی و حتی در فرایندهای طولانی برای جلب رضایت مشتریان داریم، برند فناپ بسیار به کمک ما می‌آید. یکی از مزایای اصلی فناپ این است. دومین مزیت فناپ، نوآوری است. در اکوسیستم نوآوری، یکی از بازیگران اصلی، فناپ است؛ از شرکت شناسا گرفته تا حوزه‌های دیگر که فناپ به‌طور مستقیم سرمایه‌گذاری می‌کند.»
او ادامه داد: «این نوآوری و نوآور بودن به شرکت‌های زیرمجموعه مانند فناپ‌تک توانی مضاعف داده که نوآوری و خلاقیت را پیگیری کنند. بحث دیگر زنجیره ارزش خود شرکت فناپ است. بالاخره این هلدینگ زنجیره ارزشی بسیار بزرگ و گسترده دارد که شامل پرتفو‌های مختلف اعم از تله‌کام، زیرساخت، بانکداری و پرداخت، ارزش افزوده و… است که در طراحی و عملیاتی‌سازی پروژه‌های مختلف و حتی مارکتینگ به ما کمک می‌کند.»
به گفته مغنی، بسیاری از مشتریان ما همان‌هایی هستند که در حوزه‌های دیگر با هلدینگ فناپ کار می‌کنند. این مزیتی است که به‌راحتی در هلدینگ‌ها و شرکت‌های رقیب ما به دست نمی‌آید. هم چنین مزیت دیگر، حضور مدیرعامل فناپ و نفرات حوزه شرکت‌های فناوری اطلاعات و ارتباطات در اتاق بازرگانی است که به تغییر نگاه‌ها به کسب‌وکارهای حوزه آی‌تی منجر می‌شود.
او افزود: «در حال حاضر این طرز تلقی ایجاد شده که استارت‌آپ‌ها و شرکت‌های حوزه آی‌تی، حتی نوع کسب‌وکارها را نیز عوض کرده‌اند. این نوع نگرش با توجه به اینکه دنیا در حال حرکت به سمت گشایش بازارهای جدید برای شرکت‌های مختلف است، برای فناپ و شرکت‌های زیرمجموعه آن و همین‌طور شرکت‌های مشابه مفید فایده واقع می‌شود. موضوع دیگر سابقه فناپ در حوزه‌های بانکی و پرداخت است که کمک کرده که ما بتوانیم محصولات جدیدتر با یکپارچگی سرویس‌ها ارائه کنیم؛ یکپارچگی سرویس‌ها به‌واسطه سابقه و زنجیره ارزشی که در فناپ وجود دارد. اینها مجموعه‌ای از ارزش افزوده و مزایایی است که هلدینگ فناپ برای زیرمجموعه‌های خود و از جمله فناپ‌تک ایجاد می‌کند.»
به گفته مغنی، زیرمجموعه فناپ بودن مزایای بی‌شماری دارد که محدودیتهای احتمالی را پوشش می‌دهد. محدودیت‌هایی که به باور او، اقتضای فضا و مناسبات هلدینگی است و باید آنها را پذیرفت: «یکی از مهم‌ترین بحث‌ها، دخالت و ایفای نقش ناخواسته شرکت‌های زیرمجموعه در قلمرو و ماموریت‌های یکدیگر است یا ممکن است در پاره‌ای موارد نبود توازن در برخی پارامترها، همکاری و مشارکت زیرمجموعه‌ها برای ارائه راهکارها را دچار مشکل کند که خوشبختانه در فناپ تا حدود زیادی این مسائل مرتفع شده است. در مجموع محدودیت‌ها نسبت به مزایای عضویت در هلدینگی چون فناپ به چشم نمی‌آید. طبیعی است در مختصات هلدینگی مانند حوزه کلان کشورداری الزامات و ملاحظات خاصی وجود دارد که باید با نگاه مصالح و منافع جمعی به آنها نظر داشت.»
هلدینگ فناپ از سال گذشته به عضویت کمیسیون بانکداری دیجیتال «سازمان نصر» درآمد. همزمان در اتاق بازرگانی نیز کمیسیون بانکداری دیجیتال به‌صورت جدی‌تر به ایفای نقش پرداخته و به‌خصوص اثرگذاری خود را بر کیفیت سیاست‌گذاری‌های این حوزه به اثبات رسانده است. مساله‌ای که مدیرعامل فناپ‌تک هم می‌گوید به ایجاد تعامل و رفع چالش‌های نظام بانکداری و پرداخت کمک می‌کند.
مغنی در این‌باره می‌گوید: «قبل از اینکه کمیسیون بانکداری دیجیتال شروع به فعالیت کند، چون در حوزه تجهیزات بانکی و پرداختی شرکت‌های محدودی فعالیت می‌کردند و تولیدات آنها نیز خاص است، وزارت صنعت، معدن و تجارت به قدر لازم به آنها اهمیت نمی‌داد. منظورم این نیست که برای دولت مهم نبودیم، اما در مقایسه با تولیدکنندگان در حوزه‌های مختلف، چون در صنعت نسبتا جدیدی فعال هستیم و ادبیات آن تازه در حال جا افتادن است، در مرکز توجه نبودیم و تا قبل از تشکیل کمیسیون دیجیتال، تشکل منسجمی نداشتیم که در آن الزامات و دغدغه‌هایمان را مطرح کنیم؛ الزاماتی که به‌واسطه تغییرات فناورانه و اتفاق‌های مرتبط با آن رخ داده‌اند.»
او می‌افزاید: «نفس جمع‌شدن فعالان اکوسیستم بانکداری و پرداخت، کمک زیادی به ما می‌کند. یکی از عرصه‌هایی که فعالان می‌توانند حرف خود را بزنند و مطالبات‌شان را پیگیری کنند، کمیسیون بانکداری دیجیتال است. نکته دیگر این است که قبل از شکل‌گیری کمیسیون، هر کسی می‌خواست مطالبه خود را مطرح یا پیگیری کند، مجبور بود به‌تنهایی اقدام کند و این فاقد هم‌افزایی لازم بود. کمیسیون اما این سینرژی را به اعضا داده که مسائل خود را به‌صورت متشکل‌تر و حرفه‌ای‌تر دنبال کنند.»
مغنی توضیح می‌دهد: «از سویی دیگر اعضای کمیسیون، افرادی تاثیرگذار در حوزه بانکی و پرداخت هستند و به‌طور قطع راهکارهای که این شرکت‌ها و بازیگران که عموما هم از بخش خصوصی هستند، موثر واقع می‌شود. به‌خصوص اینکه کمک می‌کند قبل از اینکه دولت و سیاست‌گذاران تصمیمی جدید بگیرند، در میان اعضا نوعی نقشه راه برای آینده تدوین شود. ما با کمیسیون بانکداری دیجیتال میتوانیم به ید واحدی تبدیل شویم که بر سیاست‌گذاری‌ها و فرایندها تاثیرگذار باشیم. برای مثال در موضوع اصلاح قانون بانکداری، از طرف کمیسیون به مجلس شورای اسلامی نامه‌ای نوشته شد و تغییراتی هم در پیش‌نویس لایحه داده شد.»
معاون تولید سخت‌افزار فناپ‌تک هم در پاسخ به همین سوال به برند فناپ اشاره می‌کند که به اعضای کوچک‌تر مانند فناپ‌تک کمک می‌کند سهم خود را از بازار کسب کنند. با این حال به گفته شاهین جوانمردی، برخی شرایط خاص هم وجود دارد که از آنها گریزی نیست: «فناپ شرکت فناوری اطلاعات بانک پاسارگاد محسوب می‌شود و طبعا برخی بانک‌ها و مجموعه‌های فناوری اطلاعات، خودشان را رقیب فناپ و این بانک می‌دانند. ما محصولات‌مان را به‌صورت عام و برای تمام مشتریان تولید می‌کنیم، اما گاهی این عدم تمایل به استفاده از سرویس‌ها و محصولات‌مان را شاهدیم که ناشی از ضعف کیفیت محصول نیست؛ بلکه مشتریان تمایل ندارند از رقیب‌شان کالایی را تهیه کنند. این مهم‌ترین دغدغه ما از حیث عضویت در هلدینگ است.»
تمایز فناپ‌تک با دیگران
فناپ‌تک در وهله اول شرکتی است تولیدی که رسالت اصلی‌‌اش را تداوم تولید قرار داده است. تفاوت فناپ‌تک با دیگر زیرمجموعه‌های هلدینگ فناپ هم در همین مقوله است.
مغنی در تشریح دایره فعالیت‌ها و اهداف و ماموریت‌های فناپ‌تک به چند کلیدواژه اشاره می‌کند که به باور او تمایزها را رقم می‌زند: «چند کلیدواژه درباره شرکت فناپ‌تک وجود دارد که این شرکت را از دیگر شرکت‌های هلدینگ فناپ متفاوت می‌کند. اکثر شرکت‌های زیرمجموعه فناپ در حوزه خدمات هستند و چون بخش اعظم ارزش افزوده این شرکت‌ها داخلی است، به‌طور طبیعی تحریم‌ها اثر کمتری بر آنها دارد و در پاره‌ای از موارد نیز به سود این شرکت‌ها تمام می‌شود.»
مغنی تشریح می‌کند: «فناپ‌تک بهدلیل ماهیت تولیدی‌اش، به‌شدت از تحریم‌ها اثر می‌پذیرد. یکی از مزایایی که عضویت در خانواده فناپ برای ما داشت، یاری‌رساندن در مشکلات تحریمی است. فناپ‌تک چون در زنجیره هلدینگ فناپ قرار دارد، از مزیت‌ها و امتیازهای حمایتی نیز برخوردار شد؛ وگرنه اگر شرکتی مستقل بودیم، معضلات و مشکلات‌مان دوچندان می‌شد. نکته دیگر نوآوری در فناپ‌تک است.»
او می‌افزاید: «ما به واسطه شرکت شناسا و حوزه فعالیت فناپ، محصولات نوآورانه زیادی را تولید کرده‌ایم. دانشی و فناورانه‌بودن فناپ بسیار به ما کمک کرده است. سومین مساله نیز نقدینگی و افزایش سرمایه در شرکت فناپ‌تک است که با توجه به شرایط تحریمی و ضرورت تامین مواد اولیه، حائز اهمیت است. فناپ سهام‌دار عمده فناپ‌تک است و اقدام این هلدینگ در افزایش سرمایه، بستر لازم برای استمرار فعالیت تولیدی شرکت ما را فراهم کرد.»
از تولیدمحوری به اشتغال صد درصدی
طی سال‌های گذشته چندین تغییر در ساختار و ارکان فناپ‌تک صورت گرفته است؛ تغییراتی که جوانمردی می‌گوید به تبع تحول استراتژی‌های هلدینگ فناپ صورت گرفته‌اند: «مجموعه فناپ‌تک فعلی با عنوان «ارونتک» در انتهای سال 1394 تاسیس شد و طی این مدت تغییر و تحولات فراوانی داشت. در سال 1396 تعدادی از مجموعه‌های پرداختی فناپ دور هم جمع شدند و ما به‌عنوان بازوی تولید سخت‌افزار، در بخش پی‌اس‌پی فناپ و قسمتی از شرکت «اِتیک»، شرکت فناپ پرداخت را شکل دادیم.»
جوانمردی ادامه می‌دهد: «در سال 1397 اما هلدینگ فناپ سهام پرداخت الکترونیک پاسارگاد را خریداری کرد و پس از آن تصمیم بر این شد که بخش‌های پی‌اس‌پی‌گری فناپ هم به پرداخت الکترونیک پاسارگاد منتقل شوند. به این ترتیب، دوباره به حوزه اصلی و وظیفه اصلی تعریف‌شده برای ارونتک یعنی تولید سخت‌افزار برگشتیم. یعنی بخش‌هایی مثل پی‌اس‌پی‌گری و پرداخت‌های خرد از ما جدا و به مجموعه پی‌اس‌پی ملحق شدند. در نتیجه ما مجددا با تغییر برند به نام جدید فناپ‌تک ماموریت یافتیم تولید سخت‌افزار را پی بگیریم.»
محصولاتی که فناپ‌تک تولید می‌کند، در سه حوزه دسته‌‌بندی می‌شوند؛ حوزه بانکی، حوزه پرداختی و سایر تجهیزات مانند باتری و UPS و رول کاغذی حرارتی. در کارنامه این شرکت تولید بیش از 200 هزار پایانه فروش و پشتیبانی از بیش از 600 هزار کارتخوان و تولید بیش از 10 میلیون تن رول کاغذ در سال به چشم می‌خورد.
مسئولان این شرکت می‌گویند هدف اصلی‌شان ارائه سرویس‌های مشتری‌‌مدارانه و کاربرپسند در صنعت پرداخت الکترونیکی است. عرصه‌ای که رضایت مشتریان حرف اول و آخر را در آن می‌زند. در مانیفست فناپ‌تک، این شرکت متعهد شده که بر آنچه «نیازمندی‌های آشکار و پنهان مشتریان» شناخته می‌شود، تمرکز کند تا سرویس‌ها و راهکارهای کاربرپسندی به آنها عرضه کند که پاسخگوی تمامی خواسته‌های آنها باشد.
مشتریان فناپ‌تک کم نیستند؛ از شرکت پرداخت الکترونیک پاسارگاد و شرکت رایانه خدمات امید گرفته تا بانک پاسارگاد و چندین بانک دیگر؛ مشتریانی که در خدمات خود از محصولات این شرکت که 1070 کیلومتر دورتر از دفتر مرکزی در اروند است، استفاده می‌کنند؛ کارخانه‌ای که جز ارزش افزوده، دستاوردهای اشتغالی فناپ‌تک را نیز صد درصد افزایش داده است.
فناپ‌تک سال گذشته 77 نفر نیروی انسانی داشته، اما هم‌اکنون تعداد پرسنل شرکت به 153 نفر رسیده است. تنها در کارخانه خرمشهر، طبق گفته‌های مدیران این شرکت، در سال 1396 که بیشترین آمار تولید هم مربوط به همین سال بوده، 45 نفر اشتغال مستقیم داشتند، اما امسال این رقم به 65 نفر رسیده است. فناپ‌تک به خاطر تولید دستگاه‌های POS و خودپرداز غیرنقد، شناخته شده و حاصل فعالیت خطوط تولیدی این شرکت در اروند نیز، ارزش افزوده‌ای است که این شرکت توانسته با تکیه بر توان تولیدی خود خلق کند.
شیرین منصوری، مدیر نرم‌افزار شرکت فناپ‌تک به مقوله ارزش افزوده سال 1398 از زاویه تغییر استراتژی نگاه می‌کند و می‌گوید: «ما استراتژی خود را از تولید سخت‌افزار به سمت ارائه راهکار تغییر دادیم؛ به این معنی که تا قبل از آن فقط سخت‌افزارها و دستگاه‌های حوزه بانک و پرداخت تولید می‌کردیم، ولی کل راهکار را به مشتریان ارائه نمیدادیم. در سال 1398، تیم فنی‌مان را گسترش دادیم و گروه نرم‌افزار را هم اضافه کردیم. به تناسب ابزارهایی که تولید می‌کنیم، در تیم‌های دیگر نیز افزایش تولید را پی گرفتیم و در حال حاضر هم کل راهکار را به‌صورت بومی توسعه می‌دهیم.»
سیدهادی خادمی، مدیر تحقیق و توسعه فناپ‌تک هم با اشاره به فعالیت‌های تحقیق و توسعه سختافزارهای بانکی در سال 1395 می‌گوید: «اولین محصول‌مان در سال 1396 نمونه‌سازی شد که خودپرداز غیرنقد بود که امسال موفق شدیم آن را وارد بازار کنیم. در حال حاضر هم اولین قرارداد را با یکی از بانک‌ها منعقد کرده‌ایم و تعداد قابل توجهی از محصول را در دو مدل تولید کرده‌ایم که به همراه نرم‌افزار کامل و کل راهکار ارائه می‌دهیم. سایر محصولات را هم با توجه به نیاز مشتریان و بررسی‌های بازار تولید می‌کنیم. برای مثال، نمونه‌سازی «کیوسک کارت هدیه» انجام شده که در سال آینده به تولید انبوه می‌رسد.»
تعمیر یکصد هزار دستگاه کارتخوان
یکی از اهدافی که فناپ‌تک امسال به‌دنبال آن بوده، افزایش سهم از بازار بوده که بیشتر از طریق جذب مشتری جدید و فروش به مشتریان قبلی پیگیری می‌شده است.
حسین مهدیان‌راد، مدیر بازاریابی و فروش شرکت فناپ‌تک، دستاورد فناپ‌تک را در این زمینه و به‌خصوص در جلب اعتماد مشتریان قابل دفاع می‌داند: «یکی از اتفاقاتی که در سال 1398 افتاده این است که اگر با یک مشتری یک یا دو بار معامله‌ای داشته‌ایم، آن مشتری درخواست‌ها و نیازهای بعدی را نیز در مجموعه ما جست‌وجو کرده و این نشانگر اعتماد و ارتباط دوسویه مناسب است که فروش ما به مشتریان پیشین را بالا می‌برد.
مهدیان‌راد می‌گوید: «در مورد مشتریان جدید، با توجه به شرایط کشور، سعی کردیم به زمان سررسید تعهدات‌مان پایبند باشیم و بعضا نیاز او را خیلی زودتر از موعد برآورده کنیم. این باعث ایجاد اعتماد بین ما و مشتری شده است؛ چه مشتریان قبلی و چه مشتریان جدید.»
فناپ‌تک هم مثل اکثر واحدهای تولیدی امسال بهدلیل تحریم‌ها از روزهای اوج خود فاصله گرفت و خطوط تولید این شرکت نتوانستند با تمام ظرفیت‌های تولیدی‌شان کار کنند. مدیران این شرکت پیش‌بینی می‌کنند بهدلیل مشکلات تحریم و تامین ارز تا پایان سال تولید کمتری نسبت به سال گذشته داشته باشند که به گفته خادمی، همین تعداد تولید هم حاصل فعالیت‌های سخت و پیچیده مجموعه بازرگانی فناپ‌تک است.
جوانمردی در این‌باره می‌گوید: «از سال گذشته نوسانات ارزی و شرایط تحریمی، واردات را به‌شدت سخت و پیچیده کرد. ما در سال 1396 بیشترین میزان تولید در تاریخ شرکت را به مشتریان‌مان ارائه کردیم، ولی در سال گذشته تولیدمان افت چشم‌گیری نسبت به سال مذکور داشته است. در همین حال بسیاری از کسانی که قبلا فقط واردکننده بودند، نتوانستند مشتریان خود را پشتیبانی مناسبی کنند، ولی ما توانستیم به تولید خود ادامه دهیم.»
با همه اینها، مدیران فناپ‌تک می‌گویند که می‌کوشند سرویس پایداری برای مشتریان خود ایجاد کنند و خدمات خود را در شرایط سخت استمرار دهند. یعنی توجه ویژه به خدمات پس از فروش و پشتیبانی محصولات تا محصولات قبلی ارائه‌شده همچنان قابلیت استفاده داشته باشند.
مهدیان‌راد در این زمینه می‌گوید: «کارتخوان یک ابزار وارداتی است و نیاز به تامین ارز دارد. بعضی از مشتریان دستگاه‌هایی داشتند که از قبل خراب و غیرقابل استفاده بود. مجموعه پرداخت الکترونیک پاسارگاد تعداد زیادی دستگاه خارج از چرخه داشت که باید اینها را بازسازی یا جایگزین می‌کرد یا اینکه هزینه مضاعف به مجموعه تحمیل و مجددا خریداری می‌کرد. با توجه به تجربه‌ای که در تولید داشتیم، لاین تعمیرات خود را حرفه‌ای‌تر و یکپارچه‌تر کردیم و توانستیم نزدیک به یکصد هزار دستگاه کارتخوان را تعمیر کنیم و به چرخه برگردانیم. این واحد تعمیرات یک بخش پایدار و ارزش افزوده مهم برای مشتریان فناپ‌تک است.»
فعال‌سازی مجدد خطوط تولید باتری و UPS
علاوه بر راه‌اندازی خط تولید تجهیزات بانکی غیرنقد، فناپ‌تک در زمینه تولید رول کاغذی حرارتی نیز در سال جاری عملکرد مناسبی داشته و موفق شده تولید خود را 40 درصد افزایش دهد. حوزه تولیدی دیگر، باتری و UPS است. هلدینگ فناپ در سال‌های گذشته مجموعه‌ای به نام «فریام» در شهر دامغان داشت که به‌صورت اختصاصی در زمینه تولید باتری و UPS فعالیت می‌کرد، اما به‌مرور روند تولیدات آن کُند و تقریبا متوقف شد.
از سال گذشته که ماموریت حوزه تولید سخت‌افزار به فناپ‌تک سپرده شد، راهبری و مدیریت فریام نیز به شرکت فناپ‌تک محول و در حال حاضر خطوط تولید باتری و UPS این شرکت فعال شده است.
زینب بهاری، مدیر فروش باتری و UPS شرکت فناپ‌تک در این‌باره می‌گوید: «عمده مصرف‌کنندگان باتری و UPS ما بانک‌ها هستند و شرکت‌های هلدینگ فناپ نیز می‌توانند از آنها استفاده کنند. ما تمرکز خود را روی تولید باتری‌های خاص و باتری‌هایی گذاشته‌ایم که بعدها بتوان آنها را به چرخه طبیعت برگرداند. برنامه تولید باتری و UPS ما بسیار گسترده است و به‌دنبال ایجاد تنوع در حوزه تولید باتری و گسترش فعالیت‌ها در این حوزه هستیم.»
چالش‌های چهارگانه فناپ‌تک
سال گذشته، نوسانات ارزی و محدودیتهای واردات و تامین مواد اولیه برای واحدهای تولیدی دردسرهای زیادی ایجاد کرد و به‌خصوص برای فناپ‌تک که شریک تجاری خارجی دارد و محصولات تولیدی‌اش فناوری‌محور هستند، چالش‌زا شد؛ چالش‌هایی که البته هنوز هم به قوت خود باقی‌اند و آن‌طور که معاون بین‌الملل و بازرگانی می‌گوید، دامنه چالش‌ها سال به سال افزایش می‌یابد و برای سال آینده پیش‌بینی ما این است که شاهد بروز پدیده «قوی سیاه» باشیم.
امیر ظهره‌وند با اشاره به چالش‌های فناپ‌تک چنین توضیح می‌دهد: «تحریم‌ها در تمام صنایع تاثیرات مخربی به جا گذاشته است. بیشترین اثرگذاری آن در فعالیت فناپ‌تک، به حوزه بانکی مرتبط است؛ یعنی امسال دیگر نتوانستیم از کانال بانکی حوالجات خریدهای خود را انتقال دهیم؛ به همین دلیل دنبال حوالجات غیربانکی و استفاده از صراف‌ها رفته‌ایم که این روش‌ها مخاطرات ما را مرتبا افزایش می‌دهد و هزینه و زمان ارسال حواله را هم بالا می‌برد. به نظر من، این مهم‌ترین چالش به‌شمار می‌رود و ابعاد خارجی آن بیش از نارسایی‌های مدیریتی داخلی نمود دارد.»
ظهره‌وند ادامه می‌دهد: «نوسان نرخ ارز نیز کم از تحریم‌ها نداشت. فقط افزایش نرخ ارز برایمان بد نیست، گاهی حتی کاهش نرخ ارز هم برایمان دردسرساز می‌شود؛ چون مثلا مواد اولیه یک جنس را با قیمت بالاتر تهیه می‌کنیم و بهای تمام‌شده آن کالا بالا می‌رود، ولی پایین‌آمدن نرخ ارز، ما را در ریسک عجیبی قرار می‌دهد. چالش بعدی مربوط به قوانین است که ریشه در سیاست‌های داخلی خودمان دارد؛ به‌خصوص در قوانین گمرکی و قوانین ارزی کشور! گاهی سرعت تغییر بخشنامه‌ها و قوانین در کشور اجازه برنامه‌ریزی میان‌مدت هم به ما نمی‌دهد.»
به گفته او، بعضا این قوانین با هم همخوانی ندارند و یکدیگر را خنثی می‌کنند. یکسری خلأهای قانونی هم در قوانین گمرکی و ارزی وجود دارد که به‌مرور که اثرات تحریم‌ها نمودار می‌شود، عملکرد فناپ‌تک و دیگر بنگاه‌ها و واحدهای تولیدی را بیشتر تحت تاثیر قرار می‌دهند.
با اینکه عمده چالش‌هایی که فناپ‌تک با آنها روبه‌روست و هم و غم خود را بر آن گذاشته، مربوط به حفظ و ارتقای بهره‌وری در زمینه تولید است، اما در حوزه منابع انسانی نیز دست‌کم با سه چالش رفتاری، ساختاری و زمینه‌ای دست‌وپنجه نرم می‌کند و آن‌طور که دکتر تهمینه ناطق، مدیر سرمایه‌های انسانی این شرکت می‌گوید، اقداماتی را نیز در دستور کار قرار داده است: «در خصوص چالش‌های رفتاری، مشارکت حداکثری و حمایت و پشتیبانی مدیرعامل را برای حمایت از استراتژی‌های منابع انسانی در اختیار داریم. در همین رابطه نظرات و دیدگاه‌های مدیران و متخصصان را گرفته‌ایم و برای آشناسازی و آموزش افراد در حوزه‌های مختلف، برنامه‌ریزی صورت گرفته است.»
مدیر منابع انسانی فناپ‌تک در توضیح راهکارهای فناپ‌تک برای چالش‌های ساختاری، به اصلاح ساختار سازمانی این شرکت در سال گذشته اشاره می‌کند و درباره چالش‌های زمینه‌ای نیز خبر می‌دهد که فناپ‌تک در مقطع کنونی در پی ارزیابی محیطی و توجه به عوامل بیرونی و ارزیابی و پایش مستمر و مداوم است تا در رویه‌های اجرایی و عملیاتی بازنگری و تغییر صورت گیرد. به گفته او، در حوزه منابع انسانی، فناپ‌تک امسال بیشتر به‌دنبال فناوری و آموزش و تقویت بحث مدیریت تغییر بوده است.
وی، کمبود نیروی متخصص در بازار کار را معضل دیگر فناپ‌تک برمی‌شمارد و اضافه می‌کند: «ما برای حل این مشکل، دو برنامه مدیریت و شکار استعداد را در اولویت‌هایمان گذاشته‌ایم. در عین حال مدیریت دانش و جذب و نگهداشت کارکنان متخصص را در دستور کار قرار داده‌ایم و برنامه‌ریزی‌هایی برای آن انجام داده‌ایم و در این راه هم تا جایی که ممکن بوده از شیوه‌های ارزیابی عملکرد به‌روز دنیا بهره گرفته‌ایم.»
تولید متمرکز و راهکارها کامل‌تر می‌شوند
فناپ‌تک یک مجموعه تولیدی است که در منطقه آزاد اقتصادی فعال است. وضعیت تخصیص ارز برای واردات و خرید مواد اولیه و حمایت‌‌ها و معافیت‌ها طبیعتا همگی مواردی‌اند که ذهن صاحبان بسیاری از کسب‌وکارها را به خود مشغول کرده است. مثل همین فناپ‌تک که مدیران آن می‌گویند گرچه حضورشان در منطقه آزاد اروند برایشان مزیت‌های خاص خلق کرده، اما بهدلیل عدم همپوشانی قوانین و مقررات و آیین‌نامه‌ها و دستورالعمل‌ها و نبود حمایت کافی از تولید، آینده را در هاله‌ای از ابهام فرو برده است.
با همه اینها، این شرکت برنامه‌های زیادی برای سال آینده خود دارد. جوانمردی در این‌باره می‌گوید: «یکی از مهم‌ترین اهدافی که برای سال 1399 ترسیم کرده‌ایم، تمرکز فعالیت‌های تولیدی‌مان در منطقه آزاد اروند و شهر محروم خرمشهر بوده است. در حال حاضر فعالیت‌های ما پراکنده هستند؛ به این صورت که تولید دستگاه کارتخوان در خرمشهر اتفاق می‌افتد و تولید رول کاغذ کارتخوان و رول خودپرداز (رول حرارتی) در کارگاه دیگری انجام می‌گیرد، زیرا در خرمشهر محدودیت فضا داریم.»
او ادامه می‌دهد: «تولید کیوسک‌های پرداختی نیز به همین شکل. اکنون در حال ساخت یک کارخانه بسیار بزرگ در خرمشهر هستیم تا سال آینده همه فعالیت‌هایمان را در این منطقه متمرکز کنیم. در سایت‌هایی که اعلام کردم، حدود چهار هزار متر مربع فضای تولیدی داریم که سال آینده به حدود 8000 متر مربع افزایش می‌یابد و همه فعالیت‌ها در سایت جدید تجمیع می‌شوند.»
جوانمردی ادامه می‌دهد: «در کنار آن، در پی افزایش اشتغال هستیم. امیدواریم مجموع کارکنان ما طی سالیان آتی به حدود 250 نفر برسند. از دیگر اهدافی که برای فعالیت در سال آتی ترسیم کرده‌ایم، افزایش عمق داخلی‌سازی محصولات و خودکفایی در محصولات بوده است. از سال آینده با راه‌اندازی خطوط تولیدی جدید، بوردهای SMT رول حرارتی، سختافزارهای بانکی و دستگاه‌های کارتخوان را حذف می‌کنیم و در سایت جدید متمرکز خواهیم ساخت.»
برنامه دیگر فناپ‌تک برای سال آینده، تهیه نرم‌افزار Omni-Channel برای کلیه ابزارهای تولیدی این شرکت است. مدیر نرم‌افزار فناپ‌تک این موضوع را این‌طور توضیح می‌دهد: «ما می‌خواهیم تمام ابزارهای ما به سوئیچ Omni-Channel خودمان متصل شود تا خدماتی یکپارچه را برای مشتریان به ارمغان آوریم. در حال حاضر بانک‌ها، پی‌اس‌پی‌ها و هر مشتری که از محصولات بانکی و پرداخت استفاده می‌کند، به ناچار برای نیازهایی مانند گزارش‌گیری، شناسایی مشتریان و… از سیستم‌های مختلفی استفاده کنند.
او می‌افزاید: «برای مثال دیتای کارتخوان را از یک سیستم می‌گیرند، خودپرداز غیرنقد را از یک سیستم و برای خودپرداز نقدی هم سراغ سیستم دیگری می‌روند. این یک محصول جدید است. تمام ابزارهای ما؛ مثل کیوسک کارت هدیه، خودپرداز غیرنقد و کارت‌خوان‌های اندرویدی همگی به سوئیچ Omni-Channel متصل می‌شوند و در نهایت سرویس‌های یکپارچه‌ای را برای مشتریان فراهم می‌آوریم.» جز اینها، شرکت فناپ‌تک برای عرضه راهکارهای «خاص‌منظوره» و سفارشی‌سازی راهکارها برای مشتریان خود نیز برنامه‌ریزی کرده است.
مدیر تحقیق و توسعه فناپ‌تک در این‌باره می‌گوید: «در سال 1399 یکی از اولویت‌های ما این است که محصولات کیوسک‌های بانکی و پرداخت را برای صنایع مختلف سفارشی‌سازی کنیم. برای مثال، هم‌اکنون در حال مطالعه بازار هستیم و با بازیگران صنعت هتلداری جلساتی برگزار می‌کنیم تا نیازهای آنها را به‌صورت دقیق شناسایی کنیم و در مرحله بعد نیز قصد داریم «کیوسک خاص‌منظوره» را برای رفع نیاز مراجعان هتل‌ها بسازیم و به تولید انبوه برسانیم. مثال دیگر در همین زمینه، کیوسک‌های بیمارستانی و درمانگاهی و دیگر مشاغل است.»
معنای دیگر این حرف آن است که فناپ‌تک می‌خواهد با مجموعه‌ای نوین و کامل از محصولات بانکی و پرداختی راهکارمحور به سراغ مشتریان خود برود. همان اهدافی که بخشی از آن امسال محقق شده و گویا در سال 1399 نیز با جدیت ادامه می‌یابد. خادمی این موضوع را چنین تبیین می‌کند: «به‌منظور همگام‌شدن با روندهای فناورانه بازار، بعضی محصولات فناپ‌تک دستخوش تغییر خواهند شد. در حال حاضر کارت‌خوان‌های سنتی ارائه می‌کنیم، اما در بازارهای جهانی کارتخوان اندرویدی رواج یافته است.»
او می‌گوید: «یکی، دو سال از این فناوری گذشته و طبیعتا قیمت اولیه آن نیز شکسته شده و به قیمت رقابتی نسبت به کارت‌خوان‌های فعلی رسیده است. پلتفرمی که با کارت‌خوان‌های هوشمند راه‌اندازی می‌شود، باید سرویس‌هایی با قابلیت‌های جدید و ارزش افزوده بالا با همان قیمت قبلی به مشتریان ارائه دهد. یکی دیگر از اهداف ما در حوزه راهکارهای خاص بازار هدف، یعنی حوزه خرده‌فروشی است. محصولاتی که روی آنها کار می‌کنیم، به‌عنوان مثال شامل self-check-out است که تسویه‌حساب مشتریان در فروشگاه‌های زنجیره‌ای را تسهیل می‌کند و صف‌های طویل را کاهش می‌دهد و… .»
از جمله محصولات دیگری که فناپ‌تک در همین حوزه، برای ارائه به بازار برنامه‌ریزی کرده، می‌توان به کیوسک کارت هدیه، کارت‌خوان‌های اندرویدی از چند برند مختلف، ماژول Cash-Acceptor، ماژول احراز هویت با اثر انگشت و با کارت ملی، هوشمندسازی موبایل‌ها و خودپردازهای غیرنقد و ارائه نرم‌افزار آن به کسب‌وکارهای مختلف مثل گردشگری، شهربازی و… اشاره کرد.
دسترس‌پذیری بازار منطقه به شرط رفع موانع
فناپ‌تک در زمینه تولید سخت‌افزاری تجهیزات پرداخت الکترونیک فعال است و با اینکه در وهله اول می‌خواهد سهم خود را از بازار حفظ کند و ارتقا دهد، از همان ابتدا گوشه‌چشمی هم به بازار منطقه داشته است. این شرکت سال‌هاست با شرکت‌های بین‌المللی همکاری دارد؛ همکاری‌ای که اگرچه برای طرف خارجی جذابیت‌های زیادی داشته، اما جذابیت آن در سمت فناپ‌تک، انتقال دانش و فناوری تولیدی است.
مدیران فناپ‌تک میخواهند با افزایش سهم تولید داخل در محصولات، ارزش افزوده حاصل از تولید را به دو برابر میزان فعلی برسانند و در بازار منطقه نیز سهمی برای خود دست‌وپا کنند. معاون بین‌الملل و بازرگانی فناپ‌تک در این‌باره می‌گوید: «دیر یا زود باید به سمت بازارهای منطقه برویم. در حال حاضر با تمام شرکای خود، چه شرکای فعلی و چه شرکایی که در حال انعقاد قرارداد با آنها هستیم، درباره تولید در بازار MENA (خاورمیانه و شمال آفریقا) صحبت می‌کنیم و این یکی از ارکان اساسی و جزء پیش‌فرض‌های شراکت و قراردادهای ماست؛ تولیدات ما از نظر کیفیت، قابل رقابت است و به همین دلیل شایسته حضور در بازارهای خارجی هم هستیم.»
به گفته ظهره‌وند تهدیدها به قدری زیادند که تبدیل آنها به فرصت دشوار است، اما فناپ‌تک استراتژی سال‌های آتی خود را برای حضور در بازار منطقه‌ای طراحی کرده است: «بازار ایران دیر یا زود اشباع خواهد شد. در حال حاضر تولید داخلی به‌خصوص در این بخش صنعت به اقیانوس قرمز تبدیل شده که گرچه خلق موقعیت رشد در این موقعیت دشوار است، اما ما می‌خواهیم راه‌مان را باقدرت ادامه دهیم.»
فناپ‌تک به‌طور مشخص می‌خواهد از سال آینده سختافزارهای تولید خود را به بازارهای هم‌جوار صادر کند، اما آیا با توجه به شرایط تحریمی و دیگر موانع سد راه، چنین امکانی وجود دارد؟ مدیران فناپ‌تک امیدوارند؛ آن هم به این دلیل که برای چالش‌ها و گرفتاری‌های راه هم برنامه و استراتژی چیده‌اند.
موانعی که به گفته ظهره‌وند در مقایسه با سال فعلی، وضعیتی به‌مراتب دشوارتر را ایجاد می‌کند: «ما احساس می‌کنیم سال 1399 دقیقا مشابه سال 1398 خواهد بود؛ چراکه در شرایط تحریمی به سر می‌بریم. احتمال می‌دهیم که معضلات ارزی امروز ما شدت بگیرد و بیش از پیش در عملکرد صنعت تاثیر بگذارد. در حال حاضر در کشور از لحاظ منابع ارزی با مشکل روبه‌رو هستیم و از طرفی هم منابع قابلیت نقدشوندگی و استفاده ندارند.»
او ادامه می‌دهد: «احتمالا بانک مرکزی نیز قوانین و دستورالعمل‌ها و بخشنامه‌های جدیدی را به اجرا می‌گذارد. واقعیت این است که بسیاری از این ابتکارات، بلای جان تجارت و تولید هستند. تصور کنید قوانین سال آینده تغییر کند و ناگهان «گروه کالاها» به هم بریزد و ما که در حال تولید هستیم، نتوانیم مواد اولیه را تامین کنیم. مهم‌ترین چالش فناپ‌تک، تعمیق معضلات ارزی کشور است.»
او در ادامه می‌گوید: «چالش دوم، کاهش جذابیت بازار ایران و افزایش ریسک مشارکت برای شرکای خارجی خواهد بود. احتمال می‌دهیم تحریم‌ها به قدری تاثیر بگذارد که خارجی‌ها عطای مشارکت را به لقایش ببخشند و کنار بروند. همچنین چالش‌های مهمی را در حوزه لجستیک و عملیات بازرگانی پیش‌بینی می‌کنیم. لاینرها به بنادر ایرانی سرویس نمی‌دهند. بنابراین با وجود تقاضای بالا، عرضه کم می‌شود و معضلات شدت می‌گیرد. در زمینه بازرسی و حمل معضل داریم. فرایندهای عملیاتی نیز تحت تاثیر بخشنامه‌های بانک مرکزی و گمرک قرار می‌گیرند.»
او ادامه می‌دهد: «رایزنی‌های خوبی را با نهادهای مختلف، به‌خصوص دفتر صنایع برق و الکترونیک در وزارت صنعت، معدن و تجارت انجام داده‌ایم تا از تولید داخلی حمایت کنند. البته بخشنامه‌های خوبی ابلاغ شده که سال آینده نمودش را نشان خواهد داد.» در بازار داخلی ایران، به گفته شاهین جوانمردی، مهم‌ترین رقیب شرکت فناپ‌تک، قاچاق کالاست.
به گفته معاون تولید سخت‌افزار فناپ‌تک ورود دستگاه‌های کارتخوان از مبادی غیررسمی، بازار به‌شدت متلاطم تولید دستگاه‌ها را متاثر کرده که آنها در وهله اول به فکر رقابت با قاچاق هستند؛ چالشی که هرچند عرصه را بر فناپ و دیگر تولیدکنندگان تنگ کرده، اما این شرکت به تدوین سازوکاری برای مقابله با آن امیدوار است: «بسیاری از کارت‌خوان‌های سیار که وارد کشور می‌شوند، قاچاق هستند.»
او ادامه می‌دهد: « جلوگیری از این قاچاق، یک راه‌حل ساده دارد که ما از مدتی قبل درخواست کتبی آن را به وزارت ارتباطات داده‌ایم و خوشبختانه چند هفته پیش اعلام کردند که مصوبه‌هایی برایش گرفته‌اند، ولی هنوز اجرایی نشده! برای دستگاه‌های کارتخوان که سیم‌کارت می‌خورند، باید قابلیت رجیستری مشابه موبایل عملیاتی شود. به این ترتیب خیلی راحت می‌توان جلوی قاچاق را گرفت. این اتفاق در سال‌های گذشته نیفتاده، اما امیدواریم در سال آینده به اجرا درآید تا به حوزه تولید کمک کند و جلوی قاچاق این دسته از دستگاه‌ها را بگیرد.»
نویسنده / مترجم
مسعود شاه‌حسینی
