پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
مرکز تحقیقات راهبردی دفاعی با برگزاری همایش تخصصی «زنجیره‌بلوکی و رمزارزها؛ کاربردها و تنظیم مقررات» به بررسی وضعیت این فناوری، مزایای آن و شرایط قانون‌گذاری آن در کشور پرداخت. این همایش چهار سخنران داشت؛ سید شمس‌الدین حسینی، عضو هایت علمی دانشگاه علامه طباطبایی، عباس آسوشه، معاون راهبری فنی مرکز ملی فضای مجازی، محمد طهرانی، عضو هیات علمی دانشگاه خاتم و ابوذر عرب سرخی، مدیر پژوهشکده امنیت فاوا وزارت ارتباطات و مدیر نقشه راه بلاکچین.
در این رویداد علاوه بر اشاره به اینکه مزایا و امکانات این فناوری چیست، چگونگی تنظیم مقررات در این حوزه مورد بررسی قرار گرفت.
.
تحولات حکمروایانه بلاکچین
سید شمس‌الدین حسینی، عضو هایت علمی دانشگاه علامه طباطبایی با بیان اینکه در یک موقعیت زمانی خاص هستیم، گفت: «بلاکچین یکی از بسترسازهاست و تحولات حکمروایانه آن برجسته‌تر از ویژگی‌های فنی آن است.»
او سپس به بررسی سیر تحول پول پرداخت و گفت: «پول کاغذی، فیات، پول الکترونیک و پول مجازی که پول فیات دیجیتال است در این سیر باید مورد توجه قرار گیرند. اتفاقی که با ورود پول‌های جدید رخ داده این است که نقش نهادهای مرکزی دگرگون شده و اقتدار سنتی خود را از دست داده‌اند.»
عباس آسوشه، معاون راهبری فنی مرکز ملی فضای مجازی در ابتدا به کاربردها و کارکردهای بلاکچین اشاره کرد و گفت: «انتقال پول شفاف، سریع و کم‌هزینه از مزایای این فناوری است اما چالش آن، نوسان زیاد قیمت و استفاده در بازارهای غیرقانونی و در بخش غیرشفاف است. دومین مورد محتوای دیجیتال است که امکان ثبت تاریخچه مالکیت و دارایی‌های دیجیتال، امکان مشخص نمودن حدود حق استفاده و … از جمله مزایای آن است.»
او ثبت اختراع را سومین مورد از مزایای بلاکچین خواند و گفت: «امکان انتشار و اشتراک نوآوری با حفظ حقوق انحصاری آن در این مورد فراهم می‌شود. همچنین در چهارمین مورد می‌توان به انتخابات الکترونیک اشاره کرد که امکان افزایش تعامل و مشارکت شهروندان، بهبود ارتباطات نهادهای سیاسی با مردم، شفافیت در فرآیند رای‌گیری، وجود بعضی از ریسک‌های مشابه سایر سیستم‌های رای‌گیری نظیر اجبار، دسترسی، گمنامی و … با این فناوری امکان‌پذیر می‌شود.»
قراردادهای هوشمند با امکان ضمانت در اجرا و زنجیره تامین با تضمین اصالت کالا، امکان ثبت، تصدیق و ردیابی کالا با هزینه کم از دیگر مزایای استفاده از بلاکچین هستند که آسوشه به آنها اشاره کرد.
دیگر سخنران این رویداد، محمد طهرانی، عضو هیات علمی دانشگاه خاتم بود. او به بررسی نقش بازارهای غیرمتمرکز در اقتصاد ایران پرداخت و یک سوال را مطرح کرد: «بلاکچین چه نقشی در مبادلات روزمره ما دارد و چه اثری بر بازارهای فعلی ما می‌گذارد؟ تغییرات نسلی باعث شده فضای سنتی به فضای دیجیتال تبدیل شود. پیش از این حاکمیت ملی، قلمرو را تعیین می‌کرد اما با تحولاتی که رخ داده تغییرات، اکوسیستمی شده است. از سوی دیگر با دگرگونی پارادایم‌های دارایی در فضای دیجیتال، دارایی‌ها ناملموس شده و مدل قبلی که با افزایش سن، ثروت بیشتر می‌شد تغییر کرده و ثروت به افراد دارای سنین 30 تا 4 سال رسیده است.»
به گفته طهرانی اگر قرار باشد چهار بازیگر یعنی افراد، اشیا، دولت و کسب‌وکارها با هم کار و فعالیت کنند به مساله اعتماد برمی‌خورند که بلاکچین برای حل آن آمده است.
.
ساخت شبکه دفتر کل توزیع‌شده داخلی
او در ادامه به معماری کلان اکوسیستم اشاره کرد و گفت: «ما باید شبکه دفتر کل توزیع‌شده برای خودمان راه بیندازیم و در آخر نود خودمان را به نود جهان وصل کنیم.»
به اعتقاد طهرانی اثرات بازارهای غیرمتمرکز تبادل ارزش؛ شفافیت و تغییرناپذیری، کاهش فساد، انتقال ریسک از حاکمیت به متعاملین، داده‌های یکپارچه و همسان و آمار قابل اتکا برای دولت، کسب‌وکارها، مردم و اشیاست. همچنین مبادله پایاپای، بی‌واسطه و فردبه‌فرد را فراهم می‌کند، بی‌نیاز از واحد پول است و بدون محدودیت ملیت، مرز و زبان می‌تواند باشد.
.
سازمان ثالث نمی‌تواند بلاکچین را رگوله کند
ابوذر عرب سرخی، مدیر پژوهشکده امنیت فاوا وزارت ارتباطات و مدیر نقشه راه بلاکچین، به بررسی تنظیم مقررات و سیاست‌گذاری زنجیره‌بلوک و دارایی‌های رمزنگاری‌شده در ایران و جهان پرداخت. او گفت: «زمانی که سیستم‌های مرکزی از جانب مردم و قلمروی جغرافیایی دچار مشکل شدند، مردم سراغ فناوری‌های غیرمتمرکز مانند بلاکچین رفتند. ماهیت این فناوری هم چیزی نیست که سازمان ثالث مورد اعتماد، رفتار حاکم بر آن را رگوله کند.»
او تصریح کرد: «اگر حاکمیت متوجه قابلیت و محدودیت رگولیشن این فناوری شود می‌تواند جلوی توسعه این فناوری را بگیرد. مگر به شبکه‌های کنسرسیومی اجازه دهد در این حوزه فعالیت کنند.»
عرب سرخی در ادامه به چالش‌های رمزارزها اشاره کرد و گفت: «مدیریت نقدینگی و حفظ ارزش پول یکی از این چالش‌هاست. دیگر اینکه دور زدن تحریم‌ها و تسهیل مبادلات با بلاکچین عملا کاربرد ندارد مگر به صورت خرد.»
رگولاتوری زنجیره‌بلوک دیگر بخش سخنرانی عرب سرخی بود. او عنوان کرد: «جلوگیری از جرائم، تحقق اهداف حاکمیتی و توسعه‌ای، حمایت از امنیت ملی و حمایت از کسب‌وکارها باید در این بخش مد نظر قرار گیرد.»
او درباره پیاده‌سازی این فناوری در ایران گفت: «در کشورمان اگر بخواهیم از این فناوری استفاده کنیم نیاز به بازطراحی ساختار داریم. باید به این موضوع اشاره کنیم که در کشورمان وقتی بانکداری الکترونیک آمد، مشکلات بیشتری ایجاد شد چراکه زیرساخت‌ها همسو با آن نبود. اگر ساختارهای مناسب را پیاده می‌کردیم مطمئنا کارایی و سرعتمان بیشتر می‌شد. برای زنجیره‌بلوک هم این موضوع صادق است.»
عرب سرخی در پایان ترویج و آگاهی‌رسانی، پیش‌بینی تمهیدات قانونی و تنظیم و اعمال مقررات را از جمله اقدامات پیشنهادی برای ایران خواند.
گفتنی است دانشگاه و پژوهشگاه عالی دفاع ملی و تحقیقات راهبردی از نخبگان در این حوزه حمایت می‌کند، در آذرماه یک همایش تخصصی در سطح حاکمیتی با حضور و مشارکت بخش‌های دولتی و مجلس برگزار خواهد کرد.
