پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
رضا قربانی رئیس هیات مدیره موسسه تراکنش در رویداد یلداسامیت با تاکید بر اینکه قصد دارد بلاکچین را به زبانی ساده بیان کند این فناوری را بررسی کرد و گفت: «طیف افراد اینجا متنوع است و درباره موضوع به شدت مبهمی مثل بلاکچین که کاسبی‌هایی در دنیا و کلاهبرداری هم راجع به آن شده سخت می‌توان صحبت کرد.»
قربانی با بیان این مقدمه گفت: «بیش از 100سال است که اقتصاددان‌های دنیا افرادی که با هم تبدل مالی انجام می‌دهند را مطالعه می‌کنند. آنچه در تمام زندگی ما مشترک است عدم قطعیت است. همچنین وقتی می‌خواهیم با هم معامله‌ای کنیم موضوعی به نام عدم قطعیت بین ما هست چراکه همدیگر را نمی‌شناسیم.»
اگر تاریخ بشر را نگاه کنیم می‌بینیم که واسطه‌ها به‌مرور شکل گرفتند و نقش آنها این بود که عدم قطعیت را کم کنند. قربانی با بیان این مطلب، گفت: «خیلی از کسب‌وکارهای سنتی یا استارت‌آپی هستند که ایجاد شده‌اند تا عدم قطعیت را کم کنند. هر کسب‌وکاری هم که بهتر بتواند این کار را انجام دهد، کسب‌وکار بهتری است. ما در طول تاریخ برای حل مساله قطعیت، واسطه‌هایی را شکل دادیم که اساسا متمرکز بودند و همه اطلاعات، قدرت، تصمیم‌سازی‌ها و تصمیم‌گیری‌ها را یک‌جا انجام می‌دادند. دولت‌ها، بانک‌ها و شرکت‌های پرداخت نمونه‌هایی از این کسب‌وکارها هستند.»
او به معایب واسطه‌ها اشاره کرد و گفت: «واسطه‌ها می‌توانند هک یا خودشان به محلی برای تقلب یا هر اتفاق دیگر بدل شوند. مهم‌ترین واسطه‌هایی که ما اطراف خودمان می‌شناسیم بانک‌ها هستند که میزان تنفر آنها در اتفاقات اخیر مشخص شد. تقصیر آنها نیست، حقیقت این است که ذات واسطه‌های متمرکزی که در طول تاریخ درست کردیم این است که هرکدام از ما اگر آنجا بنشینیم باعث گسترش نابرابری می‌شویم و ذات آنها این است که ارزش بیشتری خلق کنند اما نابرابری را افزایش دهند.»
عده‌ای فکر کردند ما اگر اینترنت اطلاعات را ساختیم و اطلاعات را مبادله کردیم و دموکراتیزه کردیم امکان این را هم داریم به اینترنت ارزش فکر کنیم و به جای جابجایی اطلاعات، ارزش را جابجا کنیم. قربانی با بیان این مطلب گفت: «واقعیت این است که موضوع انتقال ارزش از طریق اینترنت خیلی سخت است و نمی‌توانیم در فضای اینترنت، پول را بدون واسطه متمرکز برای همدیگر بفرستیم. مساله دو بار خرج کردن هم وجود دارد، یعنی من نمی‌توانم پول را پیش خودم داشته باشم و در همان لحظه یک نفر دیگر هم همان پول را داشته باشد. در این میان، نقش واسطه‌ها این بود که در همانجا این مساله را حل کنند اما آنها مساله‌ای به نام نابرابری را ایجاد کردند.»
قربانی با بیان این مقدمه و ذکر یک مثال به سراغ توضیح فناوری بلاکچین رفت و آن را با چند مثال توضیح داد: «دهه ۸۰ فردی ناشناس که نام او و اینکه چه کسی است مهم نیست این مساله را به روشی خیلی جالب حل کرد که سادگی آن قدرت این روش است. تصور کنیم شهری تعدادی نگهبان دارد و همه قرار است نگهبانی دهند به جای اینکه یک نهاد متمرکز وجود داشته باشد. برای اینکه بدانیم و مطمئن شویم افرادی نگهبانی می‌دهند می‌توانیم بگوییم همه هر ۱۰ دقیقه در میدان شهر جمع شوند. به صورت تصادفی هم هر ۱۰ دقیقه به این افرادی که در میدان حاضر می‌شوند جایزه می‌دهیم. این منطق ماینینگ است. در فضای بلاکچین بیت‌کوین هر 10 دقیقه یک بار کسانی که در این فضا فعالیت می‌کنند بخشی از تراکنش‌هایی که در این فضا انجام شده را مثل بانک در یک سند دسته‌بندی می‌کنند و آن را می‌بندند. در ماینینگ هر 10 دقیقه یکبار یک نفر می‌تواند این کار را بکند. برای اینکه متوجه شویم آدم‌ها در این سیستم کار می‌کنند و انرژی می‌گذارند یک عدد تصادفی را باید حدس بزنند. هرکس نزدیکترین عدد را حدس زد کسی است که از همان جنس پول یا توکنی که در این فضا ایجاد کرده به او جایزه می‌دهیم. این منطق اعتماد است که به آن اجماع می‌گوییم. درحقیقت ما مساله دو بار خرج کردن و اجماع را با یک روش ساده که پشت آن پروتکل فنی پیچیده است حل کردیم.»
او تصریح کرد: «این تنها بلاکچین موجود در دنیا نیست و حداقل سه هزار بلاکچین جدی در جهان وجود دارد که یکی از آنها را بوترین ۲۵ ساله شش سال پیش خلق کرد. در این فضا که نام آن اتریوم است و برخی به آن نسل دوم بلاکچین می‌گویند فقط ارزش یا توکن در آن مبادله نمی‌شود، قراردادها هم قابلیت اجرا را در این فضا دارند.»
فناوری بلاکچین می‌تواند قراردادهای هوشمند تولید کند. این قراردادها از نهادهای دولتی مستقل هستند و به آنها «قراردادهای دیجیتال خوداعمال‌کننده» می‌گویند. آنها نیازمند هیچ نوع قانون، مقررات یا دخالت انسانی نیستند. در حال حاضر فاصله زیادی با جا افتادن این مفهوم داریم؛ ولی زمانی که این مفهوم فراگیر شود دنیای ما چه تغییری می‌کند؟
کتاب نوآوری کسب‌وکار از طریق بلاکچین درباره قراردادهای هوشمد، اجماع غیرمتمرکز، بلاکچین، رایانش اعتمادی و اثبات کار / اثبات سهام است. بنابراین مخاطب لازم است با مفاهیم اولیه بلاکچین، کریپتوکارنسی و بیت‌کوین آشنا باشد.
برای تهیه این کتاب وارد این لینک شوید.
اما بلاکچین چه کاربردی دارد؟
قربانی با بیان اینکه سیستم‌های مالی فعالیت‌های بسیار پیچیده‌ای انجام می‌دهند تا برخی کارهای ساده مانند دریافت، پرداخت، تصفیه و تسویه را انجام دهد، گفت: «این کارها فقط برای انتقال ارزش از فردی به فرد دیگر است اما در فضای توزیع‌شده فقط انتقال پول انجام و کارهای زاید حذف می‌شود.»
او در ادامه به پنج کاربرد بلاکچین اشاره کرد و گفت: «توهمات روی این موضوع هم به خاطر کسانی است که ادعا کردند و باعث شدند اصل موضوع فراموش شود. یکی از کلاهبرداری‌های جدی در این حوزه توسط خانم دکتر روژا ایگناتوا که در آکسفورد درس خوانده بود، در مکنزی کار می‌کرد و اکونومیست به عنوان سحنران از او دعوت می‌کرد انجام و بخش مهمی از این کلاهبرداری در انگلستان انجام شد. شعار او وان‌کوین قاتل بیت‌کوین بود.»
رئیس هیات مدیره موسسه تراکنش درباره کاربرد اثبات مالکیت در بلاکچین گفت: «اثبات مالکیت یکی از کارهایی است که بلاکچین می‌کند. جالب است بدانید ۷۰ درصد مردم دنیا برای اینکه ثابت کنند مالک قطعه‌ای زمین هستند مشکل دارند. بلاکچین جایی برای ثبت سند است. سندها می‌توانند در بلاکچین و به صورت شفاف ثبت شوند، طوری که دولت‌ها و افراد دیگر نتوانند روی آن دست بگذارند و آن را دستکاری کنند.»
اقتصاد واقعاً اشتراکی مورد دیگری بود که قربانی به آن اشاره کرد و توضیح داد: «جاهایی مانند اوبر رشد می‌کنند چون اساسا چیزی را به اشتراک نمی‌گذارند. آنها اطلاعات به کسی حتی شهرداری‌ها نمی‌دهند اما اطلاعات همه افراد را جمع می‌کند. در اقتصاد اشتراکی می‌توانیم پلتفرمی داشته باشیم که افراد به هم خودرو قرض دهند و واسطه این کار پلفترمی بلاکچینی باشد.»
به گفته قربانی انتقال پول دیگر کارکرد بلاکچین است. انتقال کار پول در دنیا کار سختی است و بحث تحریم و سایر مسائل اینچنین هم در این میان دخیل نیست. بزرگ‌ترین حجم پولی که از کشورهای توسعه‌یافته به کشورهای درحال توسعه منتقل می‌شود ۷۰۰ میلیارد دلار در سال و از طریق کسانی است که در جایی مانند کانادا پول را به کشوری مثل فیلیپین می‌فرستند. قبلا این کار هفت تا هشت روز طول می‌کشید و 10 تا 20 درصد هم بابت این کار کارمزد می‌گرفتند اما الان در کسری از ثانیه این کار با بلاکچین انجام می‌شود.
قربانی کاربرد دیگر بلاکچین را اطلاعات خواند و گفت: «برخلاف آنچه گفته می‌شود اتفاقاً مردم می‌دانند چه می‌خواهند. سیستم های مترکز هستند که می‌گویند باید اطلاعات پیش ما باشد و بر اساس آن تصمیم بگیریم. اطلاعات در فضای بلاکچینی می‌تواند ذخیره شود تا بتوانیم هرجا که قرار است و به اندازه‌ای که لازم است از آن استفاده کنیم. مالکیت محتوا و کپی رایت هم آخرین مورد از کارکردهای بلاکچین است. تقریبا 25 سال پیش اگر فردی موزیک تولید می کرد و یک میلیون نفر آن را می‌خریدند 45 هزار دلار درآمد داشت، الان این عدد حدود 34 دلار است.»
قربانی در پایان تصریح کرد: «یادمان نرود این تکولوژی خیلی نابالغ است اما در همین مواردی که گفتم در دنیا کارهای خیلی جدی انجام می‌شود.»
