پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
سهمیه‌بندی بنزین طرحی برای هدفمندی الگوی مصرف در کشور بود که استفاده از کارت سوخت هوشمند را در پمپ بنزین‌ها اجباری کرد. این طرح که در سال ۱۳۸۶ آغاز شد با اعلام تک‌نرخی شدن بنزین در سال ۱۳۹۴ به پایان رسید و استفاده از کارت آزاد جایگاهها را جایگزین کارت شخصی سوخت کرد.
.
محدودیت سوخت‌گیری با کارت آزاد
با وقفه چهار ساله طرح استفاده از کارت شخصی سوخت از ۲۲ مردادماه مجددا اجرا شد؛ تا این بار میزان سوخت‌گیری را پیگیری کند. با اجرایی شدن این طرح روال سوخت‌گیری مطابق با گذشته انجام می‌شد و به جز استفاده اختیاری از کارت شخصی هوشمند سوخت تغییری در این رابطه صورت نگرفت؛ زیرا کارت آزاد سوخت جایگاه نیز در اختیار صاحبان خودرو قرار داشت و هر فردی تا هر میزانی که تقاضا داشت سوخت‌گیری می‌کرد.
اما از اول شهریورماه به بعد، میزان سوخت‌گیری با کارت آزاد جایگاهها در کل کشور در هر بار، از ۶۰ لیتر به ۳۰ لیتر کاهش یافت و آنطور که اخیراً اعلام شده در روزهای آینده به ۱۵ لیتر نیز خواهد رسید.
اگرچه علی ربیعی، سخنگوی دولت محدودیت سوخت‌گیری با کارت آزاد جایگاهها را سیاستی می‌داند که به تسریع روند عملیاتی شدن طرح استفاده از کارت‌های سوخت شخصی کمک کرده؛ اما آنچه در اجرایی شدن موفقیت‌آمیز این سیاست پنهان مانده کارمزدی است که همیشه در چنین قانون‌گذاری‌هایی به بانک‌ها تحمیل می‌شود.
.
کارمزد پنهانی بر دوش بانک‌ها
طبق آمار موجود شمار کارت‌های سوخت توزیع‌شده از ابتدای سال ۱۳۹۷ تا دهم شهریورماه امسال، چهار میلیون و ۶۵۰ هزار مورد تخمین زده شده و هنوز حدود یک‌میلیون کارت در باجه‌های پستی سراسر کشور باقی مانده است. (+) همچنین شهرام رضایی، معاون برنامه‌ریزی شرکت ملی نیز اعلام کرده که در حال حاضر کمتر از ۱۰ درصد مردم از کارت سوخت شخصی خود موقع خرید بنزین استفاده می‌کنند.
با نگاهی به مشخصات فنی باک سوخت خـودروهای پرفروش مشخص می‌شود که حجم باک آنها از ۳۷ لیتر شروع شده و به طور میانگین به ۵۵ لیتر می‌رسد. این به این معنی است که درحال حاضر هیچ خودرویی با یک‌بار سوخت‌گیری با کارت آزاد نمی‌تواند ظرفیت حجم باک خود را تکمیل کند و باید حدوداً برای ۷ تا ۲۵ لیتر دوباره اقدام به این‌کار کند.
تنها پیامد کاهش سهمیه کارت سوخت جایگاهها، ترافیکی که با دور زدن رانندگان و ورود مجدد به صف برای سوخت‌گیری دوباره ایجاد شده نیست. آنچه که در ازدحام صف‌های طولانی خودروها گم شده و دیده نمی‌شود؛ کارمزدی است که باید بانک‌ها بابت این سوخت‌گیری‌های مجدد پرداخت کنند.
.
نظام پرداخت الکترونیک
در نظام پرداخت الکترونیک کشور کارمزد تراکنش‌های خرید بر عهده بانک پذیرنده است که استفاده از خدمات پرداخت الکترونیک را برای دارندگان کارت و دارندگان کارت‌خوان یا همان پذیرنده‌ها رایگان می‌کند. در حال حاضر کارمزد تبدیل به یکی از موضوعاتی شده که کارشناسان، فعالان و ناظران شبکه بانکی و پرداخت الکترونیک همواره نسبت به پیامدهای ناگوار آن برای اقتصاد کشور هشدار می‌دهند.
اصلی‌ترین دریافت‌کنندگان این کارمزدها هم شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات پرداخت الکترونیک یعنی پی‌اس‌پی‌ها هستند که بخشی از زیرساخت، ابزار و فرایند ارائه این خدمات را فراهم کرده‌اند. شبکه بانکی کشور سالانه هزینه‌های سنگینی را بابت ارائه خدمات پرداخت الکترونیکی می‌پردازد. هزینه‌هایی که در نهایت در قالب قیمت تمام شده پول و نرخ تسهیلات به دوش مردم منتقل می‌شود.
به گفته محمدرضا جمالی، مدیرعامل شرکت نبض‌افزار در حال حاضر نظام فعلی کارمزد درآمدی دو هزار میلیارد تومانی برای شتاب و شاپرک و شرکت‌های حاکمیتی ایجاد کرده است. درحالی‌که ۸۰ درصد این درآمد از تراکنش‌های خرد کمتر از ۲۵ هزار تومان تأمین می‌شود و قیمت خدمات بانکی به خصوص نرخ بهره علی‌الحساب تسهیلات را برای دریافت‌کنندگان وام بالا می‌برد.
ببینید: محمدرضا جمالی: نظام کارمزدها هزینه تمام‌شده پول را زیاد کرد
.
نیمه پنهان قانون جدید سوخت‌گیری
طبق آنچه اعلام شده اجرای سیاست محدویت سوخت‌گیری توانسته به عنوان اهرمی در راستای سرعت بخشیدن به دریافت کارت سوخت شخصی موفق عمل کند و دولت علاقه دارد از این سیاست تا عملیاتی شدن کامل طرح استفاده از این کارت بهره ببرد.
شایعه‌های سهمیه‌بندی بنزین، شهروندان را به این نتیجه رسانده که تا اجباری شدن طرح استفاده از کارت‌های سوخت شخصی حتی در صورت داشتن آن از کارت‌های آزاد استفاده کنند. خبرهایی در روزهای اخیر منتشر شده که حکایت می‌کند میزان سوخت‌گیری با کارت آزاد جایگاه در هر نوبت به زودی به ۱۰ لیتر نیز کاهش پیدا خواهد کرد؛ اگرچه شرکت ملی پخش فراورده‌های نفتی ایران می‌گوید تا کنون ابلاغیه‌ای در این خصوص دریافت نکرده است.
در هر صورت این نیمه پنهان داستان را نباید نادیده گرفت که این اقدام و عدم علاقه به استفاده از کارت‌های شخصی سوخت در نهایت با افزایش دفعات سوخت‌گیری تعداد پرداخت‌های خرد را نیز بالا می‌برد و کارمزدی دیگر را بر دوش بانک‌ها اضافه خواهد کرد.
