پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
آخرین باری که بانک‌های مرکزی بزرگ طی تلاش مشارکتی مهم دست در دست هم دادند، حدود یک دهه پیش بود. در آن زمان، نقش بانک‌های مرکزی در اقتصاد جهانی این بود که با یکدیگر همکاری کردند تا پیش از آن‌که بحران مالی تمام دنیا را فرا بگیرد، آن را از میان بردارند.
در شرایط فعلی، تنش‌های دنیای تجارت روز به روز بیشتر می‌شود و وضعیتی نابه‌سامان بر فضای سرمایه‌گذاری‌ها حاکم شده است. علاوه بر آن، تغییراتی در روند سیاسی انجام گرفته و در نتیجه آن، به جای حمایت مشترک برای جهانی‌سازی، کار به بازی حاصل جمع صفر بر سر اقتصاد رو به کساد جهانی کشیده شده است. در نتیجه، سیاستگذاران در تلاش‌اند تا اوضاع را سر و سامان بدهند و بانک‌های مرکزی نیز به عنوان یک مزیت رقابتی، نسبت به کاهش نرخ سود خود اقدام کرده‌اند.
این شرایط باعث ایجاد چند دستگی‌های عمیقی بین بانک مرکزی اروپا، بانک مرکزی ژاپن و فدرال رزرو ایالات متحده شده است. مقامات مالی معتقدند که سیاست‌های رهبران منتخب کشورها، در برخی مواقع مخرب بوده‌اند. این مقامات بر سر این که چگونه می‌توانند با بهره‌گیری از فضای محدودی که برای کاهش نرخ بهره بانکی وجود دارد، دست کم در کوتاه مدت با سرعت رو به افول رشد اقتصادی مقابله کنند، با یکدیگر بحث و مباحثه می‌کنند.
هر سه این موسسات و مخصوصا فدرال رزرو، با تنظیم شرایط مالی خاص، نرخ بهره، نرخ تبادل ارز و گردش سرمایه جهانی را تحت تاثیر قرار داده‌اند. انتظار می‌رود که این سه موسسه، در نشست‌های خود، مقررات‌زدایی بیشتری را در سیاست‌های پولی خود اعمال کنند.
شاید چنین به نظر برسد که شرایط امروز، نسخه ملایم‌تری از دهه گذشته باشد، ولی تمرکزی که بر تجارت و سرنوشت تولیدات کارخانه‌ای جهان وجود دارد، چشم‌انداز متفاوتی را ایجاد کرده است. این احتمال وجود دارد که پیروزی یک دولت در بخشی از جهان، به قیمت شکست دولت‌های دیگر در بخش‌های دیگر جهان تمام شود.
یکی از مقامات آشنا با راهبردهای بانک مرکزی ژاپن، که نخواست نامش فاش شود، اعلام کرد:
بدترین اتفاقی که می‌تواند بیفتد، این است که نبرد جهانی بین بانکداران توکیو، فرانکفورت و واشنگتن به یک «مسابقه تا پایان کار» تبدیل شود.
در حالت طبیعی، هیچ کسی نیست که طرفدار مقررات‌زدایی در سیاست‌های مالی باشد و ژاپن، بیش از همه در مورد این مقررات‌زدایی نگران است.
اگر فدرال رزرو و بانک مرکزی اروپا، در جلسه خود دست به چنین اقدامی بزنند، مقامات بانک مرکزی ژاپن با چالش مواجه خواهند شد. سیستم مالی پرتنش ژاپن چگونه در برابر نرخ پایین بهره واکنش نشان خواهد داد؟ اگر ارزش ین در اثر اقدامات دو بانک مرکزی دیگر افزایش یابد، صادرکنندگان ژاپنی با چه مشکلاتی مواجه خواهند شد؟ این موارد نمونه‌هایی از سوالاتی هستند که ذهن این مقامات را درگیر کرده‌اند.
مقامات اروپایی معتقدند که رهبران منتخب کشورها به اندازه کافی برای تقویت رشد اقتصادی تلاش نکرده‌اند. حال مقامات مذکور بر سر این موارد مشاجره می‌کنند که نرخ بهره را تا چه حدی می‌توان کاهش داد که باعث ایجاد مشکل نشود؛ مقیاس عملکردی سایر برنامه‌های بانک مرکزی اروپا تا چه میزان باید توسعه پیدا کند و هر کدام از برنامه‌ها تا چه حدی می‌تواند تاثیرگذاری داشته باشد.
در طرف دیگر، سیاستگذاران فدرال رزرو قرار دارند. آن‌ها بر سر این‌که آیا باید نرخ بهره را کاهش داد یا خیر و این کاهش نرخ باید تا چه میزانی باشد، با یکدیگر اختلاف دارند.
مقامات مالی کشورهای مذکور به این نتیجه رسیده‌اند که سیستم مالی و اقتصادی آن‌ها به شدت به یکدیگر وابسته است و سیاست‌گذاری مستقلانه، به شکلی که تاکنون انجام گرفته، کار به جایی نخواهد برد.
تارا سینکلر، استاد اقتصاد دانشگاه جورج واشنگتن، عنوان کرده است: «ما تصور می‌کردیم که سیاست پولی همه چیز را تحت کنترل دارد و این قابلیت را دارد که در برابر جنگ اقتصادی و تمامی برنامه‌هایی که رهبران کشورها در پیش گرفته‌اند، ایستادگی کرده و شرایط را در حالت عادی نگه دارد.»
«آیا سیاست پولی می‌تواند در دنیای به هم پیوسته امروز که نرخ بهره بانکی خیلی پایینی دارد، کاری از پیش ببرد؟» به ویژه که در حال حاضر از قدرت و نفوذ بانک‌های مرکزی بر اقتصاد داخلی نیز کاسته شده است.
.
تلاش بانک‌های مرکزی برای پیشی گرفتن از یکدیگر
بانک مرکزی اروپا روز پنجشنبه هفته گذشته جلسه‌ای ترتیب داد و آن دسته از مقامات اروپایی که در نظر داشتند با اعمال فشار بر منطقه یورو، نرخ بهره هدف این منطقه را تا محدوده منفی کاهش دهند، در این جلسه شرکت کردند.
جنس ویدمن که ریاست بانک فدرال آلمان را به عهده دارد، گفته است:
تصمیم فدرال رزرو مبنی بر کاهش نرخ بهره در ماه جولای، که برای اولین بار در ده سال گذشته انجام می‌گرفت، به صورت غیرمستقیم و از طریق کانال‌هایی مانند صادرات و نرخ تبادل ارز، بر سیاست پولی اروپا تاثیر گذاشت. حال اگر بانک مرکزی اروپا بیش از این افسار سیاست‌گذاری پولی را رها کند، احتمال دارد که فدرال رزرو به نوبه خود دچار مشکل شود.
آخرین جلسه سیاست‌گذاری فدرال رزرو روز چهارشنبه، 18 سپتامبر به پایان خواهد رسید. انتظار می‌رود که بانک مرکزی ایالات متحده، طی این جلسه باز هم نرخ بهره را کاهش دهد. جلسه بانک مرکزی ژاپن روز بعد از آن برگزار خواهد شد.
کشور چین که هدف اصلی اقدامات دونالد ترامپ در افزایش تعرفه مالیاتی و بازنویسی قوانین تجارت جهانی بوده، هفته گذشته اقداماتی در راستای مقررات‌زدایی از اعتبارات بانکی انجام داده است. نزدیک به 20 بانک مرکزی نیز طی هفته‌های گذشته نسبت به کاهش نرخ بهره یا مقررات‌زدایی از سیاست‌های پولی خود اقدام کرده‌اند.
این احتمال وجود دارد که ریسک رکود اقتصادی در حال افزایش باشد. سیاستمدارانی مانند جیمز بولارد، که ریاست بانک فدرال رزرو سنت لوئیس را به عهده دارد، اعلام کرده‌اند که فعالیت‌های بانک مرکزی می‌تواند احتمال تورم را افزایش دهد.
در شرایط امروز، بر خلاف یک دهه گذشته، نرخ‌های بهره به شدت پایین هستند و در اروپا و ژاپن به صورت منفی درآمده‌اند؛ از این رو به نظر نمی‌رسد که کاهش بیش از پیش نرخ بهره به تنهایی بتواند کاری از پیش ببرد. گام‌های دیگری نیز وجود دارند که چندان متداول نیستند و مورد توجه قرار نگرفته‌اند. تلاش برای خرید اوراق قرضه یکی از همین گام‌هاست. ایالات متحده این روش را در فضای بیرون از بحران اقتصادی مورد آزمایش قرار نداده و مقامات مناطق دیگر جهان نیز هنوز در مورد آن به توافق نرسیده‌اند.
.
کمبود هماهنگی
ده سال پیش، اقدامات سیاسی به رشد مجدد اقتصادی کمک می‌کردند و تمامی کشورها از آن سود می‌بردند. رهبران منتخب کشورها و مقامات مالی برنامه‌های محرک اقتصادی را به صورت قانون درمی‌آوردند و در تلاش بودند تا در مسیر سیاست‌های پولی قدم بردارند.
اما اکنون روند تغییر کرده است. به طور ویژه به ایالات متحده اشاره می‌کنیم که با اعمال تعرفه مالیاتی و محدودیت‌های تجاری، در تلاش است از صنایع محلی خودش دفاع کند و با انجام این دست از اقدامات، بر رشد جهانی تاثیر منفی گذاشته است.
تمرکز روی کالاهای مبادله‌پذیر، موجب شده تا میزان اهمیت مسائل حساس سیاسی مرتبط با نرخ تبادل ارز افزایش پیدا کند.
سیاست پولی، گردش مالی جهانی را تغییر می‌دهد و در نتیجه بر ارزش نسبی واردات و صادرات یک کشور تاثیر می‌گذارد. ترامپ در انتقادی که علیه فدرال رزرو مطرح کرده، این نهاد را به کاهش نرخ بهره، که به کاهش ارزش دلار کمک می‌کند، تشویق کرده است. این استدلال برای اروپا مشکل‌ساز است. به طور خاص به آلمان اشاره می‌کنیم که به احتمال زیاد در وضعیت رکود قرار دارد و امیدوار است که با انجام تجارت مازاد، چرخ‌های اقتصادش را در گردش نگه دارد.
تحلیل‌گران گلدمن ساکس معتقدند که نتیجه احتمالی، نوعی از کسادی اقتصادی خواهد بود که شکل بحرانی نخواهد داشت ولی سطح عملکرد جهانی را تا میزان زیادی پایین خواهد آورد. جمله مذکور به این نکته اشاره دارد که تاثیرات تلاش‌هایی که برای چندین دهه متوالی در راستای جهانی‌سازی انجام گرفته، حالا حالاها از میان نخواهد رفت.
کریستین فوربس، که استاد اقتصاد دانشگاه ام‌آی‌تی است و یکی از مقامات رسمی سابق بانک انگلستان به شمار می‌رود، چنین گفته است:
شما نمی‌توانید اتفاقات انجام گرفته در سایر نقاط جهان را نادیده بگیرید. ما درون حباب زندگی نمی‌کنیم.
منبع: رویترز
