پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
مسعود خرقانی؛ معاون فناوری اطلاعات شرکت مهندسی صنایع یاس ارغوانی / آیا بانک‌ها و مؤسسات مالی و اعتباری حال حاضر، جهت سرمایه‌گذاری زمان و هزینه مورد نیاز برای تبدیل‌شدن به شرکای مالی هوشمندی که به شکل روزافزون مورد درخواست مصرف‌کنندگان خدمات مالی و بانکی است، آماده هستند؟ و مهمتر از آن، اینکه آیا آمادگی گسترش ارائه خدمات خود به سایر بازیگران در جهت بهره‌مندی از مزایای بانکداری باز بر اساس مقررات قانونی و در عین حال محافظت از داده‌های مشتریان خود که از عوامل پایه‌ای در تمایز آنها است، را دارند؟
وضعیت موجود در بانکداری خرد، بسیار آشفته و متزلزل است. اوضاع به‌گونه‌ای است که بانک‌ها تحت محاصره رقبای جدید، فناوری‌های نوین، انتظارات جدید مشتریان، و مقررات نوظهور قرار دارند. این امر بانک‌ها و مؤسسات مالی و اعتباری را به اصلاح و تغییر مدل‌های کسب‌وکاری خود، اولویت‌بندی مجدد سرمایه‌گذاری‌ها، و تغییر در ارائه محصولات و خدماتشان، وادار می‌سازد و موجب آن است که تلاش در زمینه‌های نوآوری را افزایش دهند. و علاوه بر این، کانال‌های دیجیتالی نیز برای بانک‌ها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار شده‌اند.
انعکاس این تغییرات در بررسی‌هایی که اخیراً درزمینه آینده بانکداری خرد توسط واحد مطالعات اقتصادی و به نمایندگی از شرکت Temenos انجام شده است، دیده می‌شود.
تا قبل از این، تصور عمده بر این بود که تغییرات رفتار مصرف‌کننده، انگیزه اصلی تحول در استراتژی بانکداری خرد است و این برای اولین بار است که مشاهده می‌شود فناوری‌های جدید از جمله هوش مصنوعی، یادگیری ماشین، بلاکچین، اینترنت اشیا، و فناوری های دیگری که از داده‌ها و تجزیه و تحلیل پیشرفته پشتیبانی می‌کنند، به‌عنوان محرک اصلی تغییرات به حساب می‌آیند و بر اساس این مطالعه پیش‌بینی می‌شود که اهمیت فناوری‌های جدید در آینده و طی سال‌های 2020 تا 2025 بیشتر خواهد شد.
در این تحقیقات 405 تن از مدیران بانکی در سطح جهان در خصوص تغییراتی که آنها در صنعت خود برای سال‌های 2020 و 2025 می‌بینند مورد سؤال واقع شدند، و پاسخ‌های سازمانی و تاثیرات طولانی مدتی که در توسعه استراتژیک آنها روی داده است مورد بررسی قرار گرفت. پاسخ‌دهندگان این نظرسنجی از نظر جغرافیایی متنوع بودند: 25 درصد از اروپا، 25 درصد از آسیا و اقیانوسیه، 18درصد از آمریکای شمالی، 16درصد از آفریقا و خاورمیانه و 16 درصد از آمریکای لاتین.
هنگامی‌که از بانک‌ها و مؤسسات مالی در مورد بیشترین مناطق آسیب‌پذیری آنها در برابر رقبای خارجی غیر بانکی سؤال شد، مشاهده شد که پرداخت‌ها در صدر جدول و در رده‌های بعدی، پس‌انداز / سپرده‌گذاری، و وام / لیزینگ قرار دارند. در حال حاضر و در بانکداری فعلی نیز شاهد تاثیرگذاری هدفمندسازی راه‌حل‌ها، در این مناطق هستیم.
مطابق با این یافته‌ها، تصور می‌شود که رقبای غیر سنتی در کوتاه مدت (تا 2020) بزرگ‌ترین تهدید برای مؤسسات مالی و بانک‌ها به حساب می‌آیند، به طوری‌که پیش‌بینی می‌شود سهم بازیگران صنعت پرداخت (۳۹ درصد)، شرکت‌های بزرگ در حوزه فناوری (29 درصد)، و وام‌دهندگان همتابه‌همتا (23 درصد) باشد.
در درازمدت نیز پیش‌بینی می‌شود، بزرگ‌ترین تهدید مربوط به شرکت‌های بزرگ در حوزه فناوری (27 درصد)، مشارکت بین شرکت‌های بزرگ فناوری با فین‌تک‌ها (26 درصد)، و بازیگران صنعت پرداخت (25 درصد) باشد.
جالب توجه است که نئوبانک‌ها از قبیل استارلینگ، N26، مونزو، و غیره به‌عنوان یک تهدید فزآینده در درازمدت به حساب می‌آیند و این نشان می‌دهد که گسترش حضور رقابتی این شرکت‌ها مورد توجه بسیاری از بانکداران قرار گرفته است.
.
انتظار تغییر در اولویت‌های استراتژیک
مشابه تغییراتی که در محرک‌های تغییر و چشم انداز رقابتی پیش‌بینی می‌شود، بانک‌ها و مؤسسات مالی نیز شاهد تغییر در اولویت‌های استراتژیک طی پنج سال آینده هستند. بانک‌ها و مؤسسات مالی اعتباری این انتظار را دارند که در سال 2020، وزن اولویت‌های اصلی استراتژیک شامل چابکی محصول (32 درصد)، بازاریابی دیجیتال (31 درصد)، مهاجرت به کانال‌های دیجیتال (29 درصد) و کاهش هزینه‌ها (28 درصد) باشد، در حالی که پیش‌بینی می‌شود وزن اولویت‌های سال 2025 بانکداری باز (30 درصد)، کاهش هزینه‌ها (29 درصد)، مهاجرت به کانال‌های دیجیتال (28 درصد) و بازاریابی دیجیتال (27 درصد) باشد. هم چنین انتظار می‌رود با توجه به تمرکز بانک‌ها بر داده‌ها و تجزیه و تحلیل پیشرفته، «شخصی سازی فوق العاده» از 15 درصد به 24 درصد در طی دوره پنج‌ساله افزایش یابد.
اگر چه استراتژی‌های نظارتی در هر دو دوره زمانی بررسی شده، مهم بوده‌اند، اما هرگز به اهمیت استراتژی‌های مرتبط با مشتریان، یا کاهش هزینه‌ها نبوده‌اند. بدیهی است، در صورت وجود مسائل مربوط به حریم خصوصی یا تغییر عمده در مقررات نظارتی یا تأکید مقررات تطبیقی، استراتژی‌ها تنظیم خواهند شد. هم چنین واضح است که تمرکز روی جذب و بکارگیری نخبگان و بازآموزی کارکنان در آینده قابل پیش بینی کاهش نمی‌یابد.
در گزارش واحد مطالعات اقتصادی تاکید شده است که برای دستیابی به اهداف استراتژیک مورد نظر، همکاری بین بانک‌ها و شرکت‌های ارائه دهنده راه حل، لازم و ضروری می‌باشد. و فقط به کمک این هماهنگی‌ها است که سازمان‌ها قادر به چابکی و انعطاف پذیری مورد انتظار بازار خواهند بود.
.
تکامل بانکداری باز
یکی از آگاهی‌های بزرگ درصنعت بانکی، ماهیت در حال تحول بانکداری باز است که هنوز بسیاری از مصرف کنندگان از آن بی اطلاع هستند. بطوری‌که در اروپا و برخی جاهای دیگر مراحل مختلفی را طی کرده است، اما از منظر مصرف کننده در ایالات متحده امریکا هنوز این طور نیست. مردم برای مدیریت دارایی‌های خود روش‌های ساده‌تری می‌خواهند، تا زندگی روزانه آنها را آسان‌تر نماید. از طرف دیگر تعداد زیادی از بانک‌ها و مؤسسات مالی در چشم انداز خود نسبت به ارائه و تکامل بانکداری باز، تا حدودی غافل هستند.
در این زمینه تناقضی که وجود دارد، بین تمایل و گرایش به ارائه راه حل‌ها و محصولات به صورت تجمیع شده و یکپارچه‌تر، و شفاف بودن در زمینه داده و تبادل و اشتراک گذاری داده‌ها بین سازمان‌ها و شرکت‌های مختلف، است.
بیشتر نگرانی‌های موجود در خصوص بانکداری باز، در ارتباط با جمع آوری و به اشتراک گذاری داده‌ها با اشخاص ثالث و خطرات ذاتی پیرامون چنین اشتراکی می‌شود. هم چنین نیاز به آموزش مصرف کنندگان و کارکنان در زمینه امنیت داده‌ها وجود دارد.
در حال حاضر تعداد بسیار کمی سازمان به طور واقعی آماده ارائه آنچه به مصرف کنندگان وعده داده شده است، هستند و درمقایسه با الزامات و مقررات روشن و شفاف در مورد بانکداری باز نتیجه کمتری حاصل شده است. جالب توجه این که در حدود 41 درصد بانک‌ها و مؤسسات مالی برای آینده، فقط به دنبال ارائه محصولات بانکی هستند.
.
ساختن بانکی برای آینده
هر یک از بانک‌ها و مؤسسات مالی و اعتباری باید در مورد مسیری را که ترجیح می‌دهد در آینده طی کند، تصمیم بگیرد. آیا آنها می‌خواهند تحت تأثیر و اعمال نفوذ قدرت بالقوه بانکداری باز، یک سازمان ارائه دهنده خدمات بهم پیوسته چندین خدمت متنوع مالی و غیرمالی باشند، یا با عقب نشینی به دنبال تبدیل شدن به یک بانک تخصصی و شایسته بخش خاصی از جامعه متقاضیان خدمات بانکی هستند؟ و یا آنها به دنبال مشارکت با یک یا چند ارائه دهنده غیرسنتی خدمات هستند و چندین محصول را در زیر یک سقف جمع می‌کنند. به نظر می‌رسد این واضح است که وضع موجود در بلند مدت برای سازمان‌های دارای امید جهت جلوگیری از فروپاشی، گزینه مناسبی نخواهد بود.
مدیرعامل شرکت تمنوس می‌گوید: «پنج سال بعد، هنگام توصیف بانکداری هوشمند، بانکی خواهد بود که از ابر، هوش مصنوعی و سایر فن آوری های نوظهور استفاده می‌کند و قادر خواهد بود طیف کاملی از خدمات نوآورانه را به مشتریان خود ارائه دهد.»
از آنجایی‌که سایر رقبا در جهان امروز ثابت و بی‌تحرک منتظر نایستاده‌اند، سرعت‌بخشیدن دراتخاذ یک تصمیم استراتژیک برای سازمان‌ها، در هر مسیری که به عنوان بهترین راه برای خود انتخاب می‌کنند، ضروری است. در زمانی که هنوز درآمدهای سازمان بالا است و ریسک تغییرات زیاد به نظر می‌رسد، تغییر کردن سخت است. بانک‌ها و مؤسسات مالی و اعتباری سنتی که توسط بانکداران دیروز اداره می‌شوند، به لحاظ تاریخی از ریسک پذیری کمتری برخوردارند. اما، در این میان نیاز به نوآوری نیز به خوبی آشکار است و بسیاری از بانک‌ها و مؤسسات مالی اعتباری با اتخاذ استراتژی‌های نوآورانه خود به تکاپوی بیشتری می‌پردازند.
تمایل به ایجاد «بانک دیجیتال سبز»، توسط 36 درصد از پاسخ‌دهندگان تحقیق ذکر شده است، و این تمایل به ساختن چیزی جدید را نشان می‌دهد. در حالی که این استراتژی به سازمان‌ها اجازه می‌دهد تا خواسته خود را بر بسترهای پرقدرت موجود خود بسازند، همین پایه‌ها و بسترهای قدرتمند موجود می‌تواند عامل بازدارنده این سازمان‌ها از ابتکار و نوآوری‌های ممکن نسبت به ساخت بر مبنای صفر باشد. چیزی که اخیراً قابل مشاهده است برخی از ابتکارات در بانکداری دیجیتال توسط بانک‌هایی مانند HSBC و JPMorgan Chase در این زمینه است که چنین امکانی بر بسترهای موجود از قبل برای آنها فراهم نبود.
سایر بانک‌ها و مؤسسات مالی نیز از طریق همکاری با شرکت‌های فین‌تک، سرمایه‌گذاری در فین‌تک، و یا ساخت واحدهای نوآوری در داخل خود در حال نوآوری هستند. صرف نظر از اینکه چه استراتژی در پیش گرفته شود، چیزی که مشخص و واضح است این که امروزه در بسیاری از سازمان‌ها به مقوله نوآوری به عنوان چیزی فراتر از یک مسکن و راه کار موقت پرداخته می‌شود.
هنگامی که از سرمایه‌گذاری برای تحول دیجیتالی صحبت می‌شود، بیشترین تمرکز بر تلاش برای مقابله با مجرمان سایبری که به طور فزاینده‌ای مشکل‌ساز می‌شوند معطوف می‌شود. با این وجود گرایش استفاده از فناوری ابری، نیز به شکل روزافزون در اولویت قرار گرفته و نشان از اهمیت مداوم کاهش هزینه‌ها در مؤسسات و سازمان‌های موجود دارد.
همچنین اهمیت روزافزون استفاده از داده‌ها، تجزیه و تحلیل پیشرفته و فناوری های دیجیتال برای تجربه‌های بهتر، نیز قابل اغماض نیست، و استفاده و به‌کارگیری هوش مصنوعی در این تجزیه و تحلیل‌های پیشرفته می‌تواند به نزدیک شدن تجربیات کاربران متناسب با انتظارات و توقعات آنها در مقابل خودکارسازی یکنواخت تمام اجزا بانکی منجر شود.