پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
می‌توان به جای شبکه شاپرک، یک شبکه غیرمتمرکز میان بانک‌ها داشت / عضو آزمایشگاه بلاکچین شریف از مزیت‌های فناوری دفتر کل توزیع‌شده می‌گوید
یکی از مهم‌ترین مزیت‌های سیستم‌های مبتنی بر بلاکچین و فناوری دفترکل توزیع‌شده، تغییر معماری سیستم‌های رایانه‌ای از متمرکز به غیرمتمرکز است. این تغییر معماری، راهکارهای جدیدی را پیش‌روی نظام‌های مالی و بانکی قرار می‌دهد.
فناوری بلاکچین و به‌طور کلی دفترکل توزیع‌شده، با تغییر معماری سیستم‌ها و غیرمتمرکز کردن بسیاری از فرآیندهایی که قبلا به‌صورت متمرکز کنترل می‌شدند، تحولی را در فرآیندهای پیشین ایجاد کرده است. کاربرد بلاکچین به‌خصوص در سیستم‌های پولی و بانکی به‌عنوان سیستم‌های همیشه متمرکز جوامع در طول تاریخ، همواره مورد بحث و بررسی بوده است.
با احمدرضا بدیهی، عضو آزمایشگاه بلاکچین شریف و یکی از مدرسان مدرسه تابستانه بلاکچین ایران (IBSS) ، درباره کاربردهای بلاکچین در نظام‌های مالی و لزوم آموزش در این حوزه، صحبت کرده‌ایم.
.
دفترکل توزیع‌شده خصوصی و عمومی
شبکه‌های بلاکچین را با توجه به کاربردهای مختلف فناوری بلاکچین و به‌طور کلی دفترکل توزیع‌شده و همچنین چگونگی حضور بازیگران درون شبکه، می‌توان به دو دسته عمومی و خصوصی تقسیم کرد. بیت‌کوین، اتریوم و شبکه‌های این‌چنینی از جمله شبکه‌های عمومی بلاکچین هستند. از طرف دیگر، بعضی از شبکه‌ها مانند هایپر لجر بر بستر دفاتر کل توزیع‌شده خصوصی قرار دارند.
احمدرضا بدیهی با اشاره به این تقسیم‌بندی، این موضوع که تمام بازیگران شبکه بلاکچین در آن نقش دارند را یکی از مزیت‌های هر دو دسته شبکه عمومی و خصوصی می‌داند و می‌گوید: «در خصوص شبکه‌های بلاکچین عمومی مانند بیت‌کوین، بازیگرانی که درون این سیستم هستند به هیچ عنوان شناخته‌شده نیستند و مورد اعتماد هم نیستند و می‌توانند هر رایانه یا شخصی در هر نقطه دنیا باشند، اما با توجه به اینکه شبکه توسط کل بازیگران کنترل و نظارت می‌شود، امکان تقلب برای هیچ بازیگری وجود ندارد.»
.
می‌توان شاپرک را با یک دفترکل توزیع‌شده جایگزین کرد
دفترهای کل توزیع‌شده خصوصی برای تبادل اطلاعات میان چند نهاد مشخص کاربرد دارند. بدیهی می‌گوید: «در واقع در شبکه‌های بلاکچین خصوصی، بازیگرها، یک سری بازیگر قابل‌اعتماد مثلا چند بانک یا شرکت بیمه هستند که قرار است برخلاف سیستم‌های سنتی، بدون یک سیستم متمرکز، با یکدیگر تبادل اطلاعات داشته باشند.»
او شبکه شاپرک را به‌عنوان یک سیستم متمرکز مثال می‌زند و ادامه می‌دهد: «شبکه‌ای مانند شاپرک با یک ساختار متمرکز، مراودات مالیِ خُرد بین بانک‌ها را کنترل می‌کند. حالا می‌توان با استفاده از بلاکچین، یک سیستم غیرمتمرکز فراهم کرد که تمام بانک‌ها در آن به‌عنوان بازیگر نقش داشته باشند. چنین سیستمی شفافیت کامل دارد و با توجه به حضور تمام بازیگران شبکه درون بحث نظارتی و اعتماد به صحت عملکرد شبکه، نیاز به فراهم کردن یک سیستم نظارتی متمرکزِ که قابل‌اعتماد همه باشد، برطرف می‌شود.»
.
شفافیت یکی از مهم‌ترین مزیت‌های سیستم‌های غیرمتمرکز است
بدیهی معتقد است که فناوری بلاکچین مانند هر فناوری دیگری، یک سری از مسائل و مشکلات صنایع مختلف را حل می‌کنند و در مقابل یک سری مسائل و چالش‌های جدید را هم ایجاد می‌کند.
او در ادامه صحبت‌هایش، تغییر معماری سیستم‌های رایانه‌ای از متمرکز به غیرمتمرکز را هدف کلی تمام سیستم‌های مبتنی بر بلاکچین می‌داند که این تغییر معماری در هر سیستمی مزیت‌های خاص خود را ایجاد می‌کند.
بدیهی معتقد است که مزیت‌های بلاکچین‌های عمومی مانند بیت‌کوین ملموس‌تر بوده و مورد استقبال بیشتری قرار گرفته‌اند و این شبکه‌ها می‌توانند در آینده یک نظام مالی غیرمتمرکز را شکل بدهند.
بدیهی در ادامه به مزیت‌های فناوری دفترکل توزیع‌شده خصوصی در سیستم‌های مالی و بانکی اشاره می‌کند: «یکی از مهم‌ترین‌های مزیت‌های فناوری دفترکل توزیع‌شده در نظام‌های مالی، شفافیت مراودات و جریان‌های مالی انجام‌شده بین بازیگران درون شبکه است که این مسئله جلوی خیلی از تقلب‌ها درون سیستم‌های مالی را می‌گیرد.»
.
غیرمتمرکز بودن، عملکرد شبکه را بهبود می‌دهد
بهبود عملکرد شبکه، مزیت بعدی این فناوری است. احمدرضا بدیهی باز هم به شبکه شاپرک اشاره می‌کند و می‌گوید: «این تکنولوژی می‌تواند معماری فرایندهای مالی مثل شبکه شتاب را از یک معماری متمرکز به یک معماری غیرمتمرکز تغییر دهد. چنین تغییری می‌تواند به بهبود عملکرد این سیستم‌ها کمک کند چراکه در معماری غیرمتمرکز تمام بازیگران در عملکرد این سیستم نقش خواهند داشت و می‌توانند برای بهبود آن صاحب‌نظر و تاثیرگذار باشند.»
او به وجود یک نقطه یگانه خرابی (single point of failure) در اغلب سیستم‌های متمرکز اشاره می‌کند و معتقد است که احتمال وقوع این اتفاق از دو جنبه سخت‌افزاری و سیاسی در سیستم‌های غیرمتمرکز بسیار کم است.
.
هنوز اقدام چندانی برای به‌کارگیری بلاکچین در ایران نشده است
او در ادامه به کاربردهای مطرح‌شده برای این فناوری در ایران اشاره می‌کند و می‌گوید: «در زمینه بلاکچین‌های خصوصی، تا جایی که من اطلاع دارم، بانک مرکزی طرحی برای راه‌اندازی یک سیستم برای انجام مراودات بین‌بانکی بر اساس معماری دفترکل توزیع‌شده خصوصی، در دست بررسی دارد. به نظر می‌رسد که هدف از این طرح صرفا تغییر معماری و روان‌تر شدن بعضی از فرایندهای در حال انجام شبکه بانکی است.»
بدیهی همچنین به موضع‌گیری‌های بانک مرکزی و وزارت ارتباطات در خصوص بلاکچین‌های عمومی مانند رمزارزها و ملموس نبودن خروجی‌ها در این زمینه اشاره می‌کند و می‌گوید: «تا به حال شاهد اقدام خاصی توسط سیاست‌گذاران در زمینه رمزارزها نبوده‌ایم. افرادی ابراز علاقه کرده‌اند اما اقدام چندانی انجام نشده است. بحث رمزارز ملی مطرح شده اما معنای دقیق آن و عمومی بودن یا خصوصی بودن استفاده از رمزارز ملی تصریح نشده است.»
او پیش‌بینی می‌کند که در آینده اقبال به رمزارزها بیشتر شود: «در آینده با رشد صنعت رمزارزها و افزایش حجم بازار آنها، رمزارزها قابلیت‌های بهتری برای انجام مراودات بانکی و برطرف کردن موانع تجاری پیش روی ما قرار خواهند داد. اما هنوز حجم مالی آنها به مقداری نرسیده که بتوان از آنها در مراودات مالی کلان استفاده کرد و همین باعث عدم توسعه کاربردهای آنها شده است.»
.
اهمیت آموزش و به‌روز بودن در زمینه بلاکچین
عضو آزمایشگاه بلاکچین شریف، بر اهمیت آموزش همیشگی و به‌روز بودن در زمینه بلاکچین تاکید می‌کند و می‌گوید: «این حوزه در دنیا به‌عنوان یک حوزه به‌شدت در حال رشد شناخته می‌شود و هنوز چالش‌های زیادی در آن وجود دارد که باید حل شوند. هر روز یک طرح، یک چالش و یک بهبود جدید در این حوزه مطرح می‌شود. بنابراین بحث آموزش در چنین فناوری‌هایی بسیار جدی است و وجود یک سری هسته‌های تحقیقاتی برای مطالعه و دسته‌بندی مباحث و آموزش آنها به کسب‌وکارها ضروری است.»
او ادامه می‌دهد: «منبع اصلی کسب و بهروزرسانی اطلاعات من به‌عنوان کسی که در حال پژوهش روی این حوزه هستم، مقالاتی که در مجله‌ها و کنفرانس‌ها چاپ می‌شوند و سخنرانی‌ها و متونی که در جامعه‌های مجازی مرتبط با این فناوری منتشر می‌شوند، است.»
این عضو آزمایشگاه بلاکچین شریف، عنوان می‌کند که این آزمایشگاه به‌عنوان یک هسته آموزشی، آخرین تحولات حوزه بلاکچین را مطالعه می‌کند و می‌گوید: «ما این وظیفه را بر عهده خود می‌دانیم که به‌عنوان جامعه محقق دانشگاهی، آخرین یافته‌های فنی و علمی در این حوزه را به جامعه و صاحبان صنایع و کسانی قرار دهیم که احتمالا به‌زودی صنعت و کسب‌وکارشان به‌شدت تحت تاثیر اینگونه فناوری‌ها قرار خواهد گرفت.»
.
ارائه تجربیات راه‌اندازی کسب‌وکار با استفاده از قراردادهای هوشمند
عضو آزمایشگاه بلاکچین شریف، برگزاری مدرسه تابستانه بلاکچین را هم در راستای ارائه آخرین تحولات و بهبودهای فناوری بلاکچین می‌داند و درباره مباحثی که در این دوره تدریس خواهد کرد می‌گوید: «در این دوره یک آموزش عملی درباره فناوری‌های قراردادهای هوشمند و پلتفرم اتریوم که شاخص‌ترین محصول عرضه‌شده در این حوزه است، خواهیم داشت. همچنین ساختار این سیستم‌ها را به‌صورت فنی و عملی بررسی می‌کنیم.»
او ادامه می‌دهد: «در دنیا استفاده از فناوری قراردادهای هوشمند برای راه‌اندازی یک کسب‌وکار غیرمتمرکز در سال‌های اخیر مورد استقبال قرار گرفته است. در مدرسه تابستانه بلاکچین، چگونگی راه‌اندازی کسب‌وکارهای این‌چنینی را بررسی خواهیم کرد و با ارائه یک دید جامع فنی و ارائه تجربیات، نکات عملیاتی طراحی و اجرای قراردادهای هوشمند تحت بستر اتریوم را ارائه می‌کنیم.»
رویداد «مدرسه تابستانه بلاکچین ایران» یا IBSS، با هدف آموزش، توسعه مهارت و گسترش شبکه متخصصان در حوزه بلاکچین در ایران با همکاری آزمایشگاه بلاکچین شریف و شرکت آریاهمراه سامانه، شهریور و مهرماه امسال برگزار خواهد شد.
ببینید: جدول زمانی مدرسه تابستانه بلاکچین ایران و کدهای تخفیف راه پرداخت
برای کسب اطلاعات بیشتر درباره این رویداد، به صفحه رویداد مدرسه تابستانه بلاکچین، مراجعه کنید.
