پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
رضا قربانی در شبکه امید عنوان کرد: یادگرفتن دانش بلاکچین، بهترین سرمایه‌گذاری بر روی این تکنولوژی است
برنامه کاربرانه در شبکه امید جمعه 5 بهمن میزبان رضا قربانی، رییس هیات مدیره راه پرداخت بود. او در این برنامه مفهوم تکنولوژی بلاکچین را برای نوجوانان و سایر مخاطبان این برنامه توضیح داد و به سوالات آنها پاسخ داد.
قربانی توضیحاتش را با مثالی ساده آغاز کرد. او با بیان اینکه ما در زندگی روزمره از واسطه‌ها استفاده می‌کنیم و معروف‌ترین این واسطه‌ها بانک‌ها و دفاتر اسناد هستند، توضیح داد: «این واسطه‌ها همیشه متمرکز بوده‌اند؛ مثلا ما پول خود را به بانک می‌بریم و بانک آن پول را سرمایه‌گذاری می‌کند و یا به کسی که متقاضی وام است، وام می‌دهد. ما همیشه به این واسطه‌های متمرکز اعتماد کرده‌ایم. نزدیک به 10 سال است که در دنیا به این فکر کرده‌اند که آیا می‌شود واسطه‌ها را حذف کنیم یا خیر. بلاکچین در چنین موقعیتی وارد می‌شود.»
به گفته قربانی، بلاکچین یک فناوری است که جایگزین واسطه‌ها می‌شود. او ادامه داد: «ما به بانک اعتماد داشتیم و سوالی که پیش می‌آید این است که آیا به این فناوری جدید هم اعتماد داریم یا نه. بلاکچین مسئله اعتماد را به کمک فناوری حل می‌کند. دقیق‌تر بخواهم بگویم یک جور دفتر کل توزیع‌شده‌ای است که ما از طریق آن می‌توانیم ارزش مبادله کنیم. ما نمی‌توانیم به این تکنولوژی اعتماد کنیم و اتفاقا بلاکچین می‌گوید به من اعتماد نکنید. این تکنولوژی اعتماد را ایجاد می‌کند. ما وقتی سراغ بانک می‌رویم، به بانک اعتماد می‌کنیم و دلیل آن این است که یک بانک مرکزی و قوانینی بالای سر بانک‌ها وجود دارد.»
قربانی بلاکچین را جایگزین این واسطه‌ها دانست و گفت: «این فناوری را با اینترنت مقایسه می‌کنند. در اینترنت پیام‌ها مبادله می‌شود. پیام یعنی عکس و فیلم و ما اعتماد کرده‌ایم و مشکلی در کار نبوده است. چه می‌شود اگر ما به جای پیام، ارزش مبادله کنیم؟ یعنی اگر ما پول را مبادله کنیم، چه اتفاقی می‌افتد؟ وقتی ما به سیستم‌های الکترونیکی اعتماد می‌کنیم، می‌توان ارزش مبادله کرد و بلاکچین دقیقا این مسئله را حل کرده است.»
رمزارز و بلاکچین یکسان نیستند!
سوالی که در این برنامه مطرح شد این بود که ارز دیجیتال چیست و جه معایبی نسبت به پول واقعی دارد. قربانی به این سوال پاسخ داد: «متاسفانه ارز دیجیتال را با بلاکچین یکی گرفته‌ایم و این اشکال است. یکی از دستاوردهای بلاکچین ارز دیجیتال است و البته که معروف‌ترین و شاخته‌شده‌ترین دسته بلاکچین این ارزها هستند. ممکن است اسم‌های دیگری مانند ارزرمز، رمزارز، ارزهای رمزگذاری‌شده، ارز مبتنی بر رمز و کریپتوکارنسی هم بشنویم.»
او با بیان اینکه رمزارزها به جای سیستم‌های پولی متمرکز استفاده می‌شوند، توضیح داد: «شبکه توزیع‌شده‌ای داریم که معروف‌ترین آن بیت‌کوین است ولی این ارزها صرفا در بیت‌کوین خلاصه نمی‌شوند. مثال‌های زیادی وجود دارد. در این حالت پول را به یک فضای توزیع‌شده می‌بریم که دیگر هیچ بانک مرکزی وجود ندارد. این مسئله ترسناک به نظر می‌رسد و افراد می‌گویند که وقتی پشتوانه‌ای وجود ندارد، چطور می‌توان اعتماد کرد.»
قربانی اعتقاد دارد که تجربه 10 سال گذشته نشان داده که این ایده جواب می‌دهد و آدم‌ها به ارزهای دیجیتال اعتماد کرده‌اند. او بیان کرد: «آدم‌ها دیدند که اتفاقی نمی‌افتد و می‌توان از این طریق مبادلاتی انجام داد؛ یعنی می‌شود پولی خلق کرد که پشت آن هیچ دولت یا بانک مرکزی وجود ندارد. دولت‌ها می‌توانند پول‌ها را دست‌کاری کنند. آنها می‌توانند پول چاپ کنند و خلق پول انجام می‌دهند. تورم پدیده‌ای است که در پول‌های عادی وجود دارد. وقتی پول زیاد چاپ می‌شود یک اقتصاد به آن اندازه توان ندارد، تورم باعث کاهش ارزش پول می‌شود.»
او مزیت بیت‌کوین و سایر ارزهای دیجیتال را پروتکل‌هایی دانست که اجازه نمی‌دهد پول بدون منطق خلق شود و روی پول کنترل وجود دارد. او اضافه کرد: «این باعث می‌شود که در این ارزها شاهد تورم نباشیم. ارزش این پول‌ها کاهش پیدا نمی‌کند. کنترل این پول دست یک نفر یا یک نهاد نیست.»
ترس از امنیت
«یکی از دوستان من ارز دیجیتال دارد و از این می‌ترسد که حسابش بسته شود و یا از او کلاهبرداری بشود» ابهامی بود که توسط یکی از مخاطبان برنامه کاربرانه عنوان شد. قربانی در پاسخ گفت: «ارزهای دیجیتال معروف اصلا هک نمی‌شوند و قابل سواستفاده نیستند. ما از کیف پول استفاده می‌کنیم تا پول‌هایی را که در شبکه بلاکچین داریم، آنجا نگهداری کنیم. بعضی از این کیف پول‌ها معلق به کشورهای غربی هستند و گاهی اوقات شامل تحریم‌ها می‌شوند. در چنین حالتی ارزی که داخل آن کیف پول الکترونیک است، بلاک می‌شود. این قضیه مربوط به ارز دیجیتال نیست و باید بدانیم که این مشکل ارزهای دیجیتال نیست.»
قربانی ادامه داد: «اینکه بعضی وقت‌ها می‌شنویم که ارزهای ایرانی بلوکه شد، ربطی به تکنولوژی بلاکچین ندارد. این‌ها کیف پول‌ها و یا صرافی‌های آنلاینی هستند که افراد پول خود را آنجا نگهداری می‌کنند. می‌توانیم از این واسطه‌ها استفاده نکنیم. زمانی که مرورگرها شروع به کار کردند، وب‌گردی به شدت تسهیل شد و ممکن است افرادی بگویند این مرورگرها به اطلاعات ما دسترسی پیدا کنند. این فضا با گذر زمان بهبود پیدا کرد. باید از واسطه‌ها کمتر استفاده کنیم. نباید از کیف پول آنلاین استفاده کنیم و از کیف پول‌هایی که بر روی موبایل و کامپیوتر قابل استفاده است و به آن ذخیره‌سازی سرد می‌گویند، استفاده کم‌خطرتری دارد. نکته این است که اگر اطلاعت آن گم شود، دیگر در عمل پول شما از بین رفته است.»
به گفته قربانی، همه موضوعاتی که در نگهداری اطلاعات باید رعایت شود، در نگهداری رمزارزها هم باید رعایت شود. او اضافه کرد: «نکته دیگر این است که باید از ارزهای معروف استفاده شود. گاهی اوقات بعضی از ارزها تقلبی هستند و اشکال دارند. اگر سراغ آنهایی بروند که در دنیا معروف و شناخته‌شده هستند و آدم‌های زیادی آن را تایید کرده‌اند، مشکلی پیش نمی‌آید.»
بهترین سرمایه‌گذاری
سوال دیگری که از قربانی پرسیده شد این بود که چطور می‌شود روی ارز دیجیتال سرمایه‌گذاری کنیم و آیا این سرمایه‌گذاری سودآور است یا خیر. او در پاسخ تصریح کرد: «سه راه وجود دارد. یک راه این است که دستگاه‌های ماینینگ بخریم و به استخراج بیت‌کوین رو بیاوریم. بعضی‌ها اینقدر از این دستگاه‌ها نصب می‌کنند که به آن مکان مزرعه ماینینگ می‌گویند. استخراج یعنی از هیچی، طبق آن پروتکل‌ها پول خلق می‌شود. اینجوری نیست که هرکسی دستگاه ماینینگ بخرد، می‌تواند پول پارو بکند. نگهداری پیچیده‌ای دارد، برق زیادی مصرف می‌کند و کسی که دانش فنی نداشته باشد، در صورت ورود به این فضا قطعا ضرر می‌کند. من این مورد را توصیه نمی‌کنم.»
قربانی ادامه داد: «مورد دوم خرید و فروش است که تب آن هم در ایران بالا گرفته است. اینکه ما رمزارز بخریم و منتظر بمانیم تا آنها گران بشوند و با آن معامله کنیم، این هم توصیه نمی‌کنم. اگر جوانی می‌خواهد چیزی یاد بگیرد و خود را توسعه دهد، توصیه من این است که برود دانش برنامه‌نویسی و دانش تولید اپلیکیشن و دانش کار کردن در این فضا را یاد بگیرد. برخلاف دو مورد قبلی که شما پولی را وارد این فضا می‌کنید و ممکن است زود به نتیجه برسید و ممکن است که هرگز به نتیجه نرسید، در حالت سوم آدم‌ها حتما به نتیجه می‌رسند.»
او ادامه داد: «کسانی که در سال 1995 دانش برنامه‌نویسی وب یاد گرفتند، به مقدار بسیار زیادی سود کردند. سال 1990 تازه وب خلق شده بود. عده‌ای فهمیدند که چه فرصت خوبی وجود دارد. آنها وقت گذاشتند و وب را یاد گرفتند. این مسیر طولانی است و ممکن است سال‌های زیادی بر روی آن وقت بگذارید اما پایان خوبی دارد. در دانشگاه‌ها هم این روند شروع شده و در مورد بلاکچین و ارزدیجیتال کلاس‌هایی در دانشگاه‌ها شروع به کار کرده‌اند.»
او با اشاره به اینکه اگر افراد به زبان انگلیسی حداقل تسلطی داشته باشند، می‌توانند از محتوای خوب انگلیسی در وب استفاده کنند، بیان کرد: «کتاب‌های خوبی به زبان انگلیسی وجود دارد. کتاب‌های فارسی خوبی هم ترجمه شده است. ما خودمان در راه پرداخت کتاب‌های خوبی منتشر می‌کنیم. کلی دوره آنلاین وجود دارد که می‌توانید بلاکچین یاد بگیرید. با جستجوی ساده می‌توان به وبسایت‌های خوبی دست پیدا کرد.»
