چرا بیمه‌ها در ایران این احساس را ندارند که باید در حوزه فناوری فعالیت بیشتری داشته باشند؟ / درک ضرورت استفاده از ظرفیت‌های فناوری

مهدی ملکی؛ معاون برنامه‌ریزی و نوآوری بیمه رازی، ماهنامه عصر تراکنش / از مهم‌ترین جلوه‌های حضور فناوری در صنعت بیمه، پیدایش استارت‌آپ‌هایی است که در حوزه‌های مختلف امکان کمک به بهبود فرایندهای بیمه‌گری را دارا هستند. شرکت‌های بیمه امکان بهره بردن از ظرفیت‌های این استارت‌آپ‌ها، به‌خصوص در حوزه فروش و خسارت را دارند. تاکنون قدم‌هایی هم در این زمینه برداشته شده، اما به‌صورت کلی موانعی در جهت حرکت سریع‌تر شرکت‌های بیمه در این حوزه وجود دارد که یکی از مهم‌ترین ملاحظات شرکت‌های بیمه، شبکه فروش‌شان است.

دانلود کنید: فایل PDF یادداشت «درک ضرورت استفاده از ظرفیت‌های فناوری» در شماره 19 ماهنامه عصر تراکنش

متاسفانه شرکت‌های بیمه تعداد قابل توجهی نماینده و بازاریاب جذب کرده‌اند که بسیاری از آنها با صرف زمان و هزینه بسیار در این صنعت برای سال‌ها فعالیت داشته‌اند و چه‌بسا بهره‌وری لازم را ندارند، بدین ترتیب، ورود استارت‌آپ‌ها و بهره بردن شرکت‌های بیمه از آنها، تا حد زیادی کسب‌وکار نمایندگان را که متاسفانه حال‌وروز خوبی هم ندارد، تحت تأثیر قرار می‌دهد. همین ملاحظات شبکه‌های فروش یک مانع عمده در توسعه فروش با سبک نوین هستند؛ مگر آنکه بتوان منافع این دو را با هم همسو کرد که این نیز ظرافت‌هایی دارد.

بر اساس گزارش‌های موجود، هزینه کارمزد بیمه شخص ثالث، به‌تنهایی ۶۰۰ میلیارد تومان برآورد می‌شود که این میزان هزینه با اتکای به ظرفیت‌های بالقوه موجود در فضای مجازی به نحو فزاینده‌ای کاهش می‌یابد و بالطبع کاهش این هزینه، باعث می‌شود ضریب زیان‌دهی احتمالی بیمه‌ها کمتر شود. این شاید برای شرکت‌های بیمه و مشتریان‌شان خیلی خوب به نظر برسد، اما برای نمایندگان که اتفاقاً اغلب آن‌ها دقیقاً روی همین کارمزد شخص ثالث حساب ویژه باز کرده‌اند، گران تمام می‌شود. در حالی که با رشد و توسعه شبکه فروش و توان فروش سایر رشته‌های بیمه، قطعاً از حساسیت‌ها روی رشته شخص ثالث کاسته می‌شود.

یکی دیگر از مشکلات، نبود زیرساخت‌های قانونی و ضعف صنعت به‌خصوص بیمه مرکزی در حوزه قانون‌گذاری است که البته اقدامات در این خصوص انجام شده است. اما با توجه به شدت و هجمه بالای ورود استارت‌آپ‌ها در این حوزه که ویژگی ذاتی آنهاست، به نظر می‌رسد نهاد ناظر تا رسیدن به وضع مطلوب و بنا نهادن زیرساخت قانونی راه پرپیچ‌وخمی در پیش دارد.

ورود برخی استارت‌آپ‌ها به صنعت بیمه با چاشنی طنز و تبلیغات نامتعارف همراه بود که در برهه‌ای از زمان، باعث تقابل شرکت‌ها و بزرگان صنعت بیمه با فعالیت این شرکت‌ها شد. کما اینکه اخیراً استارت‌آپ بیمه‌ای ازکی، با اکران کمپین محیطی «بیمه را جدی بگیریم» سعی در جلب نظر فعالان باسابقه صنعت بیمه داشته است.

مشکلات شرکت‌های بیمه در حوزه فناوری و زیرساخت فناوری اطلاعات یکی دیگر از موانع پیش روی شرکت‌ها به سمت دیجیتالی‌شدن است. در طول سال‌ها فعالیت، شرکت‌های بیمه با همان نگاه سنتی، جنگیدن بر سر قیمت و جابه‌جا کردن پورتفوهای بزرگ را مدنظر قرار داده‌اند و در حوزه فناوری و به‌کارگیری زیرساخت فناوری اطلاعات خودشان را به‌روز نکرده‌اند. این توسعه‌نیافتگی شرکت‌ها، در شرایط کنونی از موانع عمده بهره بردن آنها از فرصت‌های رقابتی است که طی سال‌های اخیر به وجود آمده و مطمئناً طی سال‌های پیش رو، تغییرات بزرگی را در اکوسیستم بیمه‌گری کشور به وجود می‌آورد.

یکی دیگر از مشکلات عمده شرکت‌های بیمه، نرم‌افزار بیمه‌گری آنهاست که عموماً تنها به یک شرکت برون‌سپاری شده و قطعاً در ارائه محصول‌های رقابتی و ارتقای سطح سرویس، شرکت‌های بیمه را با مشکل مواجه می‌کند.

قدم‌های کوچک شرکت‌های بیمه

شرکت‌های بیمه، با درک ضرورت سرمایه‌گذاری در حوزه فناوری، قدم‌هایی هرچند کوچک در این مسیر برداشته‌اند. شاید بازنگری در آیین‌نامه سرمایه‌گذاری، یکی از ضرورت‌هایی است که مسیر آینده را تا حدود زیادی تسهیل می‌کند.

یکی دیگر از موانع بهره بردن صنعت بیمه از امکانات فناورانه و ظرفیت‌های استارت‌آپ‌ها، کندی حرکت شرکت‌های بیمه در حوزه فنی و به‌خصوص خسارت و همراه نشدن آنها، در این حوزه‌ها با جریان پرسرعت فناوری است. متاسفانه هنوز در اکثر شرکت‌ها، فرایندهایی که در حوزه فنی بیمه‌گری، نظیر اعلام نرخ، ارزیابی ریسک، بازدید اولیه، ارزیابی خسارت و پرداخت خسارت وجود دارد، کاملاً سنتی و توسعه‌نیافته است.

تمرکز استارت‌آپ‌ها در حوزه فروش بیمه و نیز عدم توجه به سایر بخش‌های زنجیره تأمین در صنعت بیمه که البته بخشی از آن ناشی از بی‌رغبتی شرکت‌های بیمه و عدم سازگاری ایشان است، روند توسعه تکنولوژی‌های نوین را کند کرده است.

بخشی از مشکلات نیز فراتر از صنعت بیمه و مربوط به توسعه زیرساخت‌های فناوری در کل کشور است. بهره‌گیری از اینترنت اشیا، داده‌کاوی، بانک‌های اطلاعاتی و امکان دسترسی به آنها، برخی محدودیت‌های قانونی، ضعف در حوزه نظارت و کندی حرکت این حوزه و عدم همراهی نظام بانکی و اعتباری، مشکلات ناشی از تحریم و به‌کارگیری تکنولوژی روزآمد، توسعه هوش مصنوعی، بی‌بهره‌بودن سازمان‌های مادر کشور از زیرساخت‌های یکپارچه اطلاعاتی و بسیاری موارد دیگر کار را به کندی پیش می‌برد.

با وجود همه موانع ذکرشده، به نظر می‌رسد شرکت‌های بیمه و به‌خصوص شبکه فروش صنعت بیمه، با درک ضرورت بهره‌گیری از ظرفیت‌های فناورانه، قدم‌های بعدی را پرشتاب‌تر از قبل برخواهند داشت. از طرف دیگر استارت‌آپ‌ها و علاقه‌مندان به‌کارگیری تکنولوژی در صنعت بیمه هم با درک بهتر از مشکلات و در عین حال ظرفیت‌های صنعت بیمه، همزبانی بهتری با بیمه‌گران پیدا کرده‌اند.