انرژی ارزان‌قیمت، ماینرهای بیت‌کوین را از سراسر دنیا به سمت ایران می‌کشاند

برآورد شده که تعدادی از ماینرهای بیت‌کوین، هزاران هزار عدد از دستگاه‌های خود را خاموش کرده و بدون استفاده رها کرده‌اند، ولی سایر ماینرها، درصدد هستند تا به کار خود ادامه دهند و بدین منظور، به دنبال روش‌های جایگزین می‌گردند.

در کشور ایران، هزینه‌ی الکتریسیته بسیار اندک است (یک کیلووات ساعت = 0/006 دلار). این انرژی ارزان‌قیمت، ماینرهای سراسر دنیا را وسوسه می‌کند تا به این کشور بیایند و دستگاه‌های خود را در این کشور به کار بیندازند. این سفر شاید در ظاهر جذاب به نظر برسد، ولی راه‌اندازی یک کسب‌وکار ماینینگ بیت‌کوین در ایران، طبیعتا کار آسانی نخواهد بود.

انرژی، یکی از مهم‌ترین عوامل تأثیرگذار در ماینینگ بیت‌کوین است. در حالت کلی، اگر هزینه‌ی فرآیند تولید سکه (که در حالت فعلی برابر است با 12/5 بیت‌کوین به ازای هر بلاک تراکنش، به‌علاوه‌ی هزینه‌های اضافی) از خود هزینه‌های عملیاتی ماینینگ (که انرژی الکتریسیته هم جزوی از آن است) کمتر باشد، ماینر می‌تواند از کارش درآمد داشته باشد.

نیما دهقان، یکی از محققان ایرانی در حوزه‌ی بلاکچین است و در استارت‌آپ تهرانی ارزهای رمزنگاری‌شده‌ی آریاتک، فعالیت می‌کند. او در گفتگو با کوین‌دسک (CoinDesk) عنوان کرده است:

«شرکت ما، با تعدادی از سرمایه‌گذاران خارجی ملاقات کرده است. این سرمایه‌گذاران، مایل هستند که شانس خود را امتحان کنند و به ماینینگ بیت‌کوین در ایران بپردازند.»

وی در ادامه افزوده:

«سرمایه‌گذارانی از کشورهای اسپانیا، اوکراین، ارمنستان و فرانسه، از فارم ما بازدید کرده‌اند.»

دهقان اعلام کرده که شرکت آن‌ها، با یک سرمایه‌گذار اسپانیایی قرارداد بسته و قرار است یک فارم ماینینگ را برای او در ایران راه‌اندازی کند. این فرآیند، شامل سه مرحله خواهد بود:

«گام اول، انجام یک فاز آزمایشی است و برای کسب اطمینان، انجام می‌شود. ما هم‌اکنون در این مرحله قرار داریم. گام دوم، ساخت مشترک زیرساخت‌هاست. این مرحله نیز تا حدودی عملی شده است و اما گام سوم، عبارت است از جذب سرمایه‌گذاران خارجی بیشتر.»

دهقان افزوده:

«اصلی‌ترین عاملی که سرمایه‌گذاران را به سمت ایران می‌کشاند، انرژی ارزان‌قیمت این کشور است. هزینه‌ی یک کیلووات ساعت الکتریسیته در ایران، زیر 0/01 دلار تمام می‌شود. شرکت ما قادر است در مقیاس‌های عملیاتی متنوع، نسبت به پیاده‌سازی ماینینگ اقدام کند. مقیاس عملکردی این شرکت، بازه‌ی فارم‌های کوچک 2 الی 3 مگاواتی تا فارم‌های بزرگ 10 الی 20 مگاواتی را شامل می‌شود.»

او همچنین اعلام کرده: «هزینه‌ی انرژی الکتریکی در تمامی دوره‌های زمانی، ارزان بوده است، ولی به‌تازگی، تحریم‌های ایالات‌متحده، موجب افت چشم‌گیر قیمت دلار شده و همین امر، فرصتی را برای جذب سرمایه‌ی خارجی در حوزه‌ی ماینینگ فراهم کرده است.»

 

تغییرات پنهانی

شواهدی وجود دارد مبنی بر این‌که کشورهای قدرتمند عرصه‌ی ماینینگ بیت‌کوین (مخصوصاً چین)، کشور ایران را یک پتانسیل بالقوه می‌دانند.

برقی که در نیروگاه‌های مناطق جنوبی کشور چین و در ماه‌های پر آب (تابستان) تولید می‌شود، حدود 0/15 یوآن قیمت دارد که برابر است با 0/02 دلار به ازای هر کیلووات ساعت. این رقم، در ماه‌های کم‌آب (زمستان)، به 0/04 دلار نیز می‌رسد. این مبلغ را با هزینه‌ی انرژی الکتریسیته در ایران مقایسه کنید!

به نظر می‌رسد که تعدادی از ماینرهای چین، اقداماتی را در کشورهای ایران آغاز کرده‌اند. یک استارت‌آپ چینی (واقع در شهر چنگدو) که به دلیل ترس از دولت، نخواسته نامش فاش شود، در گفتگو با کوین‌دسک اعلام کرد که 2000 ماینر را در کشور ایران به کار گرفته است.

این شرکت بیان کرده:

«یکی از دلایل ارزان بودن قیمت انرژی برق در ایران، وجود منابع عظیم گاز طبیعی در این کشور است. بااین‌حال، هیچ شرکت یا سازمانی در ایران نیست که به تولید ماینر بپردازد. در شرایط فعلی، قیمت دستگاه‌های ماینر دست‌دوم در کشور چین، ناچیز است و همین امر، ما را در ادامه‌ی کسب‌وکارمان مصمم‌تر می‌کند. با توجه به هزینه‌ی اندک قیمت انرژی در ایران، در طی دو الی سه ماه می‌توان به سود مناسبی رسید.»

جواد صدیقی، یکی دیگر از ماینرهای ایرانی ارزهای رمزنگاری شده است و به صورت مستقل فعالیت می‌کند. او در مصاحبه با کوین‌دسک، موارد گفته‌شده را تکرار کرد و اظهار داشت که ماینرهای داخلی، به‌شدت به واردات دستگاه‌های ماینینگ متکی هستند.

صدیقی گفت: «شرکت‌هایی مانند بیت‌مین (Bitmain)، به طور مستقیم با ایران دادوستد ندارند، بدین ترتیب، در طی چند ماه گذشته، شرکت‌های واسطه‌ای در داخل ایران به وجود آمده‌اند که واردات دستگاه‌های ماینینگ را انجام می‌دهند.»

وی افزود: «به‌ نظرم این کار توسط افرادی انجام می‌شود که قدرت و پول فراوانی دارند و این کار، مخفیانه انجام می‌شود.»

پتانسیل بالای ایران که عمدتاً از انرژی ارزان‌قیمت آن نشأت می‌گیرد، توجه میلیونرهای بیت‌کوین مشهور چینی را نیز جلب کرده است. چاندلر هوکایی گو (Chandler Hongcai Guo) نمونه‌ای از همین میلیونرهاست. در 26 ماه اکتبر بود که گو، با انتشار ویدیویی در حساب ویبو (Weibo)، به گروهی از مخاطبان خود اعلام کرد که در کشور ایران، فرصت‌های بزرگی وجود دارد و هزینه‌ی انرژی برق در این کشور، کمتر از 0.01 دلار به ازای هر کیلووات ساعت است.

وی در این ویدیو اعلام کرده: «ماینرهای دست‌دوم چینی زیادی هستند که در حال توقف فعالیت‌های‌شان هستند، با فرستادن این دستگاه‌ها به کشور ایران، در طول دو الی سه ماه می‌توان به سود رسید. به ماینرهای علاقه‌مند توصیه می‌کنم که از ایران بازدید کرده و شانس خود را در این کشور امتحان کنند.»

 

ورود به ایران، آسان نخواهد بود

دهقان در گفتگویی که با کوین‌دسک داشت، در مورد هجوم یک‌باره‌ی ماینرها به کشور ایران اشاره کرد و گفت: مسیر پیش روی سرمایه‌گذارانی که قصد بر پا کردن تجهیزات ماینرینگ در این کشور را دارند، هموار نخواهد بود.

یک ماینر چینی که 2000 دستگاه ماینینگ را در ایران به کار گرفته است، اعلام کرده که یکی از موانع عمده برای سرمایه‌گذاران خارجی، نحوه‌ی ورود این دستگاه‌ها به داخل کشور ایران است. سازمان‌دهی شیوه‌ی مشارکت با فارم‌های داخلی، یک مشکل بزرگ دیگر است.

شرکت مذکور افزود: «این ریسک وجود دارد که ماینرها در مرز کشور، توقیف یا مصادره شوند. درست است که برخی از شرکت‌های لجستیک، بیمه‌نامه‌ای برای جبران خسارات دارند، اما پرداخت خسارت از سوی بیمه، با پول نقد انجام می‌پذیرد و ماینرها برای همیشه از دست می‌روند.»

نقل‌قول دیگری از این شرکت چینی: «این اقدام، ریسک بالایی دارد. ما در تلاشیم تا به‌عنوان یک کارگزار، ماینرهای دیگر را در خروج از کشور چین، یاری کنیم؛ ولی بیشتر آن‌ها همچنان مردد هستند.»

دهقان، نکات گفته‌شده را تائید کرد و افزود: واردات ماینر به ایران، آسان نیست و رویه‌‌های گمرکی حتما باید طی شوند.

 

پیامدهای تحریم

علاوه بر مشکلات موجود، شخص دیگری به نام دونالد ترامپ وجود دارد که به اصلاح، چوب لای چرخ جذب سرمایه‌گذاری خارجی در ایران می‌گذارد.

در اثر تحریم‌های کنونی ایالات‌متحده، سرمایه‌گذاران بالقوه‌ای که ارتباط خوبی با بزرگ‌ترین اقتصاد جهان دارند، از انجام فعالیت‌های مالی و اقتصادی در ایران منع شده‌اند. آقای گو، که صاحب عمارت بزرگی در کالیفرنیای آمریکا است، در گفتگویی که از طریق وی‌چت با کوین‌دسک انجام داد، عنوان کرد: میزان سختی استخراج بیت‌کوین کاهش یافته و نرخ هش کلی شبکه نیز با افت قابل‌توجهی مواجه شده است، ولی سرمایه‌گذاران بزرگی ماند او، جرأت ورود به ایران و درافتادن با ایالات‌متحده را ندارند.

او در صحبت‌هایش به دستگیری مدیر ارشد مالی شرکت هواوی در کشور کانادا، به جرم دخالت داشتن در دور زدن تحریم‌های ایران اشاره کرد و افزود: «آمریکا تحریم‌های اقتصادی شدیدی را بر ایران تحمیل کرده و به همین دلیل، من، شخصاً جرئت نکردم که از ایران بازدید کنم. تعداد قابل‌توجهی از غول‌های ماینینگ چینی و شرکت‌هایی که دستگاه ماینر تولید می‌کنند، از راه‌اندازی تشکیلات در ایران واهمه دارند. این یک وضعیت کلی است. درست است که انرژی الکتریکی ارزان‌قیمت، یک نکته‌ی جالب‌توجه است، ولی این امر تنها می‌تواند ماینرهای شخصی و کوچک‌مقیاس را به سمت ایران بکشاند. اکثریت مردم، هنوز تردید دارند.»

دولت ترامپ پس از خروج از برجام، که در سال ۲۰۱۵ وارد آن شده بود، در روز ششم اوت اعلام کرد که تحریم علیه ایران را مجدداً در هفتم اوت اعمال خواهد کرد. بااین‌وجود، بر اساس گزارشات، اتحادیه‌ی اروپا، روسیه و چین درصدد حفظ توافق هستند و مایل هستند که مبادله و تجارت با ایران همچنان ادامه یابد.

بنا به گفته‌ی صدیقی، موضع‌گیری قانونی ایران در برابر ماینینگ ارزهای رمزنگاری‌شده، شفاف نیست، به همین دلیل، نمی‌توان در مورد مجاز یا غیرمجاز بودن این فعالیت در داخل ایران، نظر قطعی داد.

صدیقی سخنانش را چنین ادامه داد:

«قوانین صنعت ماینینگ، هنوز در مجلس شورای اسلامی ایران به تصویب نرسیده است، ولی فعالیت‌های آن در دست اقدام است. فعالان صنعت ماینینگ در ایران، همانند سایر کشورهای جهان، مجوز کاری ندارند و به همین دلیل است که نمی‌توانند نسبت به دریافت وام از بانک اقدام کنند.»

صدیقی افزود: «جامعه‌ی ایرانی ارزهای رمزنگاری شده، با هم متحد شده‌اند و در راستای مجاب کردن قانون‌گذاران برای تصویب قانون حمایت از صنعت ماینینگ، با هم  همکاری می‌کنند. اگر چنین امری محقق شود، مسیر رشد و جذب سرمایه هموارتر خواهد شد.»

«ما معتقدیم که اختلافات سیاسی بین دولت‌ها، نباید به مردم آسیب برساند. در پیرامون تحریم‌ها و نحوه‌ی مقابله با آن، مذاکرات زیادی انجام شده است؛ پای این بحث‌ها به جامعه‌ی ارزهای رمزنگاری شده‌ی ایرانی نیز باز شده است.»

منبع: Coindesk