پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشتماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطبترین رسانه ایران در زمینه فناوریهای مالی، بانکداری و پرداخت و استارتآپهای فینتک است.
رویداد اسمارتآپ ویژن هجدهم مهرماه در پژوهشگاه انرژی دانشگاه شریف توسط اسمارتآپ و شبکه راه پرداخت برگزار شد. در این رویداد، وضعیت فینتک و فرصتهای موجود در کشور توسط رضا قربانی، سردبیر ماهنامه عصر تراکنش مورد بررسی قرار گرفت و ایمان عقیلیان، عضو هیات مدیره اسمارتآپ نیز وضعیت هوش مصنوعی و امکان ورود به این حوزه در کشورمان را مطرح کرد. همچنین در این رویداد یک نسخه از کتاب «فینتک در یک نگاه» با حمایت فرابورس به تمام حاضرین اهدا شد.
در ابتدای این نشست، محمد احمدی، مدیرعامل اسمارتآپ به معرفی این مجموعه پرداخت و گفت: «اسمارتآپ یک ویسی است که علاوه بر سرمایهگذاری، به استارتآپها کمک میکند تا خود را توسعه دهند. ما تاکنون در هشت استارتآپ سرمایهگذاری کردهایم و قصد داریم فعالیت خود را همچنان توسعه دهیم.»
او به بررسی فلسفه برگزاری این رویداد پرداخت و گفت: «تمرکز استارتآپها معمولاً در چند حوزه محدود بوده است و به نظر میرسد تمامی ظرفیتها فعال نشده است. راهحل این است که حوزههای با پتانسیل و جذاب معرفی شوند و از تیمها برای ورود به حوزههای معرفی شده حمایت شود.»
به گفته احمدی حمایتهای اسمارتآپ از استارتآپها شامل بررسی عمیق و ارائه فیدبک به استارتآپها، منتورینگ تخصصی برای تیمهای برگزیده شده، ارائه پیشنهاد سرمایهگذاری بر روی تیمهای منتخب و کمک به جذب سرمایه استارتآپ در راندهای بعدی است.
در ادامه مینا والی، مدیرعامل موسسه عصر تراکنش، این مجموعه را معرفی کرد و گفت: «تمرکز ما در این مجموعه بر فناوری، نوآوری، کسبوکارها و ایدههاست. ما را بیشتر با پایگاه خبری راه پرداخت میشناسند که هفت سال و نیم از فعالیت آن میگذرد. ماهنامه عصر تراکنش نیز کار این تیم است که بیشتر یک رسانه تحلیلی است. ما همچنین ۱۵ کتاب را در حوزه فناوریهای مالی تاکنون ترجمه و منتشر کردهایم که بهترین و پرفروشترین کتابهای دنیا در این حوزه بودهاند. 10 کتاب دیگر هم در دست ترجمه داریم که تا ماههای آینده منتشر خواهد شد.»
چهطور پولدار شوم؟
در ادامه رضا قربانی، سردبیر ماهنامه عصر تراکنش به بررسی فرصتها در فینتک ایران پرداخت و گفت: «فینتک مانند داستان فیل حضرت مولاناست و کجفهمی راجع به آن بسیار وجود دارد. وقتی راجع به فینتک صحبت میکنیم ابعاد سیاسی، اقتصادی و اجتماعی دارد و صرفاً فناورانه نیست. سؤال کلاسیک فینتک این است که چهطور میتوانم پولدار شوم؟»
قربانی در ادامه به بررسی جایگاه ایران در جهان و چالشهای مهم کشور پرداخت و گفت: «وقتی درباره فینتک صحبت میکنیم فقط راجع به کسبوکارها صحبت نمیکنیم. در یک تعریف میتوان گفت فینتک به کسبوکارهایی اشاره میکند که با استفاده از فناوری خدمات مالی را به صورت نوآورانه ارائه میدهد.»
او در ادامه گفت: «سال 57 اتفاقی افتاد. یک شبه عدهای به فکر مصادره بانکها افتادند، اما تعدای از این بانکها ضررده بودند، صاحبان این بانکها شکایت کردند، غرامت گرفتند و دولت مجبور به پرداخت این بدهیها شد. به تازگی مؤسسات غیرمجاز هم داشتیم که 30 هزار میلیارد تومان از بیتالمال بابت بازپرداخت این بدهیها پرداخت شد و اثر وحشتناک در نقدینگی داشت. فینتک در این شرایط مطرح میشود. وقتی راجع به فینتک صحبت میکنیم فقط راجع به کسبوکارها صحبت نمیکنیم. در یک تعریف جامع، فینتک کسبوکارهایی است که با استفاده از فناوری، خدمات مالی را به صورت نوآورانه ارائه میدهد. پرداخت یکی از مباحث اولیه در این صنعت است.»
اقیانوس قرمز فینتک
او با بیان اینکه بازار پرداخت در ایران، اقیانوس قرمز است، به بررسی وضعیت آن در کشور پرداخت و گفت: «کارتخوان، درگاه اینترنتی و موبایل تنها راههای شناخته شده پرداخت در ایران هستند. 12 شرکت پرداخت الکترونیکی زیر نظر شاپرک فعالیت میکنند و بازار تقریباً اشباع شده است. پرداختیار، پرداختساز، پرداختبان، حسابیار، ضابطهیار، نام کسبوکارهای جدید این فضاست. فناوریهایی مانند انافسی در ایران با وجود تلاش اپراتورها توسعه نیافت. اگر میخواهید در این بخش کاری کنید که دیگران میکنند، خیلی قابل توصیه نیست.»
مبحث دیگر مورد اشاره قربانی کریپتوها و بلاکچین در ایران بود. او عنوان کرد: «اگر دانش شبکه و کارتهای بازی را میدانید باید بگویم حوزه ماینینگ بسیار جذاب است. اخیراً کنسرسیومی تحت عنوان ققنوس در زمینه بلاکچین شکل گرفته که احتمالاً مهمترین دانش است. توسن، فناپ، خدمات انفورماتیک، دادهورزی سداد، کاسپین و چند شرکت و بانک دیگر در ققنوس حضور دارند. در ایران، بلاکچین به کریپتوها خلاصه شده است. مهمترین فعالیت در این فضا دلالی، صرافی و ماینینگ است که ماینینگ و تریدینگ، مهمترین روندها در ایران است. هزینه پایین برق و قیمت بالای دلار، ماینینگ را در ایران به صنعتی جذاب تبدیل کرده است. دانشگاههای معتبر دنیا در حوزه بلاکچین فعالیت میکنند، بنابراین پایین آمدن قیمت بیتکوین نباید اهمیت داشته باشد.»
پرداختن به وضعیت پرداخت و انتقال ارز یا همان رمیتنس در ایران، دیگر موضوعی بود که قربانی به آن پرداخت. او تصریح کرد: «رمیتنس، کسبوکارهایی هستند که امکان انتقال ارز به خارج از کشور را فراهم میکنند. ما مسائل پیپل و ویزا را در ایران داریم، در این شرایط میتوان درآمد غیرریالی داشت و کسبوکارهای پرداخت میتوانند کمک کنند. رمیتنسها میکروارگانیسمهای سیستم ارزی یک کشور هستند. کسبوکارهای پرداخت ارزی، صرافیها و بانکها میتوانند به مدیریت بازار ارز کمک کنند.»
بانکداری در ایران یا بانکتک، دیگر عنوانی بود که سردبیر ماهنامه عصر تراکنش آن را توضیح داد. او بیان کرد: «شرکتهایی مانند توسن و فناپ سالها پیش در حوزه فناوریهای بانکی ورود پیدا کردند. به مرور زمان عدهای به سراغ آن نرفتند. اپلیکیشنهای بانکداری مستقل از بانک در ایران گسترش نیافته است. بتابانکها در جهان مورد توجه زیادی قرار گرفتهاند. موبایلت بانک سامان و بام بانک ملی از جمله فعالیتها در ایران حوزه است.»
از کرادفاندینگ نترسیم
قربانی درباره وضعیت کرادفاندینگ و لندتک در ایران گفت: «این بخش به معنای استفاده از فناوری برای جمعآوری سرمایه برای انجام یک کار است. تاکنون تمرکز این بخش بر خیریهها بوده است. چیزی به نام لندتک در ایران وجود ندارد. فاجعه مؤسسات مالی نباید باعث شود از این بخش بترسیم. این حوزه در حال حاضر برای خیریههاست اما آینده سرمایهگذاری و سرمایهپذیری اینجاست.»
انتقال پول فرد به فرد و مدیریت مالی در ایران و کسبوکارهایی که در این زمینه برای مدیریت مالی افراد در ایران به وجود آمدهاند نیز دیگر موضوعی بود که قربانی به آن پرداخت.
بیمه در ایران یا اینشورتک نیز در طبقه بندی قربانی بررسی شد. او این بخش را اقیانوس آبی خواند و گفت: «بیش از نیمی از بیمههای صادرشده در ایران، بیمه شخص ثالث است که حاشیه سود پایینی دارد. بیمهها در ایران، فاصله زیادی با فناوری دارند. یک شرکت نرمافزاری در ایران، سیستم نرمافزاری بیشتر بیمهها در ایران را تأمین کرده است. کسبوکارهای نوپای اینشورتک نیز در ایران بر فروش بیمه متمرکز شدهاند. تاکنون تلاشها برای تغییر مدلهای کسبوکار بیمه در ایران و نه فقط فروش بیمه، اعلام نشده است.»
او درباره بورس و سرمایه در ایران یا همان ولثتک گفت: «بورس برای مردم ایران ناشناخته است و بازارهایی مانند سکه، طلا، ارز و مسکن برای مردم جذابتر است. در ایران 108 کارگزاری و 200 صندوق و چهار بازار بورس داریم. فعالیتهایی در زمینه الگوریتم تریدینگ نیز شروع شده و کاربرد هوش مصنوعی مورد توجه قرار گرفته است. صد تحلیل، سهامیاب و فارابیکسو از کسبوکارهای نوپای این بخش هستند. این بازاری است که ممکن است عمیقتر شود. بورس فضای پییچیدهای دارد اما در تمام دنیا بهترین جا برای سرمایهگذاری است.»
آخرین بخش مورد اشاره تکنولوژی قانونگذاری در ایران یا رگتک بود. سردبیر ماهنامه عصر تراکنش گفت: «آینده، رگتک است و بسیاری آینده فینتک را در این بخش جستوجو میکنند. این میدانی است که مدعی کم ندارد. رگتک کسبوکاری است که سود آن در کاهش ضرر بقیه است.»
در موج سوم هوش مصنوعی هستیم
در ادامه عقیلیان، عضو هیات مدیره اسمارتآپ به بررسی فرصتهای هوش مصنوعی پرداخت. او گفت: «در چند سال اخیر خیلی درباره هوش مصنوعی میشنویم و دلیل آن هم خروجیهای این فناوری است. در حال حاضر در بهار جدید و موج سوم هوش مصنوعی هستیم و این موج با موجهای قبلی متفاوت است؛ چون کامپیوترها دقیقتر شدهاند، دنیای ما دیجیتال شده و نوآوریهای مهمی در الگوریتمها ایجاد شده است. همچنین در حال حاضر تعداد افرادی که هوش مصنوعی را میدانند خیلی بیشتر هستند. همینطور این افراد روی مسائل مشخص کار میکنند.»
او با یک سؤال به صحبتهای خود ادامه داد و گفت: «هوش مصنوعی چه کارهایی نمیکند؟ ما با اینکه هوش مصنوعی به سؤالات دلبخواهی ما پاسخ دهد و هر کاری بتواند انجام دهد، فرسنگها فاصله داریم.»
عقیلیان تاکید کرد: «ایدهها، مسائل و فرصتها در زمینه هوش مصنوعی بسیار وجود دارد اما آنچه میتواند به ما کمک کند، ذهنیت و مهارتهای مناسب است.»
او گفت: «در مسالههای هوش مصنوعی یک ورودی مانند عکس، درخواست وام، صدا، متن، اطلاعات کاربری میدهیم و خروجیهایی نظیر چه کسی است؟ امکان بازپرداخت، ترجمه و غیره را خواهید گرفت.»
او همچنین سایت Electronic Frontier Foundation (EFF) را به عنوان یک منبع برای بررسی وضعیت پیشرفت هوش مصنوعی معرفی کرد و گفت: «نتایج، الگوریتمها، آخرین مقالات و ترندهای چند سال اخیر در این سایت به صورت جزئی آورده میشود.»
او در پایان توصیهای برای افرادی داشت که میخواهند به این حوزه ورود پیدا کنند. او تصریح کرد: «معیار موفقیت خود را از قبل تعیین کنید. در دانشگاه همواره دنبال راهحلهای زیبا هستیم اما واقعیت اینطور نیست، از این موضوع اصلاً نترسید.»