راه پرداخت
رسانه فناوری‌های مالی ایران

کار مرکز رشد بعد از جذب ایده شروع می‌شود / بررسی عوامل شکست یک نمونه مرکز رشد در خارج از تهران

حمیدرضا نورصالحی، مشاور و طراح سیستم‌های پیشرفته علم و فناوری؛ ماهنامه عصر تراکنش / یکی از مراکز رشد واحدهای فناور در استان گیلان از نمونه‌هایی است که سعی کرد در یک دوره آزمایشی با استفاده از تسهیل شرایطی مانند فراهم کردن فضای فیزیکی کار برای استارت‌آپ‌ها، فراهم کردن فضای آموزشی، هم‌افزایی به‌وجودآمده از کار کردن استارت‌آپ‌ها در کنار یکدیگر و… مزیتی برای جذب استارت‌آپ‌ها و تبدیل‌شدن به پایگاهی برای تبادل و تولید فناوری به وجود آورد. این شتاب‌دهنده قرار بود در راستای حمایت از استارت‌آپ‌ها زمینه‌ای را برای رشد این کسب‌وکارهای نوپا آماده کند. این مرکز که از مزایایی مانند نزدیک بودن به یک منطقه آزاد و پشتوانه علمی و اجرایی یک مشاور فناوری بهره می‌برد، طی دوره اجرای آزمایشی توانست توجه استارت‌آپ‌ها و کسب‌وکارها را به خود جلب کند.

درباره امکانات و تسهیلاتی مانند در اختیار گذاشتن فضای فیزیکی، مشاوره‌های مالی و کسب‌وکاری، ارتباط با بازار و سرمایه‌گذاران در مرکز رشد واحدهای فناور به استارت‌آپ‌ها و کسب‌وکارها می‌توان گفت که به‌طورکلی پارک‌های فناوری در کشور فرایندهای اجرایی مشخصی در تایید، جذب و ارائه تسهیلات به افراد یا گروه‌های صاحب ایده دارند که در وزارت علوم تدوین شده و همه‌ جا یکسان عمل می‌کند. هرچند در مستندات مذکور از طیف وسیع خدمات مشاوره‌ای و برقراری ارتباطات تجاری برای صاحبان ایده صحبت می‌شود، اما آنچه در عمل تحقق می‌یابد، ارائه فضای فیزیکی برای کار و مبلغی به‌منظور توسعه ایده است که عموما هزینه‌های خرید تجهیزات را پوشش می‌دهد.

 

آنهایی که از دره مرگ ایده بگذرند، موفق می‌شوند

برای داشتن دید بهتری از این وضعیت و میزان راهگشا بودن این تسهیلات، باید به نمودار دره مرگ ایده مراجعه کنید که در PainTech محور طراحی فرایندهاست. تا وقتی در مرحله تحقیق و توسعه هستید، اصولا در هیچ پارک فناوری نمی‌توانید پذیرش بگیرید. باید حداقل یک محصول نیمه‌کاره را ارائه دهید که بخشی از فرایندهای مربوط به ایده اولیه را نمایش دهد؛ بنابراین در عمل از مرحله توسعه می‌توانید وارد پارک فناوری شوید. این نوع تسهیلات هم صرفا تا پایان همین مرحله پاسخگوی نیاز شما هستند و دقیقا جایی که به عمق مشکلات در دره مرگ ایده‌ها نزدیک می‌شوید تا کار شما به‌عنوان یک محصول موفق وارد بازار شود، این تسهیلات نیز به پایان می‌رسد و اکنون در دره مرگ ایده تنها هستید؛ بنابراین، این تسهیلات کارگشاست، اما کاربردی نیست.

البته این مرکز شتاب‌دهنده آزمایشی همانند بقیه مراکز فناوری در جذب ایده خیلی هم موفق بوده و هستند، اما موضوع اصلی در پرورش ایده و عبور دادن ایده‌ها از دره مرگ ایده است که باید دید چه مشکلاتی باعث شد این مرکز نتواند خروجی از کسب‌وکارهای موفق داشته باشد. عبور موفق هر ایده از دره مرگ ایده‌ها نیازمند زنجیره‌ای از اتفاقات و مکانیسم‌هاست که با یک نظم و رهبری مشخص، هدایت‌کننده مسیر حرکت باشند. به‌ غیر از مکانیسم‌ها، تسهیلات و بازار هدف مشخص و پویا، نیازمند فرهنگ کسب‌وکار نوآورانه‌ای هستید که از مشخصات آن می‌توان به وجود ایده‌پردازان بااراده و سرسخت در مسیر پرورش ایده‌ها اشاره کرد که در عین حال درک درستی از مفهوم اشتراک منافع نیز داشته باشند. اگر فرض کنیم بهترین امکانات سخت‌افزاری و مالی در اختیار ایده‌پردازان قرار داشته باشد، اما فرهنگ همکاری و پایبند بودن به برنامه‌ریزی و تحمل سختی در دورانی که در دره مرگ ایده‌ها قرار دارند، وجود نداشته باشد، نتیجه همیشگی شکست خواهد بود. اصل تداوم داشتن در چرخه ایده‌پردازی و در حرکت دائمی بودن و تمرکز داشتن روی ایده همه آن چیزی است که یک مرکز فناوری موفق را شکل می‌دهد؛ بنابراین در جمع‌بندی باید گفت مشکل فرهنگی در این حوزه، ایراد و مانع شماره یک در پیشرفت است.

مادامی که وام با شرایط آسان و فضای کار به همراه معافیت مالیاتی در اختیار ایده‌پردازان قرار می‌گیرد، جذب ایده هم وجود دارد، اما از داشتن خروجی‌های موفق تا تبدیل‌شدن به هاب منطقه، نیازمند شرایطی است که نه در یک منطقه جغرافیایی خاص که در بسیاری از نقاط کشور این پتانسیل دیده نمی‌شود. خصوصا که به موازات همین مرکز شتاب‌دهنده آزمایشی، در منطقه آزاد نیز مرکز مشابهی طرح‌ریزی و پیاده شد که در شرایطی متفاوت، همچنان نتایج مشابهی به دست آمد؛ بنابراین وقتی از فرهنگ باز کارآفرینی صحبت می‌کنیم، یعنی هر فردی بتواند با داشتن ایده، دانش و پشتکار در آن منطقه پیشرفت کند، اما چیزی که در محیط‌های تک‌فرهنگی کشور داریم، نوعی فامیل‌بازی است که عموما به کارآفرینانی که از سایر نقاط کشور باشند، اجازه فعالیت نمی‌دهند. به همین جهت است که اصولا پایتخت‌ها که ذاتا محیط‌های چندفرهنگی هستند، همیشه به مرکز و هاب تبادل فناوری تبدیل می‌شوند. در این میان فقط شهرهای تهران و شیراز در این زمینه پتانسیل تبدیل‌شدن به هاب فناوری و تمرکز بهترین ایده‌پردازان را دارا هستند.

ارسال یک پاسخ

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.