پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشتماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطبترین رسانه ایران در زمینه فناوریهای مالی، بانکداری و پرداخت و استارتآپهای فینتک است.
درباره مفهوم PainTech و ابعاد مختلف آن با نگاهی به تاریخ
حمیدرضا نورصالحی، مشاور و طراح سیستمهای پیشرفته علم و فناوری؛ ماهنامه عصر تراکنش / مدتی است که در جمعهای تخصصی، مانند گروه راه پرداخت، دکتر صادق فرامرزی از واژه PainTech استفاده میکند. حالا که همه جا صحبت از فینتک، ولثتک، اینشورتک و رگتک است، یک ترکیب دیگری با تک به جمع واژههای ما اضافه شده است. اینجا به این موضوع پرداختهایم که PainTech از چه صحبت میکند.
حرفهایها در طراحی سیستمهای نوآورانه همواره تاکید میکنند که در ابتدای کار به نمونه سیستمهای مشابه موجود توجه نشود و پس از اینکه ابعاد و ارکان سیستم مورد نظر شکل گرفت، بهمنظور بهبود و رفع نقایص ناشی از نادیده گرفتن احتمالی برخی از جنبههای عملیاتی، به دیگر ساختارها مراجعه شود. چنین رویکردی در طراحی PainTech نیز به کار گرفته شده و امروز که مراحل ابتدایی طراحی آن در حال سپری شدن است، پس از مطالعه چندین ساختار مختلف در مناطق جغرافیایی و بازههای زمانی متفاوت، سال ۱۸۸۶ میلادی در ایالات متحده بهعنوان بهترین نمونه برای کنترل کیفی طراحی PainTech انتخاب شده است.
اولین تجارت الکترونیکی در سال ۱۸۸۶ میلادی اتفاق افتاد. در این سال یک اپراتور تلگراف حملونقل یک محموله ساعت را که توسط یک جواهرفروش مردود اعلام شده بود و باید متوقف میشد، از طریق دستگاه تلگراف که در اختیار داشته، خریداری کرده و کل محموله را به اپراتورهای تلگراف همکار و کارکنان راهآهن در سایر ایستگاهها به فروش میرساند. پس از مشخص شدن مزایای این روش خریدوفروش برای آن کارمند راهآهن و تکرار موفق آن، وی ظرف چند ماه از این روش آنچنان پولدار شد که از شغل اپراتوری دستگاه تلگراف استعفا داده و برای خود یک فروشگاه فیزیکی باز میکند. نام این مرد ریچارد سیرز بود و شرکت او بعدها در سال ۱۸۹۳ سیرز ریوبوک نامیده شد.
[mks_pullquote align=”left” width=”740″ size=”18″ bg_color=”#444444″ txt_color=”#ffffff”]
ریچارد وارن سیرز
سیرز بین سالهای ۱۸۶۳ و ۱۹۱۴ در آمریکا زندگی کرد. او را یک کارآفرین، بازرگان و مدیراجرایی میدانند که سال ۱۸۹۳ شرکت خردهفروشی سیرز را راهاندازی کرد. فروشگاه سیرز سالها بهعنوان بزرگترین فروشگاه زنجیرهای آمریکا شناخته میشد که در نهایت در سال ۱۹۸۹ والمارت آن را خرید. امروز سیرز یکی از ۱۰ شرکت خردهفروشی بزرگ آمریکاست.
[/mks_pullquote]
محتوای آنالیز وقایعی که به امکان وقوع نخستین تجارت الکترونیکی در سال ۱۸۸۶ منجر شده است، این سال را در نقطه تلاقی رشد چندین فناوری و ساختار مدیریتی نشان میدهد که عدم بلوغ هر کدام از آنها وقوع ۱۸۸۶ را به تاخیر انداخته یا غیرممکن میکرده است. در ادامه، بررسی دقیقتر اهم این وقایع، دیدگاه بهتری نسبت به موقعیت امروزی جایگاه PainTech در سال ۲۰۱۸ میلادی ارائه میدهیم.
راهآهن در آمریکا
- سال ۱۸۳۰ اولین خط راهآهن میان بالتیمور و اوهایو تاسیس شد.
- تا سال ۱۸۵۰ راهآهن فقط برای سفرهای طولانی بود.
- جنگ داخلی ۱۸۶۵- ۱۸۶۱ اهمیت خطوط راهآهن را نمایان کرد.
- سال ۱۸۶۷ آغاز نوآوری و توسعه حملونقل ریلی از نیویورک بود.
- سال ۱۸۸۳ آغاز استفاده از نیروی محرکه الکتریسیته در راهآهن بود.
- در دهه ۱۸۹۰ خطوط سریع حملونقل ریلی ایجاد شد.
در نتیجه بررسی تحولات راهآهن در ایالات متحده، موقعیت زمانی ۱۸۸۶ میلادی حد فاصل استفاده از نیروی محرکه الکتریکی در خطوط راهآهن تا ایجاد خطوط سریع حملونقل ریلی است که در یک محدوده زمانی ششساله قرار میگیرد. طی سالهای ۱۸۹۰-۱۸۵۰ به اندازه یکسوم جهان در آمریکا راهآهن کشیده شد.
تلگراف در آمریکا
- سال ۱۷۴۶ مدار الکتریکی با قابلیت قطع و وصل اختراع شد.
- سال ۱۷۵۳ برای هر حرف یک مدار قطع و وصل تعیین شد.
- سال ۱۸۰۰ پیل ولتا توانست جریان ثابت ولتاژ پایین را ایجاد کند.
- سال ۱۸۱۶ اولین مدل تلگراف ایجاد شد.
- سال ۱۸۳۵ رله ساخته شد و طول خطوط تلگراف افزایش یافت.
- سال ۱۸۳۹ اولین تلگراف تجاری به طول ۲۱ کیلومتر ساخته شد.
- سال ۱۸۴۳ آقای مورس در آمریکا اولین خط تلگراف را ساخت.
- سال ۱۸۶۱ اولین خط تلگراف بینایالتی در آمریکا ایجاد شد.
- سال ۱۸۶۴ هشت روز قبل از برگزاری انتخابات در آمریکا و انتخاب لینکلن، قانون اساسی نوادا بهجای قطار توسط تلگراف ارسال شد.
- سال ۱۸۶۶ اولین خط تلگراف زیر آبی کشیده شد.
- هزینه ارسال ۱۰ کلمه در سال ۱۸۵۰ معادل ۱.۵۵ دلار، در سال ۱۸۷۰ معادل یک دلار و در سال ۱۸۹۰ معادل ۰.۴۰ دلار شد.
- سال ۱۸۹۲ ادیسون اولین تلگراف دوبانده را اختراع کرد.
در نتیجه بررسی تحولات ارتباطات در ایالات متحده، موقعیت زمانی ۱۸۸۶ میلادی حد فاصل تعیین نرخ یک دلار تا ۴۰ سنت برای ارسال هر پیام تلگرافی است که در یک محدوده زمانی ۲۰ساله قرار میگیرد.
انتقال پول از طریق تلگراف در آمریکا
- سال ۱۸۵۱ شرکت وسترن یونیون با هدف تبدیلشدن به یک غول صنعت تلگراف تاسیس شد و با خرید رقبا بهشدت رشد کرد.
- سال ۱۸۶۱ شرکت وسترن یونیون اولین خطوط بینایالتی را ایجاد کرد.
- سال ۱۸۷۱ شرکت وسترن یونیون اولین سرویس انتقال پول با تلگراف را ایجاد کرد.
- سال ۱۸۷۹ تلفن جای تلگراف را گرفت و تنها انتقال پول با تلگراف باقی ماند.
- سال ۱۸۸۴ وسترن یونیون جزء ۱۱ شرکت تحت کنترل NYSE بود.
- سال ۱۹۰۰ شرکت وسترن یونیون مالک میلیونها کیلومتر تلگراف و دو کابل بینالمللی بود.
در نتیجه بررسی تحولات انتقال الکترونیکی پول در ایالات متحده، موقعیت زمانی ۱۸۸۶ میلادی حد فاصل ورود تلفن به ارتباطات روزمره مردم و آزاد شدن پهنای باند خطوط تلگراف برای شرکت وسترن یونیون در استفاده از آن برای انتقال پول است که در یک محدوده زمانی ۲۰ساله قرار میگیرد.
بانکداری در آمریکا
- سال ۱۷۷۵ آغاز جنگهای استقلال آمریکا از انگلستان است.
- سال ۱۷۸۰ اولین بانک برای مدیریت مالی جنگ استقلال آمریکا تاسیس شد.
- سال ۱۷۸۴ پس از پایان جنگ چند بانک دیگر پروانه فعالیت گرفتند. (سیستم کردیت و تبادل اسناد مالی در همین سالها ایجاد شد.)
- سال ۱۷۹۰ سه بانک در مقابل ۵۰ واحد پولی وجود داشت.
- سال ۱۷۹۱ بهمنظور پیشرفت در مدیریت نقدینگی، مسئولیت ضرب سکه و چاپ اسکناس بهصورت انحصاری در اختیار بانک ملی آمریکا قرار گرفت.
- سال ۱۸۱۱ پایان اعتبار پروانه اولین بانک ملی آمریکاست.
- سال ۱۸۱۲ تلاش دوباره و جنگ سهساله انگلستان برای تصاحب آمریکا اتفاق افتاد.
- سال ۱۸۱۷ دومین بانک ملی آمریکا با اعتبار پروانه تا ۱۸۳۶ تاسیس شد.
- سال ۱۸۳۳ پایان انحصار سپردههای دولتی در بانک ملی آمریکا بود.
- سال ۱۸۳۳ تا ۱۸۶۳ اوج بانکداری آزاد و همچنین سوءاستفاده از قوانین ایالتی بود.
- سالهای ۱۸۶۴ – ۱۸۶۱ سندیکای بانکها برای تامین جنگ داخلی ایجاد شد.
- سال ۱۸۶۴ صدور پروانه بانک در انحصار دولت مرکزی قرار گرفت.
- سال ۱۸۷۳ قانون ضرب آزاد سکه نقره با نسبت غیرواقعی ۱: ۱۶ در مقابل رقم حقیقی ۱ : ۳۲ با هدف کاهش تورم ناشی از طلا اجرا شد. (تبعات بد این تصمیم بعدها به دوران وحشت ۱۸۹۳ معروف شد.)
- سال۱۸۸۰ حساب سپرده به اولین منبع سود بانکهای تجاری تبدیل شد.
- سالهای ۱۸۹۰ تا ۱۹۲۵ بانکهای سرمایهگذاری با بانکهای تجاری رشد پیدا کردند.
- سال ۱۸۹۳ آغاز دوران وحشت سهساله ناشی از تصمیم مالی ۱۸۷۳ بود.
- سال ۱۸۹۶ بازگشت به معیار واحد طلا اتفاق افتاد.
- وحشت ۱۹۰۷ در اثر ظهور و سوءاستفاده بانکهایی با رفتار دوگانه سرمایهگذاری و تجاری حادث شد.
- سال ۱۹۱۳ بانک مرکزی آمریکا ظهور کرد.
در نتیجه بررسی تحولات بانکداری در ایالات متحده، موقعیت زمانی ۱۸۸۶ میلادی حد فاصل تبدیل حساب سپرده به منبع شماره یک سودآوری برای بانکهای تجاری و آغاز رشد بانکهای با رفتار دوگانه سرمایهگذاری و تجاری است که در یک محدوده زمانی ششساله قرار میگیرد.
سیلیکونولی و دانشگاههای مطرح آمریکا
- سال ۱۶۳۶ دانشگاه هاروارد تاسیس شد.
- سال ۱۸۵۹ پروپوزال هنرستان علوم و هنر در بوستون رد شد.
- سال ۱۸۶۱ پروپوزال موسسه فناوری امآیتی بوستون تصویب شد.
- سال ۱۸۶۵ کلاسهای آموزشی امآیتی بعد از جنگ داخلی آغاز شد.
- سال ۱۹۰۹ – ۱۸۶۹ ماهیت دانشگاه هاروارد به یک مرکز دانشگاهی ـ تحقیقاتی متمرکز تغییر یافت.
- سالهای ۱۸۸۰ تا ۱۹۰۰، امآیتی از چند بحران اقتصادی نجات یافت.
- سال ۱۸۸۴ تنها پسر ۱۶ساله یک ثروتمند مالک خطوط راهآهن، فرماندار کالیفرنیا و نماینده سنا به نام لیلند استنفورد از دنیا رفت. (او در جایی گفته بود: «اکنون که پسرم از دنیا رفته، کالیفرنیا پسر من است.») با رئیس دانشگاه هاروارد برای ساخت دانشگاهی مشابه مشورت شد.
- سال ۱۸۸۵ تصمیم برای تاسیس دانشگاه در این منطقه اعلام شد.
- سال ۱۸۸۶ رئیس امآیتی و معمار برجسته بوستون برای مشاوره جهت ایجاد دانشگاه توسط آقای استنفورد به کالیفرنیا دعوت شدند.
- سالهای ۱۸۸۷ تا ۱۸۹۱ کار ساختوساز بنای دانشگاه انجام شد.
- سال ۱۸۹۰ ایالتهای غربی به فکر صنعتی شدن نسبت به ایالتهای شرقی افتادند.
- سال ۱۸۹۱ دانشگاه استنفورد آغاز به کار کرد.
- فوت استنفورد در سال ۱۸۹۳ همزمان با وحشت اقتصادی ۱۸۹۳، آینده دانشگاه را تاریک کرد.
- سالهای ۱۹۰۵- ۱۸۹۳ کلیه مخارج دانشگاه از محل ثروت شخصی پرداخت شد.
- سال ۱۹۰۳ روزولت در بازدید از دانشگاه بهدلیل اینکه دانشگاه بر اساس کاربردهای جدید شکل گرفته و نه کپیبرداری از سایر دانشگاهها، تقدیر کرد.
- سال ۱۹۰۶ دانشگاه در اثر زلزله سانفرانسیسکو تخریب و مجددا بازسازی شد.
- سالهای ۱۹۵۰ – ۱۹۴۰ دانشجویان به ایجاد شرکتهای خودشان ترغیب شدند که همین امر باعث رشد سیلیکونولی در کنار دانشگاه شد.
- سال ۱۹۷۱ (پس از ۱۸۹۰) این مکان سیلیکونولی نامیده شد.
- سال ۱۹۸۰ ایجاد و معرفی IBM در این مکان آغاز شد.
- سال ۱۹۹۶ بزرگترین انجمن دانشجویان کارآفرینی ایجاد شد.
در نتیجه بررسی تحولات در مدیریت علوم و توسعه فناوری در ایالات متحده، مشخص میشود موقعیت زمانی ۱۸۸۶ میلادی کلیدیترین زمان ممکن است، یعنی شکل گرفتن نخستین تجارت الکترونیکی در تلاقی زمانی فوت تنها فرزند یک سرمایهدار و سیاستمدار مطرح در سال ۱۸۸۴ و تصمیم فوری مبنی بر تاسیس یک مرکز دانشگاهی معتبر بهعنوان یادبود که با تحرک بزرگ اقتصادی و تولیدی در منطقه پیرامون آقای سیرز از یک سو و تحول عمیق در فناوریهای ارتباطی از سوی دیگر همراه میشود. به عبارت دیگر عدم تحریک در هر یک از این بخشهای پنجگانه موازی تا حدودا پنج سال قبل و پنج سال بعد از ۱۸۸۶ میتوانست وقوع نخستین تجارت الکترونیکی را با تاخیر مواجه کند.
[mks_pullquote align=”left” width=”740″ size=”18″ bg_color=”#444444″ txt_color=”#ffffff”]
لیلند استنفورد
امسا لیلند استنفورد، سناتور سابق حزب جمهوریخواه آمریکا بود. استنفورد بین سالهای ۱۸۸۵ تا ۱۸۹۳ سناتور ایالت کالیفرنیا در سنای آمریکا و بین سالهای ۱۸۶۲ تا ۱۸۶۳ فرماندار این ایالت بود. او و همسرش در سال ۱۸۸۵ دانشگاه استنفورد را به یاد پسرشان که در ۱۶سالگی بر اثر تیفوئید درگذشته بود، ساختند. گفته میشود او زمینهای کشاورزی خود را به این کار اختصاص داد تا ایالت کالیفرنیا یک مرکز دانشگاهی بزرگ داشته باشد.[/mks_pullquote]
مطابق آنچه در نسخه شماره یک از مدل توصیفی PainTech Framework مشاهده میشود، هرچند مدیریت، تکنیک و نوآوری در همه ارکان شکلگیری نخستین تجارت الکترونیک در سال ۱۸۸۶ میلادی مشهود است، اما در نهایت درگیر شدن زمان و عشق (که از پایههای اساسی شکلگیری یک اتمسفر PainTech است) ایده تاسیس یک دانشگاه بهمنظور یادبود فرزند ازدسترفته را به یک رویا تبدیل کرده و به تاسیس سیلیکونولی امروزی منتهی شده است. البته هنوز هم در سال ۲۰۱۸ میلادی ارکان پنجگانه بانکداری، پرداخت، حملونقل، ارتباطات و دانشگاهها سرفصل الکترونیکی شدن هرچه بیشتر کسبوکارها را تشکیل میدهند و کلیدیترین نکته در این میان پیشرفت موازی آنها در کنار یکدیگر است. بهطور مثال، جامعهای که بانکداری، پرداخت، ارتباطات و دانشگاههای پیشرفتهای داشته باشد، اما از نظر حملونقل دچار ضعف در زیرساختها باشد، در هر صورت در شکل کلان خود از داشتن یک ساختار کسبوکار الکترونیکی منسجم و کارآمد محروم خواهد ماند و آنچه توازن یا عدم توازن در این ارکان پنجگانه را آشکار کرده و آن را به پیش میبرد، وجود یک رویای بزرگ و تمرکز آن در یک نقطه برای ایجاد یک تحول بزرگ است.
خلاصه مطالبی که سیر تحول تاریخی پدیدههایی همچون بانکداری، راهآهن، تلگراف و… را دربر داشت، از ۳۰۰ صفحه محتوای تاریخی معتبر برداشت شده است که لیست این منابع در دفتر ماهنامه عصر تراکنش برای علاقهمندان در دسترس خواهد بود.
بسیار نکات جالب و کلیدی داشت.
و ریشه ای بحث و بررسی شده بود.