پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
مدیرعامل بانک قوامین گفت: «برای جلوگیری از خروج سپرده‌های مدت‌دار از بانک‌ها یکی از ابزارها افزایش نرخ سود سپرده‌ها است اما بانک‌ها ازنظر کارشناسی شدیداً مخالف افزایش نرخ سود بانکی هستند.»
به گزارش روابط عمومی بانک قوامین، گفت‌وگوی فارس باغلامحسن تقی نتاج مدیرعامل بانک قوامین حاکی از خبرهایی است که شاید ازنظر تحلیلگران دلیل اصلی اقتصاد متزلزل کشور باشد. اتفاق‌هایی همچون قفل شدن بانک‌های خصوصی و دولتی و پول‌هایی که اگرچه به‌عنوان سود به سپرده‌گذاران پرداخت می‌شود.
این گفت‌وگو را در ادامه بخوانید:
این روزها با توجه به التهاب بازارهای مختلف اغلب اقتصاددان‌ها نسبت به دورنمای خاکستری اقتصاد ایران ابراز نگرانی می‌کنند. دلیل اصلی این نگرانی‌ها و دلهره‌ها چیست؟
نتاج: جریان‌های اقتصادی مسیری را طی می‌کنند که به‌طور طبیعی اگر این مسیر منتهی به یکسری نتایج خوب شود حتماً می‌تواند اعتمادآفرین باشد اما اگر نبض‌ها، شاخص‌ها و استانداردها به نحو مناسبی رعایت نشوند به‌طور طبیعی جای ناراحتی و نگرانی برای همه ما نیز وجود دارد.
موضوع بااهمیت اینکه آنچه را که طی دهه‌های گذشته بر بستر مؤسسات پولی و بانکی به‌عنوان زیرساخت اصلی اقتصاد ایران رخ‌داده منجر به رقم خوردن شرایطی شده که نمی‌تواند آن‌چنان‌که بایدوشاید کارکرد خود را داشته باشند.
مؤسسات پولی و بانکی خون اقتصاد کشور را تأمین و مدیریت می‌کنند و به‌طور طبیعی باید یک سالم‌سازی در آن رخ بدهد تا خون سالم را در بدنه اقتصاد جاری کنند تا اقتصاد به نحو سالمی و به نحو مناسبی کار خود را انجام دهد. روند آنچه طی دهه‌های گذشته به‌ویژه در 20 سال اخیر رخ‌داده روندی بوده که باید به نگرانی‌های امروز حق داد و آن‌ها را به‌جا دانست.
اینکه حجم نقدینگی سالیانه به‌طور متوسط سالیانه بیش از 20 درصد در حال افزایش است و امروز به 1600 تریلیون تومان رسیده از واقعیت‌های امروز است. این در حالی است که بنگاه‌های تولیدی کالاها و خدمات و انواع بنگاه‌های اقتصادی شدیداً تشنه نقدینگی هستند ولی نه برای تولید کالاها و خدمات جدید بلکه برای پوشش بدهی‌های گذشته خودشان است.
در چنین فضایی بانک‌ها هر چه نقدینگی به اقتصاد تزریق کنند این نقدینگی در درجه اول اولاً نقدینگی سالمی نیست ثانیاً به هر شکلی این نقدینگی اگر تزریق شود منجر به خلق کالاها و خدمات جدید نمی‌شود و عملاً دوباره در باتلاق‌های مختلف نقدینگی بنگاه‌های اقتصادی هرز می‌رود. نگرانی موردنظر بیشتر از این زاویه بوده و متأسفانه این نگرانی تشدید شده است.
با توجه به تغییرهای اقتصادی آیا می‌توان گفت اقتصاد شکننده ایران در حال ورشکستگی است؟ آیا چیزی به نام ورشکستگی بانک‌ها خواهیم داشت؟
نتاج: با توجه به ثروت‌هایی که بالقوه در کشور وجود دارد اگر حتی بشود تصور کرد که مشکلی برای بانک‌ها ایجاد شود ناشی از مدیریت آن‌ها است. والا به دلیل ثروتمند بودن کشور از جنبه‌های مختلف که البته این ثروت‌ها بالقوه است و هنوز بالفعل درنیامده ازلحاظ معادلات اقتصادی نباید اتفاقی به نام ورشکستگی رخ بدهد. چون کشور به لحاظ سرمایه‌های انسانی و جغرافیایی و فرهنگی و همین‌طور سرمایه‌های زیرزمینی و غیره آن‌چنان غنی است که ناظران بیرونی متعجب هستند که باوجوداین همه ثروت چرا باید با چنین معضلاتی مواجه باشیم.
ثروت‌های ملی آن‌چنان زیاد است که می‌تواند باوجود همه ضعف‌های عملکردی، اقتصاد ایران را جلو ببرد. اینکه می‌توانیم بهتر باشیم قطعی است منتهی به دلیل درگیر شدن با یک سری مشکلات درونی که بیش ازآنچه به متغیرهای تهدیدکننده بیرونی مربوط باشد به ضعف‌های درونی ما مربوط می‌شود منجر به بروز گرفتاری‌های مختلف شده است. این موضوع نیازمند شناسایی و حل مسئله است.
با توجه به وضعیت مناسب بازار سرمایه و ورود نقدینگی تازه به بورس، ازنظر شما چرا هنوز رفتار مردم برای سرمایه‌گذاری در بازار سهام و عدم گرایش به بازارهای غیر مولد تنظیم نیست؟ آیا رفتار امروز مردم برای گرایش به بازار ارز و سکه را طبیعی می‌بینید؟ چرا مردم به بازار متشکل بورس هنوز اعتماد ندارند؟
نتاج: همه انسان‌ها باعقل اقتصادی و معیشت آفریده‌شده‌اند و هر شخصی در جایگاه تصمیم اقتصادی خود محق است و باید احترام به آن گذاشت. با معاملات مختلفی که رخ می‌دهد عملاً ریسک‌ها در جامعه جابجا می‌شود و هرکسی با ریسکی که می‌پذیرد باید تبعات این ریسک‌پذیری خود را نیز بر عهده بگیرد چه کسانی که منفعت این تصمیم‌ها را می‌برند و چه کسانی که متضرر می‌شوند.
مسئولیت سیاست‌گذاران و اداره‌کنندگان اقتصاد جامعه این است که جلوی ریسک‌ها و بازده‌های غیرعادی را بگیرند. این وظیفه سیاست‌گذاران و ناظران بازار سرمایه است. موجی که در بازارهای غیر مولد ایجادشده اغلب ریشه در کاهش ارزش پول ملی دارد و یک رویداد ناگزیر در بازارهای مختلف به‌ویژه در بازار سرمایه بوده است.
نهاد ناظر بر بازار سرمایه باید مراقب باشد که مبادا در این موج افزایشی که اصلی‌ترین دلیل آن کاهش ارزش پول ملی است منجر به رشد غیرمنطقی قیمت سهام بی‌ارزش، کم‌ارزش و حتی ارزش منفی شود و باعث بیش قیمت‌گذاری آن‌ها شود. به‌طور حتم در این مسیر بسیاری از اشخاص حقیقی عادی متضرر خواهند شد و مجدداً اعتماد خود را به بازار سرمایه از دست خواهند داد که تجربه نشان داده به‌سادگی نمی‌توان اعتماد را بازگرداند.
شایعه احتمال افزایش نرخ سود بانکی شنیده می‌شود. آیا این شایعه واقعیت دارد؟ چه زمانی در شورای پول و اعتبار تصویب می‌شود؟
نتاج: با همکاری بانک مرکزی و تیم اقتصادی دولت این تصمیم اتخاذ می‌شود و به‌طور حتم یکی از ابزارهای تنظیم بازارهای مختلف کشور است.
در شرایط رکود اقتصادی و افت ارزش ریال آیا افزایش نرخ بهره به سود خواهد بود؟ در نظام‌های اقتصادی اصولاً نرخ بهره را افزایش نمی‌دهند.
نتاج: برای جلوگیری از خروج سپرده‌های مدت‌دار از بانک‌ها یکی از ابزارها افزایش نرخ سود سپرده‌ها می‌تواند باشد.
اینکه ازنظر بانک‌ها این اتفاق بیافتد باید گفت بانک‌ها ازنظر کارشناسی شدیداً مخالف افزایش نرخ سود بانکی هستند. نکته اینجاست که بانک‌ها یکی از بخش‌های اقتصاد کشور هستند و با محوریت نظارتی بانک مرکزی و طبیعی است در چنین موضوعاتی باید عنان کار را دست بانک مرکزی داد و اگر تشخیص به افزایش نرخ سود سپرده‌ها داد بانک‌ها نیز همکاری خواهند کرد. باید بگویم خودم مخالف صددرصدی افزایش نرخ بهره هستم.
بانک قوامین برای حضور در بورس و حرکت در تابلوهای بالاتر برنامه‌ای ندارد؟
نتاج: باید دید کل نظام بانکی چالش زیان دهی خود را چگونه برطرف خواهند کرد. نهاد ناظر بازار سرمایه اشراف دارد که صنعت بانکداری سال‌هاست که سود ده نیست و بانک‌هایی مثل قوامین حداکثر هنری که کرده‌اند در نقطه و خط سربه‌سر حرکت کرده‌اند.
با همه تلاش‌هایی که صورت گرفته این وضعیت به دلیل این رخ‌داده که صنعت بانکی سود ده نیست و نباید توقع داشت که ارزش بازاری سهام همه بانک‌ها ازجمله بانک قوامین بخواهد متورم شود یا رشد پیدا کند؛ بنابراین ارزش بازاری بالایی نمی‌توانیم قائل باشیم و باید اجازه داد زیرساخت‌های صنعت بانکداری احیا و در مسیر سودآوری قرار گیرد تا جذابیت جذب سرمایه‌های جدید را داشته باشد.
نظام بانکی ایران در حال احیای مجدد است و بایستی بخش‌های مختلف اقتصاد کشور، آنچه را که طی دهه‌های گذشته به‌ویژه در 20 سال گذشته از بستر نظام بانکی بهره برده‌اند درحالی‌که سودی وجود نداشته و از آن سودمند و بهره‌مند شده‌اند بایستی مهلت بدهند که این بانک و صنعت مجدد احیاء شود. اگر این اتفاق رخ داد به‌طور حتم در دهه‌های آینده می‌تواند به‌جای گاه ارزشمند خود دست یابد.
در حال حاضر نظام بانکی سالیانه چه میزان سود بانکی به سپرده‌گذاران می‌دهد؟
نتاج: حدود 250 هزار میلیارد تومان سود سپرده‌ای است که بانک‌ها به سپرده‌گذاران داده‌اند.
این میزان پول با توجه به اینکه بانک‌ها منابعی ندارند از سوی بانک مرکزی چاپ‌شده است؟
نتاج: امسال این رقم به‌حساب بستانکار سپرده‌گذاران می‌رود اما اقتصاد این میزان سود تولید نمی‌کند. هرسال متوسط این رقم ایجاد می‌کند. ضمناً پول چاپ‌شده (اسکناس و امثالهم) و مسکوکات در نظام‌های اقتصادی کشورها ازجمله ایران همیشه کمتر از حجم نقدینگی است.