پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
فین‌تک و معجزه فوتبال / شماره یک‌سالگی ماهنامه عصر تراکنش ویژه‌نامه جام جهانی روسیه ۲۰۱۸ است
شماره دوازدهم عصر تراکنش را به‌صورت ویژه به فوتبال اختصاص داده‌ایم. بهانه ما برای این موضوع هم جام‌جهانی ۲۰۱۸ روسیه است؛ قبول کنیم که چنین بهانه‌ای خیلی راحت جور نمی‌شود و ما هم دوست نداشتیم آسان از کنار این فرصت بگذریم. خواسته‌ایم حالا که فرصت گیر آورده‌ایم، نگاهی عمیق‌تر بیندازیم به ۳۲ کشور حاضر در روسیه. تحریریه عصر تراکنش در این شماره ابعاد مختلف هر ۳۲ کشور را از نظر اقتصادی، سیستم‌های پرداخت و فین‌تک بررسی کرده است. یک پایگاه داده قوی از ۳۲ کشوری که این روزها در جهان بارها و بارها نام‌شان تکرار می‌شود، آماده کرده‌ایم که احتمالا به کار بیاید.
دانلود کنید: فایل PDF شماره 12 ماهنامه عصر تراکنش
ترکیب کشورهایی که در جام‌جهانی حضور دارند، آنقدر وسیع و متنوع است که احتمالا با هیچ منطق دیگری نمی‌شود این ترکیب را یکجا کنار هم دید. بالا و پایین هم در این فهرست زیاد است؛ مثلا غول‌هایی مانند آمریکا، چین، هلند و ایتالیا که در عرصه‌های فناوری و اقتصاد هم اهمیت زیادی دارند غایب‌اند و به جایش کشورهای ناشناخته‌ای برای ما مانند ایسلند، کاستاریکا، پاناما، پرو، سنگال و مراکش حضور دارند.
ممکن است فکر کنید چرا عصر تراکنش، به‌عنوان یک رسانه فین‌تک، باید به سراغ فوتبال برود و اساسا فین‌تک را چه به فوتبال؟ شاید اگر ما به‌جای صنعت مالی در صنعت دیگری مانند خودرو، فولاد یا کشتی‌سازی فعال بودیم، احتمالا این سوال بی‌پاسخ می‌ماند. منتها ما در صنعتی فعالیت می‌کنیم که نباید آسان از کنار فوتبال بگذرد. فوتبال جایی است که می‌توانیم بیاموزیم. بانکداری، بورس و بیمه یک صنعت روشنفکرانه نیست؛ فعالیت‌های مالی صنعتی است برآمده از دل جامعه؛ آن هم با همه خشونت نهفته در آن. در ادامه بسیار مختصر رابطه فین‌تک و فوتبال را بررسی می‌کنیم.
۱. فوتبال پدیده‌ای اجتماعی است
نوع بازی فوتبال هر ملتی ویژگی‌های خاص خود را دارد. اگر در فوتبال ایران از مفاهیمی مانند غیرت و تعصب صحبت می‌کنیم، در فوتبال آلمان نظم و دیسیپلین حرف اول را می‌زند. اگر ما ملتی فردگرا هستیم، این فردگرایی در فوتبال‌مان هم دیده می‌شود. احتمالا همین فردگرایی است که باعث می‌شود ما در ورزش‌های انفرادی یا در تیم‌های کوچک‌تر موفق‌تر عمل کنیم. صنعت مالی هم می‌تواند ابعاد اجتماعی و ملی داشته باشد. رفتار مردم در امور مالی ویژگی خاصی دارد و ما اگر می‌خواهیم مردم را بشناسیم تا خواسته‌ها و نیازهای آنها به‌عنوان مخاطبان را بهتر درک کنیم، نباید از فوتبال غافل شویم. فوتبال به ما درک درستی از جامعه می‌دهد. اگر نگاهی به محصولات فین‌تک در کشورمان بیندازیم، می‌بینیم محصولاتی که به دل جامعه رفته‌اند و نیازهای مردم را شناخته‌اند، در جذب مشتری موفق‌تر عمل کرده‌اند. فوتبال هم فرصتی به ما می‌دهد تا به دل جامعه برویم و نیازها را به‌خوبی بشناسیم. اشتباه نکنید! قرار نیست با یک دوره جام جهانی، دوره جامعه‌شناسی و مردم‌شناسی را پاس کنیم. فوتبال ما را متوجه اموری می‌کند که هنوز درباره مردم نمی‌دانیم.
۲. میدانی برای آرمان برابری انسان‌ها
فوتبال میدان برآورده شدن آرمان برابری انسان‌هاست؛ اسطوره‌هایی مانند پله و مارادونا؛ پابرهنه‌هایی که از زمین‌های خاکی با توپ‌های پلاستیکی به بالاترین جایگاه در فوتبال رسیده‌اند قهرمانان آن هستند. فوتبال برخلاف تنیس، گلف و اسکی که ورزش ثروتمندان است، توانسته فقیران و ثروتمندان را نه‌تنها از نظر مخاطب؛ بلکه از نظر بازیگران اصلی در خود جای دهد. فوتبال آرمان آزادی در چارچوب قانون را برای مردم دنیا به ارمغان آورده است. فین‌تک هم، چنین آرمانی دارد. فین‌تک هم می‌خواهد صدای پابرهنه‌ها باشد. اگر فوتبال در آفریقا و آمریکای جنوبی و در عمق فقر و فلاکت نفوذ کرده، فین‌تک هم توانسته با قدرت خود در عمق مناطق محروم جهان نفوذ کند. ام‌پسا، اینونچر و ده‌ها سرویس دیگر آمده‌اند تا جهان را به جای بهتری برای زندگی تبدیل کنند. این سرویس‌ها برای خدمت به پابرهنه‌ها و قشر محروم و توسعه‌نیافته ساخته شده‌اند. سایمون کریچلی، فیلسوف انگلیسی‌تبار فوتبال را «رقص باله طبقه کارگر» می‌نامد و فین‌تک هم چنین حالی دارد.
[mks_pullquote align=”left” width=”600″ size=”16″ bg_color=”#2c3e50″ txt_color=”#ffffff”]
دیه‌گو مارادونا
مارادونا، فوتبالیست آرژانتینی است که سال ۲۰۱۰ در فهرست 10 نفره تاثیرگذارترین بازیکنان تمام ادوار جام جهانی توسط مجله تایم در رتبه نخست قرار گرفت. او در هشت‌سالگی با انجام حرکات نمایشی با توپ فوتبال در اماکن عمومی بخشی از خرج خانواده فقیرش را تامین می‌کرد. او چهار بار در جام جهانی بازی کرد و در یک دوره با تیم ملی آرژانتین به قهرمانی و یک دوره به نایب‌قهرمانی رسید. او اکنون سرمربی تیم الفجیره امارات است.
[/mks_pullquote]
۳. فرصتی برای دیده شدن
فوتبال برای ما ایرانی‌ها که عاشق دیده شدن در سطح جهانی هستیم، این فرصت را ایجاد کرده که بتوانیم سالم و بدون حاشیه و از جهتی غیرسیاسی در رویدادی جهانی با مخاطب میلیونی دیده شویم. فوتبال گرچه طعم صلح دارد، اما فرصتی است که کشورها در آن بدون خسارات جانی با هم بجنگند تا یکی شکست بخورد و دیگری پیروز شود. یازده نفر، نماینده یک کشور قرار است تا بجنگند و بدون خونریزی و مرگ، طعم خوش پیروزی یا زهر شکست را به کام ملت‌شان بچشانند. اگر ما غیرمنصفانه در دنیا به‌عنوان تروریست شناخته می‌شویم، اینجا جایی است که می‌توانیم خود واقعی‌مان را نشان دهیم. فوتبال برای ما فرصت نشان دادن حس صلح‌دوستی ایرانی‌هاست.
[mks_pullquote align=”left” width=”600″ size=”16″ bg_color=”#2c3e50″ txt_color=”#ffffff”]
سایمون کریچلی
کریچلی، فیلسوف و نویسنده انگلیسی‌تبار پرکاری است که در فلسفه قاره‌ای و پدیدارشناسی تخصص دارد. کریچلی اعتقاد دارد که فوتبال می‌تواند به ما درباره فلسفه و معنای وجود انسان در جهان بینش دهد. او می‌گوید فوتبال عرصه بزرگی برای بحث‌های عاقلانه است و از بسیاری جهات همان چیزی است که فلسفه باید باشد.
[/mks_pullquote]
۴. فوتبال یک اکوسیستم است
فوتبال فعالیت یک تیم به‌تنهایی نیست، فوتبال بازیگران دیگری هم دارد، بنابراین یک اکوسیستم است. بازیکن‌ها، مربی‌ها، فدراسیون، رسانه‌ها و مردم بازیگران این اکوسیستم هستند. هرکدام از این بازیگران نقش و تاثیری در آن دارند که همه جای دنیا هم همین وضع حاکم است. نقشی که مثلا برنامه نود روی فوتبال ایران داشته را نمی‌توان منکر شد. در فین‌تک هم همین‌طور است. تمامی بازیگران از رگولاتور گرفته تا بازیکنان درشت و کوچک و رسانه‌ها، هرکدام روی این صنعت تاثیرگذارند.
۵. قدرت احساسات
قدرت احساسات را نباید در این دو عرصه نادیده گرفت. اگر بخش بزرگی از فوتبال را احساسات تعیین می‌کند، فین‌تک هم موضوعی احساسی است. حتی بازیکنان آلمان هم با آن نظم و دیسیپلین معروف‌شان تحت تاثیر احساسات حاکم بر این فعالیت هستند. ما به‌کرات نقش احساسات را در تصمیم‌های مهم و حیاتی صنعت مالی به چشم دیده‌ایم. هنوز تلخی عدم تصویب کارمزد روی پایانه‌های فروش یادمان نرفته است؛ تصمیمی که رسانه‌ها با موج احساسی که ایجاد کردند، رقم زدند. شکست دیگر بانک مرکزی در محدودیت جدی یواس‌اس‌دی به بهانه مردم و محروم کردن آنها از سرویسی راحت و در دسترس، تا سال‌ها در حافظه ما خواهد ماند. بنابراین فین‌تک و فوتبال در تاثیرگذاری قدرت احساسات اشتراکات مهمی دارند.
[mks_pullquote align=”left” width=”600″ size=”16″ bg_color=”#2c3e50″ txt_color=”#ffffff”]
اینونچر یک سرویس موبایلی است که تامین مالی از طریق ایجاد سابقه اعتباری را برای کسب‌وکارهای کوچک تسهیل می‌کند. این اپلیکیشن با استفاده از اطلاعات موبایل برای کاربران اعتبار می‌سازد؛ اطلاعاتی مانند تماس‌ها، پیامک‌ها و نقل‌وانتقالات مالی. پیش از این در شماره اول ماهنامه عصر تراکنش، گزارشی درباره اینونچر منتشر کرده بودیم.
[/mks_pullquote]
۶. نماینده‌هایی از جنس مردم
اگر در دنیا چهره‌های سیاسی نماینده‌های ما هستند، جام‌جهانی جایی است که آدم‌هایی از جنس مردم نماینده کشورها در جهانند. المپیک هم همین وضع را دارد، اما جام جهانی فوتبال گستردگی بیشتری از نظر مخاطب دارد و همین‌طور اهمیت بیشتری. اگر در امور مالی سنتی بانک‌ها و بانکدارهای خارج از دسترس مردم را داریم، در فین‌تک شرکت‌های کوچک‌تر و اپلیکیشن‌های کوچک و در دسترس را داریم. فوتبال جایی است که مردم به‌راحتی درباره آن صحبت می‌کنند و ارتباط می‌گیرند. فین‌تک و سرویس‌های آن هم جایی هستند که مردم به‌راحتی و نه در چارچوب‌های سخت بانک‌ها بتوانند با سرویس‌دهنده‌ها ارتباط برقرار کنند. فین‌تک قدرت این را دارد که مردم به‌واسطه آن حرکتی جمعی را رقم بزنند. اگر در فوتبال و در استادیوم مردم با فریادها و تشویق‌ها و یک‌جور لباس پوشیدن می‌توانند حرکت بزرگی را ایجاد کنند، در فین‌تک و در بخش‌هایی مانند جمع‌سپاری و وام‌دهی فردبه‌فرد هم می‌توانند خودشان حرکتی را انجام دهند و چرخ اقتصاد را بچرخانند؛ فارغ از مقررات و پروسه‌های وقت‌گیر و با هزینه‌های گزاف در خدمات بانکداری. در رمیتنس مردم با هم‌افزایی می‌توانند نیاز به صرافی‌هایی با کارمزدهای بالا را حذف کنند.
در هر حال فوتبال دنیای هیجان‌انگیزی است که مانند پیاز لایه‌های بسیاری دارد. پوست کندن پیاز چشم‌ها را می‌سوزاند. عمیق شدن در لایه‌های مختلف فوتبال هم کار ساده‌ای نیست. فوتبال و فین‌تک خیلی از هم دور نیستند، چون موضوع هر دو، مردم هستند. اگر مردم را از فوتبال و فین‌تک حذف کنیم، هر دو به یک اندازه از اعتبار می‌افتند.