پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوریهای مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
جامعه بدون پول نقد از رویا تا واقعیت
مینا والی، مدیرمسئول رسانه‌های راه‌کار، علیرضا جاوید،مدیرعامل اول پرداخت و امیراحسان برخورداری، مدیرعامل پلتفرم یک‌پی در گفت‌وگو با راه پرداخت از روند جامعه بدون پول نقد در ایران و کشورهای همسایه می‌گویند
این روزها بسیاری از افراد برای پرداخت هزینه‌های روزمره خود از کارت‌های خرید، کارت‌های اعتباری، کیف پول دیجیتال یا روش‌های پرداخت دیجیتال دیگر استفاده می‌کنند. این امر باعث کاهش استفاده از اسکناس و سکه شده است. طی دهه گذشته نوآوری در روش‌های پرداخت تغییرات زیادی در دنیا ایجاد کرده است. با این حال نباید شیوع همه‌گیری کرونا در رواج یافتن روش‌های پرداخت بدون‌تماس یا Contactless Payment را نادیده گرفت در چنین شرایطی موضوع جامعه بدون پول نقد (cashless society) مطرح می‌شود.
این روش‌ها در دروان کرونا محبوبیت بالایی پیدا کردند؛ زیرا از نظر کاربران ایمن‌تر بودند. این روش‌ها حتی پس از کاهش نگرانی‌های جهانی در خصوص همه‌گیری نیز محبوب و پرکاربرد ماند. روش‌های پرداخت موبایلی مانند اپل‌پی و گوگل‌پی توسعه بیشتری یافتند و بدین ترتیب پرداخت بدون پول نقد یا کارت‌های خرید و اعتباری گسترش یافت.
پیش‌بینی می‌شود تراکنش‌های دیجیتال جهانی تا سال 2027 به 14 تریلیون دلار آمریکا برسد. در کشورهای اسکاندیناوری مانند سوئد و نروژ بیش از 90 درصد از تراکنش‌های پوز یا نقطه فروش بدون پول نقد انجام می‌شود. در آسیا روش‌های پرداخت موبایلی محبوبیت و کاربرد بالایی پیدا کرده‌اند. چین با استفاده از سرویس‌هایی مانند «وی‌چت پی» و «علی‌پی» پیشروترین کشور آسیا در این حوزه به شمار می‌رود؛ حدود 88 درصد کاربران اینترنت در چین از روش‌های پرداخت موبایلی استفاده می‌کنند.
جامعه بدون پول چیست؟
بااین‌حال در بسیاری از بخش‌های جهان پول نقد همچنان انتخاب اول افراد است. عدم دسترسی به سرویس‌های بانکی، بی‌اعتمادی به مؤسسات مالی و ماهیت غیررسمی برخی اقتصادها از دلایل اصلی استفاده از پول نقد در برخی جوامع به شمار می‌رود. بااین‌حال بسیاری از کاربران در سراسر جهان در حال فاصله‌گرفتن از پول نقد هستند؛ زیرا روش‌های دیجیتال آسان‌تر و سریع‌تر هستند.
Cashless Society یا جامعه بدون پول نقد مفهومی است که در آن پول به‌جای اسکناس یا سکه فیزیکی از طریق ابزارهای دیجیتالی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این ایده جدید نیست؛ اما سازگاری کاربران در سراسر دنیا با این مفهوم در حال افزایش است و دلیل این امر می‌تواند ظهور فناوری‌هایی مانند کارت‌های اعتباری، انتقال آنلاین و کیف پول‌های موبایلی باشد.
مزایا و معایب جوامع بدون پول نقد چیست؟
در یک جامعه بدون پول نقد تمامی پرداخت‌ها از طریق شبکه دیجیتال پردازش می‌شوند. بانک‌ها سوابق الکترونیکی تراکنش‌ها را نگه می‌دارند و مردم از طریق سیستم‌های الکترونیکی به پول و سرمایه خود دسترسی دارند. کاهش دزدی فیزیکی، کاهش هزینه‌های تراکنش و عدم حمل پول نقد از مزایای جامعه بدون پول نقد است.
البته جامعه بدون پول نقد چالش‌هایی نیز به همراه دارد. همه افراد جامعه دسترسی یکسانی به اینترنت یا فناوریهای لازم برای استفاده از این نوع اقتصاد ندارند. حفظ حریم خصوصی از دیگر چالش‌های جامعه بدون پول نقد به شمار می‌رود؛ زیرا افراد سودجو می‌توانند تراکنش‌های دیجیتال کاربران را ردیابی و ثبت کنند. تبدیل به یک جامعه بدون پول نقد به برنامه‌ریزی دقیق و ایجاد زیرساخت‌های ایمن و قابل‌دسترس نیاز دارد.
پیشروی به‌سوی این رویکرد در کشورهای مختلف، متفاوت است. برخی کشورها گام‌های قابل‌توجهی در این حوزه برداشته‌اند و کسب‌وکارها و مشتریان به‌سرعت در حال سازگاری و استفاده از روش‌های پرداخت دیجیتال هستند. این در حالی است که در برخی از کشورها بخش قابل‌توجهی از پرداخت از طریق پول نقد انجام می‌شود. پیشروی به‌سوی تراکنش‌های دیجیتال تحت‌تأثیر پیشرفت‌های تکنولوژیکی، سیاست‌های دولتی و رفتارهای مشتری است.
اقدامات امارات برای تحقق رؤیای جامعه بدون پول نقد
چندی پیش چهل و چهارمین نمایشگاه جیتکس در دبی برگزار شد و تیمی از راه‌کار برای تهیه گزارش در این رویداد حضور داشتند. به گفته مینا والی، مدیرمسئول رسانه‌های راه‌کار، یکی از موضوعات مهمی که در جیتکس ۲۰۲۴ و صنعت مالی شاهد آن هستیم موضوع جامعه بدون پول نقد است که در خود رویداد و حاشیه آن نسبت به سال گذشته شکل پررنگ‌تری دارد.
والی با اشاره به این که در بخش محتوایی و نمایشگاهی جیتکس محصولات و راهکارهایی در راستای پرداخت دیجیتال و حذف پول نقد معرفی شد، بیان کرد: «در بخش دولت امارات در این نمایشگاه جایی به اسم الاتحاد پیمنت یا AEP وجود داشت که یک نهاد ملی زیر نظر بانک مرکزی امارات است. این نهاد در حال تلاش است تا با محصولات خود به سمت پرداخت دیجیتالی برود؛ در این راستا یک پلتفرم پرداخت آنی و طرح کارت ملی امارات را نیز راه‌اندازی کرده است که گفته می‌شود هدف این طرح‌ها حمایت از اقتصاد دیجیتال امارات و افزایش امنیت و شمول مالی و بالابردن سرعت تراکنش‌ها است.»
مدیرمسئول رسانه‌های راه‌کار با طرح این پرسش که چرا در جیتکس ۲۰۲۴ مبحث جامعه بدون پول نقد در دبی اهمیت پیدا کرده است، عنوان کرد: «این موضوع به استراتژی دبی بدون پول نقد بازمی‌گردد که به‌تازگی کلید خورده است و هدف آن رسیدن به 90 درصد تراکنش بدون پول نقد تا سال ۲۰۲۶ است. این چشم‌انداز تراکنش‌های مردم با بخش خصوصی و تراکنش‌های بخش دولتی را در برمی‌گیرد.»
گفته می‌شود که در سال ۲۰۲۳ بالغ بر ۹۷درصد تراکنش‌های بخش دولتی به‌صورت کش‌لس بوده است. دبی امیدوار است با استفاده از راهکارهای مبتنی بر هوش مصنوعی و فناوریهای Contactless به این هدف برسد. تعداد کسب‌وکارهایی که پول نقد را قبول نمی‌کنند نیز در دبی افزایش چشمگیری داشته است و دلیل این امر به استراتژی جامعه بدون پول نقد برمی‌گردد. البته برخی بر این باورند که این استراتژی راهی برای جلوگیری از فرار مالیاتی است.
جامعه بدون پول نقد در ایران؛ فضایی با ویترین زیبا
روش‌های پرداخت در ایران نیز طی چند سال اخیر در حال دیجیتالی‌شدن است و استفاده از پول نقد به طور قابل‌توجهی کاهش‌یافته است. باتوجه‌به افزایش روزافزون تورم در کشور این سؤال پیش می‌آید که آیا این پیشروی به‌سوی جامعه بدون پول نقد همگام با روند جهانی است یا به‌اجبار؟ راه پرداخت به این بهانه به سراغ متخصصان و صاحب‌نظران حوزه پرداخت رفته تا نظر آنها را دراین‌خصوص بداند.
علیرضا جاوید، بنیان‌گذار و مدیرعامل اول پرداخت دراین‌خصوص بیان کرد: «از نظر من تا زمانی که نگاه به این مسائل فراقانونی باشد، نه‌تنها انگیزه‌ای برای بقای فعالان این حوزه باقی نمی‌ماند؛ بلکه پیشرفتی در این روند نیز حاصل نمی‌شود.»
به گفته او، در حال حاضر در دنیا بسترهایی برای پرداخت کش‌لس وجود دارد که تعداد آنها هر روز افزوده می‌شود. این بسترها امکاناتی را به کاربران ارائه می‌دهند؛ درواقع میز خدمت وسیعی را در اختیار کاربر قرار می‌دهد که به‌راحتی بتواند بدون سپرده‌گذاری یا حضور فیزیکی در شعب بانک دادوستد خود را روی این بسترها انجام دهد.
بنیان‌گذار و مدیرعامل اول پرداخت با بیان این که جامعه بدون پول نقد در ایران مانند نئوبانک‌ها یا دولت الکترونیک صرفاً یک فضای کاربری است که ویترین زیبایی دارد؛ اما ارائه خدمات در آن کیفیت پایینی دارد، عنوان کرد: «در شرایطی که درگاه‌های بنگاه‌های معتبری مانند دیجی‌کالا نیز به‌صورت ناگهانی بسته می‌شود چه فضای امنی برای سایرین وجود دارد؟»
جاوید ادامه داد: «سالانه نمایشگاه‌های مختلفی از جمله الکامپ، اینوتکس، صنعت مالی و آیتکس برگزار می‌شود؛ اما برایند آن تنها دمویی از آرزوهای بلندپروازانه‌ای است که در مرحله اجرا دچار مسائل قانونی شده که درنهایت باعث توقف پروژه می‌شود.»
او بر این باور است که تقریباً تمام شرکت‌های فعال در حوزه رمزارز، اعتباری و اقساطی و مالی طرح یا پروژه‌ای فراقانونی دارند و باید سال‌ها پشت در مجلس بنشینند تا طرح قانون شود. بنیان‌گذار و مدیرعامل اول پرداخت با اشاره به این که بسیاری از فعالان حوزه مالی با این بحران مواجه هستند، اظهار کرد: «به علت نبود شفافیت در قانون مجبور به طرح قانون شده‌اند.»
جاوید افزود: «طی چند سال اخیر فعالیت‌های خوبی صورت‌گرفته است که بخش اعظم آن ایجاد فرهنگ در فضای مجازی و دنیای آنلاین است. از سوی دیگر بخش خصوصی بستر مناسبی را برای به‌کارگیری فناوریهای نوین فراهم کرده است. البته این فناوری‌ها در سطح جهانی چندان نوین به شمار نمی‌روند بااین‌حال جدید بودن آنها باعث شده که کاربران ایرانی اشتیاق بیشتری برای استفاده از آنها داشته باشند.»
بنیان‌گذار و مدیرعامل اول پرداخت معتقد است که در ابتدای امر فضای رگولاتوری و فضای هوشمندسازی دستگاه‌های ذی‌ربط باید به‌صورت کامل فراهم و زیرساخت آنها مهیا شود.
برای مثال در دولت الکترونیک نباید از مدارک فیزیکی استفاده شود؛ زیرا درگاه یکپارچه اطلاعات شخصی راه‌اندازی شده است بااین‌حال برای افتتاح یک حساب ساده یا گرفتن وام فرد باید تقریباً 50 صفحه کپی بگیرد. در اینجا مشخص می‌شود که هوشمندسازی یا دولت الکترونیکی در کار نیست.
به گفته جاوید، در خصوص فرهنگ نیز اقداماتی باید صورت گیرد. بسیاری از ایرانیان عادت دارند که برای استفاده از هر ابزار نوع فیزیکی آن را انتخاب می‌کنند. به‌اصطلاح وقتی مال زیر سر باشد، دل امن است. شاید به همین دلیل اعتماد کمتری به هوشمندسازی، حذف کارت فیزیکی یا اسکناس در جامعه وجود دارد؛ بنابراین ایجاد یک زمینه فرهنگی قوی می‌تواند دراین‌خصوص مفید واقع شود.
اعتماد و سرمایه اجتماعی، پیشران جامعه بدون پول نقد
امیراحسان برخورداری، مدیرعامل پلتفرم یک‌پی در گفت‌وگو با راه پرداخت عنوان کرد: «در قرن بیست و یکم، با رشد فناوریهای دیجیتال و توسعه زیرساخت‌های اینترنتی، جهان به طور چشمگیری به سمت کاهش وابستگی به پول نقد و حرکت به‌سوی جامعه‌ای کاملاً الکترونیکی پیش می‌رود. از اروپا گرفته تا آسیا، کشورهای مختلف به دنبال زیرساخت‌های دیجیتالی برای تراکنش‌های مالی خود هستند و تلاش می‌کنند از طریق فناوریهای نوین، زیرساخت‌های مالی دیجیتال و فرهنگ‌سازی، مردم را به سمت استفاده از پرداخت‌های الکترونیکی سوق دهند.»
او هدف این حرکت را افزایش سرعت و سهولت در انجام تراکنش‌ها، کاهش هزینه‌های تراکنش‌ها و بالابردن سطح امنیت و اعتماد دانست و گفت: «بااین‌حال، در کنار فناوری و نوآوری، مفاهیمی مانند اعتماد و سرمایه اجتماعی نیز نقش اساسی و کلیدی در تحقق یک جامعه بدون پول نقد ایفا می‌کنند.»
مدیرعامل پلتفرم یک‌پی در خصوص اهمیت اعتماد و سرمایه اجتماعی در جامعه کش‌لس اظهار کرد: «مفهوم سرمایه اجتماعی به مجموعه‌ای از روابط، هنجارها و اعتمادهای اجتماعی اطلاق می‌شود که باعث افزایش همکاری و مشارکت افراد در جامعه می‌شود. در یک سیستم مالی دیجیتال، اعتماد به فناوری و به‌ویژه اعتماد به نهادهای مالی و بانکی، برای جلب مشارکت گسترده جامعه و پذیرش عمومی خدمات الکترونیکی بسیار مهم است.»
به گفته برخورداری، سرمایه اجتماعی به‌عنوان منبعی کلیدی برای تقویت فرهنگ استفاده از سیستم‌های کش‌لس و جلوگیری از تقلب و سوءاستفاده در تراکنش‌ها به شمار می‌رود. اگر مردم به سیستم‌های مالی اعتماد نداشته باشند و نسبت به امنیت مالی خودنگران باشند، احتمالاً از استفاده از ابزارهای الکترونیکی اجتناب خواهند کرد.
مدیرعامل پلتفرم یک‌پی با اشاره به این که در کشورهایی که به طور سنتی به پول نقد وابستگی بیشتری دارند، مفهوم اعتماد عمومی و سرمایه اجتماعی به عاملی بسیار حیاتی تبدیل شده است، بیان کرد: «این کشورها برای موفقیت در حرکت به‌سوی کش‌لس، باید زیرساخت‌های لازم را ایجاد و تقویت کنند تا اعتماد عمومی افزایش یابد. بر اساس مطالعات، هنگامی که سطح اعتماد عمومی و سرمایه اجتماعی در جامعه افزایش می‌یابد، افراد راحت‌تر به فناوریهای نوین و خدمات دیجیتالی اعتماد می‌کنند و تمایل بیشتری به استفاده از آنها دارند.»
بااین‌حال، موانعی نیز در این مسیر در ایران وجود دارد. یکی از چالش‌های پیش روی فراگیری این امر، تجربه‌هایی همچون وضع مالیات بر تراکنش‌های بانکی و کارت‌خوان‌هاست که چند سال پیش در کشور اعمال شد. این سیاست باهدف افزایش درآمدهای دولتی صورت گرفت، اما اثرات ناخواسته‌ای بر اعتماد عمومی داشت. افراد به‌ویژه در کسب‌وکارهای کوچک، نسبت به افزایش هزینه‌ها و پیامدهای مالیاتی بی‌اعتماد شدند و برخی از آنها حتی به روش‌های غیرشفاف و پرداخت‌های نقدی روی آوردند تا از پرداخت مالیات اجتناب کنند.
برخورداری اظهار کرد: «تصمیمات مقطعی و بدون درنظرگرفتن برخی موارد حائز اهمیت نظیر لزوم تثبیت سرمایه اجتماعی و اعتماد عمومی به زیرساخت‌های مالی کشور و همچنین عدم شفافیت در سیاست‌گذاری‌های مالی می‌تواند باعث کاهش اعتماد عمومی به سیستم بانکی و خدمات دیجیتال شود و به یکی از موانع جدی در مسیر استفاده همگانی تبدیل شود.»
تجربه ترکیه
مدیرعامل پلتفرم یک‌پی در خصوص وضعیت استفاده از پول نقد در ترکیه گفت: «در مسیر جامعه کش‌لس ترکیه به‌عنوان یکی از اقتصادهای در حال توسعه با نرخ بالای تورم و نوسانات ارزی، همواره با چالش‌های اقتصادی مختلفی مواجه بوده است که بر مسیر توسعه جامعه کش‌لس نیز تاثیر گذاشته است. بر اساس آمارهای منتشر شده در سال 2023، حدود 31 درصد از مردم ترکیه هنوز حساب بانکی ندارند، که این امر نشان‌دهنده‌عدم اعتماد عمومی به سیستم بانکی و عدم احساس امنیت در سرمایه‌گذاری مالی در بانک‌هاست (World Bank, 2023).»
او یکی از دلایل اصلی این مسئله را تاثیر بسیار زیاد دلار بر اقتصاد ترکیه دانست و بیان کرد: «با توجه به کاهش مداوم ارزش لیر، بسیاری از مردم ترجیح می‌دهند که دارایی‌های خود را به دلار تبدیل کنند تا از کاهش ارزش آن جلوگیری کنند. این امر در بلندمدت تقاضا برای خدمات بانکی داخلی را کاهش داده و مانع از ایجاد جامعه کش‌لس می‌شود (OECD, 2022).»
به گفته برخورداری، برای موفقیت در این مسیر، ترکیه به سمت تقویت شفافیت مالی، توسعه زیرساخت‌های فناوری و افزایش قوانین حمایت از مصرف‌کنندگان رفته است تا اعتماد عمومی به سیستم بانکی و مالی را افزایش دهد.
امارات متحده عربی؛ نمونه‌ای موفق در تحقق عدم استفاده از پول نقد
مدیرعامل پلتفرم یک‌پی با اشاره به امارات متحده عربی گفت: «این کشور یکی از موفق‌ترین نمونه‌ها در منطقه خاورمیانه برای حرکت به سمت جامعه بدون پول نقد محسوب می‌شود. دولت امارات با سرمایه‌گذاری در فناوریهای مالی نوین (فین‌تک) و ارتقای امنیت مالی و شفافیت، به‌طور موثری اعتماد عمومی را افزایش داده است.»
در امارات کیف پول‌های دیجیتال و خدمات پرداخت بدون تماس به‌طور گسترده مورد استفاده قرار می‌گیرند و بخش قابل توجهی از تراکنش‌های کوچک و بزرگ از طریق سیستم‌های دیجیتال انجام می‌شود.
مطالعات نشان می‌دهد که اعتماد عمومی و فرهنگ مالی بالا در امارات به‌عنوان زیرساخت‌های اجتماعی مؤثر، مردم را به پذیرش فناوریهای جدید تشویق کرده است . این کشور نشان داده که با حمایت حاکمیت و سرمایه‌گذاری و اعتماد به فین‌تک‌ها، می‌توان به‌طور موثری اعتماد مردم را جلب و جامعه‌ای بدون پول نقد ایجاد کرد.
برخورداری بیان کرد: «موفقیت امارات در این مسیر می‌تواند به‌عنوان الگویی برای سایر کشورهای منطقه که به دنبال تحقق جامعه کش‌لس هستند، مورد استفاده قرار گیرد.»
چالش‌های سرمایه اجتماعی در مسیر جامعه کش‌لس
مدیرعامل پلتفرم یک‌پی درباره روند کش‌لس در روسیه اظهار کرد: «این کشور به عنوان یکی از بزرگ‌ترین کشورهای جهان، تلاش کرده است تا به سمت جامعه کش‌لس حرکت کند. با این حال، عواملی مانند عدم اعتماد عمومی به سیستم بانکی و محدودیت‌های سرمایه اجتماعی، همچنان چالش‌های بزرگی در این مسیر به شمار می‌روند.»
بر اساس گزارش‌های مختلف، روس‌ها به سیستم‌های دولتی بیشتر از بخش‌های خصوصی و فین‌تک‌ها اعتماد دارند، که این امر مانع از پذیرش گسترده فناوریهای جدید در بخش مالی شده است. (European Bank for Reconstruction and Development, 2022)
طبق گفته برخورداری، دولت روسیه برای موفقیت در این حوزه، به این نتیجه رسیده که نیاز دارد همزمان با توسعه فناوریهای دیجیتال، در ایجاد اعتماد عمومی و ارتقای فرهنگ مالی نیز سرمایه‌گذاری کند. افزایش شفافیت مالی و تقویت قوانین حمایتی می‌تواند باعث افزایش اعتماد به سیستم بانکی و مشارکت مردم در خدمات کش‌لس شود.
او افزود: «سرمایه اجتماعی در روسیه می‌تواند به‌عنوان یک عامل کلیدی در موفقیت برنامه‌های مرتبط با این حوزه نقش‌آفرینی کند و پذیرش فناوریهای جدید را افزایش دهد.»
چالش اعتماد سازی در جامعه بدون پول نقد
مدیرعامل پلتفرم یک‌پی با اشاره به این که ایران نیز در سال‌های اخیر تلاش کرده است که با پروژه‌هایی مانند «کهربا» و «شتاب» به سمت جامعه‌ای بدون پول نقد حرکت کند، عنوان کرد: «با این حال، کاهش ارزش پول ملی و عدم اعتماد به سیستم‌های بانکی و فین‌تک‌ها همچنان مانع دستیابی به برخی از اهداف شده است.»
به گفته او، به دلیل تورم بالا و نوسانات ارزی، بسیاری از مردم ترجیح می‌دهند که دارایی‌های خود را به شکل ارز یا دارایی‌های قابل اطمینان‌تری نگه دارند. در این راستا، ایجاد اعتماد عمومی در ایران، به‌ویژه با توجه به سابقه اقتصادی کشور و تجربه‌های مردم از نوسانات ارزی، نیازمند اقداماتی همچون شفافیت بیشتر در سیستم مالی، ارتقای زیرساخت‌های بانکداری دیجیتال، و ایجاد قوانین در راستای حمایت از کاربران است.
برخورداری توصیه کرد: «توسعه سرمایه اجتماعی و آموزش‌های مالی در کشور می‌تواند مردم را به استفاده از فناوریهای کش‌لس تشویق کند و فرهنگ مالی جامعه را ارتقاء بخشد.»
نقش حاکمیت‌ها و نهادهای خصوصی در اعتمادسازی
حاکمیت‌ها و نهادهای خصوصی باید به نقش اعتماد و سرمایه اجتماعی به عنوان زیرساخت‌های اصلی توجه ویژه‌ای داشته باشند. مدیرعامل پلتفرم یک‌پی با اشاره به این که اعتمادسازی نه‌تنها در بخش خصوصی و فین‌تک‌ها بلکه در سطح ملی می‌تواند به‌عنوان یک سرمایه‌گذاری استراتژیک در نظر گرفته شود، گفت: «ایجاد بسترهای مالی شفاف، قوانین حمایتی و کاهش ریسک‌های مربوط به سرمایه‌گذاری دیجیتال و عدم تصمیم گیری های مقطعی و به تعبیری چکشی، از جمله اقداماتی است که حاکمیت‌ها می‌توانند برای جلب اعتماد عمومی انجام دهند.»
او افزود: «در واقع، اعتمادسازی یک فرایند بلندمدت و پیچیده است که نیاز به تعامل مثبت و مستمر میان دولت و جامعه دارد. در بسیاری از کشورها، تجربیات نشان داده که با تقویت شفافیت مالی، بهبود امنیت و ارائه خدمات کاربرپسند، می‌توان به‌تدریج اعتماد عمومی را جلب کرد و جامعه‌ای پایدار و پویایی ایجاد کند.»
سرمایه‌گذاری در اعتماد عمومی و سرمایه اجتماعی، راهی به سوی جامعه بدون پول نقد
با بررسی تجربه کشورهای مختلف از جمله ترکیه، امارات متحده عربی، روسیه و ایران می‌توان نتیجه گرفت که در مسیر ایجاد جامعه بدون پول نقد،اعتماد عمومی و سرمایه اجتماعی از عوامل حیاتی هستند. در جوامعی که افراد به نظام بانکی و مالی اعتماد دارند و از شفافیت و امنیت تراکنش‌های دیجیتال اطمینان خاطر دارند، پذیرش فناوریهای نوین و دیجیتال شدن خدمات مالی بسیار بیشتر و سریع‌تر صورت می‌گیرد.
از سوی دیگر، در کشورهایی که فرهنگ سنتی‌تر و وابستگی بیشتری به پول نقد دارند یا با مسائل اقتصادی و ارزی پیچیده‌ای دست و پنجه نرم می‌کنند، دولت‌ها و نهادهای مالی با چالش‌های بیشتری در جلب اعتماد عمومی روبه‌رو هستند. این کشورها برای تسریع روند دیجیتالی شدن خدمات مالی خود، نیازمند استراتژی‌های چندگانه‌ای هستند که به‌طور همزمان زیرساخت‌های فناوری، شفافیت مالی، امنیت، و قوانین حمایتی را تقویت کنند.
در نهایت، سرمایه‌گذاری در اعتماد عمومی و تقویت سرمایه اجتماعی به‌عنوان زیرساخت‌های اساسی جامعه بدون پول نقد، می‌تواند کشورها را به سوی استفاده بهینه از فناوریهای مالی نوین و ایجاد یک سیستم اقتصادی پایدار و کارآمد هدایت کند.