پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشتماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطبترین رسانه ایران در زمینه فناوریهای مالی، بانکداری و پرداخت و استارتآپهای فینتک است.
معاون عملیات پرداخت الکترونیک سامانکیش مطرح کرد / تنظیمگری و محدودیت منابع؛ دو چالش پرداختیها برای نوآوری
نیلوفر نادری / صنعت پرداخت کشور بهعنوان یکی از صنایعی شناخته میشود که سالها پیش یک صنعت خلاقانه بود و بهسرعت در دل زندگی مردم جای گرفت، اما اکنون مدتهاست که محکوم به عدم تحرک و پویایی و عدم ارائه سرویسهای نوآورانه و ارزشافزوده است؛ هرچند تلاشهای بزرگ و چشمگیری توسط بازیگران بزرگ این صنعت صورت گرفته و سرویسهای متنوعی به مردم ارائه شده، ولی با این حال به عقیده بسیاری، صنعت پرداخت ایران مدتزمان طولانی است که دچار رخوت شده و نتوانسته از نوآوری بهعنوان یکی از عناصر شتابدهنده توسعه در این صنعت، آنطور که شایسته و بایسته است، استفاده کند و سرویسها و محصولاتی که ارائه میدهد، تکراری و فاقد خلاقیت هستند.
برخی نیز معتقدند صنعت پرداخت کشور با وجود سختگیریهای رگولاتوری تا حد قابل قبولی نوآور است. معاون عملیات پرداخت الکترونیک سامانکیش در این باره میگوید که نئوبانکها مثال خوبی از وضعیت نوآوری در کشور هستند که با وجود محدودیتهای رگولاتور با نوآوری در ارائه خدمات خود و پذیرش ریسکهایش، بدون داشتن حتی یک شعبه بانک، سهم بازاری در حد برخی بانکهای بزرگ کشور داشتهاند. او همچنین معتقد است که تنظیمگری باید در عین حفظ امنیت مانع ایجاد فضای خلاق و پویا در صنعت پرداخت نشود. به گفته او عمده منابع تولیدی شرکتهای پرداخت در سالهای اخیر صرف توسعه پروژههای نهادهای بالادستی شده و منابع کمتری برای توسعه خدمات جدید در دست شرکتهای پرداختی باقی مانده است.
نوآوری محدود به محصولات و خدمات نیست
به گفته علیرضا غفوری، معاون عملیات پرداخت الکترونیک سامانکیش وقتی صحبت از نوآوری به میان میآید، اکثر افراد روی نوآوری در محصولات و خدمات تمرکز میکنند، در حالی که نوآوری فقط محدود به این دو مورد نمیشود. او در اینباره میگوید: «طی دو، سه سال گذشته با توجه به پروژههای حاکمیتی که نهادهای بالادستی برای ارائهدهندگان خدمات پرداخت در نظر گرفتهاند، عمده منابع تولیدی این شرکتها صرف توسعه سرویسهایی نظیر کالابرگ، مالیات، هاب شاپرک و امثالهم شده است. این مسئله موجب شد منابع کمتری برای توسعه خدمات جدید در دسترس شرکتهای پرداختی بماند و به عبارتی نوآوری در محصولات کمرنگ شود، اما نباید از این واقعیت غافل شد که دامنه کاربرد نوآوری فراتر از حوزه ارائه محصول است و میتواند در حوزههای دیگری نظیر تجربه مشتری، برند، فرایندها، ساختار سازمانی و شبکه تأمین نیز وارد شود که معمولاً به علت اینکه این حوزهها در رأس دید همگان نیست، از پرداختن به آنها غفلت میشود.»
او معتقد است بررسی رفتارهای مبتنی بر خرید و پرداخت در ۲۰ سال گذشته نشاندهنده تفاوتهای بسیاری است که همگی نتیجه نوآوریهای ارائهشده در صنعت پرداخت کشور هستند و توضیح میدهد: «با این حال هنوز در بخش تجربه مشتری جای کار بسیاری وجود دارد و میتوان به کمک بهکارگیری نوآوری در این زمینه، تمایزهای معنادار و قابل توجهی ایجاد کرد. نوآوری یکی از راههای ایجاد مزیت رقابتی و خلق فرصتهای جدید برای کسبوکارهاست و صنعت پرداخت نیز از این قاعده مستثنی نیست. آنچه امروز در صنعت پرداخت ایران قابل توجه است، اینکه با بزرگشدن کسبوکارها از سرعت نوآوری آنها کاسته میشود و نوآوری بیشتر در کسبوکارهای جوان و با مقیاس کوچکتر دیده میشود. در نتیجه اینطور به نظر میرسد که با بزرگشدن ساختارهای سازمانی در کسبوکارها و افزایش روندهای بوروکراتیکشان، مفهوم نوآوری خدشهدار میشود.»
نئوبانکها مثال خوبی از نوآوری در کشور هستند
غفوری درباره نقش رگولاتورها در کمک به توسعه نوآوری در صنعت پرداخت کشور بیان میکند: «الگوی سنتی رگولاتوری به گونهای است که رگولاتورها را به سمت تعریف و تحدید یکسری چهارچوب و برقراری نظم در صنایع مختلف سوق میدهد. از طرفی کسبوکارها بهعنوان یکی از عناصر اصلی بازار، به دنبال حفظ بقا و افزایش سهم بازار خود از طریق نوآوری و نیز ایجاد چهارچوبهای جدید و به عبارتی ساختارشکنی و مداخله در نظم موجود هستند که این مسئله موجب ایجاد تعارض بین رگولاتورها و کسبوکارها میشود. رگولاتورها باید به درک این مهم برسند که با اینکه وظیفه حفظ امنیت و رعایت ملاحظات بالادستی را بر عهده دارند، میبایست در راستای خلق فضایی پویا و نوآور که امکان توسعه کسبوکارها را نیز فراهم میکند، قدم بردارند و این مهم را در دستور وظایف خود قرار دهند.»
معاون عملیات پرداخت الکترونیک سامانکیش بر این باور است که رگولاتورها زمانی قادر به درست انجامدادن این وظایف هستند که در تعامل مستمر با صنایع و کسبوکارهای درگیر قرار بگیرند و از تغییر چهارچوبها و الزامات ابلاغی واهمه نداشته باشند و توسعه کسبوکارها و تداوم آنها را در مرکز تصمیمگیریهای خود قرار دهند و توضیح میدهد: «گرچه در سالهای اخیر شاهد ارائه چهارچوبهای نظارتی بودهایم که ارائه خدمات نوآورانه را دشوار کرده و به تعویق انداخته، اما اگر به مهمبودن اصل نوآوری بهعنوان یکی از عناصر شتابدهنده توسعه کسبوکارها اعتقاد داریم، نباید اجازه دهیم محدودیتهای فعلی در ذهنهایمان تولید مانع کند؛ چراکه در همین چند سال گذشته نیز نمونههای موفقی در بازار وجود داشتهاند که با ساختارشکنی و پذیرش ریسکهای آن، از طریق ارائه محصولات نوآورانه توانستهاند سهم بازار مناسبی را از آن خود کنند. شرکتهای فعال در حوزه نئوبانکها نمونههای خوبی برای این ادعا هستند که با وجود محدودیتهای رگولاتور با نوآوری در ارائه خدمات خود و پذیرش ریسکهایش، بدون داشتن حتی یک شعبه بانک، سهم بازاری در حد برخی بانکهای بزرگ کشور داشتهاند.»