پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشتماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطبترین رسانه ایران در زمینه فناوریهای مالی، بانکداری و پرداخت و استارتآپهای فینتک است.
خرید اینترنتی کتاب در ایران کجای کار است؟
حضور راه پرداخت در ششمین جشنواره رسانههای دیجیتال تجربه خوبی بود برای اینکه به طور رسمی در میان اقشار مختلف جامعه قرار بگیریم و به درد دلهایشان، پیشنهادهایشان، انتقاداتشان و گفتههایشان گوش دهیم. خیلیها با دیدن بنرهای “راه پرداخت” با نگاهی متعجب به سمت مان میآمدند تا ببینند قضیه از چه قرار است.
از آنجایی که ما در غرفه کتاب دیجیتال سوره مهر الکترونیک حضور داشتیم اولین سوالی که از بیشتر بازدیدکنندگان میپرسیدیم این بود: “آیا تا به حال به صورت اینترنتی خرید کتاب داشتهاید؟” سوالی که بیشتر از 70 درصد افراد به صراحت جواب نه میدادند. هر بار که در جواب سوال مان پاسخ نه میشنیدیم فورا میپرسیدیم چرا؟ جوابهای مختلفی در جواب شنیدیم اما تعدادی از جوابها تقریبا بین همه مشترک بودند. یکی از جوابهایی که به طور متعدد از مردم شنیدیم این بود “اعتماد ندارم” وقتی میپرسیدیم به چه اعتماد ندارند میگفتند به سایتهای فروش اینترنتی. با کمی صحبت، خودشان در ادامه میگفتند “اعتماد ندارم چون آشنا نیستم، چون فرهنگ سازی نشده است. همه میگویند مراقب باشید کلاهتان را برندارند، ولی هیچ کسی نمیگوید چطور مراقب باشیم؟”
با شنیدن چنین جوابهایی سعی میکردیم با گفتن نکاتی جزئی کمی اعتماد مخاطب را بالا ببریم، مثلا به آدرس صفحه پرداخت دقت کنند، نیمی از رمز را با صفحه کلید مجازی و نیم دیگر را با صفحه کلید خودشان بزنند. یا از فروشگاههایی خرید کنند که دوستان و آشنایان از آنها قبلا خرید کردهاند.
اما خوشبختانه همه به سوال ما جواب نه نمیدادند. تقریبا از هر 5 نفر یک نفر جواب بله می داد. البته این دسته به دو گروه تقسیم میشدند. گروه اول از خرید اینترنتی کتاب خود راضی بودند و گروه دوم ناراضی. گروه اول که از خرید اینترنتی کتاب خود راضی بودند معمولا میگفتند که در آینده هم به خرید اینترنتی کتاب ادامه خواهند داد و تا به حال هیچ مشکلی نداشتهاند. اما گروه دوم که ناراضی بودند دلایل مختلف داشتند. تعداد زیادی از آنها از هزینه پست و دیرکرد ارسال گلایه داشتند. بسیاری میگفتند هدف از خرید اینترنتی کم کردن هزینهها و صرفه جویی در زمان است اما متاسفانه در حال حاضر هم هزینه ارسال پستی به صرفه نیست و زمان ارسال کالا اصلا قابل قبول نیست و رسیدن کالا در بسیاری از موارد به ماهها میانجامد و در مواردی هم کالا هرگز به دست مشتری نمیرسد و بسیاری گلایه داشتند که ارگان یا سازمانی برای پیگیری چنین مواردی وجود ندارد.
در کنار صحبتهایمان با مردم، از آنها میخواستیم که در نظرسنجی پیامکی ما هم شرکت کنند. سوال نظرسنجی پیامکی مان این بود: “آیا تاکنون به صورت اینترنتی کتاب خریدهاید؟” 700 نفر در این نظر سنجی شرکت کردند. از این تعداد، دقیقا 500 نفر جواب خیر و 200 نفر جواب بله دادند. به عبارتی، در نمایشگاه رسانههای دیجیتال، در یک جامعه آماری که متوسط افراد حاضر در آن افراد تحصیل کرده بودند، 70 درصد تا به حال خرید اینترنتی کتاب نداشتهاند و این در حالی است که سایت آمازون در حال حاضر سالانه تقریبا 50 میلیارد دلار فروش دارد، مبلغی تقریبا برابر با یک ششم بودجه یک سال کشورمان. سایتی که در سال 1995 کارش را با فروش اینترنتی کتاب شروع کرد.
در روز دهم نمایشگاه به قید قرعه به ده تن از عزیزانی که در نظرسنجی پیامکی راه پرداخت شرکت کرده بودند جوایزی از طرف شرکت توسن اهدا شد. از این تعداد 7 نفر حضوری و 3 نفر به صورت غیر حضوری جوایز خود را دریافت کردند.
اما آنچه به شدت ذهنمان را درگیر کرد و سوال بسیاری از مخاطبانمان نیز بود، این است که چرا به راستی ما جایی مانند آمازون نداریم که مخصوص کتابهای کشورمان باشد و افراد هر وقت که بخواهند هر کتابی که مورد نیازشان است را از آنجا به راحتی خریداری کنند و خیالشان راحت باشد که کالایشان صحیح و سالم در کمترین زمان به دستشان خواهد رسید.
نمودار جواب نظرسنجی پیامکی: آیا تاکنون به صورت اینترنتی کتاب خریدهاید؟
گزارش کامل نظرسنجیهای راه پرداخت به زودی در گزارشی کامل منتشر خواهد شد.