پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
امیرحسین حسینی پژوه / استفتا درباره مسائل جدید، مخصوصاً در حوزه فناوری همیشه مورد بحث بوده است. فناوری دائماً در حال زایش است و با رشد شتاب‌گونه آن بعید به نظر می‌رسد بتوان تمام مفاهیم را درک کرد و مسائل را با جزییات بررسی کرد. چنین می‌شود که بسیاری از اوقات سوالات ناقص، منجر به جواب‌هایی می‌شود که نمی‌تواند راهگشا باشد. ماجرایی که درباره بازی محبوب clash of clans و تحریم آن پیش آمد از آن جهت حائز اهمیت است که امروزه بسیاری از بازی‌های ایرانی دقیقاً مشابه نمونه‌های خارجی از طریق پرداخت درون‌برنامه‌ای کسب درآمد می‌کنند و مطرح کردن چنین شایعاتی ضربه بر پیکره ضعیف صنعت بازی‌سازی ایرانی است.
بررسی یک خبر اشتباه
مدتی پیش استفتایی درباره بازی محبوب clash of clans و خرید و فروش اکانت این بازی، جنجالی شد تا جایی که تیتر یک روزنامه فناوران در روز ۳۰ دی به این موضوع اختصاص پیدا کرد و برخلاف حقیقت نوشته شده بود «به دلیل تبلیغ داعش: آیت‌الله سیستانی کلش آف کلنز را تحریم کرد». با این حال چنین تیتری مانند همیشه ناشی از اشتباهات رسانه‌ای و کپی‌برداری از خبرگزاری‌های مختلف بود. نظر صحیح آیت‌الله سیستانی را به راحتی می‌توان در صفحه اصلی سایت ایشان پیدا کرد زیرا همچنان بین آخرین سوالات پرسیده‌شده قرار دارد.
در آن نوشته درباره حکم بازی کلش اف کلنز (clash of clans) و خرید و فروش اکانت این بازی سوال شده بود و دفتر آیت‌الله پاسخ داده بود:«خرید و فروش صحیح نیست و در مورد اصل بازى مقلد آقاى سیستانى (مُدّ ظلّه) مى‌تواند به فقیه دیگر مراجعه کند چون ایشان در این مساله اظهار نظر نکرده‌اند.»
همین پاسخ روشن درباره این بازی موبایلی دستمایه موج‌سواری خبری شد. ایرنا از یکی از وکلای آیت‌الله سیستانی نقل قول کرد که ایشان بازی را به کلی تحریم کرده‌اند. این خبرگزاری همچنین به نقل از سایت عتبه حسینی (متعلق به آستان قدس حسینی) علت این فتوا را چنین بیان کرده است:«تروریست‌های داعش اخیراً توانسته‌اند این بازی را متناسب با سیاست‌های خود دستکاری کنند.» این ادعا از طرف ایرنا در حالی بیان شد که خبر درج‌شده در سایت عتبه حسینی حاوی هیچ تحلیلی نیست و تنها به بیان حکم آیت‌الله سیستانی (همان که در ابتدای گزارش آمد) پرداخته و هیچ صحبتی هم از ارتباط این بازی با داعش نشده است. ایرنا بدون تحقیق در بازی در ادامه مدعی شد:«داعش توانسته برخی از شخصیت‌های جنایتکار را هم‌شکل داعشی‌ها طراحی و موسیقی را تبدیل به سرودهای داعش کند و با اضافه کردن شعارهای الله‌اکبر و پرچم داعش به این بازی، آن را متناسب با خواست خود تغییر دهد.» این در حالی است که هر کس با چند دقیقه بازی متوجه می‌شود چنین المان‌هایی به بازی اضافه نشده و بازی عاری از هر گونه ارتباط با داعش است. ایرنا در انتها یک بازی ساده را به دین یهودیت و فراماسونری ارتباط داد تا بر اشتباهات خبرنگاری خود بیفزاید.
همین‌طور در این مطلب به خرید و فروش مراحل بازی اشاره شده بود و این در حالی است که این بازی اصلاً مرحله‌بندی نشده بلکه آنچه به تازگی رواج یافته، این است که فردی بازی را انجام داده و هنگامی که قبیله‌اش در بازی تا حدی قوی شد، آن را می‌فروشد. در حقیقت پول رد و بدل‌شده هزینه زمانی است که فرد اول صرف تقویت قبیله یا تیمش کرده است؛ درست مثل خرید و فروش بازیکن در فوتبال یا خرید و فروش تیم در مسابقات ورزشی که به سادگی و به صورت قانونی انجام می‌شود.
آنچه در رابطه با استفتا مسلم است اینکه سوال‌کننده‌ها موضوع را به درستی توضیح نمی‌دهند. سوال باید واضح، شفاف و عاری از هر گونه ابهام باشد تا دفاتر آیات عظام بتوانند به درستی به سوال پاسخ دهد.
.
سبک جدید کسب‌وکار در بازی‌های موبایلی
بازی‌های آنلاین یا به طور کلی سبک جدید بازی‌ها و مدل کسب‌وکار با آنکه در ظاهر روش‌های تازه‌ای برای کسب پول هستند اما کاملاً بر مفاهیم پیشین صنعت بازی استوار شده‌اند. نحوه خرج پول در بازی‌های نوین را می‌توان از زوایای مختلفی بررسی و با تفریحات سنتی مقایسه کرد. در گذشته نیز مانند امروز هر تفریحی هزینه‌های خاص خودش را داشت. برای یک گل کوچک ساده باید توپ، دروازه و زمین هزینه می‌کردید. اگر می‌خواستید لذت بیشتری از تفریح ببرید (مثلاً در زمین بزرگ‌تری بازی کنید یا دروازه‌های بزرگ‌تر و توپ بهتری داشته باشید) باز هم باید هزینه می‌کردید. بنابراین هزینه کردن برای تفریح بهتر مساله‌ای است که از دیرباز وجود داشته و چیزی نیست که مختص دنیای مدرن باشد. با این حال در بازی‌های جدید رایانه‌ای و موبایلی برخلاف گذشته که هزینه ساخت بازی و کسب درآمد از آن تنها از طریق فروش مستقیم محصول ممکن بود، اکنون با نگاهی به فلسفه بازی و گذشته این صنعت راهکارهای جدیدی پیدا کرده است.
.
پرداخت پول در قبال رفتن به مراحل دیگر
در این دسته بازی‌ها دانلود بازی رایگان است و می‌توان طبق فرآیند تعیین‌شده مراحل را یک‌یک طی کرد و به مراحل جدید و دشوارتر رسید. در شکل رایج باید هر مرحله را به هدف‌های تعیین‌شده برسانید تا مرحله بعدی باز شود اما اگر مرحله دشوار بود و نتوانستید این کار را انجام دهید می‌توانید با پرداخت مبلغ مختصری قفل مرحله بعد را باز کنید و به بازی ادامه دهید. تعداد زیادی از بازی‌های فکری ایرانی مانند «آفتابه» به این شکل هستند.
.
پرداخت پول در قبال قوی شدن در بازی
دانلود بازی و انجام تمام مراحل آن رایگان است. شما می‌توانید بدون پرداخت هیچ پولی بازی کنید و پیش بروید، قوی‌تر شوید و وارد مراحل جدید شوید اما اگر می‌خواهید سرعت‌تان در بازی افزایش یابد و سریع‌تر قوی شوید باید مبلغی بپردازید. مثل اینکه دوچرخه‌ای را رایگان به شما بدهند و بگویند هر چقدر بخواهید می‌توانید سوارش شوید اما برای اینکه سرعت آن را بیشتر کنید یا امکاناتی به آن اضافه کنید باید پول بیشتری بپردازید. بازی‌های کلش آف کلنز یا خروس جنگی در این دسته قرار می‌گیرند.
.
پرداخت پول در قبال بیشتر بازی کردن
در این حالت بازی رایگان است اما تعدادی محدودی نیرو دارید و هر بار که بازی را اجرا می‌کنید یکی از آن‌ها کم می‌شود بنابراین در روز تنها چند بار می‌توانید بازی کنید. اگر تمایل دارید بیشتر بازی کنید یا باید منتظر بمانید تا خط انرژی‌تان پر شود یا مبلغی را پرداخت کنید و یک خط انرژی پر تحویل بگیرید. در مشابه سنتی مثل این است که رایگان بتوانید از تمام وسایل شهربازی یک بار استفاده کنید اما برای استفاده بیشتر نیاز به پرداخت هزینه باشد.
.
پرداخت پول در قبال دریافت راهنمایی
بازی رایگان است و می‌توانید مراحل را به تنهایی انجام دهید و پیش بروید اما اگر مرحله‌ای سخت بود، می‌توانید مبلغی پرداخت کنید تا کمی در بازی راهنمایی شوید.
.
پرداخت پول در قبال تنوع بیشتر
در این حالت بازی رایگان است اما اگر می‌خواهید به ظاهر شخصیت اصلی یا محیط بازی تنوع دهید، باید هزینه کنید. مثل اینکه برای بازی با عروسک هزینه می‌کنید و عروسک دیگری با همان کارکرد اما با ظاهری متفاوت می‌خرید.
با نگاهی به روش‌های یادشده متوجه این موضوع می‌شوید که آنچه بین تمامی این روش‌ها یکسان است، رایگان بودن اصل بازی است. بنابراین این روش کسب درآمد برخلاف گذشته بر دریافت پول کمتر از مشتری استوار است و کسب سرمایه را در تجربه بهتر مخاطب می‌داند.
نظر اکثر مراجع درباره این بازی‌ها استوار بر اصول خدشه‌ناپذیری است که پیش از این هم وجود داشته. هیچ کدام از عالمان چنین تفریحاتی را به کل رد نکرده‌اند و تصمیم را بر عهده مخاطب و سبک و روش او در بازی گذاشته‌اند.
شاید رهبر معظم انقلاب همه‌جانبه‌ترین پاسخ را به این سوال داده باشند. ایشان می‌گویند: «بازی کلش آف کلنز هم مانند بازی‌های دیگر است یعنی اگر در این بازی قمار و شرط برد و باخت گذاشته شود یا دارای تصاویر خاص و تحریک‌کننده باشد یا موجب بروز مفسده گردد، شرعاً جایز نیست و همچنین اگر هر نوع فساد و گناه دیگری ایجاد کند اما به صورتی که ذکر شد نباشد، به خودی خود حرام نیست و حکم خرید و فروش آن هم بستگی به حکم بازی آن دارد. همین که می‌فرمایید به واسطه وجه نقد زیاد کرده بعداً اگر پول‌ها را تصرف کند حرام است ولی اگر امتیاز جابه‌جا شود به خودی خود اشکال ندارد.»
با این وجود در بازی کلش آف کلنز یا سایر بازی‌های مشابه ایرانی و غیرایرانی پول به صورت مستقیم مورد بازی قرار نمی‌گیرد بلکه ابزاری است که به شکل‌هایی که در بالا گفته شد، روند بازی را زیبا‌تر می‌کند. به عنوان مثال در بازی کلش آف کلنز هنگامی که پولی پرداخت می‌شود المان‌هایی به نام Gem به کاربر داده می‌شود که برخلاف سایر المان‌ها قابل ربودن نیست و به خاطر برد یا باخت کاربر تغییری نمی‌کند. همچنین به صورت عکس اعتباری که کاربر در بازی کسب کرده یا به اصطلاح غارت‌هایی که انجام داده قابل تبدیل به پول نیست و با آنچه به صورت قمار تعریف شده، متفاوت است.
منبع: پیوست