پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
راهبردهای آینده‌نگرانه نظام بانک و بیمه در مواجهه با تحول دیجیتال / تجربه مشتری مهم است
روز دوشنبه 28 آذرماه پنلی با عنوان «تعیین راهبردهای آینده‌نگرانه نظام بانک و بیمه در مواجهه با تحول دیجیتال» در خلال کنفرانس ملی تحول دیجیتال، بانک و بیمه برگزار شد. گلناز فائقی، قائم‌مقام شرکت ایده‌پرداز آرشام؛ فاطمه مولایی، محمدرضا مانی یکتا، معاون اداره نظام‌های پرداخت بانک مرکزی؛ حامد مصدق، رئیس اداره نظارت بر عوامل فروش _ مدیریت بازرسی؛ علی شایان، عضو هیئت‌مدیره دانشگاه تربیت مدرس و علی حاجی‌زاده مقدم، مدیرعامل شرکت آدانیک اعضای این پنل بودند.
در این پنل تعاریف متفاوتی از تحول دیجیتال ارائه شد. بر اساس این تعاریف، عامل فرهنگ سازمانی یکی از مهم‌ترین شاخصه‌های آن محسوب می‌شود و این اشتباه است که تصور کنیم با دیجیتالی شدن روندهای یک سازمان، تحول دیجیتال در آن سازمان رخ داده است. طبق موضوعات مطرح‌شده در این پنل، بازاریابی دیجیتال و امضای دیجیتال از فناوری‌های مهم دنیای امروز هستند که دنیای در حال تحول دیجیتال است. اهمیت بررسی مشتریان به عنوان مخاطبان تحول دیجیتال در سازمان‌ها؛ به‌خصوص صنایع مالی از دیگر موضوعات مطرح‌شده در این پنل بود.
در ابتدای پنل، گلناز فائقی، قائم‌مقام شرکت ایده‌پرداز آرشام در ارائه‌ای با موضوع «سفته الکترونیک» عنوان کرد: «با به‌کارگیری سفته الکترونیک تمامی اشکالات و نواقص اموری که اجرای آن سخت بود، رفع شد. سفته الکترونیک ظرفیت‌های قابل ملاحظه‌ای برای شناسایی فعالیت‌های مالی اشخاص دارد و از همان طریق، نظام قضایی نیز در پی مشارکت در سامانه متمرکز مربوطه با شرایط جدید مواجه می‌شود که امکان پایش دقیق دعاوی مرتبط را فراهم می‌کند. با به‌کارگیری سفته الکترونیک برخی محدودیت‌ها که قانون‌گذار را ناگزیر از پیش‌بینی احکام فرعی کرده بود مرتفع می‌شود و ضروری است احکام قانونی و مقررات موجود، متناسب با شرایط موجود، بازنگری و حسب مورد اصلاح شوند.»
تحول دیجیتال از جنس یک تغییر فرهنگی است
در ادامه فاطمه مولایی نیز در ارائه‌ای با موضوع سیمای پژوهش‌های حوزه تحول دیجیتال بیان کرد: «تحول دیجیتال از جنس یک تغییر است؛ اما یک تغییر پایه‌ای و بنیادین. تحول دیجیتال بیش از اینکه یک تحول تکنولوژیکی باشد، یک تحول فرهنگی است. به این معنی که اگر قرار است در یک سازمان تحول دیجیتال صورت پذیرد، همه اعضای سازمان از کارمندان تا رهبران این تغییر را با آغوش باز بپذیرند و در جهت اجرای و پیاده‌سازی آن تلاش کنند.»
مولایی با بیان اینکه همواره رویکردهای متفاوتی در خصوص تحول دیجیتال در ایران وجود داشته، عنوان کرد: «این رویکردها عمدتاً بر جنبه تکنولوژیک این تحول تأکید می‌کنند. فناوری از عناصر اصلی تحول دیجیتال است، اما فقط یکی از آنهاست. عناصر دیگری نظیر فرهنگ سازمانی نیز وجود دارند که از هسته‌های اصلی تحول دیجیتال محسوب می‌شوند و باید مورد توجه قرار گیرند.»
او ادامه داد: «در تحول دیجیتال قرار است مدل کسب‌وکار، تجربه مشتری و ارزش پیشنهادی به کل تغییر کنند. این شاخص‌ها برای سازمان‌ها بسیار مهم هستند.» به اعتقاد مولایی، تحول دیجیتال برخی قابلیت‌ها را ایجاد می‌کند و برخی قابلیت‌ها نیز باید برای آن وجود داشته باشد.
طبق توضیحات مولایی، فناوری و نوآوری، برنامه‌ریزی و تعیین نقشه راه، ساختارهای نرم (soft structures) مانند رهبری، فرهنگ، قابلیت‌ها و فرصت‌ها از جمله شاخص‌های اصلی تحول دیجیتال در سازمان‌ها هستند.
در ادامه گفت‌وگو حامد مصدق، رئیس اداره نظارت بر عوامل فروش _ مدیریت بازرسی با بیان اینکه بازاریابی دیجیتال شامل تمام فعالیت‌های بازاریابی می‌شود که در بستر اینترنت استفاده می‌شود، بیان کرد: «صنعت بیمه در حاضر در حوزه بازاریابی دیجیتال نسبت به سایر صنایع عقب‌تر است.» به گفته او اولین شاخص مهم در بازاریابی دیجیتال، مدیریت ارتباط با مشتری و سفر مشتری است. از چالش‌های اساسی و مهم این حوزه نیز می‌توان از «عوامل فناورانه» نام برد. شرکت‌ها در مسئله عدم پذیرش ساختار منابع انسانی خود در زمینه بازاریابی دیجیتال نیز مشکل دارند که باید با آموزش و فرهنگ‌سازی به حل این مشکل پرداخت.
امضای دیجیتال، فناوری اعتماد به‌عنوان سنگ بنای رشد تمدن است
علی حاجی‌زاده مقدم، مدیرعامل شرکت آدانیک‌افزار با بیان اینکه بخش مهمی از تجربه ما در ارائه راهکار به صنایع مالی در حوزه امضای دیجیتال بوده، عنوان کرد: «تحول دیجیتال به معنی فقط دیجیتالی شدن نیست و این تحول در تاریخ بشر بارها اتفاق افتاده و ما باید دنبال ظرفیت‌های جدید باشیم.»
او ادامه داد: «یکی از شاخصه‌های اصلی تحول دیجیتال در صنایع مالی، برقراری جریان اعتماد است؛ یعنی مبادله ارزش و ریسک بین طرف‌هایی که لزوماً به یکدیگر اعتماد ندارند؛ بنابراین «اعتماد» سنگ بنای رشد تمدن بوده و امضای دیجیتال نیز فناوری همین اعتماد است. بنا بر همین توضیحات، امضای دیجیتال نقش مهمی در تحول دیجیتال خواهد داشت.»
به اعتقاد علی حاجی‌زاده مقدم از آنجا که اساس صنعت مالی بر اعتماد است، امضای دیجیتال نقش بسیار مهمی در تحول دیجیتال صنایع مالی خواهد داشت.
علی شایان، عضو هیئت‌مدیره دانشگاه تربیت مدرس در ادامه پنل با بیان اینکه تحول دیجیتال از موضوعات مهم روز است، عنوان کرد: «ابهامی که در خصوص تحول دیجیتال وجود دارد فقط منحصر به ایران نیست و دغدغه بسیاری از مدیران سازمان‌ها در سطح دنیا، درک و پیاده‌سازی صحیح این مفهوم است.»
او ادامه داد: «طبق یک نظرخواهی از ۵۰۰ شرکت برتر دنیا با وجود اینکه حدود ۸۰ درصد آنها اظهار کرده‌اند که به تحول دیجیتال اهمیت می‌دهند، حدود ۶۰ درصدشان درباره این مفهوم ابهام دارند؛ بنابراین و با توجه به مفهوم این تحول، باید سعی کنیم یک دید بلندمدت در خصوص آن برای خود داشته باشیم.»
به گفته شایان، یکی از دغدغه‌های اصلی ما در حوزه تحول دیجیتال این است که آيا اصلاً مشتریان بیمه آمادگی حرکت به سمت تحول دیجیتال را دارند یا خیر؟ طبق توضیحات او عمده اتفاقاتی که در حوزه تحول دیجیتال رخ داده در لایه ارتباط با مشتری بوده است. شایان می‌گوید دغدغه دیگر این است که کشور ایران یکدست نیست و ارزیابی‌های لازم باید در سطح تمامی استان‌ها باشد و همین موضوع کار را سخت‌تر می‌کند.
شایان در نهایت عنوان کرد: «با توجه به ضریب نفوذ بالای موبایل، استفاده از آن یکی از ابعاد مهم پیاده‌سازی تحول دیجیتال در کشور است.» او گفت: «صنعت بیمه صنعت پیچیده‌ای است و یکی از ضعف‌‌های آن قوانین و استانداردسازی سخت آن است. مردم ما نسبت به یافتن و شناخت خدمات متنوع بیمه دچار مشکل هستند و باید روی این مسائل مطالعات بیشتری داشت.»
کرونا محرک اصلی اقتصاد دیجیتال شد
محمدرضا مانی یکتا، معاون اداره نظام‌های پرداخت بانک مرکزی با بیان اینکه کووید ۱۹ روزهای سختی را برای بشریت به وجود آورد، اما محرک اصلی در اقتصاد دیجیتال بود، اظهار داشت: «تحول دیجیتال بسیار فراتر از آن چیزی است که امروز تصور و خیال آن وجود دارد. ما درباره مفهومی صحبت می‌کنیم که از دو واژه «مسیر عبور» و «تغییر و تحول» تشکیل شده که هر دو موضوع قابل بررسی و توجه ویژه هستند.»
او با بیان اینکه هر یک از بازارهای مالی ازجمله بورس، بانک، بیمه و… متولی و زیرساخت‌های خودش را دارد، با این حال از سوی بانک مرکزی نیز اقدامات زیرساختی زیادی فراهم شده است، افزود: «برای نمونه در شئون مالی با توجه به ملاحظات اجتماعی و اقتصاد، وضعیت خوبی داریم و وضعیت دسترسی به نظام‌های بانکی مطلوب است.»
مانی یکتا با بیان اینکه بیش از ۹۷ درصد واجدان شرایط به یک حساب بانکی دسترسی دارند و برای ۵۵ میلیون نفری که مجاز به داشتن کارت بانکی هستند، در حوزه بانکداری الکترونیک بالغ بر ۴۰۰ میلیون کارت بانکی صادر شده، اضافه کرد: «انواع پرداخت الکترونیک با زیرساخت‌های تصفیه ایجاد شده و در حال کار است.»
به گفته او، انتقال وجه الکترونیکی لحظه‌ای و کارت به کارت روزانه ۵۰ میلیون تراکنش دارد. همچنین در شش‌ماهه اخیر روزانه یک میلیون تراکنش بانکی در سامانه پل انجام شده و در خریدها نیز سه میلیارد تراکنش الکترونیکی در بستر شتاب انجام شده است.
مانی یکتا ادامه داد: «کووید ۱۹ روزهای سختی را برای بشریت به وجود آورد، اما محرک اصلی در اقتصاد دیجیتال بود؛ طوری که شبکه بانکی ناچار به کاهش نیروهای شعب و افزایش خدمات غیرحضوری خود شد.»
او بر این باور است که بهینه‌سازی خدمات بانکی با وضعیت کنونی محقق نمی‌شود و باید ابزارهای نوین در اختیار ذی‌نفعان عمومی و تخصصی قرار گیرد؛ چراکه هر خدمت جدید بانکی مورد توجه جدی قرار گرفته و از آن استقبال خوبی خواهد شد.
مانی یکتا استفاده از کیف پول، سفته و برات الکترونیکی و ریال دیجیتال را از خدمات نوین بانکی برشمرد و درباره زیرساخت احراز هویت غیرحضوری مشتریان بانک خاطرنشان کرد که با همکاری وزارت اقتصاد و اداره کل تطبیق و مبارزه با پول‌شویی و تأمین مالی تروریسم، دستورالعمل اجرایی احراز هویت غیرحضوری به بانک‌ها ابلاغ شده و مشتری برای افتتاح حساب و شناسایی اولیه، نیاز به حضور در بانک ندارد و برخی بانک‌ها نیز اجرای این دستورالعمل را آغاز کرده‌اند.
