پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
مالیات تاکسی‌های آنلاین / پرداخت مالیات برای رانندگان اوبر و لیفت به چه صورت است؟
با توسعه تکنولوژی و ظهور تاکسی‌های اینترنتی، سیستم حمل‌ونقل تحول پیدا کرده است. مردم می‌توانند به آسانی و در هرمکان و زمانی، به سادگی درخواست ماشین دهند. پس از اینکه اسنپ به دریافت عوارضی که شهرداری برای آنها وضع کرده واکنش نشان داد، شاید برایتان سوال باشد که تاکسی‌های آنلاین خارج از ایران، چگونه با پرداخت مالیات خود کنار آمده‌اند.
قبل از آمدن اوبر به بازار، مردم بیشتر با دوچرخه به اطراف شهر سفر می‌کردند؛ زیرا در غیر این صورت، افراد یا باید پول زیادی برای خرید و نگهداری ماشین پرداخت یا با تاکسی‌های مرسوم گران سفر می‌کردند . افزایش ترافیک و تاثیر آن بر بیماری‌های قلبی، بهانه‌ای شد که با وضع مالیات بر تاکسی‌های اینترنتی، این مشکلات برطرف شوند.
با توجه به مشکلاتی که تاکسی‌هایی مانند اوبر و لیفت، در ایجاد ترافیک و بروز بیماری‌ها در شهرها ایجاد کرده‌اند، برخی شهرها، از واشنگتن گرفته تا سائو پائولو تصمیم گرفتند که مالیات خاصی برای این تاکسی‌ها وضع کنند.
این خدمات تاکسیرانی شرایطی ایجاد کردند که حمل‌ونقل عمومی کاهش و تردد خودروهای شخصی در خیابان‌های پرترافیک افزایش یابد.
به‌طور کلی، مالیات و هزینه‌ها علاوه‌بر افزایش درآمد، به بهبود شرایط زندگی و حمل‌ونقل در شهرها کمک می‌کنند. اگر به این تاکسی‌ها مالیات تعلق گیرد، مکانیسم و درآمدها باید در جهت اهداف مشخص استفاده شوند تا به حمل‌ونقل شهر کمک کند.
مشکل این تاکسی‌های اینترنتی این است که با استانداردهای شهر مطابقت ندارد. برای کاهش ترافیک، دولت در برخی مناطق طرح ترافیک گذاشت تا رانندگانی که به آن منطقه وارد می‌شوند، هزینه‌ای پرداخت کنند. پس افراد ترجیح می‌دادند که با وسایل نقلیه عمومی به داخل شهر سفر کنند که از این طریق، ترافیک کاهش یابد تا اینکه با پیشرفت تکنولوژی، تاکسی‌های اینترنتی وارد زندگی شهرنشینان شدند.
.
ایده ناعادلانه وضع مالیات برای رانندگان تاکسی‌های اینترنتی
طرح ترافیک، برای این تاکسی‌های آنلاین، از جمله اوبر تفاوتی ندارد. رانندگان آنها با هدف کسب درآمد در داخل شهر از ماشین خود استفاده می‌کنند و اگر مردم با وسایل نقلیه عمومی سفر کنند، اوبر درآمدی نخواهد داشت.
تاکسی‌های اینترنتی با سفر مداوم در داخل شهر و تردد در همه‌جا و در هر ساعتی از شبانه‌روز، میزان ترافیک و هزینه را افزایش می‌دهند.
رانندگان اوبر برخلاف رانندگان تاکسی‌های سنتی، برای پرداخت هزینه ترافیک مشکلی ندارند. اگر به رانندگان اوبر، هزینه‌ای برای ورود به محلی که طرح ترافیک دارد تعلق گیرد، درآمدهای مالیاتی افزایش می‌یابد اما موجب کاهش ترافیک نمی‌شود؛ زیرا این رانندگان برایشان فرقی نمی‌کند و به هرحال هزینه‌ای را پرداخت می‌کنند.
هرچند که اگر برای رانندگان اوبر و لیفت هزینه‌ای تعلق گیرد شاید تاثیراتی داشته باشد، ولی این تاثیرات منفی و غیرمنصفانه خواهند بود؛ زیرا بخشی از درآمدی که آنها کسب می‌کنند، صرف هزینه‌هایی از جمله بیمه، سوخت و اجاره ماشین و غیره خواهد شد. بنابراین اگر بخشی از درآمد آنها به طرح ترافیک نیز اختصاص داده شود، درآمدی که برای خودشان می‌ماند بسیار کم خواهد بود و آنها جز افراد کم‌درآمد جامعه خواهند شد.
به‌هر حال اگر مقصد مسافر، منطقه طرح ترافیک باشد، رانندگان این تاکسی‌ها مجبورند به آنجا بروند، پس ناعادلانه است اگر برای آنها هزینه طرح ترافیک در نظر گرفته شود. چیزی که لازم است انگیزه‌ای است برای اوبر و لیفت تا جاده‌ها را خلوت‌تر کنند و بار دیگر شهر را به جنب و جوش بیندازند.
اوبر و لیفت با توجه به مناطق طرح ترافیکی که به آنجا ورود می‌کنند و یا ساعات اوج ترافیک که در سطح شهر تردد دارند، باید مالیات پرداخت کنند. این مالیات می‌تواند ساده باشد و به ازای هر دقیقه که سرعت اتومبیل 10 مایل بر ساعت در خیابان و یا 40 مایل بر ساعت در اتوبان است، راننده هزینه 10 سنت پرداخت می‌کند. همچنین پرداخت مالیات می‌تواند پیچیده‌تر شود و باتوجه به ترافیک‌های کمتر، نرخ متغیری داشته باشد.
الزام اوبر و لیفت برای پرداخت مالیات هزینه سفر آنها را افزایش می‌دهد. بنابراین تعداد سفرهایشان به محل‌های طرح ترافیک که هزینه آنها را بیشتر می‌کند کاهش و تراکم ترافیک بهبود می‌یابد.
.
نگرانی‌های تاکسی‌های اینترنتی پس از وضع مالیات
یکی از درس‌های بزرگی که اوبر در این مدت یاد گرفته، این است که مشتریان بسیار به هزینه سفر حساس هستند. زمانیکه هزینه افزایش یابد، سفر آنها کمتر می‌شود. قبل از سفر، زمانیکه مسافر هزینه سفر خود را در اپلیکیشن گوشی خود می‌بیند، به راحتی می‌تواند نظر خود را عوض و از سفر صرف نظر کند.
این افزایش باعث شد تا مشتری‌های اوبر کمتر شود و این شرکت به نوعی ضرر کند.
اگر هزینه سفر به مناطق طرح ترافیک برای برخی زیاد و برای برخی دیگر معقول باشد، دو چیز اتفاق می‌افتد: اول اینکه تقاضا برای خودرو در مناطق خاصی افزایش می‌یابد، دومین اتفاقی که رخ می‌دهد این است که رانندگان این تاکسی‌ها بدون داشتن مسافر، بیشتر به مناطق پرترافیک می‌روند تا بتوانند قیمت محاسبه‌شده برای سفر را افزایش دهند.
با این افزایش کرایه‌ها، الگوریتم مسیریابی هم تغییر می‌کند. به خاطر انگیزه بدست‌آوردن پول بیشتر، آنها تمایل پیدا می‌کنند که بیشتر در مناطق دارای طرح ترافیک سرویس دهند؛ حتی اگر سفر آنها طولانی‌تر شود.
اکنون مردم در مناطق دارای طرح ترافیک به دو صورت می‌توانند سفر کنند؛ پول بیشتر بدهند و کمی معطل شوند تا تاکسی اوبر یا لیفت بیاید، یا اینکه از وسایل نقلیه عمومی استفاده کنند. شاید افزایش قیمت برای مسافران اوبر و لیفت، خبر بدی باشد، ولی این دقیقا همان انگیزه‌ای است که دولت برای مسافران ایجاد کرده تا با وسایل نقلیه عمومی سفر کنند که به سبب آن ترافیک کم شود.
.
هزینه سفر پرداخت‌شده برای تاکسی‌های آنلاین چه می‌شود؟
سفر با تاکسی‌های آنلاین مانند اوبر و لیفت بسیار ساده است. در اپلیکیشن آنها اطلاعات سفر، از جمله مسافت طی‌شده و هزینه وجود دارد. امکان دستکاری در هزینه آن و دریافت هزینه بیشتر وجود ندارد. حالا سوال اینجاست که این هزینه پرداخت‌شده چه می‌شود؟
برای پاسخ به این سوال، کشور مالزی را مثال می‌زنیم. مثلا اگر هزینه سفر 100 رینگت پرداخت شده باشد، این پول به خارج از کشور و به حساب شرکت «اوبر بی‌وی» در هلند واریز می‌شود. این شرکت از طریق شرکت هلندی دیگر به نام «اوپریشن بی‌وی»، هزینه‌ها را به‌صورت الکترونیکی جمع‌آوری می‌کند و 80 رینگیت، یعنی 80 درصد مبلغ را به حساب راننده واریز می‌کند. مابقی مبلغ، وارد شبکه پیچیده شرکت‌های آفشورینگ هلندی می‌شود.
ببینید: اسنپ مبلغ کارکرد رانندگان را همان روز تسویه می‌کند / اجباری برای پرداخت کرایه به صورت نقدی نیست
.
رانندگان اوبر مالیات نمی‌دهند
هر راننده اوبر به‌عنوان یک پیمانکار مستقل درنظر گرفته می‌شود. این به این معنی است که آنها کسب‌وکار مستقل خود را دارند و به اوبر مبلغ، کمی حدود 20 درصد هزینه سفر را پرداخت می‌کنند.
زمانیکه شما مستقل فعالیت می‌کنید، ملزم به پرداخت مالیات‌های حقوق و دستمزد کارمند و کارفرما هستید. اوبر با واگذاری این مالیات‌ها به راننده، می‌تواند مبلغ زیادی پس‌انداز کند.
در بسیاری از بازارها، اوبر حاضر نیست که خود را تاکسی یا GTS معرفی کند. برای مثال، اوبر اداره مالیات استرالیا را وادار کرد تا از رانندگان اوبر هزینه GTS دریافت کند؛ زیرا آنها خدمات تاکسی ارائه می‌دهند. درصورتیکه طبق قرارداد اوبر، رانندگان نباید هزینه GTS بپردازند مگر اینکه بیش از 75هزار دلار دریافت کنند، زیرا آنها ارائه‌دهنده خدمات تاکسیرانی نیستند.
در سال 2013، دیوید کامرون، نخست‌وزیر سابق انگلیس گفت:
«زمانیکه برخی کسب‌وکارها مالیات پرداخت نمی‌کنند، برای عموم غیر قابل اعتماد هستند. اکنون زمان آن شده که این مسائل اخلاقی را بیان کنیم و مسئولیت‌پذیر باشیم.»
.
مبارزه تاکسیرانی سنتی با رقیب استارت‌آپی خود
در ماساچوست، نیویورک، پورتلند و شهرهای دیگر، شرکت‌های تاکسیرانی توافق‌هایی انجام دادند. در سال 2016، رویترز گزارش داد که چارلی بیکر، فرماندار ماساچوست قانونی وضع کرد که اپلیکیشن تاکسی‌های آنلاین مانند لیفت و اوبر، مالیاتی به میزان 20 درصد از هزینه هر سفر را پرداخت کنند.
البته این موضوع عجیبی نیست؛ چراکه شهرداری شهرهای گوناگون برای این خدمات، مالیات فروش وضع کرده است. 10 درصد از این مالیات برای شهرداری، پنج درصد برای صندوق حمل و نقل شهر اختصاص داده می‌شود.
موضوع عجیبی که در پرداخت مالیات‌ها وجود داشت این بود که پنج درصد از این مالیات به صنعت تاکسیرانی سنتی داده می‌شود. این اولین قانونگذاری مالیات برای تاکسی‌های اینترنتی در آمریکا بود که برای رفع هرج‌ومرج در صنعت تاکسیرانی ماساچوست و شهرهای دیگر انجام شد.
چندسال است که صنعت تاکسیرانی سنتی ماساچوست تلاش کرده‌اند تا برای استارت‌آپ‌های تاکسیرانی رقیب خودشان، قوانین سخت از جمله اثر انگشت و دیگر روش‌های احراز هویت برای رانندگان اوبر و لیفت وضع شود. همچنین طرح‌های قبلی پیشنهاد داده بودند که تاکسی‌های آنلاین، از سوارکردن مسافران فرودگاهی منع شوند و فقط تاکسی‌های سنتی و شرکت‌های حمل اجناس می‌توانند در فرودگاه سرویس دهند.
البته قانون جدید الزام اثر انگشت و ممنوعیت ارائه سرویس در فرودگاه را ندارد. زمانیکه شرکت‌های سنتی تاکسیرانی چند میلیون دلار در هر سال درآمد دارند، اوبر و لیفت در هر ماه 2/5 میلیون سرویس داشتند.
در آن زمان که تاکسی‌های سنتی با تاکسی‌های اینترنتی مبارزه می‌کردند، اوبر و لیفت قدم‌های صلح‌جویانه برداشتند. پورتلند یکی از مخالفان سرسخت این استارت‌آپ‌ها بوده، درحالیکه اوبر موافقت کرد که یک شرکت تاکسیرانی سنتی در پلتفرم آن سرویس دهد.
با ظهور اوبر و لیفت درسال 2015، 16درصد از مشتریان تاکسی‌های سنتی کاهش یافت، بنابراین پیش‌بینی‌شده بود که با فراهم‌کردن خدمت‌رسانی تاکسی‌های مرسوم در پلتفرم اوبر، مشتریان تاکسی‌های قدیمی افزایش خواهند یافت.
.
درصد مالیات تاکسی‌های اینترنتی در برخی از شهرها
دولت‌های زیادی در حال اجرا یا بررسی مالیات یا هزینه برای تاکسی‌های اینترنتی هستند. نرخ هزینه و مالیات تعیین‌شده توسط دولت متغیر است و بستگی به مقصد و نوع سفر دارد. برای مثال مکزیکو سیتی 1/5 درصد برای هر سفر درنظر می‌گیرد که این مالیات صرف هزینه‌های تاکسی، حمل‌ونقل و پیاده‌رو می‌شود.
واشینگتون دی‌سی، نرخ مالیات در هر سفر را از یک درصد به شش درصد افزایش داده است که 17 درصد از مالیات دریافتی به دپارتمان حمل‌ونقل عمومی و 83 درصد به مرکز حمل‌ونقل واشنگتون که برای مترو و اتوبوس است واریز می‌شود.
میزان مالیات برای هر سفر در ماساچوست، 20 درصد است و در پورتو آلگره مالیات برای هر وسیله نقلیه مجاز، به‌صورت ماهیانه حساب می‌شود.
شرایط پرداخت مالیات در فورتالزا فرق می‌کند. این شهر درصورتیکه این شرکت‌ها برای مسیرهای اتوبوسرانی، دوچرخه‌سواری و پیاده‌روها هزینه کنند، مالیاتشان را از دو درصد به یک درصد کاهش می‌دهد. به این مسیرها، ابزارهای کاهشی می‌گویند که سفر در جاده و خیابان‌ها را کاهش می‌دهند.
در نیویورک به 8/875 درصد از هزینه سفر مالیات تعلق می‌گیرد که در مرکز و جنوب منهتن، به این مالیات، 2/75 دلار اضافه می‌شود. این هزینه مازاد به حمل‌ونقل شهری (اتوبوس و مترو) واریز می‌شود و درصد مالیات گفته‌شده نیز بین صندوق عمومی شهر و دولت تقسیم می‌شود.
در چند ماه گذشته، شهردار لندن نیز برای کاهش ترافیک این شهر برنامه‌ریزی کرده و تاکسی‌های اینترنتی را ملزم کرده تا زمانیکه به مرکز لندن سفر می‌کنند، روزانه هزینه ترافیک به مبلغ 11/50 یورو پرداخت کنند. درصورتیکه این تاکسی‌ها از منطقه طرح ترافیک عبور کنند، یک یورو به هزینه سفر مسافران افزوده می‌شود.
اخیرا دولت سان‌فرانسیسکو نیز طرحی برای تاکسی‌های اینترنتی به شورا گذاشته تا با مالیات‌هایی که قرار است از آنها بگیرد بتواند سالانه مبلغ 35 میلیون دلار برای بهبود حمل‌ونقل جمع‌آوری کند. میزان مالیات درنظرگرفته‌شده 1/5 درصد است.
اوبر پس از ارائه این طرح دولت اعلام کرد که برای جمع‌آوری این بودجه برای حمل‌ونقل موافق است. لیفت نیز گفت که حاضر است با دولت در جهت بهبود حمل‌ونقل شهری، همکاری بیشتری انجام دهد.
.
طفره رفتن از پرداخت مالیات در مالزی
در مالزی، تاکسی‌های اینترنتی به دو دلیل می‌توانند از دادن مالیات طفره روند:
1- در مالزی، هیچ درآمدی از آنها ثبت نمی‌شود، پس در اسناد درآمد مالزی وجود ندارند. درنتیجه به گفته اوبر، راننده به‌عنوان یک پیمانکار مستقل این حق را دارد که درآمد خود را برای پرداخت مالیات اعلام کند.
2- اوبر بی‌وی، اداره کل اوبر در سیلیکون‌ولی نیست، بلکه یک شرکت فرعی هلندی بنا شده در برمودا است که بین‌المللی هم نیست و شرکت کمکی دیگری به نام اوبر اینترنشنال سی‌وی دارد که این شرکت بین‌المللی است.
حالا اوبر چه ترفندی را پیاده می‌کند؟
مابه‌تفاوت هزینه سفر و ملبغ پرداختی به راننده از طریق قرارداد مجوز دارایی‌های ناملموس اوبر بی‌وی، به اوبر اینترنشنال سی‌وی منتقل می‌شود.
توجیهی که شرکت‌هایی مانند اوبر دارند تا از پرداخت حق رویالتی طفره روند، این است که دارایی‌های اساسی آن مانند نرم‌افزار، موتور، اطلاعات مکان و غیره اوبر را موفق کرده است. از طرفی، بیشتر سود زنجیره ارزش گوگل باید به این IP اختصاص یابد. فعالیت‌های دیگر آن مانند فروش، بازاریابی و تحقیق و توسعه، روزمره هستند و اهمیت کمتری دارند.
طبق قوانین هلند، بر حق رویالتی مالیات افزوده نمی‌شود. اوبر 10 شرکت تابعه در هلند دارد که همه در ساختمان اداری کوچکی در مرکز آمستردام هستند و از بین آنها فقط اوبر بی‌وی کارمند دارد و بقیه شرکت‌های هلدینگ هستند.
.
کمک مالی لیفت برای یک شهر فقیر
در چندماه گذشته، لیفت اعلام کرد که برای توسعه گزینه‌های امکانات حمل و نقل در منطقه کم‌درآمد اوکلند، 700 هزار دلار کمک می‌کند. به گفته لیبی شاف، شهردار اوکلند، این کمک برای جبران اشتباهات گذشته انجام می‌شود. این پول قرار است صرف هزینه‌های ایجاد محل تردد دوچرخه در خیابان و احداث ایستگاه‌های نگهداری و اجاره آن باشد.
همچنین لیفت، خودروهای مخصوص کم‌خرج خود را برای ساکنین این شهر در اختیار می‌گذارد؛ زیرا اساسا حمل‌ونقل این شهر با مشکلات مالی روبه‌رو است.
این درحالی است که چند وقت قبل از آن، اوبر و لیفت برای حذف اعمال قانون توسط مقامات اوکلند به‌منظور پرداخت مالیات شهرداری به میزان 0/50 دلار برای هر سفر لابی کردند. به گفته شهرداری، اگر این مالیات بر 13/699 سفر اوبر و لیفت در روز اعمال می‌شد، می‌توانست به 2/5 میلیون دلار در سال برسد که از مبلغی که لیفت به این شهر اهدا می‌کند بیشتر است. البته لیفت به گفته شهرداری واکنش نشان نداد.
.
تاثیر مثبت مالیات بر حمل‌ونقل شهر
زمانیکه مالیات، درآمد جدیدی را ایجاد می‌کند، این هزینه‌ها لزوما به آسانی قابل دسترسی نیستند. برای مثال، در رود آیلند، هفت درصد مالیات برای تاکسی‌ها مستقیما به صندوق عمومی دولت واریز می‌شود. در فیلادلفیا، بیشتر مبلغ از 1/5 درصد مالیات دریافت‌شده به مدرسه‌ها و یک‌سوم آن به پارکینگ شهر اختصاص پیدا می‌کند.
البته این مالیات‌ها برای تغییر سیستم سفر کافی نیستند، زیرا گاهی سیستم حمل‌ونقل، به مبالغ بالا کمتر حساسیت نشان می‌دهند. به‌طور کلی، مالیات‌هایی که از تاکسی‌های آنلاین و خودروهای شخصی گرفته می‌شود، باید سیستم حمل‌ونقل شهرها را بهبود بخشد.
در اصول حمل‌ونقل شهری گفته شده که هر وسیله نقلیه به هر شکلی که هست، باید سهم خود را برای هزینه‌های جاده، ترافیک، آلودگی و محل پارک خود پرداخت کند. این سهم برای هزینه‌های عملیاتی، اجتماعی و نگهداری پرداخت می‌شود.
هرچند روندهای درخواست خودرو در تاکسی‌های آنلاین در حال تغییر است و با تغییر تکنولوژی، باز هم دستخوش تغییر می‌شود، اما یکسری ملاحظاتی صورت گرفته که پرداخت مالیات، میزان هزینه این سفرها را افزایش می‌دهد و علاوه‌بر آن، موجب بهبود حمل‌ونقل برای ساکنین شهر می‌شود.
منابع: Bloomberg ,Uber ,Wired, Wri, The Guardian ,Citylab ,Medium
