پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
مرگ عرضه‌های اولیه‌ی سکه یا همان ICOها (باوجود اغراق‌آمیز بودن) نشانگر سیر تکاملی مکانیزم کراودفاندینگ است، نه از بین رفتن کامل آن. ICO پیشرفت‌های شگفت‌انگیزی را تجربه کرده و به پروژه‌های زیادی در تامین بودجه‌های میلیارد دلاری کمک کرده است؛ با این حال، بازار ICO در کنار موفقیت‌هایش، ضرر و زیان‌های میلیونی را نیز موجب شده است.
چندین بار مطرح شده که ICOها کارایی لازم را ندارند؛ این قبیل از خبرها، عموما توسط دسته‌ای از شرکت‌های فین‌تک که به پایان کار خود نزدیک شده بودند، مطرح شده و آن‌چنان که باید و شاید، فراگیر نشدند.
پیشرفت‌های چشمگیر ICO روزبه‌روز بر شور و هیجان مردم نسبت به صنعت بلاکچین می‌افزود، ولی به مرور زمان و با تجربه‌ی شکست چند پروژه‌ی خاص، این پیشرفت رو به افول گذاشت. تقلب‌های شیادان حرفه‌ای، کلاهبرداری‌های صورت گرفته و از همه مهم‌تر فقدان یک قانون کلی حمایت‌گر، ترس سرمایه‌گذاران خرد را برانگیخته و آن‌ها را نسبت به ICOها بدبین کرده است.
درست است که ICO از افول نجات پیدا کرده، ولی با روزهای اوج خود نیز فاصله گرفته است. با مطالعه‌ی آماری که توسط کوین اسکجول (Coinschedule) ارائه شده، مشاهده می‌شود که این مکانیزم کراودفاندینگ، در سال 2018، جذب سرمایه‌ای 21/5 میلیارد دلاری داشته است. بخش عمده‌ی این رقم در شش ماهه‌ی اول سال جذب شده و در طول شش ماه بعدی، ICO نتواسته موفقیتی که در شش ماه اول به دست آورده بود را تکرار کند.
بیشتر از نیمی از جذب سرمایه‌های صورت گرفته در سال قبل، تنها متعلق به سه بخش می‌شود: زیرساخت‌ها ( 25/2 درصد)، امور مالی (15/3 درصد) و ارتباطات (10/1 درصد).
این اعداد در مقایسه با سال 2017 رشد داشته‌اند. با توجه به ارقام ارائه شده در ICOData.io، طی سال 2017 در مجموع 875 مورد ICO برگزار شد و مبلغ جذب شده توسط این ICOها، اندکی بیش از 6 میلیارد دلار بود. این آمار در سال 2018 به 1257 مورد ICO و به مبلغ 7.85 میلیارد دلار افزایش پیدا کرد. باتوجه به تفاوت‌های آماری می‌توان نتیجه گرفت ICO به یک روش کراودفاندینگ مورد اعتماد تبدیل شده است و در وارد کردن ایده‌های تکنولوژیکی به زندگی مردم، موفق عمل کرده است.
ICOها حضور قدرتمندی در صنعت خواهند داشت، ولی دیگر خبری از شور و شوقی که به یکباره به سمت این روش جذب سرمایه سرازیر شده بود، نخواهد بود و مردم محتاطانه‌تر عمل خواهند کرد. بدین ترتیب می‌توان اعلام کرد که هم مردم و هم صنعت، متقاضی یک روش جذب سرمایه‌ی شفاف‌تر و قدرتمندتر هستند.
افزایش بررسی‌های موشکافانه‌ی توسط رگولاتورها و مشتری‌ها به این معنی است که ICO قادر نیست به یک شیوه‌ی معمول و مرسوم در کسب‌وکار تبدیل شود. این روش کراودفاندینگ باید به دنبال روش‌هایی برای تقویت حس اطمینان در مدل جذب سرمایه‌ی خود و بازگرداندن اعتماد از دست رفته باشد.
تمامی پایه‌های صنعت ICO بر پایه‌ی «گزارش» درمورد ICOهای جدید بنا شده است و تنها قسمت بسیار کوچکی از این صنعت، به نظارت و کنترل پروژه‌ها اختصاص پیدا کرده است؛ از این رو آمار کلاهبرداری‌ها و تقلب‌ها در این روش زیاد است.
در نتیجه‌ی تقاضا برای تغییر سطح امنیتی ICOها، ابزارهای سرمایه‌گذاری شفاف‌تری با نام STO (عرضه‌ی توکن‌های اوراق بهادار) معرفی و روانه‌ی بازار شدند. نکته‌ی مورد توجه دیگری که اهمیت زیادی دارد این است: خود صنعت دریافته که باید برای محافظت از سرمایه‌ی سرمایه‌گذاران و اعتبار خودش، روش‌های نظارتی کارآمدتری را به کار بگیرد. با ظهور STO، اشتیاق نسبت به بلاکچین همچنان حفظ شده، ولی باید یک رویکرد قابل اعتمادتر اتخاذ شود.
STO نوعی توزیع توکن اولیه (ITO) است که توسط رگولاتورهای فدرال تایید شده است. برخی معتقدند که STO صرفا یک گام در راستای تکامل روند جذب سرمایه از طریف توکن به شمار می‌رود.
توکن اوراق بهادار در اصل یک بسته‌ی سهام الکترونیکی یا سهمی در یک شرکت خصوصی است. این توکن می‌تواند دارایی‌هایی بخش املاک و مستغلات، شرکت‌های با مسئولیت محدود، محصولات هنرهای زیبا و غیره را نیز شامل شود.
توکن‌های اوراق بهادار معمولا به صاحبان سرمایه حق دسترسی یا مالکیت قسمتی از دارایی را می‌دهد و انتظاراتی را مبنی بر به‌دست آوردن سود از طریق سهام در آن‌ها ایجاد می‌کنند. به زبان ساده‌تر توکن‌اوراق بهادار یک قرارداد سرمایه‌گذاری مشابه ابزارهای مالی سنتی پیش از خود است.
بر طبق اپیزود 44 پادکست فین‌تکی صحبت‌هایی درمورد ارز رمزنگاری‌شده و بلاکچین، STOها «عرضه‌های اولیه‌ی سهام همگانی» هستند و این امکان را برای افراد ایجاد می‌کنند که در هر شرکتی که توسط کمیسیون اوراق بهادار و بورس آمریکا (SEC) تایید شده باشد، سرمایه‌گذاری کنند. با انجام چنین اقدامی، و ارزهای رمزنگاری‌شده‌ی افراد به شکل اوراق بهادار نگهداری می‌شود و سرمایه‌گذاران می‌توانند «سهام» خود از شرکت را به‌صورت سکه یا توکن نگهداری کنند.
آویوا کوناپ (ventured Aviva Õunap) مجری پادکست صحبت‌هایی درمورد ارز رمزنگاری‌شده و بلاکچین است. او در این پادکست می‌گوید:
STO فقط مختص سرمایه‌گذاران معتمد با سرمایه‌های کلان نیست و هرکسی می‌تواند در آن شریک باشد.
پتانسیل‌های STO
ممکن است این سوالات مطرح شوند که آیا STO تحول جدیدی به‌شمار می‌رود؟ آیا آن‌ها مدل جدیدی از ICO هستند؟ نظرات در خصوص این سوالات ممکن است متفاوت باشد.
هیراندر میسرا (Hirander Misra)، مدیر عامل اجرایی و بنیان‌گذار جی‌ام‌ای‌ایکس (GMEX) و مدیر عامل اجرایی شرکت بریتانیایی جی‌ام‌ای‌ایکس گروپ (GMEX Group)، که یک ارائه‌دهنده خدمات تجاری برای مبادلات سنتی، ارزهای رمزنگاری‌شده و توکن‌های دیجیتالی است، اعلام کرد: «کارهای زیادی باید در این فضا (ارز رمزنگاری‌شده/ بلاکچین) انجام گیرد».
میسرا در گذشته بنیان‌گذار و مدیر ارشد شرکت Chi-X Europe (عضو جدید بازارهای جهانی CBOE) بود. او در ادامه‌ی گفتگو افزود:
امروزه همه در حال مقایسه STO با ICO هستند، ولی هیچ‌کس نگاه عمیقی به چشم‌انداز آینده نداشته است. فرصت ایجاد تحول و برداشتن گام‌های صحیح برای STO وجود دارد و نکته اصلی که باید در مرحله توسعه به آن اولویت داده شود، ایجاد اعتماد در بین طرفین معامله است.
معنای نهفته‌ای پشت انتخاب اسم توکن‌های اوراق بهادار (STOها) وجود دارد. در مقاله‌ی جالبی که اخیرا در کوین‌دسک (Coindesk) چاپ شد، به این موضوع اشاره شده است. بین توکن اوراق بهادار و اوراق بهادار توکنیزه‌شده تمایز معنایی وجود دارد. برخلاف دارایی‌های رمزنگاری‌شده‌ی سنتی، STOها به شکل اوراق بهادار هستند.
مرجع راهبرد امور مالی انگلستان (FCA)، که رگولاتور امور مالی بریتانیا به شمار می‌رود، در ماه ژانویه مقاله‌ی مشاوره‌ای 50 صفحه‌ای با نام راهنمایی‌هایی برای دارایی‌های رمزنگاری‌شده چاپ کرد. این مقاله با هدف ارائهی «شفاف‌سازی‌های رگولاتوری» برای اعضای موجود در بازار ارائه شد. در راستای فعالیت‌های کارگروه دارایی‌های رمزنگاری‌شده در بریتانیا، مرجع راهبرد امور مالی، دارایی‌های رمزنگاری‌شده را به سه گروه تقسیم کرده است. این سه گروه عبارت‌اند از:
1) توکن‌های مبادله‌ای
2) توکن‌های اوراق بهادار
3) توکن‌های کاربردی.
در اسناد مرجع راهبرد امور مالی انگلستان (CP19/3*) که تا تاریخ 5 آوریل 2019 اجرا می شوند، اشاره شده که: «برای دفتر کل توزیع شده (DLT)، تعریف رسمی و واحدی وجود ندارد، ولی در دارایی‌های رمزنگاری‌شده، آن را می‌توان مجموعه‌ای از راهکارهای فنی دانست که امکان رکورد فعالیت متوالی، استاندارد و رمزنگاری‌شده ایمن را فراهم می‌کند. این دفترکل توزیع‌شده به‌منظور توزیع امن ایجاد شده است و در شبکه‌ای متشکل از اعضای متنوع کار می‌کند».
WOM یک پروژه‌ی بلاکچینمحور است و به برندها، سازندگان و پلتفرم‌ها کمک می‌کند از طریق دهان به دهان، بازاریابی و کسب درآمد کنند. ملانی مور (Melanie Mohr) مدیر عامل اجرایی این پروژه است. او در تایید میسرا گفت: «مردم به دنبال راه‌هایی هستند که عنصر تکامل و بلوغ را به فضای رمزنگاری بیافزایند و جنبه‌ی قانونی و ایمنی آن را افزایش دهند.» اهمیت ندارد ما در مورد STO صحبت می‌کنیم یا ICOها. وی اضافه می‌کند: «شما نمی‌توانید الزاما یک مدل سرمایه‌گذاری را کپی و عینا اجرا کنید».
آیا پایان ICO و جایگزینی آن با یک مدل جدیدتر نزدیک است؟
اینکه بگوییم فروش توکن‌ها به پایان رسیده است، اشتباه است. گزارشات پایان سال 2018 و به‌دنبال آن آغاز سال 2019، خلاف این ادعا را ثابت می‌کنند. اما این حقیقت را که موفقیت این محصول بلاکچینمحور در طولانی‌مدت، ناپایدار است را نمی‌توان کتمان کرد.
باید این نکته را هم درنظر گرفت که راه‌های افزایش سرمایه‌ی زیادی برای موسسان وجود دارد. ICO سرمایه‌گذاران را تحت خطر متضرر شدن قرار می‌داد چرا که تا همین اخیرا چتر حمایتی قابل اعتمادی برای آن وجود نداشت.
همه این‌ها در نتیجه ذهنیت غرب وحشی و فقدان قوانین عمومی به وجود آمده است. این فقدان در طول روزهای اول به وجود آمدن ICOها و حتی تا شروع سال 2018 نیز وجود داشت. افزایش شکایات همراه با گزارشاتی در خصوص خطرات ارائهی سکه، باعث عکس‌العمل نشان دادن رگولاتورها در سراسر جهان شد.
به عنوان مثال کمیسیون بورس و اوراق بهادار آمریکا، نظارت خود را افزایش داد و سایر کشورها نیز در مدت کوتاهی مقررات خود را برای مقابله با این مشکل بهروزرسانی کردند. شکست اکثریت ICOها، ظهور STOهایی با ویژگی‌های مطلوب سرمایه‌گذاران و ارائهی برنامه‌ها و خدمات نظارتی داخلی، باعث روشن‌تر شدن آینده‌ی این بخش شده است.
افزایش تقاضا برای شفافیت روح تازه‌ای در بدن STO می‌دمد
STOها ساخته شدند تا امنیت بیشتری را نسبت به ICOها در اختیار کاربران قرار دهند. توکن‌های توزیع‌شده از طریق STOها، امکانات و حقوق بیشتری را برای سرمایه‌گذاران فراهم می‌کنند.
کمپانی‌ها می‌توانند توکن‌های اوراق بهادار دیجیتالی را عرضه کنند و در این‌صورت سرمایه‌گذاران می‌توانند اوراق بهادار را با ریسک کمتر خریداری کنند.
شرکت‌ها شروع به ایجاد اکوسیستم جدید کرده‌اند. به‌عنوان مثال تی‌زیرو (tZERO) متعلق به اوراستوک (Overstock) را درنظر بگیرید. تی‌زیرو درنظر دارد بازار اوراق بهادار دیجیتال بازتری را ارائه کند و مقررات وضع شده توسط کمیسیون بورس و اوراق بهادار آمریکا و سازمان تنظیم مقررات صنعت مالی (FINRA) را به طور کامل در اکوسیستم خود پیاده‌سازی کند. این یک ماموریت عظیم برای کمپانی به شمار می‌رود که فقط گذر زمان می‌تواند نشان دهد تکمیل آن به چه مقدار زمان نیاز دارد.
کمپانی‌های دیگری هم در حرکتی مشابه اقدام به ایجاد مدل STO خود کرده‌اند. شرکت‌هایی مانند پلی‌مث (Polymath) از این دست شرکت‌ها به‌شمار می‌روند. این شرکت یک راهکار بسیار گسترده‌تر را ارائه می دهد. در این روش، شرکت به همه‌ی کسب‌وکارها امکان می‌دهد تا اوراق بهادار خود را به توکن تبدیل کنند و همچنین مجموعه‌ی وسیعی از ابزارها را برای تامین امنیت سرمایه‌گذاری در اختیار آن‌ها قرار می‌دهد.
یک پارادایم جدید STO با نام سنتروم‌کوین (CentrumCoin) هم درحال ظهور است. سنتروم‌کوین، پلتفرم جدیدی است که یک STO/ICO پاک را به کاربران خود ارائه می‌دهد. با کمک این پلتفرم، کاربران می‌توانند سرمایه‌گذاری خود را در فضایی ایمن‌تر انجام دهند.
این شرکت توسط مرجع مالی سوئیس، فینما (FINMA) تحت نظارت قرار گرفته است. تمام ایده‌ی این مجموعه بر پایه‌ی شفافیت و امنیت بنا شده است.
در مدل سنتروم‌کوین از کمپانی‌ها خواسته می‌شود که به منظور انجام یک «پیش غربالگری» موشکافانه، در پلتفرم مربوطه نام‌نویسی کنند. این پیش‌غربالگری شامل حسابرسی تخصصی، تایید توسط هیات مدیره و مصاحبه است.
در رویداد سال نوی سنتروم‌کوین در بوداپست، این شرکت از همکاری خود با چند موسسه‌ی جدید گفت. این موسسات عبارت هستند از: بانک ویپیای (VPE bank) که یک سرویس بانکداری آلمانی است و تمرکز خود را به سرمایه‌گذاران و پروژه‌های جدید معظوف کرده است، بیت‌بی (Bitbay) که یکی از اولین مبادله‌کنندگان غیرمتمرکز است و تکنیوست (Tekinvest) که در حوزه‌ی ساخت و پیاده‌سازی سیستم‌های آی‌تی فعالیت می‌کند.
یکی از نکاتی زیادی که این مشارکت‌ها به ما یادآور می‌شوند، این است که در پس خرید استارت‌آپ‌های بلاکچین، تعداد زیادی از شرکت‌های بزرگ دولتی و مشهور قرار دارند.
از نظر توماس وبر (Tamas Weber) پذیرش جمعی ارزهای رمزنگاری شده و بلاکچین در حاشیه قرار گرفته است.
بنابر گفته‌های توماس وبر، مدیرعامل اجرایی سنتروم‌کوین، مشارکت‌های این‌چنینی تعریف کننده شخصیت شرکت هستند. «چه این مشارکت‌ها دائمی باشند و چه دوره‌ای و کوتاه‌مدت؛ به ما کمک می‌کنند تا مدل‌های کسب‌وکارهای متداول امروزی را تغییر دهیم.»
هدف وبر، که یک مجارستانی ساکن سوئیس است، این بوده که «مولفه‌های مفید جهان مالی متمرکز را به بازار آنلاین غیرمتمرکز منتقل کند. این به این معنی است که او می‌خواهد نکات مثبت هر دو روش را باهم ترکیب کند تا بلاکچین وارد زندگی روزمره‌ی مردم عادی شود.»
مدل سنتروم‌کوین به شفافیت متکی است چرا که تنها از پروژه‌های موفق به کاربران خود نفع می‌رساند. بدین ترتیب، می‌توان ادعا کرد که این مدل به عنوان انگیزه‌ای برای دنبال کردن رویکردی بازتر در غربالگری STOها و مهیا کردن تصویری واضح‌تر از اکوسیستم برای کاربران، ارائه شده است.
هم زمان با پذیرش این مدل جدید جذب سرمایه‌ی خود رگولاتوری در صنعت، رفته رفته آن دست پلتفرم‌هایی که یک فرآیند ارزیابی صلاحیت دقیق را در اختیار پروژه‌های تحت حمایت‌شان قرار می‌دهند، جای یک مفهوم پیشگام، به یک سرویس خدماتی معمول تبدیل خواهند شد.
جذب سرمایه از طریق بلاکچین، هنوز ادامه دارد و برای بقا می‌جنگد
این قبیل از پلتفرم‌ها، نشان می‌دهند که جذب سرمایه از طریق بلاکچین روندی روبه‌رشد دارد. اکثر شرکت‌های بلاکچین، به جای ادامه دادن به روش‌های بی‌ثبات قبلی، ترجیح می‌دهند که در مسیری با نظارت و شفافیت بالا حرکت کنند.
زخم‌های ناشی از خودزنی‌های ICOها، از شدت محبوبیت‌شان کاسته است و STOها سریعاً در حال توسعه‌اند تا جایگزین‌شان شوند. اگر فعالان به این درک برسند که اعمال نظارت دقیق و شفافیت، به از میان برداشتن کامل ICOها ارجحیت دارد، شرکت‌های بیشتری بدون ترس ازینکه ذی‌نفعانشان را در معرض ریسک قرار دهند برای پشتیبانی مالی پروژه‌ها پا پیش خواهند گذاشت.
ICO جان سالم به در خواهد برد، ظاهراً کارگزاران این بخش در نهایت به این نتیجه رسیده‌اند که ضرر حاصله از سودهای کوتاه‌مدت خیلی بیشتر از دستاوردهای حساب‌شده است، اعمال شفافیت نظارتی بیشتر بر این فضا، خالی از لطف نخواهد بود.
منبع: Forbes
