پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشتماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطبترین رسانه ایران در زمینه فناوریهای مالی، بانکداری و پرداخت و استارتآپهای فینتک است.
تحول اقتصاد و روشهای پرداختی: دروازهای به سمت شهر هوشمند
مفهوم شهر هوشمند عمیقا با توسعه فناوریهای مالی و مقرراتی در هم آمیخته است. یک شهر هوشمند شهری فناوریمحور است که در آن برای پرداخت هزینهها از تلفنهای هوشمند و برای تسهیل یافتن مکان پارک ماشین، حمل و نقل، دسترسی به ساختمانها، ترافیک و … از GPS و تکنولوژیهای مربوط به آن استفاده میشود. از همین رو میتوان به اهمیت توسعهی فناوریهای مرتبط با فینتک، در ایجاد یک شهر هوشمند پی برد.
اکثریت پروژههای امروزی، سعی دارند که تغییراتی را در روش انجام پرداختهای دولتی اعمال کنند و بدین منظور، عادات پرداخت مشتریان را مورد مطالعه قرار میدهند؛ از هزینههای آب و برق گرفته تا کرایهی حمل و نقل عمومی، نمونههایی از پرداختهای دولتی هستند. در تعداد قابل توجهی از این پروژهها، قسمتی نیز به بررسی خردهفروشیها، تلاش برای بروز رسانی فروشگاههای آنها و تجهیز آنها به فناوریهای مدرن، اختصاص داده میشود.
در ادامهی این مقاله به بررسی روشها و فناوریهایی میپردازیم که شهرهای هوشمند را در هموارتر کردن مسیر پرداخت، یاری میکنند. با ما همراه باشید.
اقتصاد دادهها
اینترنت اشیا باعث میشود تا ما به انبوهی از اطلاعات و دادهها دسترسی پیدا کنیم، این موضوع به نوبهی خود میتواند زمینه را برای ایجاد مدلهای کسبوکار جدید، فراهم کند. انجمن وسایل نقلیهی خودران ایلینوی (Illinois)، شرکتی است که در حوزهی پیشرفت تکنولوژی خودروهای هوشمند فعالیت میکند. جری کوان (Jerry Quandt) مدیر اجرایی این شرکت، میگوید: «وقتی در مورد ارزش تراکنشها صحبت میکنیم، ذهن همه به سمتوسوی ارزش مادی و پولی آن کشیده میشود، اما بازاریابی نوین یک کسبوکار کامل است که به منظور جمعآوری دادهها، استفادهی بهینه از آنها و ارائهی خدمات به مردم، به وجود آمده است.»
امروزه شرکتها به صورت فزایندهای به دنبال استفاده از دادههای مشتریان و ایجاد ارزش از طریق آنها هستند.
کوان در نشستی که با موضوع اینترنت اشیا در شهر شیکاگو برگزار شده بود، چنین گفت: «اگر ما شروع به تحلیل دادههای شما کرده و ارزش آنها را درک کنیم، به صورت ناگهانی به نتایج ارزشمندی خواهیم رسید. اشتباه نکنید، این منبع ارزش هیچ ارتباطی با دلار ندارد. اما بدون شک کسانی وجود خواهند داشت تا از ارزش این دادهها آگاه بوده و حاضر باشند تا برای به دست آوردن آنها هزینه کنند.»
کوان بیان کرده که شرکت او با ارائهدهندگان خدمات تاکسی و سواری در مورد قرار دادن تبلیغات در وسیلههای نقلیهی آنها صحبت کرده است تا در قبال آن بخشی از هزینه سفر مسافران را کاهش دهد. به بیان دیگر راننده میتواند دادههای مسافران را جمعآوری کند و به جای آن، سرویس حملونقل رایگان در اختیار آنها قرار دهد.
کوان در اینباره میگوید: «هنگامی که شخصی سوار وسیله نقلیه میشود، با توجه به دادههایی که از وی به دست آمده، به کمک فناوری اینترنت اشیا در گوشی هوشمند خود پیامی مشابه این عبارت دریافت میکند: (به نظر میرسد که شما در حال حرکت به سمت رستوران … برای صرف شام هستید.) سپس لیستی از غذاها و نوشیدنیهای موجود در منوی آن رستوران برای مسافر به نمایش در میآید تا با انتخاب غذای مورد نظر و در مدت زمانی که او در تاکسی به سمت رستوران در حرکت است، سفارش وی آماده شود.» در این سناریو مسافر هیچ هزینهای را نیز به راننده تاکسی نمیپردازد، چرا که رستوران مورد نظر، از قبل هزینهی سفر را پرداخت کرده است.
شهرهای هوشمند به شدت بر دادهها تکیه دارند و طبیعتا، باید از مقررات عمومی حفاظت از دادهی اتحادیهی اروپا (موسوم به GDPR) آگاهی پیدا کرده و آن را به کار بگیرند.
در مقررات عمومی حفاظت از دادهی اتحادیهی اروپا، چنین آمده است: شرکتهای که به جمعآوری و ذخیرهی دادههای مردمی میپردازند، حتما باید مشتریانشان را در جریان این عمل قرار داده و از آنها اجازه بگیرند. بدون کسب اجازه، این شرکتها نمیتوانند دادهها را ذخیره کرده و یا در اختیار نهاد دیگری قرار دهند. درصورتی که یک شرکت ناچار به ذخیرهسازی دادهها باشد، باید اطلاعات را در بخشبندیهای مختلف و جداگانهای جای دهد تا نام یک مشتری و اطلاعات شخصی وی به هیچ وجه در یک مکان قرار نگرفته و به منظور دیگری قابل دسترسی و استفاده نباشد.
چاک بایرز (Chuck Byers) مدیر ارشد بخش فنی مهندسی نرمافزار سیسکو (Cisco) چنین میگوید: «شهرهای هوشمند ایالات متحده، با چند پرسش اساسی مواجه هستند: دادههای جمعآوری شده متعلق به چه کس یا کسانی هستند؟ چگونه باید نسبت به حفظ حریم خصوصی دادهها اقدام کرد؟ آیا آمریکا باید مقررات عمومی حفاظت از دادهی اتحادیهی اروپا را بپذیرد یا نسخهای آمریکایی از آن را تعریف کند؟»
داده، با ارزشترین عنصر یک شهر هوشمند است. کسبوکارها و مشتریان به طور یکسان میتوانند از داده سود ببرند. بدین ترتیب، میتوان ادعا کرد که اصلیترین هدف یک شهر هوشمند، به کارگیری داده و تولید ارزش از آن است.
شهر هوشمند به مثابه یک استادیوم
در استادیومها و فستیوالها، کنترل بالایی بر روی صحت پرداختها اعمال میشود. در شهرهای هوشمند نیز روال به همین صورت است. شهرداریهای این شهرها، به حدی کنترل پرداختها را در دست دارند که بدون نیاز به مجاب کردن شرکا، تکنولوژیهای جدیدی را در این صنعت پیادهسازی میکنند. ریچارد اوگلسبی (Richard Oglesby)، رئیس گروه ایزد پیمنت (AZ Payments) و تحلیلگر ارشد موسسه تحقیقاتی دابل دایمند پیمنتس (Double Diamond Payments) است. او چنین میگوید: «در یک شهر هوشمند شما فرصت این را دارید تا چیزهای جدید بسیاری را امتحان کنید، بدون این که لازم باشد تا آنها را در بازارهای بزرگ جهانی به فروش برسانید.»
شهرهای هوشمند، فرصت مناسبی برای سرمایهگذاران هستند و انتظار میرود که درآینده، تعامل بین شرکتها و تامینکنندگان پرداخت حاضر در این شهرها افزایش پیدا کند. بنا به آمار به دست آمده از بانک جهانی توسعه شهری، امروزه بیش از نیمی از جمعیت جهان در شهرها زندگی میکنند. اما تا سال 2025 این رقم به دو سوم افزایش خواهد یافت. بیش از 80 درصد از فعالیتهای اقتصادی جهان در شهرها رخ میدهد و در آینده نیز به احتمال بسیار بالا این رقم افزایش خواهد یافت؛ در طراحی و توسعهی شهرهای هوشمند، باید به این آمار اهمیت داده شود.
ویزا ریسرچ (Visa research) تحت کنترل روبینیثوتلب (RoubiniThoughtLab) فعالیت میکند. این موسسه، براساس تحقیقاتی که در سال گذشته و در شهر نیویورک انجام داده، برآورد کرده که: گسترش پرداخت دیجیتالی در 100 شهر جهان، میتواند سود خالصی معادل 470 میلیارد دلار را در سال به وجود آورد. بنا به مطالعات ویزا ریسرچ، تحریک رشد اقتصادی و همچنین افزایش دستمزد و بهرهوری نیز دو مزیت دیگر این امر هستند. در قسمت دیگری از این مطالعه، به هزینه بالای مدیریت پول که شامل پردازش، شمارش، رسیدگی به موارد سرقت، کسری مالی و پولهای تقلبی میشود، پرداخته شده است. با در نظر گرفتن این هزینهها، میتوان ادعا کرد که توسعهی پرداخت دیجیتالی در ایالات متحده آمریکا، سودی 200 میلیارد دلاری را با خود به همراه خواهد داشت.
به همین دلیل است که ابتکارات و نوآوریهای شهر هوشمند، مورد توجه همگان قرار گرفته است و ارائه دهندگان خدمات پرداخت همواره در مورد دیجیتالی سازی فرآیندهای پرداخت سخن میگویند.
ریچارد کرون (Richard Crone)، مدیرعامل شرکت مشاورهای کرون (Crone Consulting LLC) است. او معتقد است: «پیادهسازی خدمات پرداخت، میتواند نقش بسیار موثری در کاهش فرسایش تحولات اجتماعی داشته باشد. شهرها و نهادها، به کمک پرداخت میتوانند خدماتی و تجربیاتی هوشمندتر را در اختیار مشتریانشان قرار دهند.»
شرکتهای بزرگ فناوری به شهرهای هوشمند خواهند آمد
مایکروسافت و مسترکارت (Mastercard) در کنار تلاش برای یافتن بازارهای جدید برای کسبوکارها و فناوریهای مربوط به روشهای پرداختی، به صورت مشترک بر روی پروژههایی در ارتباط با پروژههای شهر هوشمند، کار میکنند. این دو شرکت در ماه می اعلام کردند که قصد دارند آتش نوآوری را در صنعت پرداخت جهانی، شعلهورتر سازند و بدین منظور، قرار است روشهای پرداختی، دادهها و تکنولوژی ابری خود را با شهرداران، سیاستگذاران و برنامهریزان شهری به اشتراک بگذارند. تمرکز اصلی اولیه این دو شرکت بر روی نحوه فروش بلیط برای وسایل حمل و نقل عمومی خواهد بود. یکی دیگر از اقدامات مایکروسافت، پیوستن به پروژهی سیتی پاسیبل (City Possible) است. این پروژه که توسط مسترکارت هدایت و رهبری میشود، یک ابتکار و نوآوری جهانی برای صنایع خصوصی است و با هدف طراحی، تولید و افزایش مقیاس فناوریهای شهری ایجاد شده است.
در یک حرکت مستقل دیگر، میگل گامینو (Miguel Gamino)، کارشناس سابق فناوری شهر نیویورک، به سمت معاون اجرایی شهرهای جهانی مسترکارت برگزیده شد.
گامینو در بیانیهای اعلام کرد:
مردم محلی و گردشگران، از مسئولین شهری انتظار دارند که از منابع موجود استفاده کرده و فناوریهای نوین را در جهت بهبود تجارب مختلف (از دسترسی به خدماتی مانند حمل و نقل و مسکن با هزینه مقرون به صرفه تا مباحثی همچون فرهنگ و هنر) به کار گیرند. به همین دلیل است که امروزه ما از رهبران بخشهای دولتی و خصوصی دعوت میکنیم تا به ما ملحق شده و تکنولوژیهای سودمند و کارآمدی را در اختیار مردم قرار دهند.
کار گروهی
هنگامی که سخن از یک شهر هوشمند به میان میآید، باید توجه داشته باشیم که کلمهی هوشمند، تمامی جنبههای عملیاتی آن شهر را شامل میشود. از کنتورهای هوشمند آب، برق و گاز گرفته تا سنسورهای هوشمند ترافیک و استفاده از GPS برای ردیابی ناوگان حمل و نقل و ماشینهای اورژانس، همه و همه باید در یک شهر هوشمند گنجانده شوند. شورای شهرهای هوشمند (The Smart Cities Council) یک انجمن برای فعالیتهای مربوط به شهرهای هوشمند است. این شورا، به شهرهای مختلف کمک میکند تا با فناوریهای جدید و علیالخصوص فناوریهای مدرن مربوط به روشهای پرداخت سازگاری یابند. شورای شهرهای هوشمند، شش سال پیش تاسیس شده و در طی این مدت، توانسته شرکتهای بزرگ و نامآشنای بسیاری از جمله سیسکو، آیبیام، مایکروسافت، مسترکارت و همچنین متخصصین انرژی در زمینههای مختلف را در کنار یکدیگر جمع کرده و به عضویت خود درآورد.
صنعت پرداخت، از جهات مختلفی حائز اهمیت است؛ چرا که در این مقوله هم دولت، هم صاحبان کسبوکارهای بزرگ و هم تاجران کوچک محلی نقش دارند. از همین رو، شورای شهرهای هوشمند ادعا میکند که پرداخت، هستهی فعالیتهای اقتصادی یک شهر هوشمند است و نقش بسزایی در موفقیت آن دارد. شهرهایی که به دنبال بهبود وضعیت زندگی، کارآمدی و ثبات هستند، به هیچ وجه نباید از پرداخت هوشمند غافل شوند.
روشهای قدیمی پرداختهای دولت را کنار بگذارید
کمپانی سیتی بیس (CityBase) مایل است تا مشکلاتی که شهروندان به هنگام پرداخت قبوض به نهادهای دولتی تجربه میکنند را از میان بردارد. این شرکت چارهی کار را در تکیهی بیشتر بر فناوری و دنیای دیجیتال میبیند. این روزها مشکلات پرداخت کم نیستند. با وجود گذشت چندین سال از عمر عصر اطلاعات و فناوری، هنوز هم برخی از نهادها از پذیرش روشهای آنلاین سر باز میزنند. علاوه بر آن، حتی آن دسته از نهادهایی که این روش را پذیرفتهاند نیز گاهی به دلیل قطع شدن شبکه ناچار میشوند تا برخی عملیات را به صورت دستی انجام دهند. تمامی مراحل فرآیند پرداخت دیجیتال، باید به گونهای تنظیم شود که ساکنان یک شهر هوشمند، بسیار راحتتر از گذشته عملیات مربوط به پرداختهای دولتی خود را انجام دهند.
مایک دافی (Mike Duffy)، مدیرعامل شرکت شیکاگویی سیتیبیس است. او در اینباره میگوید: « ما در سطح بالایی تلاش میکنیم تا دولت را خصوصیتر و پاسخگوتر از پیش کنیم. برای این کار لازم است بر اساس نیاز افراد و کسبوکارها، خدمات متمایزی را برای آنها طراحی کنیم.»
سیتیبیس نیز برای رسیدن به این هدف، پرداخت را اصل قرار داده است. این کمپانی قصد دارد که با نهادهای دولتی وارد همکاری شده و فرآیندهای پرداخت آنها را سادهسازی کند. توسعهی پرداخت دیجیتالی، گسترش پرداخت از طریق پایانهی فروش و رونق بخشیدن به پرداخت آنلاین و موبایلی، نمونههایی از اقداماتی هستند که سیتیبیس برای سادهسازی فرآیند پرداخت دولتی، در نظر گرفته است.
حرکت به سمت روشهای پرداخت دیجیتالی و بهرهمندی از اینترنت اشیا، دروازهای است که ملزومات یک شهر هوشمند را فراهم میکند و سرمایهگذارانی که به این حوزه علاقه دارند، باید از فرصت موجود استفاده کنند.
لری برلین (Larry Berlin)، معاون بخش امنیت شرکت شیکاگویی فیرست آنالیسیس (First Analysis) چنین میگوید: «در طول سه یا چهار سال گذشته، آمار سرمایهگذاری ریسکپذیر در زمینهی دیجیتالیسازی پرداخت، افزایش یافته است. شهرها با کمبود بودجه مواجه هستند و به همین دلیل است که برای جمعآوری سریعتر سرمایه و صرفهجویی در هزینهها تلاش میکنند.»
گوشیهای هوشمند زیرساختهای جدیدی را به وجود آوردهاند
شاینا دوور (Shaina Doar) مدیر ارشد سیاستگذاری سایدواک لبز (Sidewalk Labs) در شیکاگو است. او چنین عنوان میکند: «شهرهای امروزی، از لحاظ عملیاتی تفاوت چندانی با شهرهای دههی 1940 میلادی ندارند. اما ادغام دادههای دیجیتال با تکنولوژی اینترنت اشیا، باعث فراهم شدن یک تجربهی جدید شهری خواهد شد.»
وی در ادامه به این موضوع اشاره میکند که ارتباطات، نقش موثری در وقوع یک انقلاب دیجیتال ایفا میکنند. به لطف وجود گوشیهای هوشمند و برنامههای کاربردی آنها، میتوان امکانات بسیاری را ایجاد کرد که دیجیتالیسازی پرداخت نیز جزوی از آنهاست.
دوور در ادامهی سخنانش چنین میگوید:
توسعهی شبکههای دیجیتالی پایدار و ایجاد اعتماد توزیعشده در بین طرفین تراکنش، دو عنصری هستند که وقوع انقلاب دیجیتال در حوزهی پرداخت را تسریع میکنند. امروزه حدود یک سوم از اپلیکیشنهای طراحی شده برای گوشیهای هوشمند، از سرویس موقعیت مکانی استفاده میکنند. این سرویسهای مکانی به صورت آنی عمل میکنند و کاربردهای فراوانی دارند.
هم زمان با پیشرفت پروژههای شهر هوشمند، شبکههای دیجیتالی نیز با هدف نظارت بر خدمات و روشهای پرداخت، ترافیک، جرم و جنایت، حفظ و نگهداری زیرساختها، پارکینگها و دسترسی به وسایل حمل و نقل عمومی، وارد عمل خواهند شد.
هنگامی که سازمانها و خدمات شهری با شبکههای دیجیتالی منطبق شده و براساس آنها عمل نمایند، پای تمامی عوامل اصلی دخیل در نوآوریهای پرداختی (اعم از سرعت، امنیت و همچنین حریم خصوصی) نیز به میان خواهد آمد. سنسورهایی که نقشی کلیدی در پروژههای اینترنت اشیا دارند، نقش مهمی را در این پیشرفت ایفا خواهند کرد.
تخمین زده میشود که در حال حاضر حدود 50 میلیارد سنسور مختلف در گوشه و کنار جهان به کار گرفته شدهاند. در بسیاری از شهرها از این سنسورها به منظور جمعآوری دادهها و نظارت بر مسائل مختلفی همچون ترافیک و فرسایش زیرساختها استفاده میشود. این سنسورها بخشی از فناوری بیکن (beacon technology) نیز هستند و در بازاریابی مبتنی بر موقعیت مکانی، برقراری ارتباط با مشتریان و ارائه پیشنهادات تجاری به آنها، کاربرد دارند.
منبع: Paymentssource