پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشتماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطبترین رسانه ایران در زمینه فناوریهای مالی، بانکداری و پرداخت و استارتآپهای فینتک است.
نظارت غیرهوشمند بر درگاههای پرداخت اینترنتی
بر اساس اخبار منتشرشده از شرکتهای پیاسپی، در چند ماه گذشته بیش از ۸۵۰ درگاه پرداخت اینترنتی که گفته میشود به کسبوکارهای غیرمجاز مشغول بودهاند، مسدودشده است.
به گزارش دنیای اقتصاد، مسدودسازی این درگاهها بر اساس اعلام سازمانهای نظارتی ازجمله شاپرک، پلیس فتا و رصد شرکتهای پیاسپی و شکایت شاکیان خصوصی صورت گرفته است. آمار تراکنشهای اینترنتی در ماههای پایانی سال گذشته نشان میدهد حجم این تراکنشها نسبت به دورههای گذشته با کاهش مواجه شده که به گفته برخی از مدیران شرکتهای پیاسپی علت اصلی آن مسدودسازی برخی از درگاههای واسط پرداختهای اینترنتی است؛ درصورتیکه تنها چند شرکت از زیرمجموعههای این درگاههای واسط فعالیتهای غیرمجاز داشتهاند.
این در حالی است که در دنیا سامانههای هوشمند آنلاین همزمان با انجام تراکنشها قادر به تشخیص دادن تراکنشهای مشکوک هستند. اما نظارت نهادهای ناظر در ایران بهصورت دورهای انجام میشود و جهشهای ناگهانی در تعداد و ارزش تراکنشهای پذیرندگان در پایشهای ماهانه موردبررسی قرار میگیرد.
محمدعلی ترابیان مدیرعامل شرکت (به پرداخت ملت) در این زمینه میگوید:« آنچه بهعنوان تراکنشهای مشکوک نامیده میشود، لزوماً به معنای انجام فعالیتهای مجرمانه نیست؛ زیرا برخی مواقع به دلیل برگزاری جشنوارههای مختلف یا اخذ تسهیلات، تعداد و ارزش تراکنشها روی درگاههای پرداخت پذیرندگان افزایش مییابد. اما درهرصورت بر اساس رفتارشناسی پذیرندگان در طول مدت فعالیت، رفتارهای غیرمعمول شناسایی و به آن رسیدگی میشود.»
مدیرعامل شرکت (به پرداخت ملت) علت استفاده نکردن از سامانههای هوشمند آنلاین در این زمینه را قیمت بسیار زیاد آن میداند. به گفته وی این نظارتها در شرکت (به پرداخت ملت) بهصورت دورهای و مستمر انجام میشود.
بر اساس برخی خبرهای غیررسمی بسیاری از سایتها که از درگاههای پرداخت شرکتهای پیاسپی استفاده میکنند، (اینماد) که نشان اعتماد الکترونیکی است را ندارند. مدیرعامل (به پرداخت ملت) در این زمینه میگوید: «در این شرکت بدون (اینماد) درگاه پرداخت به اشخاص حقیقی و حقوقی ارائه نمیشود، اما درگاههای واسط بدون اخذ (اینماد) به شرکتهای زیرمجموعهشان خدمات پرداخت ارائه میکنند و یکی از دلایلی که افراد به سراغ درگاههای واسط میروند، نداشتن شرایط اخذ (اینماد) است.»
در همین رابطه شرکت شاپرک در اطلاعیههای مختلفی بر اولویت این نماد حاکمیتی در نظارت بر عملکرد شرکتهای پیاسپی تأکید کرده است. شرکت شاپرک همواره تأکید کرده که در صورت اهمال یا غفلت شرکتهای پیاسپی در برخورد با تخلف پذیرندگان از رسته و فعالیت اعلامی، میتواند نسبت به مسدود کردن درگاه پذیرنده متخلف اقدام کند.
در همین حال برخی از مدیران درگاههای واسط میگویند تلاش آنها در سالهای اخیر برای ثبت قانونی یا دریافت مجوز از نهادهای رسمی ناموفق بوده است و معمولاً در مقاطعی از سال بدون هشدار قبلی بسیاری از این درگاهها مسدود میشوند.
برخی از مدیران شرکتهای پیاسپی میگویند، شرکتهای معتبر واسط که به دلیل فعالیتهای مجرمانه چند کسبوکار زیرمجموعهشان درگاه پرداخت آنها مسدود میشود با مراجعه به این شرکتها خواستار بازگشایی درگاه پرداخت خود میشوند و اعلام میکنند که زیرمجموعههای مجرم را از مجموعه خود حذف میکنند، اما پیاسپیها به دلیل حکم قضایی قادر به انجام این کار نیستند و بهناچار بسیاری از تراکنشهای سالم خود را به دلیل همکاری با پلیس فتا و مراجع قضایی از دست میدهند.
بررسی مسائل مربوط به نظارت بر فعالیت درگاههای اینترنتی نشان میدهد در عصر نظارتهای هوشمند بر «بزرگ دادهها» صنعت پرداخت در ایران به دلیل وجود نگرشهای سنتی، خلأ قانون یا قوانین دست و پاگیر با چالشهایی روبهرو است. اگرچه دستاندرکاران این صنعت در سالهای اخیر باوجود تحریمهای جهانی توانستهاند بار عظیم میلیونها تراکنش روزانه را بر دوش کشند.