پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
بلاکچین یا زنجیره‌بلوک‌ها، یکی از مهم‌ترین بخش‌های دنیای بیت‌کوین است. به همین دلیل، شناخت آن، می‌تواند به درک بهتر این پدیده، کمک بسیار زیادی بکند. پس بیایید نگاهی به چند پرسش اساسی درمورد آن داشته باشیم.
آیا بیت‌کوین و بلاکچین یک چیز هستند؟
خیر، اما می‌توان آنها را به راحتی با هم اشتباه گرفت، چون هر دوی آنها در سال ۲۰۰۸ (۱۳۸۷) و زمانی که «ساتوشی ناکاموتو» مقاله معروفش را منتشر کرد، به جهان معرفی شدند. بیت‌کوین یک نوع بخصوص از ارزهای رمزپایه است. اما چیزی که مردم به عنوان بلاکچین می‌شناسند، در واقع، یک تکنولوژی است که امکان کار با بیت‌کوین را فراهم می‌کند. بلاکچین، نوعی زیرساخت است که می‌تواند برای هر نوع تراکنشی مورد استفاده قرار گیرد. تکنولوژی بلاکچین می‌تواند به راحتی بدون بیت‌کوین به حیات و کاربردهای خود ادامه دهد، اما برعکس آن نمی‌تواند باشد. به بیت‌کوین به عنوان نرم‌افزاری نگاه کنید که بر پایه بلاکچین کار می‌کند؛ مانند وبسایت‌هایی که در اینترنت کار می‌کنند.
چه کسانی از تکنولوژی بلاکچین استفاده می‌کنند؟
بله. درست خواندید. این تنها آزادی‌خواهان دنیای اقتصاد نیستند که از بلاکچین استفاده می‌کنند، چون استفاده‌های این سیستم، محدود به فعالیت‌های اقتصادی نیست. در ادامه فهرست خلاصه‌ای از برخی استفاده‌کنندگان از بلاکچین را می‌بینید:
موسسات مالی: بانک‌های بزرگ و جهانی و مؤسسات سرمایه‌گذاری در حال تحقیق و گسترش تکنولوژی بلاکچین هستند و گاهي با هم با هم در پیشرفت این تکنولوژی همکاری می‌کنند. حتی شرکت‌های استارت‌آپی مانند «بلوم» تمایل دارند تا از بلاک‌چین‌ها برای کارهای خود استفاده کنند تا دیگر مانند ماجرای هک «اکویفکس (Equifax) دچار مشکل نشوند.
دولت‌ها: ایالت‌های دلاور و ایلینوی از دفتر کل‌های گسترده برای ثبت احوال و آمار هویتی، سود می‌برند. در ورمونت هم قانونی وجود دارد که اجازه می‌دهد از این تکنولوژی برای تأیید اصالت مدارک قانونی استفاده شود. همینطور در دبی هم بلاک‌چین‌های بسیاری برای فعالیت‌های مدیریتی مانند صدور گواهینامه‌های مختلف مورد استفاده هستند.
کارآفرینان حوزه تکنولوژی: شبکه «اتریوم» (Ethereum) چیزی شبیه به فروشگاه آنلاین اپ‌استور برای استارت‌آپ‌های بر پایه بلاکچین است. صدها پروژه و کسب‌وکار روی آن در حال فعالیت و کار هستند. برای مثال، شرکت مشهور «وی پاور» (Wepower) با استفاده از این پلتفرم، محیطی را فراهم کرده است تا ابزارها و تکنولوژی‌های مربوط به انرژی‌های تجدیدپذیر به سادگی بین کاربران خریدوفروش شود.
«برنامه ی جهانی غذا» که متعلق به سازمان ملل است، با استفاده از این تکنولوژی بر فعالیت‌های انجام شده برای پناهندگان سوری نظارت می‌کنند.
روزنامه‌نگاران: برخی خبرگزاری‌ها برای مبارزه با جعل اخبار از این تکنولوژی استفاده کرده‌اند تا خبرها بدون هیچ تغییر و دست‌کاری عوامل خارجی بتوانند به مخاطبان برسند.
چرا بعضی، از ارزهای رمزپایه به جای پول اصلی استفاده می‌کنند؟
تصور کنید که در کشور ونزوئلا زندگی می‌کنید. یعنی جایی که تورمی مهار‌گسیخته و سرسام‌آور دارد و ارزش پول رسمی، هر روزه کاهش پیدا می‌کند. شما برای اینکه از دارایی‌های خود محافظت کنید، مجبور خواهید بود تا سرمایه خود را به سوی کالاهای امن ببرید. برخی بر این باورند که بیت‌کوین می‌تواند کالایی امن برای ثابت نگه‌داشتن ارزش سرمایه باشد. اما چرا باید یک ارز رمزپایه که هیچ پشتوانه رسمی‌ای ندارد، برای عده‌ای، مطمئن‌تر از یک پول رسمی مثل دلار آمریکا یا حتی طلا به عنوان یک کالای امن باشد؟ اولین دلیل، سادگی کار با آن است. هر کس می‌تواند در اینترنت به راحتی بیت‌کوین خریداری کند یا بیت‌کوین‌های خود را بفروشد.
از آنجا که بیت‌کوین فرم فیزیکی ندارد، پس نیازی به انبار کردن و نگهداری فیزیکی هم نخواهد داشت. البته این یک واقعیت است که بیت‌کوین، ارزش ثابت ندارد و قیمت آن به شدت نوسان پیدا کرده است، اما برای افرادی مانند ونزوئلایی‌ها که انتظار می‌رود در سال ۲۰۱۸ (۱۳۹۷) تورمی بیش از ۲۳۰۰ درصد داشته باشند، همین قدر که ارزش بیت‌کوین در کل رو به افزایش است، می‌تواند دلیل کافی برای این کار باشد.
آیا با ظهور بیت‌کوین، کار پول نقد، تمام است؟
امروزه با محبوب‌تر شدن بیت‌کوین، شاید این‌طور به نظر برسد که کار پول نقد هم مثل روزنامه‌های کاغذی، به پایان خود نزدیک شده باشد، با این وجود بسیاری از متخصصان این مسئله را باور ندارند، زیرا هنوز هم تقریبا همه کسب‌وکارها در جهان از پول‌های رسمی و معمولی استفاده می‌کنند.
آنها بر این باورند که سیستم پولی جهان هنوز بسیار مستحکم است و مردم هم هنوز تمایلی به از هم پاشیدن سیستم کنونی ندارند. مشکل بیت‌کوین و اتریوم این است که با آنها به عنوان پول در برخی خریدوفروش‌ها قابل استفاده هستند، اما بانک‌های مرکزی آنها را به عنوان پول رسمی و پشتوانه‌دار قبول نکرده‌اند.
در کشورهایی مانند کنیا که افراد کمی حساب بانکی واقعی دارند و «پول های موبایل» (mobile money) بیشتر مورد استفاده مردم هستند، استفاده از آنها راحت‌تر از پول واقعی است، اما هنوز معدن‌کاری آنها، پرهزینه است و در بخش‌های زیادی از جهان مثل آفريقا مقرون به‌صرفه نیست.
همینطور در این منطقه از جهان، هنوز تلفن‌های هوشمند در دسترس عموم نیست و بسیاری از مردم هم کامپیوترهای شخصی در اختیار ندارند. به همین دلیل است که می‌توانیم مطمئن باشیم هنوز تا از بین رفتن اسکناس، راه درازی در پیش است.
ارزش ارزهای رمزپایه چطور تعیین می‌شود؟
بعضی از متخصصان می‌گویند که ارزهای رمزپایه مانند بیت‌کوین به دلیل امنیت بالا با محدودیت تعداد واحدهایشان، ارزش پیدا کرده‌اند. این در صورتی است که پول‌های معمولی می‌توانند بدون پشتوانه مشخصی به تعداد لازم به وسیله بانک‌های مرکزی چاپ شوند، ولی برای مثال، بیت‌کوین به شکلی تعریف شده است که در نهایت تنها ۲۱ میلیون واحد از آن در جهان وجود خواهد داشت. عده دیگری هم بر این باورند که به دلیل سختی و هزینه‌بر بودن معدن‌کاری، ارزش این ارزها زیاد خواهد بود. شاید بتوان این دلایلی را برای بیت‌کوین تاحدی موجه در نظر گرفت، اما ارزهای رمزپایه هم در نهایت، نوعی کالا هستند و ارزش آنها براساس عرضه و تقاضا بین فروشندگان و خریداران تعیین خواهد شد.
بلاکچین در آینده چگونه استفاده خواهد شد؟
به‌صورت کلی، تکنولوژی بلاکچین کاربردهای بالقوه فراوانی دارد که نمونه‌هایی از آنها به این ترتیب‌اند:
اتومبیل‌های خودران: شما با کمک تکنولوژی بلاکچین به جای آنکه از شرکت‌های تاکسیرانی اینترنتی مانند «اوبر» استفاده کنید، می‌توانید در اتومبیل خودران خود بدون آنکه رانندگی کنید به سفرهای درون و بیرون شهری بروید. ضمنا سیستم قراردادهای هوشمند که بر پایه بلاکچین طراحی شده‌اند، می‌توانند دلالان را کنار بزنند و مستقیما شما را با خدمات مشخصی مانند اتومبیل‌های خودران متصل کنند.
اطلاعات پزشکی قابل دسترس: این تکنولوژی همان‌طور که می‌تواند انتقال بیت‌کوین بین دو نفر را ممکن کند، به همین ترتیب، قادر است امکان دسترسی مطمئن به اطلاعات و سابقه پزشکی افراد را برای پزشکان و واحدهای درمانی فراهم کند. بیماران به راحتی با این تکنولوژی می‌تواند نوعی «کیف پول سلامتی» دریافت کنند و اطلاعات و سابقه پزشکی خود را در آن ذخیره کنند. سپس پزشک در زمان نیاز، می‌تواند این اطلاعات را بازبینی و بررسی کند و به این ترتیب، تصمیم بهتری برای در پیش گرفتن روند درمانی فرد، اتخاذ کند..
ابرکامپیوتر جهانی: تصورش را بکنید که موبایل یا کامپیوتر شما عضوی از یک شبکه عظیم و جهانی نظیربه‌نظیر باشد و حتی برای عضویت در این شبکه پول دریافت کنید. این اتفاق در پدیده بیت‌کوین رخ می‌دهد. اما این تمام ماجرا نیست. شبکه‌ای از اعضا که در تمام جهان گسترده شده‌اند می‌توانند یک ابرکامپیوتر جهانی را تشکیل دهند. به‌این‌ترتیب، لپ‌تاپ یا موبایل هوشمند شما زمانی که حتی خواب هستید، می‌تواند به عنوان عضوی از این شبکه به‌وسیله دانشمندان اجاره شود تا بخشی از فرایندهای محاسباتی پیچیده را بر عهده بگیرد. پروژه‌ای به نام «گولم» ( Golem) هم‌اکنون در حال بررسی همین ایده است.
معدن‌کاری کجا انجام می‌شود؟
۷۱درصد از بیت‌کوین‌های جهان در کشور چین استخراج شده‌اند. هند هم با چهار درصد، در رده بعدی قرار دارد. اگر قصد دارید در منزل، بیت‌کوین استخراج کنید، دوباره فکر کنید، زیرا یک گره در مقابل مزارع عظیم استخراج بیت‌کوین چینی، عملا هیچ است و احتمال برد برای شما نسبت به معدن‌کاران حرفه‌ای، تقریبا چیزی برابر با یک هشت میلیونم خواهد بود. بنابراین می‌توانید مطمئن باشید که هزینه برق شما برای استخراج یک بیت‌کوین، به مراتب بیشتر از در آمد شما از این کار خواهد بود.
آیا بلاک چین، نوع جدیدی از اینترنت است؟
نه کاملا، چون خود بلاکچین به بستر اینترنت برای فعالیت و ارتباط گره‌ها در شبکه نظیربه‌نظیر خود، نیاز دارد. همینطور باید در نظر داشته باشیم زمانی که مردم عادی در مورد بلاکچین صحبت می‌کنند، در واقع، منظورشان بلاک‌چینی است که ناکاموتو برای بیت‌کوین تعریف کرده بود. این بلاکچین هنوز هم یکی از بزرگترین بلاک‌چین‌های جهان است. در نوامبر ۲۰۱۷ (آبان ۱۳۹۶)، بیش از ۱۳۰ گیگابایت اطلاعات در این بلاکچین ثبت شده بود و با هر تراکنش هم به این حجم اطلاعات اضافه می‌شود.
آیا بلاک‌چین‌ها غیر قانونی هستند؟
بله، آنها در بسیاری از کشورها از سوی مقامات رسمی و بانک‌های مرکزی به رسمیت شناخته نشده‌اند. همینطور استفاده قاچاقچیان و تبهکاران از بیت‌کوین، باعث بدنامی این ارز رمزپایه شده است. البته باید توجه داشت که این پدیده هم مانند هر پدیده یا ابزار اینترنتی دیگری، می‌تواند برای مقاصد مسالمت‌آمیز و همینطور شرارت بار مورد استفاده واقع شود.
منبع: مجله دانستنیهای همشهری
