پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
نگاهی به وضعیت فین‌تک در ایران / جایگاه تکنولوژی‌های نوین مالی در آینده بازار جهانی
ناظراقتصاد / گزارش حاضر با هدف بررسی وضعیت فناوری‌های نوین مالی و جایگاه آن‌ها در آینده بازارهای مالی جهان و ایران به روش توصیفی-تحلیلی، انجام شده است تا با استفاده از نتایج آن پیشنهادهای سیاستی به منظور ارتقای جایگاه این صنعت در کشور ارائه نماییم. طبق بررسی‌های انجام شده و تحلیل کمیت و کیفیت این بخش مهم در اقتصاد جهانی، مشخص شد که افزایش سریع شرکت‌های حوزه فین‌تک که در صنعت خدمات مالی و سرمایه‌گذاری شرکت‌های مربوطه که در این بخش فعالیت می‌کنند، توجه ناظران صنعت و رسانه‌ها را به خود جلب کرده است.
نتایج تحقیق نشان می‌دهد که در بازارهای در حال ظهور پایگاه‌های قرض دهی نفر به نفر (P2P) و تأمین سرمایه جمعی سهام به عنوان اصلی‌ترین نقاط تمرکز فین‌تک‌ها شناخته می‌شوند. رشد سریع پایگاه‌های قرض دهی نفر به نفر (P2P) و تأمین سرمایه جمعی سهام در بازارهای در حال ظهور از توان بالقوه آن‌ها برای پرداختن به نیازهای تأمین مالی بازارهای کوچک و متوسط (SMEs) ناشی می‌شود. شکاف اعتبار برآورد شده برای هر دوی بازارهای کوچک و متوسط (SMEs) رسمی و غیررسمی چیزی در حدود ۲.۶ تریلیون دلار است.
حدود ۷۰ درصد بنگاه‌های کوچک در بازارهای در حال ظهور به اعتبار دسترسی ندارند، و آسیا و آفریقا با بزرگ‌ترین شکاف‌های اعتبار روبرویند. به دنبال بحران مالی جهانی قوانین سرمایه‌ای سختگیرانه‌تری وضع شده‌اند و بانک‌ها سخت‌گیری‌های بیشتری در وام‌دهی اعمال می‌کنند؛ این امر دسترسی بازارهای کوچک و متوسط (SMEs) به وام‌های بانکی را با چالش بیشتر مواجه کرده است. پایگاه‌های قرض دهی نفر به نفر (P2P) می‌تواند این شکاف را کمتر کند.
چین به محل رشد سریع پایگاه‌های قرض دهی نفر به نفر (P2P) در جهان تبدیل شده است و بزرگ‌ترین پایگاه‌های P2P در آن قرار دارند از جمله: آل یو دات کام، کردیت ایس، و دیانراگ. چاینا رپیت فاینانس پایگاه آل یو دات کام از زمان راه‌اندازی‌اش در سال ۲۰۱۲ رشد بسیار زیادی کرده است و بیش از ۹ میلیون کاربر ثبت شده دارد. روی هم رفته پایگاه‌های قرض دهی نفر به نفر (P2P) بیش از ۴۰۰ میلیارد یوان سرمایه در چین تا نوامبر ۲۰۱۵ جمع‌آوری کردند.
از نظر نیاز به سرمایه اوراق بهادار تأمین سرمایه جمعی سهام (ECF) می‌تواند به نیاز به سرمایه بذرپاشی/مراحل اولیه پاسخ دهد. برای مثال کره جنوبی سیزده پایگاه را تائید کرده و منتشرکننده‌ها ۷ میلیارد وون از طریق این پایگاه‌ها جمع‌آوری کرده‌اند.
فین‌تک‌های بازار سرمایه به نسبت سهم خوبشان در تأمین منابع، دارای جذابیت کمتری بوده‌اند. از حدود ۸۰۰۰ استارت‌آپ فین‌تک که به صورت جهانی رصد شده است، تنها ۵۶۹ مورد، در فضای بازار سرمایه فعال بوده‌اند. همچنین از حدود ۹۶ میلیارد دلار تأمین مالی حوزه سرمایه‌گذاری مخاطره‌آمیز که در قرن اخیر صورت گرفته است، تنها چیزی در حدود ۴ میلیارد دلار (یعنی حدوداً ۴%) به صورت خاص به فین‌تک‌های بازارهای سرمایه اختصاص یافته است (BCG, 2016).
در ایران، در سال‌های اخیر به حوزه فین‌تک توجه خاصی شده است. حوزه مالی در کشور ما سال‌هاست بنا به شرایط و ضوابط، محیط بسته و محدودی را تجربه کرده است و همین امر تقاضای زیادی برای خدمات نوآورانه و فناورانه مالی در بین فعالان حوزه کسب‌وکار به وجود آورده که در استقبال از استارت‌آپ‌های فین‌تک نیز مشهود بوده است. از جمله موارد سرمایه‌گذاری‌های انجام شده در ایران می‌توان به تشکیل شرکت‌های شتاب‌دهنده برای پرورش ایده‌های نوپا در عرصه فین‌تک، ایجاد بورس ایده و همچنین ایجاد شرکت‌های سرمایه‌گذاری خطرپذیر و صندوق‌های سرمایه‌گذاری خطرپذیر اشاره نمود. چند نمونه از فین‌تک‌های ایرانی عبارت‌اند از:
- شناسه دات نت: ارائه‌دهنده راهکار پرداخت شناسه دار در ایران
- پی دات‌آی‌آر: ارائه‌دهنده درگاه پرداخت، خدمات آنلاین مالی و کیف پول الکترونیک
- زرین‌پال: ارائه‌دهنده درگاه پرداخت، کیف پول آنلاین
- آیدی پی: درگاه پرداخت شخصی، پوز مجازی و سامانه تبدیل شماره کارت و حساب بانکی به آیدی
- پی پرس: درگاه پرداخت شخصی، درگاه پرداخت آنلاین، صفحه پرداخت آزاد، تولید و صدور فاکتور
- دنگی پال: ارائه خدمات پرداخت گروهی
- پی‌پینگ: خدمات پرداخت آنلاین
- شرکت پرداخت الکترونیک سامان و حمایت از اجرای کیف خرد پول الکترونیک
- مرکز توسعه تجارت الکترونیکی، ایزی پی
- وین وین
در تیرماه سال ۱۳۹۶ برخی از استارت‌آپ‌های ایرانی در ایران فیلتر شدند. برخی فین‌تک‌ها از جمله زرین پال، پی‌پینگ، باهمتا و آیدی‌پی نیز در این بین فیلتر شدند که به نوعی نشان دهنده عدم توسعه‌یافتگی زیرساخت‌های مورد نیاز فین‌تک و به طور کلی بازار کسب‌وکارهای اینترنتی در کشور است. به نظر می‌آید به دلیل عدم انتشار میزان سرمایه‌گذاری و یا حتی انعکاس تلاش‌های انجام شده در این زمینه در کشور نتوان به آمار صحیح و دقیقی در مورد سرمایه‌گذاری‌های انجام شده در فین‌تک در کشور اشاره کرد. آنچه عجالتاً می‌توان اظهار کرد، این است که فاصله تا شکوفا شدن ظرفیت واقعی فین‌تک‌ها در اقتصاد ایران، بسیار زیاد است. نسخه کامل PDF این گزارش را می‌توانید مشاهده کنید.