پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
مایکت تنها مارکت اپلیکیشن‌های اندروید با امکان پرداخت DCB دو اپراتور / مایکت به دنبال توسعه تأثیر مثبت شبکه‌های اجتماعی بر حوزه اپلیکیشن‌ها
با وجود بازارهای بین‌المللی اپلیکیشن‌های اندرویدی و آی‌اواِسی مثل گوگل‌پلی و اَپ‌اِستور، بازارهای محلی و منطقه‌ای اپلیکیشن‌ها نیز جایگاه ویژه خود را دارند؛ در ایران نیز نمونه‌های موفق و ناموفق از این بازارها را زیاد دیده‌ایم و یکی از بازارهای اندرویدی که سهم قابل‌توجهی از بازار فروش اپلیکیشن‌های اندرویدی را در دست گرفته، «مایکت» است.
مایکت که از مخفف عبارت انگلیسی My Market گرفته شده است، بیش از 200 هزار اپلیکیشن و بازی را در خود جای داده است و بیش از 9 میلیون کاربر از این بازار اندرویدی سرویس دریافت می‌کنند. مایکت متعلق به شرکت دانش بنیان حصین همراه پردیس یکی از شرکت‌های گروه حصین است. از آنجایی که گروه حصین از مجموعه شرکت‌های مطرح در حوزه فناوری اطلاعات بانکی و پرداخت کشور بوده است، شرکت همراه پردیس تجربه و دانش یک مجموعه بزرگ نرم‌افزاری را در پشت خود دارد که یکی از نقاط قوت مایکت در مقابل رقبا محسوب می‌شود.
سپهر خادم مدیر بازاریابی مایکت معتقد است جذب و حفظ 9 میلیون کاربر فعلی مایکت اتفاقی نبوده است و طبق یک برنامه‌ریزی و استراتژی قبلی پیش رفته‌اند تا به این جایگاه برسند و تازه این ابتدای این مسیر است و با ادامه این مسیر، تا پایان سال 98 به بیش از 34 میلیون کاربر دست خواهند یافت.
به گفته خادم، مایکت صرفاً یک بازار فروش و دانلود اپلیکیشن نیست و آن چه باعث می‌شود کاربران و توسعه‌دهندگان اپلیکیشن‌ها و بازی‌ها مایکت را به سایر گزینه‌های موجود ترجیح دهند، ارزش‌افزوده‌ای است که در این فضا جهت ماندگاری و وفاداری کاربران ایجاد می‌کند. مایکت در رده‌های سنی متفاوت، مخاطبان خاص خودش را دارد و برای هر یک از این گروه‌های سنی برنامه ویژه‌ای جهت معرفی خود، جذب و حفظ کاربران تدارک دیده است تا جایی که حتی مدیران این مجموعه ادعا می‌کنند مایکت را می‌توان یک شبکه اجتماعی در خصوص اپلیکیشن‌ها دانست تا یک بازار فروش.
مدیر بازاریابی مایکت، می‌گوید: «افزایش و حفظ کاربران ملزم به ارائه بهترین خدمات با کیفیت بالا به آنهاست. از این رو ما امکاناتی را به افراد ارائه می‌دهیم که رقبای ما به لحاظ فنی این شرایط را ندارند و یا برای آن برنامه‌ای نداشته‌اند.» با مهم‌تر شدن روزافزون کسب‌وکارهای B2C، بستری مانند مایکت که از دل صنعت بانکداری و پرداخت بیرون آمده است می‌تواند در آینده نقش مهم و پررنگی جهت معرفی محصولات بانکداری و پرداخت موبایلی به کاربران داشته باشد. از همین رو گفتگوی کوتاهی با سپهر خادم مدیر بازاریابی مایکت داشتیم تا شناخت دقیق‌تری از این بستر داشته باشیم.
قوتی: همین اول بریم سر اصل مطلب؛ در حال حاضر بیش از 9 میلیون کاربر دارید؛ آیا قرار است در همین فاز بمانید؟
خادم: مسلماً نه! طی برنامه‌ریزی که داریم تا پایان سال 98 به بیش از 34 میلیون کاربر خواهیم رسید.
قوتی: این هدف برای یک بازه دوساله خیلی جسورانه است؛ برای دست یافتن به این هدف به نظر می‌رسد مسیر پرچالش و سختی را پیش روی داشته باشید؛ چه برنامه‌ها و استراتژی‌هایی برای رسیدن به این هدف دارید؟
خادم: در حال حاضر تمرکزمان روی این موضوع است که یک شبکه اجتماعی با محوریت اپلیکیشن ایجاد کنیم. این شبکه مانند سایر شبکه‌های اجتماعی خواهد بود. به این ترتیب که افراد یکدیگر را دنبال می‌کنند. همان‌طور که از مخفف مایکت مشخص است، مای مارکت یعنی هر کسی مارکت خودش را داشته باشد و این تصویری است که ما برای ساخت این شبکه در نظر گرفته‌ایم.
حالا ما درصدد ایجاد این بستر هستیم تا افراد در صفحه شخصی خودشان که به آن مای‌نت می‌گوییم، تولید محتوا کنند، بسته‌های موضوعی اپ درست کنند، مقاله کوتاه بنویسند و رسانه‌ها نیز در آن مشارکت کنند. درواقع افراد می‌توانند تجربه‌های خود را به اشتراک بگذارند و خلق محتوا کنند. رسانه‌های بزرگ این حوزه هم می‌توانند مطالب خود را در مای‌نت منتشر کنند.
هر فرد یا کاربر، یک حساب کاربری دارد که می‌تواند دوستان یا افرادی را دنبال کند و برعکس. اگر تعدادی از دوستان این کاربر، یک بازی خاص را انجام می‌دهند، به احتمال زیاد، این بازی یا اپلیکیشن پتانسیل بالایی جهت جذب این کاربر نیز دارد. پس می‌توان این بازی را با یک درصد بالایی از احتمال مشارکت، به این کاربر نیز پیشنهاد کرد. بر همین اساس در این پلتفرم محتواهایی به این کاربر توصیه می‌شود.
رسالت مایکت در ساخت این شبکه اجتماعی این است که برای هر فرد یک استور بسازد. ما در این قسمت همانند اینستاگرام عمل می‌کنیم با این تفاوت که اینستاگرام با محوریت عکس و ما با محوریت اپ فعالیت می‌کنیم.
به زبان ساده‌تر بخواهم بگویم، ما در حال ایجاد یک بستر هستیم تا افراد با کمترین جستجو بهترین اپلیکیشن‌ها و بازی‌هایی که احتمالاً برایشان جذاب است را پیدا و نصب کنند و از طرف دیگر، می‌دانیم که توسعه‌دهندگان کوچک و بزرگ اپلیکیشن‌ها هزینه‌های سنگینی را صرف تبلیغات فراوان در بسترهای مختلف تبلیغاتی می‌کنند که معلوم نیست چند درصد از مخاطبان آن تبلیغات از پتانسیل بالایی جهت استفاده از آن محصول برخوردار هستند؛ در صورتی که ما در این بستر با هزینه‌های خیلی کمتر، می‌توانیم محصول نهایی را به کاربران نهایی واقعی آن معرفی کنیم.
قوتی: موارد دیگری هم در این برنامه هست؟
خادم: در کنار این موضوع، به فکر توسعه سایر بخش‌های مایکت هم هستیم. با توجه به شرایط خاص صنعت پرداخت در کشور، هنوز شاهد توسعه کیف‌پول‌های موبایلی به‌صورت چشمگیر نبوده‌ایم هرچند حرکت‌هایی آغاز شده است. در همین خصوص، یکی از مهمترین قدم‌هایی که برای توسعه بازار اپلیکیشن‌های داخلی برداشتیم، ارائه سرویس DCB بود.
در واقع ما تنها استوری هستیم که برای دو اپراتور بزرگ کشور سرویس Direct Carrier Billing داریم. یعنی کاربر برای خرید یک اپلیکیشن، علاوه بر شیوه‌های مرسوم پرداخت آنلاین با کارت بانکی، در صورت تمایل می‌تواند بدون کارت بانکی خریدش را انجام بدهد و هزینه خرید اپلیکیشن را با شارژ سیم‌کارت خود پرداخت کند یا سر ماه به قبض تلفن همراهش اضافه شود و پرداخت کند. با این کار، تمایل کاربران به خرید اپلیکیشن‌های داخلی بیشتر می‌شود و می‌توان به رشد و توسعه صنعت تولید اپلیکیشن و بازی در کشور کمک کرد و از توسعه‌دهندگان ملی حمایت کرد.
در بخش توسعه‌دهنده‌ها ما باید بستر را برای آنان فراهم کنیم تا آنها بتوانند برنامه خود را به فروش برسانند. موضوعی که وجود دارد این است که فروش اپ درحال کاهش است و در این فضا می‌توان میزان اشتراک را افزایش داد. در همین راستا، ما به فکر باندلینگ و اشتراک گرفتن هستیم. یکی از ایده‌های ما در این خصوص این است که افراد، به جای اینکه برای هر اپلیکیشن تک‌تک مبلغی پرداخت کنند، مبلغی را به‌صورت ماهیانه بپردازند و بتوانند از تعداد زیادی اپ پولی استفاده کنند که این خودش می‌تواند چندین مدل داشته باشد تا با انواع سلایق همراه باشد.
با توسعه این روش، استفاده از اپ‌های پولی نیز افزایش پیدا می‌کند چراکه در حالت عادی ممکن است یک کاربر انگیزه اولیه جهت خرید یک اپلیکیشن پولی را نداشته باشد در نتیجه از ارزش‌هایی که آن اپلیکیشن می‌تواند برایش ایجاد کند تقریباً بی‌خبر می‌ماند. در صورتی که وقتی همین اپلیکیشن، در یک بسته متشکل از 100 اپلیکیشن باشد که کاربر به انتخاب خودش ماهانه هزینه اندکی را به طور ثابت برای استفاده از این 100 اپلیکیشن پرداخت می‌کند، خودبه‌خود انگیزه پیدا می‌کند تک‌تک این 100 اپلیکیشن را استفاده کند و به نقاط قوت و ضعف آنها و ارزش‌هایی که هر اپلیکیشن می‌تواند برایش ایجاد کند پی ببرد.
یکی دیگر از برنامه‌های ما این است که اگر کسی در شبکه مجازی استور دارد، می‌تواند از آن درآمد هم داشته باشد. به این طریق که اگر یک کاربر توانایی بازاریابی داشته باشد یا نظرش روی نظر دیگران تأثیر داشته باشد، با مجاب کردن هر نفر برای نصب یک اپلیکیشن یا بازی خاص، پاداشی به او پرداخت شود.
قوتی: فکر می‌کنید با این روند و طبق برنامه دو ساله‌ای که در نظر دارید، در پایان دو سال به چه جایگاه و تعداد کاربر می‌رسید؟
خادم: هنوز به تعداد قطعی نرسیده‌ایم، چراکه هنوز ساخت این شبکه اجتماعی به مرحله نهایی نرسیده است. با تجربه، آزمون و خطا این تعداد در حال تغییر است. اپلیکیشن ما اکنون 9 میلیون کاربر دارد اما واقعیت این است که برای جامعه بزرگی از افراد، پیدا کردن اپلیکیشن خوب مهم است. طبق آمار، افراد روزانه به طور میانگین حدود سه ساعت از تلفن همراه خود استفاده می‌کنند که تقریباً تمام این میزان مربوط به استفاده از اپلیکیشن‌ها است. در این فضاست که مسیر ما مشخص می‌شود.
برآورد ما این است که حدود 34 میلیون کاربر دارای این پتانسیل هستند که جذب این شبکه بشوند و برنامه دو ساله ما این است که صد درصد این جامعه مخاطب را جذب کنیم. در این فضا مهم است که تجربه بهتری برای کاربران خلق شود. این موضوع، کاربران دیگر را هم تحت تأثیر قرار می‌دهد و آنها هم برای استفاده از آن ترغیب می‌شوند. در فضای پلتفرم‌ها اثر شبکه‌ای بسیار مهم است و سعی داریم این اثر شبکه‌ای را به شکل صحیح استفاده کنیم.
قوتی: در صحبت‌هایتان اشاره کوتاهی به بحث پرداخت کردید؛ کمی موضوع پرداخت را بیشتر برایمان باز کنید.
خادم: 30 درصد از کاربران ایرانسلی که قبلاً خرید نکرده بودند، با اضافه شدن درگاه ایرانسل برای پرداخت، برای اولین بار اپ خریداری کردند. درواقع ما با این کار مشتریان جدیدی جذب کردیم.
چالش بزرگ ما در این حوزه درصدی است که به اپراتورها تعلق می‌گیرد. مسئله ما این است که برای عدم ضرررسانی به توسعه‌دهنده، بخشی از فروش و درصدمان را به اپراتور می‌دهیم. با استفاده از این روش کاربران ما افزایش پیدا کرده‌اند. درصورتی‌که درصد سود متعلق به اپراتورها کاهش پیدا کند، امکان بازاریابی، بهتر و بیشتر فراهم می‌شود.
ما همواره باید به‌روز باشیم تا اگر روش جدیدی برای این کار ایجاد شد، از آن استفاده کنیم. پرداخت از طریق سیم‌کارت، پرداخت مبتنی بر USSD، پرداخت از طریق درگاه پرداخت اینترنتی و پرداخت از طریق درگاه پرداخت موبایلی شیوه‌های مختلفی است که برای پرداخت توسط کاربران فراهم است.
قوتی: میانگین پرداخت کاربران شما چقدر است؟
خادم: به‌طورمعمول قیمت هر اپ از هزار تا پنج هزار تومان متغیر است. در فضای پرداخت‌های درون برنامه‌ای نیز از 100 تومان تا 100 هزار تومان طبقه‌بندی می‌شود. میزان پرداخت این هزینه‌ها، در بین کاربران مختلف و باتوجه به نوع استفاده آنها متغیر است. حدود 10 تا 15 درصد از کاربران ما تراکنش مالی داشته‌اند. استورها تقریباً رایگان هستند اما فروش ما در سه سال گذشته 10 برابر شده است. این موضوع به این معناست که علاوه بر افزایش سوددهی ما، حدود 20 هزار توسعه‌دهنده نیز در این فضا تا 10 برابر افزایش درآمد داشته‌اند. ناگفته نماند 70 درصد درآمد ما برای توسعه‌دهنده‌هاست. بی‌شک با پیشرفت دانش توسعه‌دهنده‌ها و بهبود یافتن پلتفرم ما، درآمد توسعه‌دهنده‌ها نیز افزایش پیدا می‌کند.
قوتی: با اینکه زمان آغاز فعالیت مایکت خیلی نزدیک به زمان آغاز فعالیت کافه‌بازار است، ولی کافه‌بازار در بین مردم شناخته‌شده‌تر است. درست است؟ و اگر بله، چرا؟
خادم: درحال حاضر ما تنها استور ایرانی هستیم که به‌روزرسانی‌های گوگل سرویس را ارائه می‌دهیم. من معتقدم در حال حاضر کیفیت سرویس ما بسیار بهتر از رقباست.
کافه بازار، به لحاظ کمیت کاربران، اول است و بعد از آن مایکت قرار می‌گیرد. کافه بازار در برهه‌ای از زمان بهتر تمرکز کرده است که این موضوع به سرویس‌دهی آن باز می‌گردد. کافه بازار در ابتدا چابک‌تر بوده است اما آنچه من در سه سال گذشته ارزیابی کرده‌ام، این است که فروش ما 10 برابر شده است و بعید می‌دانم، این میزان رشد در کافه بازار هم وجود داشته باشد. درواقع، در سه سال گذشته مایکت چند برابر میزان رشد کافه بازار رشد کرده است. این نشان می‌دهد در چند سالی که ما تمرکز بیشتری داشته‌ایم و کیفیت سرویس‌دهی، برندسازی و برنامه‌های بازاریابی را در نظر گرفته‌ایم، نتیجه‌های مطلوبی حاصل شده است. اما واقعیت این است که در فضای پلتفرم، علم بازاریابی و استراتژی تغییر می‌کند و کار سخت‌تر می‌شود؛ لذا قدرت بازیگران اولیه بسیار قابل‌توجه است.
ناگفته نماند ما در حال حاضر به جایی رسیده‌ایم که غالب توسعه‌دهنده‌های بزرگ، اپلیکیشن‌های خود را در مایکت قرار می‌دهند؛ در حقیقت آنها به این نتیجه رسیده‌اند که یکی از مهمترین کانال‌ها برای توزیع کردن اپ آنها مایکت است. از طرفی نباید این را نادیده بگیریم که آگاه‌سازی نسبت به برند ما در سطح جامعه بسیار پیشرفت کرده است. از سال 1394، پروژه برندسازی جدیدی را آغاز کردیم و علاوه بر تغییر لوگو، مفهوم برند مایکت را نیز تغییر دادیم. و همچنان در حال پیشرفت هستیم.
واقعیت این است که کیفیت خدمات کافه بازار در دو سال ابتدایی فعالیت، بهتر از ما بوده است و به دلیل اثر شبکه‌ای در گسترش محصولات اینچنین، روی دستگاه‌های بیشتری نصب شده است. اما ما هم به درجه‌ای رسیده‌ایم که در این فضا دیگر قابل حذف نباشیم. حالا باید با تبلیغات به فکر افزایش تعداد کاربران باشیم.
قوتی: چرا فکر می‌کنید که امکان حذف مایکت وجود ندارد؟
خادم: علاوه بر تمام موارد و نقاط قوتی که پیش‌تر اشاره کردم، بزرگ‌ترین قابلیت مایکت، قدرت تیم فنی آن و در مقیاس بزرگ‌تر حصین بوده است. در فضای تبلیغات هم وارد فازهای جدیدی شده‌ایم که در این زمینه برنامه‌ریزی مفصلی کرده‌ایم.
قوتی: دلیل جذب کاربر نهایی شما چه بوده است؟ در واقع دلیل ادامه حضور آنها چه بوده است؟
خادم: در ابتدا با هدف شناخت کاربر، فعالیت خود را آغاز نکردیم. بلکه به دلیل عدم ارائه سرویس از سوی گوگل پلی این ایده راه‌اندازی و عملیاتی شد. بعد از جذب کاربر هم، اینکه دقیقاً بگوییم کدام بخش را می‌خواهیم هدف‌گذاری کنیم، دشوار است. استفاده افراد از تلفن همراه متفاوت است، عده‌ای می‌خواهند اپلیکیشن‌های خود را به‌روز کنند، برخی برای سرگرمی و عده‌ای هم از این اپلیکیشن‌ها استفاده کاری می‌کنند. درواقع ما از تمام گروه‌های سنی مخاطبان گسترده‌ای داریم. بنابراین بخش‌های مختلفی وجود دارد و در برنامه‌های بازاریابی خود تلاش می‌کنیم، این گروه‌های کاربران را به طور مجزا در نظر بگیریم. یکی دیگر از کمپین‌های ما ایجاد استور جهت استفاده معلمان و دانش‌آموزان است که در این طرح، جدول مندلیف از طریق بازی و سرگرمی آموزش داده می‌شود. این مورد یکی از دغدغه‌های معاونت علمی و فرهنگی ریاست جمهوری نیز هست و دغدغه مسئولیت اجتماعی ما را نیز در بر می‌گیرد. این موضوع یک چالش اجتماعی است که ما از این طریق، علاوه بر زدودن آن، برای ارتقای خودمان تلاش می‌کنیم. در این راستا با دو هزار مدرسه ارتباط ایجاد کرده‌ایم تا اپ‌های ما در آنجا معرفی شوند. آنها علاوه بر استفاده از بستر ما، می‌توانند دغدغه‌های خود را مطرح کنند تا ما درجهت رفع آن اقدام کنیم. بسیاری از این اپ‌ها رایگان هستند که در اختیار مدارس قرار می‌گیرند.
قوتی: سؤال آخر اینکه برای کاربران ios برنامه‌ای دارید؟
خادم: به لحاظ فنی این موضوع مقدور نیست. ممکن است متخصصان فنی در این زمینه بتوانند راه‌حل‌هایی ارائه دهند اما هرلحظه ممکن است فیلتر و یا بسته شوید و این اصلاً به‌صرفه نیست.
