پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
سرمایه‌گذاران بازار سهام دیروز با افت ۳۴/۰ درصدی بازدهی مواجه شدند. به این ترتیب بورسی که تا قبل از پایان تعطیلات ۶/۲ درصد بازدهی داده بود، در پایان معاملات روز گذشته سودآوری ۲/۲ درصدی را در سال ۹۱ به ثبت رساند. اما ملاک بازدهی بورس چیست؟ شاخصی عجین شده با سود نقدی شرکت‌ها که البته همچنان معتبر‌ترین ملاک برای تشخیص اوضاع بازار سهام به شمار می‌رود. دماسنجی که نیازمند تمرکز بر تغییرات قیمت سهام است. با این حال سرمایه‌گذاران بورس با انتظار تورم سنتی دماسنج بازار در فصل مجامع، روزهای بهتری را برای شاخص انتظار می‌کشند؛ شاید تا فتح قله ۲۷هزار واحدی….
دماسنج بورس چه روندی را طی می‌کند؟
پیش‌بینی تکنیکی از سمت و سوی شاخص ۹۱ – سال جدید آمد و باز هم شاخص کل بورس تماشاچیان همیشگی خود را پیدا کرد.
۵/۴ میلیون سهامدار بورس تهران روزانه به دماسنجی نگاه می‌کنند که روایتگر مثبت و منفی بودن بازار سرمایه است و اعتماد برخی از بورس‌بازان به شاخص بورس تا حدی است که گاهی با رصد اوضاع شاخص، نسبت به ورود و خروج از بازار تصمیم‌گیری می‌کنند.
آن‌ها براساس این ضرب‌المثل قدیمی ایرانی که می‌گوید «رنگ رخساره خبر می‌دهد از سر درون» معتقدند که شاخص یک ملاک مهم و قابل اتکا برای تشخیص اوضاع بورس است، چون تغییرات قیمتی تمام شرکت‌ها را دربرمی‌گیرد.
این در حالی است که شاخص بورس ۴ سال پیش دستخوش تغییراتی شد و محاسبه تقسیم سود مجامع شرکت‌ها در تغییرات شاخص، بهانه‌ای شد تا برخی از کار‌شناسان به معتبر بودن این دماسنج تشکیک وارد کنند.
اما با این حال همچنان شاخص بورس در کنار دیگر شاخص‌های موجود در بورس تهران ملاک مهمی برای تشخیص اوضاع بازار سرمایه به شمار می‌رود.
در گفت‌وگوی پیش‌رو حسن برادران هاشمی تحلیلگر تکنیکال بازار سرمایه آخرین وضعیت شاخص را به لحاظ تکنیکی بررسی کرده است.
او در این گفت‌وگو از تجهیز همه پتانسیل شاخص برای فتح قله ۲۷ هزار واحدی خبر داده و البته مقاومت‌های موجود در راه فتح این قله را شرح می‌دهد.
لزوم محاسبه تغییرات قیمتی شرکت‌های فرابورسی در شاخص فعلی، در کنار توصیه‌های تکنیکی به سهامداران بازار سهام از دیگر سوژه‌های روزی است که این تکنیکالیست به آن‌ها پرداخته است.
حال و روز شاخص چگونه است؟
از این تحلیلگر تکنیکال پرسیدیم که وضعیت کنونی شاخص بورس را چگونه ارزیابی می‌کند و آخرین بررسی‌های تکنیکال گویای چه وضعیتی از دماسنج بازار است.
او توضیح داد: همانگونه که در تصویر مشاهده می‌شود شاخص هفته گذشته موفق شد از مقاومت مهم خط روند نزولی (خط سبزرنگ) عبور کند و وارد کانال ۲۶هزار شود و اکنون از پایین به مقاومت خط روند صعودی مماس شده است. این مقاومت اکنون در محدوده ۲۶۵۵۰ واقع شده است و در صورتی که از این مقاومت عبور کند. هدف مهم بعدی فتح آخرین مقاومت تاریخی در محدوده ۲۷هزار است که بسیار مهم خواهد بود. در واقع محدوده ۲۷۰۰۰ تا ۲۷۱۵۰ به دلیل برخورد با لایه‌های متراکم مقاومت‌های تاریخی و همچنین برخورد با مقاومت مهم تصحیح ۱۰۰ درصد فیبوناچی و برخورد با بلند‌ترین قله تاریخی، باند مقاومتی بسیار سختی را ساخته که عبور از آن دشوار خواهد بود، ولی چنانچه شاخص از آن عبور کند، روند صعودیش شتاب خواهد گرفت. البته در حال حاضر به نظر می‌رسد که نمودار در حال استراحت و تجدید قوا برای عبور از مقاومت خط روند صعودی است که پیش بینی می‌شود بتواند از آن عبور کند و همچنین اولین حمایت مهم پیش رو در محدوده ۲۶هزار قرار دارد.
پیش‌بینی شاخص فصل مجامع
وی در برابر این سوال که با توجه به اینکه سود نقدی مجامع در شاخص کل محاسبه می‌شود، چه پیش‌بینی از اوضاع شاخص در فصل مجامع دارید؟ پاسخ داد: با توجه به اینکه از آذرماه سال ۸۷ فرمول محاسبه شاخص تغییر یافته وبا لحاظ کردن سود تقسیمی مجامع در واقع نمودار کنونی، شاخص بازده نقدی است که از ویژگی‌های آن متورم شدن در فصل مجامع است. بنابراین می‌توان انتظار داشت در مرداد و شهریور که اوج بازگشایی نماد‌ها پس از برگزاری مجامع سالانه و تقسیم سود است، شاهد روند صعودی شاخص باشیم.
در انتظار شاخص ۳۰ هزار واحدی باشیم؟
این تحلیلگر بازار سرمایه درباره اینکه آیا علم تکنیکال خوش‌بینی‌های مطرح شده در خصوص تحقق شاخص ۳۰ هزار واحدی را در سال جاری تایید می‌کند؟ گفت: به نظر من نگاه ما به نمودار شاخص باید مرحله‌ای باشد و در حال حاضر عبور شاخص از باند مقاومتی ۲۷۰۰۰ تا ۲۷۱۵۰ بسیار مهم و تعیین‌کننده است. به دلیل اینکه محدوده فوق بلند‌ترین قله تاریخی است و به لحاظ تکنیکال عبور موج صعودی از آخرین مقاومت تاریخی که اصطلاحا bllish break out نامیده می‌شود، صورت خواهد گرفت.
بنابراین تا زمانی که موج صعودی از این محدوده عبور نکرده، نمی‌توان از سطوح بالا‌تر سخن گفت. ولی در صورت عبور از باند مقاومتی فوق رسیدن شاخص به ۳۰ هزار واحد و حتی بالا‌تر کاملا امکان‌پذیر است، خصوصا اگر همزمان با فصل مجامع باشد.
به این دماسنج اعتماد کنیم؟
برادران هاشمی در برابر این سوال که به عنوان یک تکنیکالیست، آیا شاخص را ملاک معتبری برای زمان ورود و خروج از بازار می‌دانید؟ گفت: از دید تحلیلگران تکنیکال همه اطلاعات و اخبار مربوط به سهمی که مورد بررسی قرار می‌گیرد، در نمودار خلاصه می‌شود و چارتیست‌ها معتقدند با تحلیل نمودار می‌توان به چشم‌انداز روشنی از وضعیت و روند پیش‌روی نمودار و سهام مورد تحلیل دست یافت. مشروط به اینکه نمودار مورد نظر مطابق با استانداردهای تکنیکال تهیه شده باشد. ولی در مورد نمودار شاخص فعلی با توجه به لحاظ کردن سود تقسیمی تا حدودی توازن نمودار برهم خورده است، به خصوص در فصل مجامع که همانگونه که قبلا عرض کردم نمودار متورم می‌شود، ولی در سایر ماه‌های سال می‌توان از تحلیل کوتاه‌مدت استفاده کرد و از حمایت‌ها و مقاومت‌های مهم به عنوان معیاری برای ورود و خروج بازار استفاده کرد.
زمانی که شاخص افت محسوس داشته و به حمایت مهم می‌رسد می‌توان آن را سیگنالی برای ورود و برعکس هنگامی که شاخص در راه رشد به مقاومت تعیین‌کننده برخورد می‌کند، می‌تواند اخطاری بر احتمال افت میانگین قیمت‌ها تلقی شود. ولی باید در نظر داشت، حتی در این صورت هم سیگنال‌هایی که از نمودار شاخص بر اساس اصول تکنیکال دریافت می‌شود، شرط کافی برای تصمیم‌گیری برای ورود و خروج از بازار نیست، بلکه باید به عنوان یکی از پارامتر‌ها در کنار سایر عوامل در نظر گرفته شود.
به خصوص اینکه در شرایط کنونی اخبار و رویدادهای خارج از حوزه بورس و اقتصاد که در تحلیل تکنیکال قابل پیش‌بینی نیست بر شاخص تاثیرگذار است.
دماسنج بازار را شفاف‌تر کنید
در ادامه از وی پرسیدیم که پیشنهاد شما به مسوولان امر، برای معتبر شدن بیشتر شاخص بورس چیست؟ که او پاسخ داد: به هر حال باید بپذیریم که بورس وارداتی است و بنابراین باید اصول و قواعد کلی آنکه در بازارهای سرمایه معتبر بین‌المللی اجرا می‌شود، نیز رعایت شود. البته اینکه قوانین بورس براساس فرهنگ و هنجارهای جامعه بومی شود، قابل قبول و پسندیده است. ولی این موضوع نباید منجر به اعمال‌نظر سلیقه‌ای شود و اصول کلی مورد خدشه قرار گیرد. به اعتقاد من شاخص فقط باید نشان‌دهنده سطح عمومی قیمت‌ها باشد، در حالی که در روش کنونی قیمت سهام‌ها پس از تقسیم سود و زمان بازگشایی به اندازه سود تقسیمی تغییر می‌کند که علاوه بر اینکه موجب رشد مصنوعی شاخص می‌شود، مشکلی دیگری هم ایجاد می‌کند که تناقض در نمودار شاخص و سهم است. به عنوان مثال زمانی که سهمی پس از تقسیم سود در قیمت کمتر باز می‌شود. در نمودار سهم افت نشان داده می‌شود در حالی که با لحاظ کردن سود موجب رشد شاخص می‌شود، بنابراین نظر بنده این است که فرمول محاسبه شاخص فقط بر اساس قیمت نماد‌ها بدون در نظر گرفتن سایر عوامل تعیین شود.
چند توصیه تکنیکی
این تکنیکالیست بازار سرمایه به سرمایه‌گذاران بورس تهران توصیه کرد: موضوعی که به نظرم باید به آن اشاره کنم رابطه بین ریسک و بازده در هر سرمایه‌گذاری است که بر اساس آن هر چه سود مورد انتظار بالا‌تر باشد، به همان اندازه باید ریسک‌پذیری بیشتری نیز داشته باشیم. در واقع باید بپذیریم سرمایه‌گذاری در بورس در تمام کشور‌ها از جمله ایران از ریسک بالاتری نسبت سرمایه‌گذاری مانند اوراق مشارکت یا سپرده‌گذاری بانکی برخوردار است و البته احتمال سود آوری بیشتری نیز دارد.
بنابراین کسانی که وارد بورس می‌شوند باید با قبول ریسک وارد این بازار شوند، ولی این سرمایه‌گذاری اصولی دارد که با رعایت آن می‌توان تا حد زیادی ریسک را کاهش داد. اول اینکه هیچ‌گاه تمام سرمایه را وارد بازار بورس نکنند و فقط با پس‌انداز مازاد وارد این بازار شوند. اصل مهم دیگری که باید رعایت شود تشکیل سبد سهام از صنایع مختلف است که تا حد زیادی ریسک را کاهش می‌دهد و همچنین انتخاب سهام‌هایی با وضعیت بنیادی مناسب با در نظر گرفتن ارزش ذاتی سهم مورد نظر و داشتن دیدگاه سرمایه‌گذاری میان مدت و بلند مدت و همچنین رعایت اصل مهم حد ضرر است. با در نظر گرفتن تمام موارد فوق به کسانی که برای اولین مرتبه وارد این بازار می‌شوند، توصیه می‌کنم ابتدا سرمایه‌گذاری در صندوق‌های سرمایه‌گذاری را تجربه کنند.
فرابورسی‌ها را هم به شاخص بیاورید
با توجه به اینکه بازار فرابورس هم توانسته ظرف دو سال گذشته بازار بزرگی شود و شرکت‌های بزرگی را هم در خود جای دهد، آیا به نظر شما زمان طراحی شاخص برای آن فرا نرسیده تا بتوان ملاک دقیق‌تری از اوضاع بازار سرمایه به دست آورد؟ دیگر سوال ما از این تحلیلگر بازار سهام بود که برادران هاشمی پاسخ داد: بازار فرابورس اکنون با ورود شرکت‌های جدید به رقیب قدرتمندی برای بورس تبدیل شده است و حتی برخی از قوانین آن مانند حذف حجم مبنا و همچنین داشتن حد نوسان بالا‌تر نسبت به بورس موجب شده معاملات در فرابورس روان‌تر باشد. از گره‌های معاملاتی که در بورس ایجاد می‌شود در فرابورس خبری نیست.
به هر حال به نظر می‌رسد یا باید زمینه‌ای فراهم شود که سهام‌شرکت‌های فرابورسی با سرعت بیشتری وارد بورس شوند یا اینکه قیمت‌های فرابورس هم در شاخص لحاظ شود یا حداقل شاخص مختص این بازار ایجاد شود.
وی درباره دیگر شاخص‌های حاضر در بورس تهران گفت: به غیر از شاخص کل شاخص‌های دیگری از جمله شاخص صنعت و شاخص بازار اول و دوم و همچنین شاخص صنایع مختلف در دسترس است که البته برای تحلیل تکمیلی کاربرد مناسبی دارند. مثلا فرض کنید برای بررسی سهام یک شرکت ساختمانی علاوه بر تحلیل نمودار سهم مورد نظر می‌توان نمودار صنعت ساختمان را که نمای کلی از وضعیت قیمت‌های نمادهای ساختمانی ارائه می‌کند بررسی کرد و به نتیجه بهتری دست یافت.
شاخص بزرگان مورد نیاز است؟
وی در برابر این سوال که با توجه به اینکه در بورس ۲۰ درصد از شرکت‌ها ۸۰ درصد اتفاقات بازار را رقم می‌زنند، طراحی شاخص برای ۲۰ شرکت بر‌تر و بزرگ بازار را چگونه ارزیابی می‌کنید؟ گفت: با توجه به اینکه میزان تاثیر قیمت‌ها بر شاخص بر اساس میزان سرمایه است. بنابراین عملا نمادهای بزرگ بازار تعیین‌کننده شاخص کل هستند و به عنوان مثال سهام مخابرات به تنهایی می‌تواند نقش مهمی در منفی و یا مثبت شدن شاخص ایفا کند و نکته دیگر اینکه در شرایط کنونی به نظر می‌رسد تعداد شرکت‌های تعیین‌کننده بازار از ۲۰ یا ۳۰ شرکت بیشتر شده است و اگر نگاهی به آمار معاملات داشته باشیم، به خوبی به این نکته خواهیم رسید. بنابراین به اعتقاد بنده شاخص کل در صورتی که مطابق با موارد گفته شده ترسیم شود، کارایی مناسبی خواهد داشت.
تاریخ را بخوانید، ولی کپی نکنید
این تحلیلگر بازار سرمایه در برابر این سوال که در علم تکنیکال همواره روند‌ها مهم ارزیابی می‌شوند، از این رو به عنوان یک تحلیلگر تکنیکال بفرمایید که شاخص در سال‌های گذشته چند بار توانسته تکرار پذیری خود را حفظ کند و به تعبیری واضع‌تر روند تکرار‌پذیری افت و صعود شاخص چقدر از روند تاریخی و سنتی تبعیت می‌کند، پاسخ داد: البته نمی‌توان به عنوان یک اصل کلی چنین موضوعی را تایید کرد، ولی به هر حال یکی از اصول تحلیل تکنیکال بر این اساس شکل گرفته که تاریخ تکرار می‌شود، ولی نباید تکرار تاریخ را با کپی شدن تاریخ اشتباه گرفت.
به عبارت دیگر اینکه روند‌ها تکرار می‌شوند از اصول تکنیکال است ولی نباید انتظار داشته باشیم رویدادهای گذشته عینا و در همان زمان‌های قبلی تکرار شوند و این همان اشتباهی است که بعضا شاهدش هستیم. نکته دیگر اینکه در مورد شاخص کنونی با توجه به اینکه شاخص بازده نقدی است، در یک روند بلند مدت همواره شاهد روند صعودی هستیم و حتی در صورت کاهش و رسیدن قیمت‌ها به سطوح سال‌های گذشته شاخص به مراتب افت کمتری خواهد داشت، ولی به هر حال با نگاهی به روند سه سال گذشته مشاهده می‌شود که روند شاخص در ابتدای سال‌های مورد نظر صعودی بوده، همچنین در دو سال گذشته در نیمه دوم سال به خصوص حد فاصل مهرماه تا بهمن افت شاخص را شاهد بوده‌ایم و بنابراین با توجه به حافظه تاریخی بازار احتمال اینکه شاخص در نیمه اول سال روند بهتری نسبت به نیمه دوم سال داشته باشد محتمل است. ولی با توجه به تاثیر پارامترهای مختلف بر بازار خصوصا اینکه بورس در حال حاضر از رویدادهای خارج حوزه اقتصاد نیز اثر‌پذیری زیادی دارد، نمی‌توان به طور قاطع به این پیش‌بینی رسید. فراموش نکنیم بازار در طی دو سال گذشته چندین مرتبه برخلاف روال سنتی حرکت کرده است، برای نمونه ماه مبارک رمضان سال گذشته برخلاف انتظار شاهد بازار مثبتی بودیم.
منبع: دنیای اقتصاد