پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
فاطمه امیری؛ ماهنامه عصر تراکنش / آنچه در دنیای امروز بیشتر از همیشه خودنمایی می‌کند، رشد روزافزون فناوری و استفاده از جنبه‌های کوچک و بزرگ آن در فضاهای کاری تازه‌تاسیس معروف به استارت‌آپ‌هاست؛ موج قابل توجهی از کسب‌وکارهای نوپا که نه‌تنها در ایران، بلکه در سراسر دنیا، دریای کارآفرینی را مواج‌تر و دیدنی‌تر کرده است. در این یادداشت نگاهی کلی به روند کاری استارت‌آپ‌ها در کشور آلمان، پرنفوذترین کشور اروپا خواهیم داشت و روندهای رو به رشد این صنعت را بررسی خواهیم کرد.
برلین، پایتخت کشور آلمان ملقب به پایتخت کارآفرینی اروپاست. این شهر از سال 2012 با ایجاد بسترهای مناسب برای کسب‌وکارهای نوپا و سرمایه‌گذاری بخش خصوصی و دولتی توانسته نقطه آغاز بسیاری از کسب‌وکارهای موفق و پردرآمد جهانی شود. طبق آمار ارائه‌شده تاکنون 80 هزار شغل جدید به‌واسطه این کسب‌وکارها در آلمان ایجاد شده و این روند سالانه رو به افزایش است. تا سال 2015 بیشتر از دو میلیارد یورو توسط سرمایه‌گذاران بخش خصوصی در استارت‌آپ‌های برلین سرمایه‌گذاری شده و بر همین اساس برلین در راه رسیدن به سیلیکون‌ولی و هاب‌های اصلی جهان در زمینه استارت‌آپ قدم گذاشته است.
در حال حاضر روند روبه‌رشد کارآفرینی نه‌تنها در برلین، که در شهرهای دیگر آلمان هم سایه افکنده و شهرهای بزرگی چون کلن، مونیخ و هامبورگ را در جایگاه بعدی قرار داده است. دولت آلمان نیز با توجه به روند مثبت کارآفرینی و افزایش سرمایه این کسب‌وکارهای نوپا، با اعطای بورسیه‌های مختلف به فارغ‌التحصیلان دانشگاه و اساتید نقش بزرگی در پیش بردن این جریان داشته است. اگزیست (EXIST) سازمان دولتی سرمایه‌گذاری در استارت‌آپ‌ها، با بررسی طرح و ایده اولیه و امکان رشد و پیشرفت آن، سالانه هزینه فعالیت بسیاری از علاقه‌مندان به کارآفرینی بعد از فارغ‌التحصیلی را متقبل می‌شود. با این وجود طبق آمار اعلام‌شده بسیاری از استارت‌آپ‌های موفق آلمانی کار خود را با هزینه شخصی آغاز کرده‌اند و بعد از رسیدن به مرحله رشد و سودآوری اقدام به گرفتن سرمایه و اشتراک سهام خود نموده‌اند. شرکت‌های معروف کارآفرینی با قدمت زیاد؛ همچون آدیداس و لکسوس از این راه به سرمایه فعلی خود رسیده‌اند. نمودار ۱ نحوه شروع استارت‌آپ‌های موفق آلمان از لحاظ جذب سرمایه را نشان می‌دهد.
طبق بررسی‌های انجام‌شده پیشرفت اصلی استارت‌آپ‌های آلمان در چهار گروه کاری فین‌تک (CHECK24,Creditech, N26)، تجارت الکترونیکی (Zalando, Auto1, DeliveryHero)، برندینگ و مارکتینگ (Fyber,Zanox, Searchmetrix) و تفریحات و سفر (GetYourGuide, Trivago, SoundCloud) بوده است؛ اما اینها تنها بخش کوچکی از دنیای ایده‌ها و کارآفرینی موفق در این کشور هستند. نمودار ۲ خلاصه‌ای از آخرین تحلیل بازار کارآفرینی در کشور صنعتی آلمان است.
اینجا یا آنجا؟ مساله این است!
شاید معنی و مفهوم استارت‌آپ در همه جای دنیا همان کسب‌وکار نوپایی باشد که ایده‌ای نوین، روش ارائه‌ای نوین یا محصول جدیدی را معرفی می‌کند؛ کسب‌وکار تازه و نوبنیادی که بیشتر از پنج سال از عمر آن نگذشته است و در شروع راه رشد و بزرگ شدن است. در کشورهای مختلف بسته به فرهنگ و نیاز مردم آن جامعه، دل‌بستگی به یک فناوری خاص یا یک محصول جدید، رشد استارت‌آپ‌ها روند خاص خود را طی می‌کند. با این تفاسیر قرار نیست کسب‌وکار نوپایی که به‌طور مثال در چین رشد کرده و موفق شده، در کشورهای دیگر هم الزاماً موفق شود. سطح دسترسی مردم به اینترنت، سطح رفاه و زندگی مادی و بیشتر از همه احساس نیاز به آن محصول خاص در بازه زمانی خاص تأثیر بسزایی در رشد و پیشرفت کسب‌وکارهای نوبنیاد دارد. ایران از دید سرمایه‌گذاران خارجی کشور فرصت‌ها و پتانسیل‌های استفاده‌نشده است؛ کشوری که با تمام محدودیت‌ها راه خود را آهسته و پیوسته در مسیر فناوری‌های روز دنیا باز کرده است. کسب‌وکارهای نوپا در ایران بسترهای زیادی برای ارائه محصول و نیازسنجی بازار خود دارند و در میان همه آنها کسب‌وکارهایی به رشد واقعی می‌رسند و ادامه پیدا می‌کنند که بر پایه نیاز مردم عادی تأسیس شده باشند؛ مردمی که رکن اصلی جامعه را تشکیل می‌دهند و نیازهای روزمره‌ای که شاید از طریق فناوری‌های روز به‌راحتی برطرف شوند.
در کشور توسعه‌یافته‌ای مثل آلمان برای شروع هر کسب‌وکار اولین قدم ارائه مدل کسب‌وکار، تخمین سود و پیش‌بینی فروش سرویس یا محصول مورد نظر است. در مرحله بعد ارائه مکتوب ترازنامه‌های مالی و دریافتی‌های پیش‌بینی‌شده به اداره مالیات الزامی است، حتی اگر هنوز استارت‌آپ به مرحله سوددهی نرسیده باشد. هر کسب‌وکار تازه‌تاسیس باید از قبل، مالیات کاری که قرار است در آینده نه‌چندان دور انجام دهد، را بپردازد. بسیاری از پتانسیل‌های بازار کشف شده و بسیاری از نیازها به بهترین نوع توسط کسب‌وکارهای گذشته برطرف گردیده است؛ اما بازار ایران با توجه به پتانسیل‌های موجود و شرایط آسان مالیات برای شرکت‌های نوپا امکان رشد و پیشرفت را اگر با نیازسنجی درست آغاز گردد، بیشتر فراهم خواهد کرد. در هر حال دنیای استارت‌آپ‌ها دنیای ایده‌های نو و انسان‌های نوپردازی است که برای داشتن کسب‌وکار خود تلاش می‌کنند؛ و این تلاش روزی به نتیجه خواهد رسید که در راه اصولی و علمی خود به دور از هیاهوهای موجود انجام گردد. داشتن دید کلی از آینده کسب‌وکار و میل به رشد و جهانی شدن، مقصد هر کسب‌وکار تازه‌ای است؛ حال مبدأ می‌تواند ساحل شرجی رود کرخه یا کناره مواج رود راین باشد.
(آمار اعلام‌شده بر اساس آخرین تحلیل انجام‌شده در بازار کارآفرینی آلمان DSM 2016/KPMG است.)