پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
سیدحسین پاریاب، دبیرکل انجمن علمی تجارت الکترونیک ایران؛ عصر ارتباط / بیت‌کوین یا ارز رمزنگاری‌شده جایگاه خود را در صنعت پرداخت یافته و در حال توسعه آن است. واحد پول دیجیتالی که در سال 2009 به‌وجود آمده است، توسط هیچ نهاد دولتی صادر و نظارت نمی‌شود، با پروتکل‌های قوی رمزنگاری محافظت شده و غیرقابل رمزگشایی است. قابل خریدوفروش و حتی استخراج بوده و در عین حال تعدادش محدود است. بیت‌کوین ارز دیجیتال است که در سال‌های اخیر مورد توجه زیادی قرار گرفته و به‌نظر می‌رسد که صنعت پرداخت و حتی فراتر از آن اقتصاد را در آینده تا حدود زیادی تحت سیطره خود بگیرد. یک پارادیم جدید در حوزه اقتصاد کشورهای درحال توسعه، اقتصاد مقاومتی است که با تکیه‌بر استعدادهای درون کشور و نگاهی برون‌گرا سعی در به حداقل رساندن وابستگی به خارج و درآمدهای خام‌فروشی دارد و حرکت در مسیر آن باعث قوام‌بخشی به اقتصاد کشور در برابر تحولات سیاسی، تحریم‌ها، تهدیدها، مسائل منطقه‌ای، قیمت نفت و به‌طور کلی عوامل خارجی می‌شود.
از جمله مهم‌ترین محورهای اقتصاد مقاومتی، توجه به شرکت‌های دانش‌بنیان و نوآور داخلی است. نقش نوآوری و تکنولوژی‌های نو مانند بیت‌کوین در این پارادایم اساسی است و برای پیشرو بودن باید به آنها توجه کرد. در این مقاله تطابق کسب‌وکارهای مبتنی بر بیت‌کوین با محورهای اقتصاد مقاومتی تبیین و نشان داده شده که تقویت بیت‌کوین و حمایت از کسب‌وکارهای مبتنی بر آن کاملاً در چارچوب اقتصاد مقاومتی و در راستای تحکیم آن است. بیت‌کوین جایگاه خود را در اقتصاد و فضای پرداخت پیدا می‌کند و رشد سریع آن در سال‌های اخیر باعث شده بسیاری از آینده‌پژوهان، آینده فضای پرداخت را با بیت‌کوین گره بزنند.
سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی در بهمن‌ماه 1392 به دستگاه‌های ذی‌ربط ابلاغ شده است. این سیاست‌ها در راستای تحقق آرمان‌ها و اصول قانون اساسی و سند چشم‌انداز 20 ساله، متکی به دانش و فناوری، عدالت‌بنیان، درون‌زا و برون‌گرا و پویا و پیشرو است. جایگاه کسب‌وکارهای مبتنی بر بیت‌کوین در اقتصاد مقاومتی چیست و آیا شاخص‌های اقتصاد مقاومتی را پوشش می‌دهد؟ ما در کشوری با جمعیت جوان و با ظرفیت‌های فراوان زیست‌محیطی، طبیعی، کشاورزی و صنایع کوچک و متوسط زندگی می‌کنیم. در سراسر این سرزمین کسب‌وکارهایی وجود دارد که در سطح و با مشتریان محلی به فعالیت‌های خود ادامه می‌دهند. از کفاش‌هایی که در تبریز سراغ داریم تا قالیبافان کرمان و باغداران شمال کشور، محصولاتی تولید می‌کنند که در شهرها و استان‌های هم‌جوار به‌فروش می‌رسد.
کشور ما بیش از 300 میلیون نفر جمعیت در همسایگی خود دارد که بازارهای منطقه‌ای خوبی برای این اقلام به‌شمار می‌آیند؛ همچنین بازارهای فرامنطقه‌ای و قاره‌های دیگر که بالقوه مشتری بسیاری از این محصولات هستند. شاید در این فضا عمده‌ترین مشکل موجود تبادلات ارزی، مشکلات گشایش خط اعتباری، مشکلات گمرکی و حتی تطابق نداشتن تقویم خورشیدی و میلادی باشد. اگر این کسب‌وکارها بتوانند معاملات خود را با بیت‌کوین صورت دهند می‌توانند تبادلاتی بی‌واسطه، سریع، بدون تشریفات و بدون محدودیت با همه دنیا داشته باشند که این گسترش فضای کسب‌وکار کاملاً منطبق بر سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی است. این انطباق در محورهای زیر تشریح شده‌اند:
مشارکت آحاد جامعه در فعالیت‌های اقتصادی: کسب‌وکارهای مبتنی بر بیت‌کوین مردم‌نهاد هستند و اساساً دولت‌ها و بانک‌ها درگیر این طیف از کسب‌وکارها نمی‌شوند. این کسب‌وکارها موجب مشارکت بسیاری از تولیدکنندگان خرد و متوسط داخلی در فعالیت‌های جدی اقتصادی و تولید ثروت برای کشور می‌شوند.
پیشتازی اقتصاد دانش‌بنیان: در حال حاضر طیف کثیری از جوان‌ها و فارغ‌التحصیلان دانشگاهی در شرکت‌های دانش‌بنیان و استارت‌آپ‌ها فعالیت کرده و این شرکت‌ها با توجه به ساختار منعطف و فضای نوآوری و غیراداری که در این شرکت‌ها وجود دارد، باعث جذب نیروهای کارآمد و پرانرژی شده است. به وجود آمدن این شرکت‌ها که به‌صورت واحدهای کوچک و متوسط (SME1) باعث رشد کشورهای توسعه‌یافته در سال‌های اخیر شده است. تبادلات این شرکت‌ها با دنیای خارج، چه برای وارد کردن تجهیزات و کالاها، پرداخت هزینه گواهی‌نامه‌ها و حتی خریداری جدیدترین مستندات علمی و چه برای صادر کردن محصولات خود می‌تواند مبتنی بر بیت‌کوین باشد که موجب چابکی و رشد سریع این کسب‌وکارها می‌شود.
درون‌زا و برون‌گرا بودن: کسب‌وکارهای مبتنی بر بیت‌کوین به ظرفیت‌های داخل متوجه است و باعث شکوفایی استعداد درونی و انعکاس آن به سمت بیرون می‌شود. برای برون‌گرایی هرچه بیشتر اولین قدم تسهیل ارتباط مالی با سایر کشورهاست که این مهم در کسب‌وکارهای مبتنی بر بیت‌کوین ارضا شده و تولیدکنندگان داخلی با استفاده از این ابزار می‌توانند از شهر و روستای خود نگاهی به سمت بیرون مرزها داشته باشند.
عدالت‌محور بودن و استفاده از ظرفیت همه مناطق کشور: بیت‌کوین ابزاری است که در اختیار همه مردم جهان قرار دارد؛ چه تولیدکنندگان و فروشندگان و چه خریداران. استفاده از این ابزار دیجیتالی نیازی به اعتبارات بانکی و گمرکی و ارتباط با دولت و نهادهای اقتصادی نظیر اتاق بازرگانی نداشته و به‌راحتی در دسترس همه است. هر شخصی در هر روستای دورافتاده‌ای که فعالیت تولیدی دارد می‌تواند خود را یک صادرکننده بالقوه ببیند و این مسئله می‌تواند سطح بالایی از عدالت اجتماعی را به‌وجود آورد؛ ضمن آنکه هر منطقه از کشور ظرفیت‌های تولیدی دارد که در این بستر مورد توجه قرار می‌گیرد.
سهم‌بری عادلانه عوامل در زنجیره تولید: یکی دیگر از مشکلاتی که در زنجیره تولید و توزیع با آن روبه‌رو هستیم، فقدان عدالت در تسهیم سود میان تولیدکنندگان و توزیع‌کنندگان است. سال‌هاست که شاهد گرانی در نرخ میوه و محصولات باغی هستیم و حتی باغدارانی که محصولات خود را به خارج از کشور صادر می‌کنند نیز با مشکل واسطه‌ها و دلال‌ها دست به گریبان هستند. بی‌واسطه بودن تبادلات بیت‌کوینی و امکان ارتباط مستقیم با خریداران می‌تواند تا حدودی این مشکلات را کاهش دهد.
ارتقای کیفیت و رقابت‌پذیری در تولید: شاید علاوه بر اعمال استاندارد- که یک روش متمرکز است- رقابت بهترین راه برای افزایش کیفیت باشد. بسیاری از محصولات داخلی به دلیل بسته بودن درهای صادرات به روی آنها از نظر کیفی رشدی نداشته‌اند. این ضعف در کیفیت گریبان مصرف‌کنندگان داخلی را گرفته و با توجه به نرخ بالای ارز نسبت به ریال و گران بودن محصولات خارجی، مصرف‌کنندگان داخلی از کیفیت بالا بی‌بهره مانده‌اند. برای مثال، در پی اختلافات اخیر میان دولت‌های ترکیه و روسیه، بسیاری از واردکنندگان مواد غذایی روسیه به سمت بازار ایران هجوم آورده ولی به دلیل کیفیت نامناسب در محصولات کشاورزی ما و ناتوانی تولیدات کشور در گذراندن استانداردهای کشور روسیه، تا حدود زیادی این فرصت برای گسترش بازار از دست رفت. تجارت‌های مبتنی بر بیت‌کوین و با هدف صادرات می‌توانند محصولات خود را در بازارهای منطقه‌ای محک کیفی بزنند که این امر موجب افزایش سطح کیفیت شده که حتی می‌تواند به بالا رفتن استانداردهای داخلی نیز بینجامد.
افزایش قدرت مقاومت و کاهش آسیب‌پذیری از تحریم‌ها: کسب‌وکارهای مبتنی بر بیت‌کوین اساساً به‌صورت B2B2 و B2C3 بوده و از حالت G2G4 خارج‌اند. ارتباط میان کسب‌وکارهای داخلی و خارجی به‌صورت مستقیم و حتی ارتباط اقتصادی مستقیم مردم در سراسر دنیا باعث به‌وجود آمدن چسبندگی زیاد میان ملل مختلف شده و این مسئله تا حدود زیادی مقاومت اقتصادی را افزایش می‌دهد. تصور کنید یک فرد در یک کشور اروپایی عادت کرده است که هر چند وقت یک‌بار یک محصول ایرانی را با بیت‌کوین خریداری کرده و توسط پست تحویل بگیرد. حال اگر کشور وی قصد داشته باشد علیه ایران تحریم وضع کند، مردم خود آن کشور هم حس می‌کنند از محصولات و خدمات ایرانی محروم شده و متضرر می‌شوند. به‌طور کلی تحریم‌ها در سطح حکومت‌ها اتفاق می‌افتد که تأثیر آن بر مردم کشورهای تحریم‌کننده و تحریم‌شونده است. کسب‌وکارهای مبتنی بر بیت‌کوین با افزایش چسبندگی اقتصادی میان مردم کشورها علاوه بر کاهش امکان اعمال تحریم، باعث بی‌اثر شدن تحریم‌ها نیز می‌شود.
حذف دیوان‌سالاری و هزینه‌های زائد: در حال حاضر صادرات در کشور با دیوان‌سالاری زیادی همراه است. تأییدیه‌های مختلف، مسائل گمرکی پیچیده، لزوم دخالت نهادهای دولتی، لزوم درگیر شدن مؤسسات مالی و بانک‌ها از جمله این دیوان‌سالاری‌ها است که هزینه‌های زیادی به دنبال دارد. واضح است که رشد کسب‌وکارهای مبتنی بر بیت‌کوین با توجه به سازوکار بی‌واسطه بودن و نیاز نداشتن به بانک‌ها باعث حذف بسیاری از این هزینه‌ها شده و با این محور از اقتصاد مقاومتی نیز هم‌راستا است.
شفاف‌سازی: پروتکل بیت‌کوین به‌گونه‌ای طراحی شده که در عین حفظ حریم خصوصی افراد و الگوریتم‌های رمزنگاری امنی که دارد، امکان ردگیری تبادلات را داشته و به‌دلیل توزیع‌شدگی اطلاعات و فقدان تمرکز اطلاعات در یک نقطه، علاوه بر امنیت زیاد بسیار شفاف است.
تقویت فرهنگ جهادی در ایجاد ارزش افزوده و تسهیل ارزآوری: به‌نظر می‌رسد اگر هر تولیدکننده در اقصا نقاط این کشور حس کند که می‌تواند به‌صورت یک تولیدکننده بین‌المللی عمل کرده و برای کشور ارزش افزوده بیافریند، در آن صورت فرهنگ تولید ترویج شده و مردم برای سودآوری بیشتر به ایجاد و گسترش فعالیت‌های تولیدی اقدام می‌کنند. این امر باعث افزایش ارزآوری و گسترش صادرات می‌شود و کسب‌وکارهای مردم بنیادی پدید می‌آید که هدفش ترکیب استعداد داخلی با منابع ارزان و تبدیل آن به ارز گران‌قیمت است.
فناوری نوین بدون تردید بیت‌کوین را به‌عنوان یکی از کارآمدترین مکانیزم‌های مبادله پولی و به‌صورت یک ارز رمزنگاری‌شده به آینده معرفی می‌کند. بیت‌کوین به‌عنوان یک ارز جهانی بستری مناسب برای کسب‌وکارهای کوچک و متوسط است و می‌تواند ارتباطات اقتصادی میان مردم کشورها را به‌صورت مستقیم شکل دهد. تطابق ویژگی‌های کسب‌وکارهای مبتنی بر بیت‌کوین با مؤلفه‌های اقتصاد مقاومتی، لزوم توجه بیش‌ازپیش به این مقوله را روشن می‌کند.
