پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
سلجوقی: توسعه فین‌تک‌ها ممکن است منافع برخی را به خطر بیندازد
مقررات گذاری درزمینهٔ فعالیت‌های فین‌تک باید به‌صورتی باشد که فعالان در این زمینه‌ها بتوانند با شناسایی مناسب خطوط قرمز بانک مرکزی به فعالیت بپردازند. حمایت دولت‌ها همیشه پرهزینه است و درزمینهٔ فین‌تک هم این امر وجود دارد. لذا شاید ورود دولت به این شکل برای فین‌تک‌ها مناسب نباشد و همانند حمایت از شرکت‌ها منجر به کاهش بهره‌وری و کارایی آن‌ها شود.
به گزارش روابط عمومی پژوهشکده پولی و بانکی، در دومین روز از ششمین همایش بانکداری الکترونیک و نظام‌های پرداخت، پنل تخصصی «فین‌تک، زیرساخت‌ها، الزامات و چالش‌ها» با حضور حامد قنادپور (مدیرعامل شرکت تجارت الکترونیکی ارتباط فردا)، ناصر حکیمی (مدیرکل فناوری اطلاعات و ارتباطات بانک مرکزی)، فرشید یعسوبی (مدیر برنامه‌ریزی و امور پایش عملکرد شرکت ملی انفورماتیک)، علیرضا عزیزخانی (مدیر توسعه کسب‌وکار شرکت خدمات انفورماتیک)، دکتر علیرضا دلیری (معاون توسعه مدیریت و منابع معاونت فناوری رئیس‌جمهور) و خسرو سلجوقی (عضو هیئت عامل سازمان فناوری اطلاعات) با ریاست حامد قنادپور برگزار شد.
در آغاز این پنل، حامد قنادپور با اشاره به‌ضرورت و اهمیت فین‌تک، گفت: «از سال ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۴ سرمایه‌گذاری فین‌تک در سطح جهان ۱۶۵ درصد رشد داشته و در سال ۲۰۱۴ نزدیک به ۷ میلیارد دلار در این زمینه سرمایه‌گذاری شده است.»
مدیرعامل شرکت تجارت الکترونیکی ارتباط فردا، با اشاره به اینکه در رابطه با فین‌تک باید سه محور چرایی موضوع، چگونگی آن و موانع و چالش‌ها موردبررسی قرار گیرد، افزود: «سه عامل درآمدزایی و جذابیت، تقاضای مشتریان و ارائه خدمات به کسب‌وکار و کاهش هزینه‌های نوآوری در توسعه فین‌تک اهمیت دارند. قنادپور همچنین بر ضرورت شکل‌گیری نظام تأمین امنیت برای شرکت‌های دانش‌بنیان تأکید کرد.»
قنادپور در بخش دیگری از صحبت‌های خود، عدم سازگاری قانون جدید بانکداری با فین‌تک‌ها را یکی از چالش‌های پیش‌روی این حوزه دانست.
فرشید یعسوبی، در تعریف فین‌تک، آن را مجموعه‌ای از فعالیت‌های کسب‌وکار مبتنی بر فناوری پیشرفته برای ارائه خدمات، محصولات و مدل‌های کسب‌وکار دانست و افزود: «فین‌تک شامل استفاده از فناوری هوشمندانه برای ارائه خدمات مالی در ابعاد گسترده است.»
مدیر برنامه‌ریزی و امور پایش عملکرد شرکت ملی انفورماتیک با اشاره به اینکه فین‌تک تنها محدود به بانکداری نیست، گفت: «فین‌تک حوزه‌های دیگر مانند بیمه، بورس، مدیریت دارایی و غیره را نیز در برمی‌گیرد.»
یعسوبی در ادامه با اشاره به لزوم همکاری میان متخصصان فناوری و بانکداری درزمینهٔ فین‌تک افزود: «با توجه به اینکه روند سرمایه‌گذاری در فین‌تک، از سمت رقابت به سمت همکاری و مشارکت سوق پیدا کرده است، باید تلاش کنیم به جای رقابت به سمت همکاری و همراهی حرکت کنیم. یعسوبی در پایان با اشاره به اینکه ما در مراحل ابتدایی شکل‌گیری و توسعه فین‌تک‌ها قرار داریم، بر ضرورت تعیین جایگاه و رویکرد دولت در حمایت از فین‌تک‌ها به‌منظور پیشگیری از برخورد به قوانین غیر شفاف تأکید کرد.»
در ادامه این نشست یعسوبی ذکر کرد که در فضای بررسی فین‌تک‌ها باید به اکوسیستم فعالیتی آن‌ها توجه لازم را داشت که در این اکوسیستم، مشتری، کاربر، بانک‌های سنتی، قوانین و مقررات و استانداردهای حاکم بر بازار مالی با یکدیگر تعامل دارند و روی یکدیگر اثرات متقابلی دارند. او اشاره کرد: «با در نظر گرفتن کلیه اثرات متقابل و رفتارهای این بازار، می‌توان به این اکوسیستم شکل لازم را داد.»
یعسوبی بیان کرد که باید همواره موانع موجود روی فعالیت بیشتر فین‌تک‌ها را در نظر گرفت.
.
موانع پیش‌روی فین‌تک‌ها
یعسوبی اظهار داشت که در رابطه با موانع پیش‌روی فین‌تک‌ها، سیلیکون‌ولی که به‌عنوان معتبرترین مرکز فعالیت‌های فین‌تک در جهان شناخته شده است، بررسی‌هایی را درزمینهٔ مهم‌ترین موانع فعالیت فین‌تک‌ها در جهان ارائه کرده است که در سال ۲۰۱۶ طبق آمار اعلام شده موانع قانونی و تنظیم مقررات از مهم‌ترین موانع پیش‌روی فین‌تک‌ها شناخته شده است. ۴۳٪ از موانع موردبررسی مختص به موانع قوانین و مقررات، ۲۴٪ مقاومت‌های درون‌سازمانی، ۱۸٪ ساختار حکومتی و ۱۵٪ سهامداران بوده است.
یعسوبی در ادامه بیان کرد: «در هر منطقه و کشور، میزان اهمیتی که برای فعالیت فین‌تک‌ها قائل هستند متفاوت از یکدیگر است. همچنین میزان آمادگی هر کشور با میزان علاقه آن متفاوت است.»
او همچنین اشاره کرد: «به‌طورکلی در مورد فعالیت فین‌تک‌ها، اعتقاد تا علاقه فاصله‌ای را ایجاد می‌کند که باید با افزایش اعتقاد و اطمینان به فعالیت‌های فین‌تک‌ها بتوانیم راه‌گشای فعالیت‌های آن‌ها بوده و بستر مناسبی را برای ادامه فعالیتشان فراهم کنیم.»
.
کاهش دخالت دولت‌ها درزمینهٔ فین‌تک
در ادامه پنل خسرو سلجوقی بر ضرورت کاهش دخالت دولت‌ها درزمینهٔ فین‌تک تأکید کرد و افزود: «دولت و مقررات گذار باید در نقش هموار کننده و در جهت رفع موانع کمک کنند.»
عضو هیئت عامل سازمان فناوری اطلاعات گفت: «با توجه به اینکه زیست‌بوم ما درزمینهٔ فین‌تک هنوز تکمیل نشده، نمی‌توان آن را به‌طور کامل به بخش خصوصی واگذار کرد ولی هرگاه شرایط فراهم شود و زیست‌بوم آمادگی کافی را پیدا کند، هرچه دولت کمتر دخالت کند، بهتر است. سلجوقی در ادامه به رقابت برای نظارت بر فین‌تک اشاره کرد و بر لزوم ساماندهی در این حوزه تأکید کرد.»
همچنین با اشاره به اینکه مقاومت‌ها در برابر این جریان بر دو نوع سیاسی و غیرسیاسی است، افزود: «توسعه فین‌تک‌ها ممکن است منافع برخی را به خطر بیندازد ولی وجود رقابت در این حوزه موجب بهبود و تقویت بازار می‌شود.»
دکتر سلجوقی بیان کرد: «مقررات گذاری درزمینهٔ فعالیت‌های فین‌تک باید به‌صورتی باشد که فعالان در این زمینه‌ها بتوانند با شناسایی مناسب خطوط قرمز بانک مرکزی به فعالیت بپردازند. فعالیت فین‌تک‌ها با ریسک بالای پیش‌روی آن‌ها در شرایط آشوبناک قرار دارد و در شرایط آشوبناک نیز دولت و حاکمیت تنها می‌تواند به برقراری چارچوب اکتفا کند و فین‌تک‌ها با شناسایی کسب‌وکار خود و محیط فعالیت آن‌ها می‌توانند فعالیت کنند.»
دکتر علیرضا دلیری، با اشاره به اینکه فین‌تک کسب‌وکار خوبی است که درحال‌توسعه است، همراهی برای توسعه آن را ضروری دانست.
معاون توسعه مدیریت و منابع معاونت فناوری رئیس‌جمهور با اشاره به خارج شدن سرمایه‌گذاری از حالت سنتی و پیشرفت شتابان درزمینهٔ فناوری، افزود: «فناوری در حوزه‌های خدماتی به‌سرعت ارتقا پیدا کرده است و یکی از حوزه‌های خدمات مباحث مالی است.»
دلیری، با اشاره به شکل‌گیری و توسعه فعالیت‌های فین‌تک به‌صورت خودجوش گفت: «لازم است جایگاه قانونی حوزه‌های مختلف فین‌تک مشخص شود تا فعالیت‌ها رسمیت پیدا کند. درعین‌حال دولت باید بیشتر در نقش حامی ظاهر شود و دخالت نکند. دلیری با اشاره به رفع نواقص در حین کار افزود: ما به‌عنوان متولی فناوری آمادگی داریم در این حوزه کنار بخش خصوصی باشیم و حمایت لازم را انجام دهیم.»
در ادامه این نشست دکتر دلیری اظهار داشت: «فعالیت‌های فین‌تک‌ها همراه با نگاه مثبت بانک مرکزی می‌تواند خدمات مناسبی را به مصرف‌کنندگان در جامعه فراهم آورد و بانک مرکزی نیز با شناسایی رسمی و دقیق آن‌ها و برقراری ارتباط نزدیک و آسان با ایجاد بستر قانونی مناسب می‌تواند راه‌گشای توسعه چنین فعالیت‌هایی در کشور باشد.»
در ادامه پنل، علیرضا عزیزخانی اشاره کرد: «فین‌تک در هر حوزه‌ای که وجود داشته باشد، نیازمند خدمات مالی و بانکی است و شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات باید در این زمینه توسعه پیدا کنند.»
مدیر توسعه کسب‌وکار شرکت خدمات انفورماتیک افزود: «در فین‌تک مدل‌های کسب‌وکار فرق دارد و در این زمینه دغدغه‌های مقررات گذاری و امنیت وجود دارد. عزیزخانی با اشاره به اهمیت زیست‌بوم فین‌تک و تعیین نقش بازیگران مختلف در آن، بر اهمیت نظارت و مدیریت در این حوزه تأکید داشت.»
دکتر عزیزخانی گفت: «پذیرش فین‌تک‌ها در ایران با توجه به شرایط خاص بسیار دشوار است و باید طرح و برنامه خاصی برای پذیرش فین‌تک‌ها در کشور وجود داشته باشد. شرایط خاص بانکداری ایران به همراه سایر شرایط اقتصادی حاکم بر جامعه می‌تواند تأثیرات به سزایی بر فعالیت فین‌تک‌ها داشته باشد.»
.
حمایت دولت‌ها همیشه پرهزینه است
در ادامه پنل، ناصر حکیمی گفت: «حمایت دولت‌ها همیشه پرهزینه است و درزمینهٔ فین‌تک هم این امر وجود دارد. لذا شاید ورود دولت به این شکل برای فین‌تک‌ها مناسب نباشد و همانند حمایت از شرکت‌ها منجر به کاهش بهره‌وری و کارایی آن‌ها شود.»
مدیرکل فناوری اطلاعات و ارتباطات بانک مرکزی با اشاره به اینکه تصمیم‌گیری دولت برای کسی که در فضای ریسک‌پذیری کار می‌کند، مناسب نیست، افزود: «مدیران دولتی نمی‌توانند برای حوزه‌ای که آشنایی و درک کافی نسبت به آن ندارند، تصمیم درست اتخاذ کنند و ساماندهی در این حوزه به معنی بروز مانع و متوقف شدن آن خواهد بود.»
حکیمی همچنین ناشناخته بودن حوزه فین‌تک و نبود دیدگاه جامع در این زمینه را مانع تعیین چارچوب مناسب در این حوزه دانست و افزود: «مقررات گذار نباید به‌طور مستقیم از تولیدکننده فین‌تک حمایت کند، بلکه باید خطوط قرمزی را برای تولیدکننده مشخص کند و از سوی دیگر از مصرف‌کننده حمایت لازم را انجام دهد و به او امکان انتخاب بدهد.»
او در پایان اظهار داشت: «برقراری خط قرمزها و چارچوب‌های لازم به ایجاد قوانین و مقررات لازم برای فعالیت فین‌تک‌ها منجر می‌شود و با حمایت و مقررات گذاری‌های دولتی که به موانع پیش‌روی فعالیت فین‌تک‌ها منجر می‌شود، متفاوت است.»