پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
محسن شمشیری؛ دبیر گروه بانک و بیمه روزنامه تعادل / تومان با وجود آن که ۸۰۰ سال در بازار ایران بر سر زبان های مردم بوده و از اوج قدرت خود یعنی ۱۰ هزار دینار طلا یا ۵۲۰ هزار قیراط طلا در زمان مغولان، تا امروز به صورت غیررسمی استفاده شده اما هیچگاه پول رسمی ایران نبوده، و درست در زمانی به عنوان واحد پول رسمی و ملی ایران پذیرفته شده، که در کمترین حد ارزش خود قرار داد. به عبارت دیگر، این موضوع نشان می دهد که اگر فرهنگ کوچه و بازار یک موضوع اقتصادی را بپذیرد بالاخره دولت ها آن را به صورت رسمی خواهند پذیرفت.
اما جالب این است که درست در زمانی که انتظار می رفت با حذف چهار صفر، شاهد حذف ریال و تومان با هم از اقتصاد ایران باشیم و یک پول ارزشمند حداقل در حد لیره ترکیه یا ریال عربستان داشته باشیم، دولت به صورت رسمی تومان را با کمترین حد قدرت خرید آن به عنوان پول رسمی معرفی کرده است.
این اعلام رسمی برای تومان، جز حذف یک صفر و هزینه چاپ و طراحی اسکناس جدید، هیچ فایده ای برای اقتصاد ایران ندارد و بلافاصله بانک مرکزی باید رفرم پولی و معرفی یک واحد جدید که ۱۰۰۰ برابر تومان ارزش داشته باشد را در دستور کار قرار دهد و پول جدید حداقل به اندازه ۱۰۰۰ تومانی فعلی ارزش داشته باشد تا بتوان با آن یک نان بربری خرید.
اکنون حداقل باید این پرسش را مطرح کرد که آیا معرفی تومان ارزش بیش از ۲ هزار میلیارد تومان چاپ اسکناس و سکه را دارد؟
به دنبال اعلام تصمیم هیات وزیران برای حذف ریال و جایگزین شدن تومان به عنوان پول رسمی کشور، این پرسش مطرح است که اکنون مراحل جایگزین شدن تومان به جای ریال چگونه باید انجام شود. چقدر اسکناس و سکه در کشور رایج است و هزینه جایگزینی آن چقدر است؟ آیا لازم است که در شرایط کنونی که عمده خریدها و حساب و کتاب‌ها با کارتهای بانکی، حسابهای الکترونیکی و حواله‌های بانکی انجام می‌شود، هزینه سنگین چند هزار میلیارد تومانی برای چاپ اسکناس و ضرب سکه، آن هم در دوره رکود اقتصادی و کاهش درآمدهای دولت را تحمیل کنیم؟
آیا با توجه به حجم نقدینگی ۱۲۰۰ هزار میلیارد تومانی و معاملات ۱۰۰۰ هزار میلیارد تومانی تراکنش‌های بانکی و وجود ۴۰۰ میلیون کارت بانکی برداشت و هدیه در کشور، لازم است که برای چاپ اسکناس هزینه زیادی انجام شود؟
در حال حاضر معادل ۴۸ هزار میلیارد تومان اسکناس و مسکوک در دست اشخاص، نزد بانکها و بانک مرکزی وجود دارد و اگر قرار باشد که دولت و بانک مرکزی هزینه چاپ اسکناس و ضرب سکه معادل این رقم را تامین کرده و به تدریج اسکناس و سکه‌های جدید را جایگزین آن کنند، لازم است برای انتشار حداقل ۵۰ هزار میلیارد تومان اسکناس و سکه برنامه‌ریزی شود.
براساس آنچه در آخرین بازدید خبرنگاران از سازمان ضرب سکه و انتشار اسکناس برآورد شده، برای انتشار هر برگ اسکناس باید معادل ۱۰۰ تومان هزینه شود. همچنین برای ضرب سکه که احتمالا سکه‌های ۲۰۰ و ۵۰۰ و ۱۰۰۰ تومانی را شامل خواهد شد باید معادل ۵۰ تا ۱۰۰ تومان برای تامین آلیاژ نیکل درنظر گرفته شود. در نتیجه برای هر برگ اسکناس و ضرب یک سکه مبلغی حدود ۷۵ تومان باید هزینه شود.
بر این اساس، در صورتی که متوسط اسکناس و سکه‌های موجود را حدود ۲۰۰۰ تومان درنظر بگیریم، برای انتشار ۵۰ هزار میلیارد تومان یعنی حداقل ۲۵ میلیارد برگ اسکناس و ضرب سکه باید انجام شود تا موجودی اسکناس و سکه کشور با حذف یک صفر از ریال به تومان تبدیل شود.
بر این اساس برای ۲۵ میلیارد برگ اسکناس یا ضرب سکه حداقل به رقمی معادل ۲ هزار میلیارد تومان نیاز است تا این روند در یک دوره یکی، دو ساله به تدریج تومان را جایگزین ریال کند. از این رو این پرسش وجود دارد که با توجه به اینکه لازم است حذف صفرها در آینده نزدیک در دستور کار قرار گیرد، آیا بهتر نیست در مقابل چنین هزینه‌یی، از ابتدا با حذف چهار صفر، واحد پول جدید را جایگزین کنیم؟
راهکار دیگر این است که با توجه به گردش اندک اسکناس و مسکوک که تنها ۲درصد از معاملات را شامل می‌شود و بانکداری الکترونیک و استفاده از کارتهای بانکی حدود ۹۸درصد معاملات نقد را به خود اختصاص داده است و نیاز کمتر به اسکناس و سکه را موجب شده است، لذا بهتر است که اسکناس و سکه به تدریج و به صورت طبیعی حذف شود، زیرا مردم در محاوره و معاملات روزانه خود ۱۰هزار ریالی را ۱۰۰۰ تومانی به زبان می‌آورند و یک صفر اضافه مشکلی در معاملات ایجاد نمی‌کند.
در بانکها و حساب و کتاب مردم و دفاتر و پرینت حسابها و حواله‌ها نیز به آسانی با حذف یک صفر و تبدیل ریال به تومان مشکل حل شده و جایگزینی به سادگی انجام می‌شود.
لذا به جای اینکه بیش از ۲هزار میلیارد تومان هزینه کنیم بهتر است که اجازه دهیم به صورت طبیعی و طی ۵ سال آینده اسکناس‌های نو جای اسکناس‌های کهنه را بگیرد و ضرب سکه جدید با کاهش ارزش پول و خروج سکه و آب شدن سکه‌ها، جای سکه‌های قدیمی را بگیرد.
یعنی به جای اینکه هزینه سنگینی در این شرایط به بانک مرکزی و دولت تحمیل شود، بهتر است روند طبیعی خود را در شرایط رکود اقتصادی کنونی طی کند، مگر اینکه دولت تصمیم بگیرد در یکی، دو سال آینده طرح جدید حذف چهار صفر را پیگیری کند.
منبع: خبر اقتصادی
آیا در حال حاضر میزان اسکناس و سکه موجود در کشور باندازه موجودی حسابهای بانکی اعم از کارتهای بانکی و دفترچه های سپرده و حسابهای جاری و غیره میباشد یا خیر ؟
اگر به یک میزان هستند پس این اسکناسها کجا هستند که بانکها قادر به پرداخت وجه نقد بصورت اسکناس نمیباشند و همیشه با کسری وجه نقد مواجه هستند ؟
و اگر به یک میزان نیستن بانک مرکزی چگونه حسابهای خود را تراز میکند ؟
آیا دلیل اصلی کم شدن ارزش ریال برابر نبودن میزان اسکناس و سکه با موجودی حسابها نیست ؟
افزایش نقدینگی همپای وجود اسکناس و چاپ اسکناس پشتوانه دار (صرف نظر از هزینه چاپ) با افزایش نقدینگی بدون وجود اسکناس یکی است؟
وقتی حسابهای الکترونیکی بدون پشتوانه وجود اسکناس ایجاد شود ضربه بزرگی به ارزش ارز رایج خواهد زد همانطور که میبینید زده .
حساب الکترونیکی چیزی شبیه به این است که شما از دفترتان یک برگ کاغذ بکنید و روی آن بنویسید صدهزار تومن و امضا کنید و با اطرافیانتان قرار بگذارید که بین خودتان این کاغذ ارزشش معادل چک پول صدهزار تومنی است درست است که بین شماها فرقی با چک پول ندارد ولی در واقع بی ارزش است