پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
ترجمه احسان روحی / سیلیکون‌ولی، میامی، نیویورک و آستین در آمریکا، پاریس، لوگزامبورگ، وین، دهلی و سنگاپور این روزها به هاب استارتاپ‌های فین‌تک جهان تبدیل شده‌اند. بسیاری از استارتاپ‌های مالی و بانکی در این شهرها رشد کرده‌اند و خدماتشان را گسترش داده‌اند. مراکز فین‌تک مانند لندن این روزها بسیاری از توجه‌ها را جلب کرده است. شرایط مطلوب حوزه‌ی فین‌تک در فرانسه موضوع بسیاری از صحبت‌ها است و هلند، به‌عنوان اکوسیستم یکپارچه‌شده فین‌تک، زیر ذره‌بین است. از لوکزامبورگ تا اتریش، هند، و سنگاپور، هرکدام ویژگی‌های منحصربه‌فرد خود را دارند که می‌توانند به عنوان یک پیشتاز در حوزه‌ی فین‌تک تبدیل شوند. در این گزارش که ترجمه‌ای از مقاله کلِر کاکِرتِن، مدیرعامل و رئیس ای‌اِن‌تی‌آی‌کیو است، نگاهی انداخته‌ایم به این که چرا لندن، مهم‌ترین هاب فین‌تک جهان شده است.
.
پرورش جوامع نوظهور فین‌تک
در بریتانیا شاهد حرکتی عظیم از یک تحول و انتقال فناورانه بوده‌ایم. مشابه اتفاقی که در صنایع موسیقی، مسافرت و رسانه افتاد، فین‌تک در حال ایجاد یک انقلاب دیجیتالی در حوزه‌ی مالی است و در حین این فرآیند، در حال خلق کسب‌وکارهای کوچک و متوسط با رشد بالا، مشاغل و توسعه‌ی اقتصادی فراگیرتر است. خوشه‌های فین‌تک و تراکم استارتاپ‌ها می‌تواند علاوه‌بر شتاب‌بخشیدن به این تحول و توسعه در بخش مالی، در غلبه بر چالش‌های معمول کمک کند. شناسایی جزئیات این خوشه‌ها و بهترین روش‌ها برای تحریک این خوشه‌های فین‌تک، برای حرکت رو به جلوی این صنعت حیاتی است و به‌نظر من یکی از مهم‌ترین برنامه‌های کاری است که یک دولت می‌تواند پیگیر آن باشد.
بخش فین‌تک جهانی با سرعتی شگفت‌انگیر در حال رشد است که سالانه 200 درصد رشد مالی دارد و طبق اطلاعات سی‌بی اینسایتس، در سال 2014 میلادی 12.2 میلیارد دلار رشد سرمایه داشته است. در سال 2014 در بریتانیا، حوزه‌ی فین‌تک به تنهایی 20 میلیارد پوند سودآوری داشته است. خوشه‌های جدید در سراسر دنیا در حال ظهور هستند و به نوآوران (بانک‌های بزرگ و به همین صورت استارتاپ‌ها) دسترسی به مجموعه‌ای از کارآفرینان، سرمایه‌گذاران، دانشگاهیان، فناوران و متخصصین صنایع داده است، که ترکیب تمام این‌ها می‌تواند عامل یادگیری سریع‌تر، تکرار محصول و فرصت‌هایی برای همکاری و رشد باشد.
مقررات، موانع و تغییرات پیش روی آن، به‌علاوه‌ی پیچیدگی‌های موجود و پیش‌نیازهایی که برای حفاظت مصرف‌کننده‌ی عام در مقابل احتمال وقوع یک بحران دیگر ضروری است، نیازمند همکاری از نوعی جدید بین ذی‌نفعان است.
سرمایه‌گذاران، از حامیان حوزه‌ی فین‌تک گرفته تا متخصصان سرمایه‌گذاری مخاطره‌ای (وی‌سی) در سراسر دنیا این خطر محاسبه‌شده را می‌پذیرند، با علاقه و دانشی منحصربه‌فرد در حوزه‌ی پرداخت، محاسبات ابری، زنجیره‌ی بلوک، نرم‌افزارهای شرکتی، امنیت سایبری و تحلیل‌های داده‌ای – چالش‌های عمده و فرصت‌های عمده. قانون‌گذاران به گونه‌ای در حال شکل‌دهی به قطب‌های نوآوری هستند که دسترسی استارتاپ‌ها به این قطب‌ها، شفافیت حول فرآیندهای مجوزدهی، و کمک به اعمال اصلاحات را افزایش می‌دهند. دانشگاه‌ها در حال بازنگری در برنامه‌های درسی خود هستند تا بر زبان‌های دیجیتالی و یادگیری کاربردی تمرکز کنند، و در حال ساخت مجرا‌های ارتباطی بین دانشجوها و این قطب‌های فین‌تک هستند تا بتوانند پس از فارغ‌التحصیلی مستقیما کار را به‌دست گیرند. کدنویس‌های دانش‌آموخته و «تفریحی» در حال نام‌نویسی برای مسابقات برنامه‌نویسی در حوزه‌ی خدمات مالی هستند و در عمل اثبات می‌کنند که استعدادها لزوما از آسمان یا کلان‌شهرها نمی‌آیند. سیاست‌گذاران در حال گشودن درهای خود به‌روی این جوامع فین‌تک هستند، از نوآوران بازخورد می‌گیرند و در رونمایی‌های حوزه‌ی فناوری و میزگردها شرکت می‌کنند. همچنین توسعه‌دهندگان حوزه‌ی مشاور املاک، مانند کِنِری وُرف گروپ، نقش مهمی در تامین فضای دفتری مورد نیاز ایفا می‌کنند، که از هم‌جواری با این بازیگران قدرتمند صنعتی سود می‌برند و موقعیتی برای رشد این شرکت‌های در حال گسترش ایجاد می‌کنند. با وجود اقدامات متنوع و پویا و چالش‌های بزرگ موجود، قدرتمندترین خوشه‌های فین‌تک در حال تسهیل مذاکرات بین سهام‌داران هستند، که توسط نتیجه محتمل آن برای صنعت قوت می‌گیرد.
لندن و نیویورک در حال حاضر از قطب‌های شناخته‌شده و جهانی فین‌تک هستند، اما جوامع استارتاپ درحال‌ظهور مانند چیزی که در سیدنی، لیدز، سنگاپور، دوبلین، و سئول می‌بینیم چگونه می‌توانند از موفقیت قطب‌های موجود فین‌تک درس بگیرند؟
با فاصله گرفتن از دیدگاه بالا به پایین مایکل پورتِر نسبت به خوشه‌های کسب‌وکاری، و با توجه به کتاب تاثیرگذار برَد فِلد با نام «جوامع استارتاپ» به تعدادی از نمونه قطب‌های موفق فین‌تک می‌پردازیم و می‌بینیم چگونه می‌توان قطب‌های جدید فین‌تک را خلق کرد. چگونه می‌شود یک خوشه‌ی جدید از ترکیب منحصربه‌فرد خود از کارآفرینان، فناوران، متخصصین صنعتی، و متصدیان ظهور و نمو کند، و چگونه این جوامع کنار هم می‌آیند تا تعاملاتی سازنده و روایتی منسجم برای پیشرفت و ترقی در صحنه‌ی جهانی داشته باشند؟
بخش فین‌تک جهانی با سرعتی شگفت‌انگیر در حال رشد است که سالانه 200 درصد رشد مالی دارد و طبق اطلاعات سی‌بی اینسایتس، در سال 2014 میلادی 12.2 میلیارد دلار رشد سرمایه داشته است. در سال 2014 در بریتانیا، حوزه‌ی فین‌تک به تنهایی 20 میلیارد پوند سودآوری داشته است.
.
درس‌هایی از یک پیشرو
لندن به عنوان موفق‌ترین قطب فین‌تک سال 2015 اروپا نام‌گذاری شد، و اولین و بارزترین نمونه برای توسعه‌ی این بخش در آینده است. اما چه چیز لندن را از در این رقابت از دیگران متفاوت می‌کند؟
لندن برای قرن‌ها قلب تجارت جهانی بوده است و صنعت خدمات مالی شناخته‌شده و مستحکمی در اختیار دارد. همان‌طور که انتظار می‌رود، بانک‌هایی بزرگ با سرمایه‌های مخاطره‌ای جدید، حامیانی که متمرکز بر فین‌تک هستند، و سرمایه‌داران مخاطره‌ای موجود در لندن حضور دارند، و همچنین گزینه‌های جایگزین مالی مانند سرمایه‌گذاری جمعی و وام‌دهی نظیربه‌نظیر، که همه‌ی این‌ها برای تامین سرمایه‌ی اولیه‌ی کاری برای استارتاپ‌های فین‌تک ضروری است. مالیات‌های شرکتی با نرخ‌های پایین، قوانین کار، حمایت از کارآفرینان، برنامه‌هایی برای سرمایه‌گذاری شرکتی، بازیابی مالیاتی امور تحقیق و توسعه، و سهولت راه‌اندازی کسب‌وکار، تماما اقدامات قابل‌توجه دولتی‌ای است که بریتانیا را به مکانی مطلوب برای کارآفرینان و نوآوران بدل کرده است. مجاورت نزدیک با سرمایه‌گذاران از طریق برپایی برنامه‌ها و رویدادهای مشترک و دورهمی، میزگردهایی که از جانب دولت برپا می‌شود، و ارائه‌ی مشاوره‌های جامع و فراگیر به کسب‌وکارهای کوچک و متوسط که به‌عنوان بخشی از قانون اصلاح مقرراتی است، همگی عامل تشویق فعالیت در این بخش است. همه‌ی این ویژگی‌ها لندن را به جایی تبدیل می‌کند که می‌تواند یک صندلی در آن برای خود داشته باشید، بدون در نظر گرفتن پیشینه یا اندازه‌ی کسب‌وکارتان.
مجاورت و ایجاد نقاط و فرصت‌های گردهمایی به جامعه‌ی فین‌تک اجازه‌ی تمرکز می‌دهد. افراد ذی‌نفع قادرند مسافت ملاقات با بسیاری شرکت‌ها را به‌حداقل برسانند و ارتباط با اکوسیستم را به حداکثر افزایش دهند. یک پرواز به سیلیکون وَلی، به‌طور مثال، برای سرمایه‌گذاران ارزشش را دارد زیرا می‌دانند با توجه به وجود صدها شرکت فناوری که تنها در سی مایلی یکدیگر قرار دارند، تنها در چند روز می‌توانند چندین شرکت را ملاقات کنند. این مجاورت اثری طبیعی مبنی بر اشتراک دانش و اثر شبکه‌ای خواهد بود، جایی که یک نشست و ملاقات به آشنایی تکمیلی دیگری منجر می‌شود، که می‌تواند به ادغام دو شرکت، سرمایه‌گذاری مشترک، یا مشارکت منتهی شود. این خوشه همچنین عامل رقابت می‌شود، که در آن یک شرکت، محرک ارتقای محصولات و خدمات شرکتی دیگر می‌شود.
استعداد چندزمینه‌ای و چندملیتی موجود در این شهر نیز یکی دیگر از عوامل موفقیت لندن است. منابعی عمیق از استعداد در اینجا وجود دارد، نه‌تنها بانکدارهای مجربی که به‌دنبال حرکت به سمت خوشه‌ی «درحال‌ظهور» فین‌تک هستند، بلکه فرهنگی پیشرو از نوآوری‌های فناوری که توسط باشگاه‌های کدنویسی و توسعه‌دهندگانی زیرزمینی ارائه می‌شود. این با برخی سازمان‌های آموزشی برتر دنیا جمع می‌شود، مانند دانشگاه کالج لندن و ایمپِریال کالج، و زمینه را برای مطالعات فنی‌تخصصی و دانشگاهی فراهم می‌کند. موسسه‌ی اوپِن دِیتا و برنامه‌های علوم رایانه‌ای از طریق برنامه‌های کارآموزی و آموزشی در این جامعه‌ی استارتاپ با هم مرتبط می‌شوند. کسب‌وکارها تشنه‌ی استعدادها هستند و استعداد، عامل تسریع رشد و نوآوری است. به‌عنوان یک صنعت این وظیفه‌ی ما است که این استعدادها را کشف کنیم و پرورش دهیم و وارد دنیای فین‌تک کنیم – فرصت‌های پیشرفت شغلی را به آن‌ها نشان دهیم؛ مهارت‌هایی که می‌توان در این زمینه و در کسب‌وکارهای درحال‌رشد ارتقا داد. و البته ما اینجا تنها از استعدادهای فناوری یا مالی صحبت نمی‌کنیم – صنعت فین‌تک نیازمند طراحان، رابط‌ها، بازاریاب‌ها، کارشناسان امور انسانی، و مهارت‌های تبلیغاتی است. چندفرهنگی و تنوع نیز از عوامل کلیدی دیگر در موفقیت درازمدت و صعودپذیر است. افرادی که به‌تازگی وارد لندن می‌شوند با خود دانشی از بازارهای خارجی می‌آورند و این، تنوع کسب‌وکاری سالم‌تر و محصولاتی بهتر برای تمام مصرف‌کنندگان در پی خواهد داشت. لندن این خاصیت ذاتی را در ریشه‌هایش دارد و باید به پرورش و به‌عمل‌آوردن آن ادامه دهد، که این برای حاشیه‌ی رقابتی ما حیاتی است.
لندن همچنین ذی‌نفع شرایط منفی است. اگر ضرورت، مادر اختراع است، پس لندن یقینا صاحب بستری مناسب برای تغییر بوده است. بحران مالی سال 2008 عامل کاهش شدید تعداد شاغلان، تغییرات فوری در مقررات، تغییر اقبال عمومی به بانکداری، و افزایش ناگهانی کارآفرینی شد. بحران اعتباری عامل تولد شکل‌های جایگزین وام‌دهی شد، مصرف‌کنندگان نیز تمایل به تغییر ارائه‌دهنده‌ی خدمات خود را داشتند، و بسیاری از کارکنان سابق شرکت‌ها به‌دنبال استفاده از اطلاعات بازاری خود برای خلق محصولات و خدمات جدید به بانک‌هایی بودند که اکنون زیر فشاری جدید برای اصلاحات قرار داشتند. صنعت بانکی شاهد یک دگرگونی سازمانی شد، و این تغییر بود که به‌دنبال بحران، پایه‌گذار ظهور بازاری متنوع‌تر و پویاتر شد.
به‌منظور تایید و تسریع این تغییر، بریتانیا شاهد بدنه‌ای جدید در حوزه‌ی فین‌تک به نام اینووِیت فاینَنس بوده است، سازمانی میان‌بخشی و عضومحور که با هدف توسعه و ثبات جایگاه پیشتاز بریتانیا در خدمات مالی در سطح جهان به نقطه‌ی دسترسی تمام اکوسیستم خدمات مالی و فناوری بدل شود. نقش اینووِیت فاینَنس این‌گونه طراحی شده که تک‌صدای بی‌طرف انقلاب فین‌تک باشد. این سازمان پذیرای شرکت‌های بزرگ و کوچک است، با خزانه‌داری همکاری می‌کند و هدفش تحقق رقابت، تنوع، و انتخاب مشتری است. نقشی کلیدی در رساندن صدای تمام طرف‌ها بدون تعصب و جانب‌گیری دارد و مجراهایی ارتباطی در میان ذی‌نفعان مورد بحث در بالا ایجاد می‌کند.
تمام این ویژگی‌ها با هم جمع شده‌اند تا موفق‌ترین قطب فین‌تک اروپا را ایجاد کند، بنابراین، یادگیری درس‌هایی از لندن به‌منظور توسعه‌ی خوشه‌های مشابه در سرتاسر دنیا ضروری است. اگر شرکت‌ها به استعداد، فناوری، و سرمایه در فضایی درهم‌تنیده و نزدیک، مولدِ ارتباط، نوآوری، و تجارت دسترسی داشته باشند، شانس بسیار خوبی برای موفقیت خواهند داشت. بیایید این دو سرنخ موقعیت مکانی و فرهنگ شرکتی را بررسی کنیم و تاثیر آن بر خوشه‌های فین‌تک درحال‌توسعه در دنیا را ببینیم.
.
چند نمونه فین‌تکی دیگر
اگر به خوشه‌های دیگر فین‌تک نگاهی بیندازیم، جامعه‌ی فین‌تک سیدنی را می‌بینیم که حول قطب‌های فناوری‌ای مانند تایرو و اِستون اَند چاک گردهم آمده‌اند، که هدفش خلاقیت و نوآوری در این بخش است. تیم ویلیامز، رئیس کمیته‌ی سیدنی، می‌گوید « اگر سیدنی می‌خواهد در زمین بازی فین‌تک از دیگران پیشی بگیرد این یک ضرورت محض است »، و آن را «فرصتی یک در هزار» تعبیر کرده است که در آن فناوری اطلاعات و رایانه (آی‌سی‌تی)، بانکداری، و استارتاپ‌ها در کنار هم جمع می‌شوند.
همانند لندن، سیدنی نیز خدمات فین‌تک قدرتمند و قابل تحسینی دارد. در حال حاضر تخمین زده شده تا ژوئن سال 2015، بیش از 500 شرکت در آن وجود دارد که می‌توان به استارتاپ‌های فین‌تک طبقه‌بندی شوند که در سطح شهر مستقرند، و شامل بازیگران حوزه‌ی داده‌ها، پرداخت، سرمایه، و بازارهای سرمایه‌گذاری می‌شود، و در این میان بانک‌ها از سودآور‌ترین آن‌ها در جهان هستند.
به همین صورت، لیدز که یک قطب نوظهور دیگر حوزه‌ی فناوری‌ها مالی در بریتانیاست سرمایه‌ی فوق‌العاده‌ای در بخش اداری و بخش‌های عملیاتی مجزا برای بانک‌های بزرگ دارد، و با‌این‌حال به جذب سود و سرمایه در این حوزه‌ها ادامه می‌دهد. بنابراین، شناسایی توانمندی‌های یک شهر اهمیتی کلیدی در خلق اکوسیستمی پایا، باکیفت، و تخصصی دارد تا بتواند در سطح جهانی شناخته شود.
اهمیت موقعیت مکانی یک قطب فین‌تک را نمی‌توان دست‌کم گرفت. باید از سرمایه‌های تاریخی و محلی برای ساخت قطبی با تخصص‌گرایی مخصوص خود بهره گرفت. به‌منظور موفقیت چنین قطب‌هایی طیف گسترده‌ای از صنایع و سازمان‌ها باید در آن شرکت کنند – طراحان، نویسندگان، گروه‌های تجاری – و ما باید این قطب‌ها را به دانشگاه‌ها، آزمایشگاه‌ها، بدنه‌های تجاری، مراکز داده، ارائه‌دهندگان حرفه‌ای خدمات، و جوامع مشاوران ارشد متصل کنیم.
قطب‌های سوئدی فین‌تک از «قانون جانتی» می‌گویند؛ ایده تاکید بر سودآوری جمعی، تا موفقیت فردی. این به معنای ایجاد فرهنگی همکارانه و باز است، فرهنگی که پذیرای پتانسیل و تازگی باشد، تا این‌که بر پایه‌ی روابط و سلسله‌مراتب باشد.
تشویق مداوم و فعال کارکنان برای خلق مفاهیم و ایده‌های جدید نه‌تنها برای افزایش روحیه و حفظ سرعتی برابر در میان کارکنان بسیار عالی است، بلکه می‌تواند به‌عنوان تسریع‌کننده‌ای قوی عمل کند که استعدادهای نهفته و تخصص‌های گروه کاری را بیدار می‌کند. برخی از بهترین ایده‌ها از «کف فروشگاه» آغاز می‌شوند، از خطوط اول یک کسب‌وکار؛ بنابراین، یک شرکت باید راهبرد نوآوری را با سرمایه‌های خود شروع کند با کارکنانش.
علاوه‌بر روحیه‌ی همکاری و مشارکت، رقابت نیز نیروی محرکه‌ی سالمی برای شتاب‌دهیِ رشد جوامع فین‌تک در سطح جهانی است. این اصلی بسیار مهم برای قانون‌گذاران، دولت‌ها، و جامعه‌ی دانشگاهی است. رقابت، فعالان این حوزه را وادار می‌کند موقعیت خود نسبت به مشتریان را به‌طور مداوم بررسی کنند، خیلی آسوده‌خاطر نباشند، و در یک فرآیند پیشرفت مستمر سرمایه‌گذاری داشته باشند.
با وجود درنظرگرفتن این سازوکارهاست که توانسته‌ایم نقشه‌ی اجزای قطب‌های پیشروی فین‌تک را مشخص کنیم. اکنون می‌بینیم که با تقویت جوامع متخصصِ فین‌تک، امکان تحقق تحولی بسیار بزرگ‌تر در فناوری وجود دارد. این موضوع فقط در مورد استارتاپ‌ها، نوآوران، و کارآفرینان نیست، بلکه آوردن دیدگاه، چابکی، و قدرت آن‌ها در کنار هم است تا در حضور دیگر افراد ذی‌نفع موردنیاز، تغییری پایا شکل گیرد.
منبع: هفته‌نامه شنبه