همه چیز درباره تکنولوژی بلاک چین به زبان ساده

احتمالا اسم بیت کوین در چند وقت گذشته به گوشتان خورده باشد و حتی چیزهایی در موردش می‌دانید؛ بیت کوین موفق‌ترین نمونه از میان صدها ارز رمزنگاری شده است که اصطلاحا در زبان عامیانه  به آن‌های ارزهای مجازی و یا حتی پول مجازی هم گفته می‌شود. اما چیزی که این روزها بیشتر از خود بیت کوین مورد توجه قرار گرفته و درهای جدیدی را به روی صنایع مختلف باز کرده است تکنولوژی بلاک چین (Block Chain) است  که در زبان فراسی اصطلاحا به آن تکنولوژی زنجیره بلوک هم می‌گویند. تکنولوژی بلاک چین برای اولین بار به طور گسترده در بیت کوین مورد استفاده قرار گرفت.

.

تکنولوژی بلاک چین به زبان ساده

اگر بخواهم تکنولوژی بلاک چین را به زبانی ساده تعریف کنم بهتر است با یک مثال ساده شروع کنم. وقتی شما پولی را در یک بانک سپرده‌گذاری می‌کنید، آن‌ها اطلاعاتی را در مورد سپرده شما و حساب شما در یک پایگاه داده بزرگ ذخیره می‌کنند. بیت کوین هم کار مشابهی را برای حفظ اطلاعات حساب‌های کاربران انجام می‌دهد، اما برخلاف یک بانک، در بیت کوین با توجه به ماهیتی که دارد نمی‌توان به یک قدرت مرکزی که پایگاه داده را برای کاربران مدیریت و ذخیره کند، اعتماد کرد.

بیت کوین این مشکلات را با تقسیم کردن پایگاه داده به مجموعه‌های کوچکی که «بلاک‌ها» نامیده می‌شوند حل کرده است. هر بلاک یک جور برچسب (Label) است که آن را به بلاک قبلی پیوند می‌دهد به ترتیبی که هر کسی می‌تواند تمام پایگاه داده را که از این قسمت‌های مجزا تشکیل شده گردآوری کند؛ به عبارتی هر کسی که از بیت کوین استفاده می‌کند، یک نسخه از کل پایگاه داده را که زنجیره بلوک نامیده می‌شود ذخیره می‌کند و این مجموعه‌های بسیار کوچک را بین هم ردوبدل می‌کنند. زنجیره بلوکی میان تمام کاربران بیت کوین به اشتراک گذاشته شده است و برای بررسی مقادیر آدرس‌های بیت کوین و جلوگیری از پرداخت دوگانه و سایر خرابکاری‌ها است.

.

دیگران درباره پتانسیل‌های تکنولوژی بلاک چین چه می‌گویند؟

اما استفاده از تکنولوژی بلاک چین در بیت کوین تمام ماجرا نیست. بلاک چین یک فناوری جدید که در تراکنش‌های مالی آنلاین به کار گرفته می‌شو اما می‌توان موارد استفاده‌ی دیگری نیز برای آن پیدا کرد.

گواه این ادعا هم پیش‌بینی وال‌استریت ژورنال است که در گزارشی بیان کرده بود این فناوری برای توزیع، شناسایی و ثبت طیف گسترده‌ای از خدمات مالی مورداستفاده قرار خواهد گرفت.

درحالی‌که عده‌ی زیادی فکر می‌کنند تنها کاربرد بلاک چین، استفاده در بیت کوین است، ریچارد مولدز (Richard Moulds) مدیر ارشد شرکت امنیت الکترونیکی سیلز (Thales e-Security) می‌گوید: «بلاک چین می‌تواند اعتماد مردم به اینترنت را افزایش دهد؛ به‌عنوان‌مثال می‌تواند علاوه بر متصل کردن اشیا به یکدیگر و اینترنت، رابطی برای تراکنش‌های مالی بین مردم و اشیا مختلف نیز باشد.»

این فناوری در سال گذشته با مبلغ 1 میلیارد دلار، بیشترین سرمایه‌گذاری روی یک فناوری نوظهور را به خود اختصاص داده است. آجای ویج (Ajay Vij) معاون و رئیس بخش خدمات مالی شرکت اینفوسیس (Infosys) می‌گوید: «بلاک چین طراحی شد تا جلوی کلاه‌برداری در معاملات گرفته شود. این فناوری یک پایگاه داده‌ی توزیع ‌ شده است که هر کسی می‌تواند در آن اعتبار معاملات را بررسی کند.» (+)

فناوری بلاک چین تقریباً مانند امضای دیجیتال عمل می‌کند. گرت استیفنز (Gareth Stephens) رئیس بخش توسعه طرح‌ها در شرکت انگلیسی جمع‌آوری اطلاعات جی.بی.جی (GBG) می‌گوید: «بلاک چین یک پلتفرم توزیع‌‌شده است که امکان انتقال اطلاعات از یک مکان به مکان دیگر را با امینت بالا فراهم می‌کند.» استیفنز می‌گوید: «در حقیقت نکته‌ی اصلی فناوری بلاک چین، قدرت بسیار بالای تنظیم خودکار آن است.»

بلاک چین یک فناوری متن‌باز است و کسی صاحب آن نیست، این فناوری یک مجری مرکزی برای تأیید تراکنش‌های انجام شده ندارد و به‌صورت خودکار شبکه را تنظیم می‌کند.

مایکاح وینکلسپکت (Micah Winkelspecht) مؤسس و مدیر شرکت آمریکایی جم (Gem) ارائه‌دهنده‌ی بلاک چین، می‌گوید: «بلاک چین می‌تواند یک پایگاه داده، پروتکل یا نرم‌افزار باشد. زمانی که اطلاعات ذخیره می‌شود، دیگر امکان بازنویسی و تغییر آن وجود ندارد. این طراحی باعث می‌شود تا بلاک چین، یک سوابق تاریخی دائمی ایجاد کند.» جذابیت‌های چنین فناوری‌هایی در زمینه‌های مختلف تجاری، تراکنش مالی و انتقالات اطلاعات- که روی یک شبکه‌ی ناامن انجام می‌شود- کاملاً مشخص است.

.

تکنولوژی بلاک چین چگونه کار می‌کند؟

حالا که حرف از پتانسیل بالای استفاده از تکنولوژی بلاک چین در حوزه‌های مختلف شدبگذاری نگاهی هم داشته باشیم به چگونگی کارکرد آن.

هر تراکنش یک کد هش (Hash) 64کاراکتری تولید می‌کند. این کد با کد هش قبلی ترکیب می‌شود تا یک بلاک جدید ایجاد کند. هر بلاک با استفاده از بلاک‌های جدید، یک ترتیب خطی، زمانی و رشته کاراکترهای یک‌بارمصرف تولید می‌شود. به همین دلیل دست‌کاری و ایجاد اطلاعات نادرست و غیرقابل ردیابی، تقریباً غیرممکن است.

برای مشاهده تصویر با سایز بزرگ یا اینجا (+) و یا روی تصویر کلیک کنید

در حال حاضر سامانه‌های اداری و بانک‌ها در معرض جرائم سایبری قرار دارند؛ اما بلاک چین می‌تواند جلوی همه‌ی آن‌ها را بگیرد. بلاک چین می‌تواند با استفاده از جایگزین کردن پردازش‌های موجود پیچیده‌، تمام تراکنش‌های انجام شده را ضبط و نگهداری کند.

دیو ریسیزین (Dave Hryciszyn) مدیر بخش فناوری و راهبردهای شرکت انگلیسی هدلاندن (HeadLondon) می‌گوید: «بلاک چین پایگاه داده‌ای است که محیط امن یکپارچه‌ای را در محیط‌های ناامن ایجاد می‌کند. به این معنا که تمام اطلاعات معاملات انجام‌ شده در هر صنعتی را ذخیره می‌کند. می‌توان از این فناوری در زمینه‌های مالی، حسابرسی، پزشکی و صنعتی نیز استفاده کرد.»

.

موارد استفاده‌ی تکنولوژی بلاک چین

بیشتر شهرت بلاک چین تا این لحظه، استفاده از آن به‌عنوان سامانه‌ای برای رمزنگاری معاملات پول اینترنتی یا همان بیت کوین (Bitcoin) است. از بیت کوین برای تبادلات بین‌المللی استفاده می‌شود که هزینه‌ی کمتری نسبت به فرایندهای تبدیل ارز به یکدیگر دارد. روزانه، میلیاردها دلار در قالب بیت کوین جابه‌جا می‌شود.

اما علاوه بر آن از فناوری بلاک چین می‌توان در زیرساخت‌های مالی موجود مانند سهام، اوراق قرضه و زمینه‌های بسیار دیگری استفاده کرد. استفاده از این فناوری و جایگزینی آن با فناوری‌های امروزی، می‌تواند روی سرعت دسترسی به اینترنت نیز تأثیر بگذارد.

.

چرا تکنولوژی بلاک چین برای بانک‌ها جذاب است؟

مؤسسات مالی، شرکت‌هایی هستند که بلاک چین را وسیله‌ای برای افزایش موفقیت‌های خود می‌دانند. آن‌ها می‌توانند درحالی‌که سامانه‌هایشان با پلتفرم‌های شرکت‌های دیگر سازگار است، داده‌های مربوط به موجودی و دارایی‌های خود را به‌صورت رمزنگاری‌شده و با امنیت بالا، تولید، مدیریت و ذخیره کنند.

البته مؤسسات مالی و بانک‌هایی که از بلاک چین استفاده می‌کنند، باید خطر کاهش قدرت در بازار تبادلات ارزی را بپذیرند. بانک‌ها، به‌عنوان مجریان اصلی بازار تبادلات ارزی شناخته می‌شوند؛ این فناوری و بیت کوین، خلأ بزرگی در این بخش ایجاد می‌کنند؛ اما در هزینه‌ی ایجاد زیرساخت‌ها صرفه‌جویی خواهد شد.

مقامات بانک انگلیسی سانتاندر (Santander) پیش‌بینی می‌کنند، بلاک چین می‌تواند در سال 2022 به‌صورت سالانه 20 میلیارد دلار ذخیره‌ی مالی برای بانک‌ها فراهم کند.

برای مشاهده تصویر با سایز بزرگ یا اینجا (+) و یا روی تصویر کلیک کنید

حتی سوئیفت با کمک موسسه تحقیقاتی اکسنچر درنظر دارد که با استفاده از تکنولوژی بلاک چین در زمینه مدیریت پرداخت و تصفیه و همچنین تشخیص هویت و احراز مالکیت استفاده کنند.

سوئیفت پیش‌تر نیز تحقیقات زیادی در مورد چگونگی استفاده از زنجیره بلوک‌ها را انجام داده بود که به عنوان بخشی از پروژه Hyperledger مطرح شد و به صورت open-source در دسترس عموم قرار گرفت. گزارش‌های جدیدتر نشان از درجه اهمیت و گستردگی تحقیقات سویفت در راه استفاده از تکنولوژی بلاک چین دارند بخصوص در زمینه احراز هویت و مدیریت پرداخت و تصفیه.

.

دیگر کاربردهای تکنولوژی بلاک چین

از بلاک چین می‌توان در زمینه‌های صنعتی، پزشکی و زمینه‌های بسیار دیگری استفاده کرد. به‌عنوان‌مثال می‌توان آن را در بخش پزشکی -که سوابق بیماران دست‌کاری می‌شود- به کار گرفت. این فناوری به پزشکان اجازه می‌دهد تا پرونده‌ای از سوابق بیماران را با امنیت بالا ذخیره کرده و آن‌ها را در صورت لزوم در اختیار دیگر بیمارستان‌ها و مراکز درمانی قرار دهند. این کار علاوه برافزایش امنیت ذخیره‌سازی و انتقال داده‌ها، باعث کاهش خطرها و هزینه‌های مدیریت داده‌ها می‌شود.

برای مشاهده تصویر با سایز بزرگ یا اینجا (+) و یا روی تصویر کلیک کنید

بلاک چین برای دولت‌مردان کشورهای مختلف نیز جذابیت‌های خاص خود را دارد. در حال حاضر دولت‌مردان انگلیس در حال تحقیق برای بهبود روش‌های ذخیره‌سازی اطلاعات توسط بلاک چین هستند.

از این فناوری می‌توان برای مقابله با دریافت محصولات چندرسانه‌ای به‌صورت غیرقانونی نیز استفاده کرد. از فناوری بلاک چین می‌توان برای اعتبارسنجی و جلوگیری از انجام تقلب در انتخابات الکترونیک نیز استفاده کرد.

.

آینده‌ی تکنولوژی بلاک چین

فناوری بلاک چین نمی‌تواند به‌سرعت، اینترنت را تغییر دهد. وینکلسپکت می‌گوید: «موارد زیادی است که این فناوری را به چالش می‌کشد. مردم ممکن است متوجه شوند این فناوری، یک تحول ایجاد خواهد کرد؛ اما نمی‌دانند این فناوری چگونه به بهبود کسب‌وکار آن‌ها کمک می‌کند.»

بلاک چین یک فناوری نوظهور است که نیاز دارد تا برنامه‌هایی سازگار با آن تولید شود. همچنین برای استفاده از این فناوری باید مجموعه‌ای مقررات تنظیم شود. این فناوری باید بتواند کارآمدی خود را اثبات کند تا بتواند به‌صورت گسترده به کار گرفته شود.