پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشتماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطبترین رسانه ایران در زمینه فناوریهای مالی، بانکداری و پرداخت و استارتآپهای فینتک است.
بيش از 100 همايش بانكی تكراری در 4 دهه اخير
احسان شمشیری / بيست و ششمين همايش سالانه سياستهاي پولي و ارزي به همت پژوهشكده پولي و بانكي بانك مركزي 4 و 5 خرداد 95 در سالن اجلاس سران، برگزار شد و علاوه بر سخنراني مسئولان اقتصادي و بانك مركزي، كارشناسان اقتصادي و مديران بانكها نيز در سخنرانيها و پنلهاي تخصصي به بررسي موضوعات بازار پولي و بانكي كشور پرداختند.
علاوه بر همايشهايي ازایندست كه هرساله در ماههاي ارديبهشت يا خرداد برگزار ميشود و كارشناسان بانكي، پولي و ارزي از ايران و ساير كشورها در آن حضور دارند، در شهريورماه نيز در هفته بانكداري اسلامي، همايش بينالمللي بانكداري اسلامي برگزار ميشود كه تا شهريور 94، 26 همايش بانكداري اسلامي با حضور مهمانان و كارشناساني از بانك توسعه اسلامي، حوزههاي علميه و دانشگاهها از داخل و خارج كشور در آن حضور يافتهاند.
بر این اساس، با محاسبه 26 همايش پولي و ارزي، 26 همايش بانكداري اسلامي، 5 همايش بانكداري الكترونيك، همايشهاي بانكي لندن بعد از برجام، دو همايش تجاري و بانكي ايران و اروپا و ساير همايشهاي بينالمللي ايران در زمينه بانكداري در چهار دهه اخير، كنفرانس يوروماني و يك كنفرانس در لندن بعد از برجام، 4 جشنواره بانكها و مؤسسات مالي، دو همايش نظام پيشنهادهاي بانكي، دو همايش بانكهاي توسعهای، حسابداري، بانكداري و… حداقل ميتوان عنوانهاي 100 همايش بانكداري و نظام پولي و ارزي را در چهار دهه اخير نام برد.
اما در كنار برگزاري اینهمه همايش، حضور اين تعداد مسئول اقتصادي و بانكي در كشور، كارشناسان نظام بانكي، مهمانان خارجي، صاحبنظران، محققان پژوهشكده پولي و بانكي و… اين پرسش اساسي مطرح است كه چرا اینهمه صرف وقت و هزينههاي مالي و هتل، مخارج و دعوت از مهمانان و… نتيجه مورد انتظار در صنعت بانكداري حاصل نشده است و در چهار دهه اخير جزو كشورهاي داراي نرخ سود بالا، تورم بالا، رشد شديد نقدينگي، ناكارآمدي رابطه تزريق تسهيلات بانكي با رشد اقتصادي و بهرهوري بودهايم.
چرا در 5 سال اخير از رقم 200 هزار ميليارد تومان تا 240، 280، 320، 340 و 380 هزار ميليارد تومان تسهيلات بانكي به اقتصاد تزريق شده اما رشد اقتصادي در محدوده 7- درصد، 2- درصد، 1 و 3 و صفر درصد در نوسان بوده و عملاً اینهمه تزريق مالي و بانكي، بهرهوری و رشد اقتصادي نداشته و در بسياري از موارد شاهد انحراف منابع بودهايم.
در بسياري از سالها سهم خدمات و بازرگاني از صنعت و ايجاد و توسعه واحدها بيشتر بوده و سهم بخش خصوصي و واحدهاي كوچك و متوسط و مردم عادي از تسهيلات بانكي محدود بوده است و مطالبات معوق و بدهي دولت و بدهكاران بزرگ در حال رشد است.
اگرچه همه اين مشكلات به مديران سيستم بانكي مرتبط نيست و بهکل اقتصاد مرتبط است؛ اما حداقل اين پرسش را ميتوان مطرح كرد كه چرا 40 سال بعد از قانون پولي و بانكي و 30 سال بانكداري بدون ربا، براي اصلاح قانون هيچ لایحهای از سوي سيستم بانكي به مجلس براي اصلاح ساختار نظام بانكي ارائه نشده است.
برخي كارشناسان ميگويند كه باوجود اینهمه تحقيق و پژوهش و اظهارنظر و تجربه در سيستم بانكي، به دليل محافظهكاري و حفظ وضع موجود در سيستم بانكي، مديران به دنبال اصلاح قانون و ارائه لايحه نبودهاند، زيرا هر تغيير باعث لطمه خوردن به منافع عدهای و سود تعدادي ديگر ميشود و منافع عمومي و ملي اقتصاد كمتر موردتوجه قرار ميگيرد و لذا منافع گروههاي صاحب نفوذ، بدهكاران بزرگ و… مانع از تغييرات و تحولات و اصلاح ساختار نظام بانكي شده است.
بسياري از شركتها و كساني كه بدهكاران بزرگ بانكي هستند و علاقهای به پرداخت بدهي و اقساط خود ندارند يا علاقهای به قرارداد جديد با نرخ سود بالا ندارند و علاقهای به محدود شدن ندارند و… با نفوذي كه دارند قادرند هم روي اصلاح قانون، روشها و مديريت بانكي و هم روي تفسير قانون و حتي عزل و نصب مديران اثرگذار باشند. برخي از اين افراد با نفوذ و سهامداري مؤسسات غيرمجاز، علاقهای به محدود شدن و استاندارد كردن بانكها و مؤسسات مالي غيرمجاز ندارند.
نتيجه اینهمه سخنراني، همايش و… اين شده كه بانكها حتي براي رتبهبندي اعتباري و استانداردسازي و ارتباط با بانكهاي جهان و… نيز اقدامي انجام ندادهاند و پرسش اين است كه نتيجه همايشهاي جديد و اخير چه بوده و سيستم بانكي و مديران بانكها چه برنامهای براي بانكهاي كشور دارند؛ حتي اگر اروپا و امريكا علاقهمند به ازسرگیری روابط بانكي ايران و جهان باشند و مبادلات دلاري نيز بهخوبی انجام شود، آيا بانكهاي ايران توان استانداردسازي و بهروز كردن روشهاي خود را دارند؟
.
52 همايش پولي و ارزي و بانكداري اسلامي
بر این اساس، تاكنون 52 همايش پولي و ارزي و بانكداري اسلامي در 26 سال گذشته بهطور مرتب برگزار شده است.
.
5 همايش بانكداري الكترونيك
همچنين همايش ديگري با عنوان بانكداري الكترونيك و نظامهاي پرداخت در دیماه هرسال برگزارمي شود كه شركتهاي زيرساخت، صنعت پرداخت و بانكداري الكترونيك و شركتهاي مهندسي و بسترساز مبادلات و تراكنشهاي بانكي، كيف پول الكترونيك، دستگاههاي پرداخت، نرمافزارها و… در آن حضور دارند.
تاكنون 5 همايش سالانه بانكداري الكترونيك و نظامهاي پرداخت برگزار شده كه آخرين آن 21 و 22 دیماه 94 بوده است. با اضافه كردن اين 5 همايش، تاكنون 57 همايش داخلي در زمينه بانكداري در داخل كشور برگزار شده است.
.
همايشهاي بانكي ايران در اروپا
علاوه بر اين همايشهاي داخلي، تعدادي از همايشهاي بانكي، پولي و ارزي نيز در سالهاي مختلف در خارج از كشور، با هدف گفتوگو با بانكها، مديران بانكي، كارشناسان، سرمايهگذاران و… برگزار شده كه يكي از اين همايشها بعد از اجراي برجام در زمستان 94 و در لندن و يكي ديگر با عنوان يوروماني در آخر ارديبهشت 95 در لندن برگزار شد.
كنفرانس يوروماني يكي از كنفرانسهايي است كه در زمينه همكاري با مؤسسات رتبهبندي بانكها و مؤسسات مالي برگزار شده و وليالله سيف رييس بانك مركزي ايران با حضور نمايندگان بيش از 250 بانك موسسه رتبهبندي و موسسه بزرگ اروپا به بررسي مسائل و مشكلات بانكي ايران بعد از لغو تحريمها پرداخته است.
.
2 همايش تجاري و بانكي ايران و اروپا
دو همايش تجاري و بانكي ايران و اروپا نيز تاكنون برگزار شده كه در اسفند 94 با حضور رییسکل بانك مركزي ايران، پنج نفر از وزيران، رييس دفتر رييسجمهوري و ٦٠ ميهمان خارجي از كشورهاي آلمان، فرانسه، انگليس، ايتاليا، لهستان و روسيه در هتل اسپيناس پالاس تهران برگزار شده است.
.
2 همايش بانكهاي توسعهاي
دو همايش نقش بانكهاي توسعهای در توسعه و رونق اقتصادي كشور نيز در دو سال اخير برگزار شده است.
.
4 جشنواره بانكها و مؤسسات مالي
چهار جشنواره و نمايشگاه ملي بانكها و مؤسسات مالي با همكاري وزارت صنعت، معدن و تجارت، اتاق بازرگاني، صنايع و معادن ايران، اتاق مركزي تعاون و دانشگاههاي سراسر كشور ازجمله دانشگاه تهران، شهيد بهشتي، اميركبير، علم و صنعت، علامه طباطبايي و دیگر سازمانهای مديريتي، علمي و پژوهشي و با حضور اساتيد و متخصصان صاحبنام نظام بانكي كشور برگزار شده كه آخرين آن در بهمن 94 در هتل المپيك بوده است.
.
2 همايش نظام پيشنهادهاي بانكي
دو همايش نظام پيشنهادهاي شبكه بانكي كشور، با شعار «كارآمدي نظام پيشنهادها؛ سرآمدي نظام بانكي كشور» نيز در بهمنماه سال 93 و 94 برگزار شده است. البته همايشهاي ديگري نيز با عنوان حسابداري، اقتصاد و بانكداري برگزار شده است.
.
بانكهاي ايران اسپانسر كنفرانسهاي بينالمللي
علاوه بر همايشهايي كه سيستم بانكي، بانك مركزي و بانكهاي مختلف در داخل و خارج كشور و بهطور مستقيم در ارتباط با عملكرد نظام بانكي و سياستهاي پولي و ارزي، بانكداري اسلامي و… برگزار ميكنند، بانكهاي ايراني اسپانسر يا حامي مالي تعدادي از كنفرانسهاي بينالمللي در نقاط مختلف جهان هستند.
اباذر نجمي تحليلگر اقتصادي در اين زمينه گفت: وقتي بانك مركزي با پژوهشكده و كارشناسان خودش مجري و ارائهدهنده مقالات و پژوهشهاي بانكي، پولي و ارزي است و همايش نيز برگزار ميكند، درنتیجه همان بحثها را دوباره تكرار ميكنند و خودشان هم شنونده آن هستند و بحث جديدي را ارائه نميدهند.
وي افزود: تمام ارائهدهندگان گزارشها و سخنرانيها و مقالات، از خود سيستم بانكي و بانك مركزي هستند و از سياستگذار تا كارشناس در اين همايشها شركت ميكنند. درحالیکه در جهت كاربردي شدن نظرات و پژوهشها، بايد نظرات مخالف و موافق در یکجا بررسي و ارائه شود تا نقاط ضعف را ارزيابي كنند و حداقل اين پرسش مطرح شود كه نتيجه اینهمه اظهارنظر و پژوهش براي اقتصاد ايران و صنعت بانكداري چه بوده و استانداردها، روشها و عملكردها تا چه حد تغيير كرده است؟
نجمي ادامه داد: در همايش بانكداري الكترونيك نيز همين مسئله مطرح بوده و خروجي مناسبي ارائه نشده است و دقیقاً مقالاتي كه يكبار چاپ شده تكرار شده است. مطالب بهروز و كاربردي ارائه نشده است.
وي افزود: ما مشكلات و مسائلي مانند تکنرخی كردن ارز و مسائل و حاشيههاي آن را داريم كه بايد به آن پرداخته شود. در ايران كارشناساني داريم كه بانك مركزي اجازه طرح موضوعات موردعلاقه آنها را نميدهد يا كارشناساني داريم كه خودشان تمايل ندارند كه اظهارنظر كنند و موردتوجه قرار گيرند.
وي گفت: عدهای از اين كارشناسان نظرات خود را در جاي ديگري ارائه ميدهند و درآمد و پول كسب ميكنند و هر گروه از كارشناسان به يكي از نهادها و وزارتخانهها و بانكها وابسته است.
درحالیکه در مسائل اصلي پولي و بانكي و ارزي كشور، بايد همه صاحبنظران جمع شوند و نظر بدهند و اينكه هر گروه از كارشناسان در يك همايش خاص خود شركت ميكنند يا نظر و پژوهش خود را با هدف كسب درآمد به دستگاه خاصي ميدهند باعث ميشود كه برآيند نظرات كارشناسي در یکجا ارائه نشود و درنتیجه همايشها عمدتاً تكراري و خنثي برگزار ميشود و چهرههاي شركتكنندگان نيز تكراري است.
وي افزود: در مواردي به يك صاحبنظر شناختهشده و با نفوذ، اجازه طرح مسائل را نميدهند و حتي از او دعوت نميكنند كه در همايش حتي بهعنوان يك شركتكننده و ميهمان شركت كند.
وي ادامه داد: اين نكات نشان ميدهد كه بهصورت فرماليته همايشها برگزار و مبالغ قابلتوجهی هزينه ميشود و مسئله اين است كه بودجه برگزاري همايش خرج شود و قصهای تعريف كنند و دورهم جمع شوند.
وي تصريح كرد: عدهای نيز در مقام مدير در اين همايشها شركت ميكنند و بهجای پاسخگويي، اتفاقاً با زبان تند و انتقادي حرف ميزنند و مشكلات را به گردن ديگران مياندازند و مثلاً به طرح مسائل بانكي در مجلس انتقاد ميكنند اما پاسخ نميدهند كه چرا خود تاكنون لايحه اصلاح نظام بانكي را به مجلس ندادهاند و چرا مشكلات را به گردن ديگران مياندازند؟
وي تأکید كرد: ازآنجاییکه قرار نيست در اين همايشها خروجي مناسبي ارائه شود و سخنان انتقادي و راهگشا مطرح كنند درنتیجه مباحث بدون نتيجه خاصي جمعبندي ميشود و مثلاً مؤسسات غيرمجاز و… را مسئول معرفي ميكنند.
وي گفت: اين در حالي است كه نظام بانكي براي آمادهسازي خود كاري نكرده و حتي بعد از برجام نتوانسته از فضاي گشایشیافته استفاده كند يا در مذاكره با بانكها و مؤسسات اعتباري و رتبهبندي و… نظر آنها را جمع كند.
درنتیجه بخشي از مشكلات را به مجلس، بخشي را به غيرمجازها، بخشي را به تحريمها، بخشي را به فضاي كلان اقتصاد و خارج از اراده بانكها، بخشي را به دولتهاي قبل و… مرتبط ميكنند. درحالیکه حداقل بايد دستاوردهاي يكساله يا چندساله خود را بررسي و اعلام كنند كه چه دستاوردهايي در زمينه اصلاح ساختار و عملكرد بانكها داشتهاند و در كنار كنترل تورم، چه دستاوردهاي عملكردي داشتهاند.
منبع: خبر اقتصادی