پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشتماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطبترین رسانه ایران در زمینه فناوریهای مالی، بانکداری و پرداخت و استارتآپهای فینتک است.
اینشورتکها در مسیر چالش با بیمه مرکزی؛ تضاد دو نگاه به نوآوری و تنظیمگری
در روزهای اخیر، صنعت بیمه دیجیتال ایران، موسوم به اینشورتک، شاهد تنشها و واکنشهای متفاوتی نسبت به سیاستهای بیمه مرکزی، نهاد ناظر این حوزه، بوده است. مدیران عامل سه شرکت اینشورتک شامل «ازکی»، «بیمه داتکام» و «بیمهبازار» با ارسال دو نامه رسمی به وزرای ارتباطات و اقتصاد، نگرانی خود را از تصمیمات محدودکننده بیمه مرکزی که به گفته آنان به نفع ساختار سنتی صنعت بیمه است، ابراز کردند. این مدیران معتقدند که این سیاستها نه تنها نوآوری و رقابت را محدود میکند، بلکه آینده اقتصاد دیجیتال و کیفیت خدمات بیمه را نیز در معرض خطر قرار میدهد.
همزمان، شرکت آیتول در نامهای جداگانه به رئیس کل بیمه مرکزی، ضمن تأکید بر اهمیت توسعه رقابت سالم و حمایت از نوآوری، به برخی رویکردهای اینشورتکها و استفاده غیرشفاف از عناوین صنفی نقد وارد کرده و خواستار تنظیمگری هوشمندانه و جلوگیری از ایجاد انحصار و اختلال در بازار شده است. این نامه بر لزوم بازنگری در مدلهای اجرایی نهادهای زیرساختی صنعت بیمه و جلوگیری از هزینههای غیرضروری تأکید دارد.
نامهها بهروشنی اختلافنظرها و تضاد دیدگاهها بین نهادهای ناظر و بازیگران صنعت بیمه دیجیتال ایران را نشان میدهند و بیانگر چالشهای مهمی هستند که مسیر توسعه این حوزه را پیچیده کردهاند. حتی شکل نامهها در این مسیر قابل توجه است. دونامه سه شرکت یکی بدون سربرگ و با امضای سه شرکت امضا شده و نامه به وزیر اقتصاد با سربرگ انجمن فینتک منتشر شده اما نشانهای از رئیس و دبیر انجمن در نامه نیست و مشخص نیست دقیقا در چه فرایندی این نامه با سربرگ انجمن به وزیر اقتصاد ارسال شده است و به طور دقیق هم نمیتوان گفت این اقدام به صورت صنفی صورت گرفته یا خیر چرا که حداقل نامهای که آیتول به رئیسکل بیمه مرکزی ارسال کرده نشان میدهد نامهها تنها اقدام سه شرکت بوده نه یک اقدام جمعی و صنفی بین شرکتهای فعال در حوزه بیمه دیجیتال.
دو نامه به دو وزارتخانه؛ انتقاد از محدودسازی فضای نوآوری
در تاریخ ۲۳ تیرماه ۱۴۰۴، حامد ولیپوری، مدیرعامل ازکی؛ محمد طباطبایی، مدیرعامل بیمه داتکام و محمد کلانتری، مدیرعامل بیمهبازار با ارسال نامهای به ستار هاشمی، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات، نسبت به حمایت بیمه مرکزی از ساختار سنتی صنعت بیمه و تصمیماتی که بهزعم آنان مغایر با فضای نوآورانه اینشورتکهاست، اعتراض کردند.
در این نامه آمده است:
«بیمه مرکزی در مدل همکاری اینشورتکها با شرکتهای بیمه، تصمیماتی را اتخاذ کرده است که بدون در نظر گرفتن ماهیت متفاوت پلتفرمهای نوآور نسبت به ساختار سنتی است و ادامه آن، عملاً فعالیت اینشورتکها را با چالش جدی در مدل تجاری و تهدید بقا مواجه خواهد کرد.»
همچنین مدیران این سه شرکت، نامهای مشابه به سیدعلی مدنیزاده، وزیر امور اقتصادی و دارایی، ارسال کردند. در این نامه تأکید شده که تصمیمات نهاد ناظر بیمه میتواند به کاهش کیفیت خدمات، گسترش انحصار، و بیاعتمادی سرمایهگذاران نسبت به زیستبوم کسبوکارهای نوآور بینجامد. نکته جالب توجه در خصوص نسخههای این دونامه منتشر شده نامه به وزیر ارتباطات بدون سربرگ و نامه به وزیر اقتصاد با سربرگ انجمن فینتک منتشر شده که معمولا نامههای انجمن با امضای رئیس و یا دبیر آن ارسال میشود و هیچ امضایی از سمت انجمن وجود ندارد و تنها نام شرکتها در این بین مطرح است و به نظر نمیرسد انجمن فینتک چندان دخالتی در بحث این نامه داشته و تنها از سربرگ آن استفاده شده است.
در بخشهایی از این نامه تصریح شده است:
«دخالت مستقیم در نحوه همکاری دو نهاد تجاری، بدون توجه به اقتضائات فعلی آنها و تحمیل ساختار سنتی به بازیگران جدید، عملاً به توقف نوآوری، گسترش انحصار و تضعیف رقابت منجر خواهد شد.»
همچنین، با اشاره به تجارب جهانی، آمده است:
«در اغلب نظامهای اقتصادی پیشرفته، نهادهای رگولاتور با تنظیمگری هوشمندانه، زمینه را برای رشد فناوریهای مالی و افزایش رقابت فراهم میکنند.»
امضاکنندگان این نامه، خواستار برگزاری نشست مشترک با حضور فعالان صنعت دیجیتال، کارشناسان و نمایندگان وزارت اقتصاد شدهاند تا روند بازگشت به اصول اقتصاد آزاد و رقابتی تسهیل شود.
نکته قابل توجه در این دونامه اینجاست که این سه بازیگر بیمه دیجیتال کشور به دو نهادی که ارتباط مستقیمی با رگولاتوری صنعت بیمه ندارند نامه نوشته و نامه خود را حتی به صورت رونوشت به بیمه مرکزی ارسال نشده است تا ببینیم جواب روشن و مشخصی از سمت بیمه مرکزی ارسال میشود یا نه.
نامه شرکت آیتول به بیمه مرکزی؛ نقد انحصار در بازار بیمه دیجیتال و هشدار نسبت به اختلال در بازار
در واکنش به فضای بهوجود آمده و بر خلاف نامههای سه شرکت صدور بیمه دیجیتال، شرکت آیتول در نامهای رسمی خطاب به پرویز خوشکلام خسروشاهی، رئیسکل بیمه مرکزی، به عنوان رگولاتور حوزه بیمه× موضع خود را نسبت به برخی رفتارهای بازیگران اینشورتک و استفاده از عناوین صنفی بدون اجماع مشخص، اعلام کرده است.
در بخش اول این نامه آمده است:
«متأسفانه شاهد سوءاستفاده از عناوین صنفی هستیم و با استناد به این عناوین، و در صورتی که لزوماً همه اعضا با رویکردهای اعلامی آن همسو نیستند، اقدام به مکاتبه با نهادهای رسمی و مداخله در فرایندهای سیاستگذاری میگردد.»
آیتول در این نامه تأکید میکند که همه بازیگران زیستبوم نوآوری عضو نهادهای صنفی شناختهشده نیستند و برخی تصمیمها از سوی گروهی محدود اتخاذ میشود. در ادامه، این شرکت هشدار میدهد که برخی مدلهای تجاری موجود در بازار، بر پایه تخفیف و رسوبگذاری مالی غیرمتعارف، موجب برهمخوردن تعادل بازار شدهاند:
«برخی از فعالان صنعت بیمه، شامل و نه محدود به تعداد اندکی از کارگزاران برخط، با تکیه بر مدلهای مالی نامتوازن، اقدام به ایجاد شبکههای غیررسمی تأمین مالی کردهاند که میتواند موجب کاهش کیفیت خدمات و تضعیف بنیانهای صنعت بیمه در بلندمدت شود.»
در ادامه نامه، آیتول خواستار بازنگری در سازوکارهای اجرایی نهادهای زیرساختی مانند سنحاب و شاپرک صنعت بیمه شده و نسبت به «خصوصیسازی ناقص» یا «تحمیل هزینه به سایر ذینفعان» هشدار داده است.
«تحمیل هزینهها به سایر ذینفعان، بهویژه در قالب ساختارهای موازی و کمبازده، نهتنها عادلانه نیست، بلکه در تضاد با اهداف کلان توسعه پایدار صنعت بیمه خواهد بود.»
آیتول در پایان، ضمن ابراز امیدواری نسبت به آینده صنعت بیمه و مسیر نوآوری، تأکید کرده که اتخاذ تصمیمهای دقیق، مشارکتمحور و منطبق بر منافع عمومی میتواند زمینه را برای اصلاح ساختارها و حفظ ظرفیتهای نوآورانه فراهم کند.