پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
متولی بازگشایی درگاه‌های پرداخت پلتفرم‌های طلا مشخص نیست / اعتماد کاربران خدشه‌دار، درآمد در سراشیبی و کسب‌وکارها در بلاتکلیفی مطلق
در گفت‌وگو با مدیران‌عامل پلتفرم‌های طلاین، طلاسی، تکنوگلدو هماتیت گلد چالش‌های فروش طلای آنلاین در این روزهای سخت بررسی شد
پس از تجاوز رژیم صهیونیستی به ایران، دستور توقف موقت سرویس‌های پرداخت مستقیم پلتفرم‌های خریدوفروش آنلاین طلا صادر و امکان واریز و برداشت وجه در این پلتفرم‌ها به‌صورت کامل مسدود شد و در زمان مقرر یعنی با بازگشایی بازار سرمایه، این محدودیت رفع نشد. پلتفرم‌های خریدوفروش طلا به راه پرداخت گفته‌اند که از ابتدای ماجرا نه می‌دانستند که درگاه‌هایشان قرار است بسته شود نه حالا از اینکه کی می‌توانند فعالیتشان را از سر بگیرند آگاه هستند. قابل‌توجه است که بر اساس شنیده‌ها بازگشایی درگاه‌های طلا موضوعی محدود به تصمیم بانک مرکزی نیست و متولی کلان‌تری دارد. بااین‌حال تداوم این وضعیت آن هم در روزهای چنین حساس، به کسب‌وکارهای مذکور آسیب‌های جدی وارد کرده است. درآمدشان و به‌تبع سرمایه‌های انسانی آنها آسیب‌پذیر شده است و از سمتی اعتماد کاربرانشان تحت‌تأثیر.
بازگشایی درگاه‌ها محدود به تصمیم بانک مرکزی نیست
معاون فناوری‌های نوین بانک مرکزی ۲۶ خرداد در گفت‌وگو با راه پرداخت، اعلام کرده بود که این پلتفرم‌ها شبیه به صندوق‌های طلای بورس هستند و باتوجه‌به تعطیلی بورس، امکان دارد قیمت‌ها واقعی نباشند. با فعال‌شدن مجدد بورس، فعالیت این پلتفرم‌ها نیز ازسرگرفته می‌شود. بازار سرمایه روز شنبه ۷ تیر فعالیت خود را از سر گرفت، توقع می‌رفت که درگاه‌های پرداخت مذکور فعال شوند، اما پلتفرم‌های طلا به راه پرداخت خبر دادند که درگاه‌های پرداخت آنها همچنان بسته است و معلوم نیست چرا و چه زمان فعالیت آنها از سرگرفته خواهد شد.
البته بر اساس شنیده‌های راه پرداخت، بازگشایی درگاه‌های پرداخت پلتفرم‌های طلا موضوعی محدود به تصمیم بانک مرکزی نیست و متولی کلان‌تری دارد؛ یعنی وزارت اقتصاد.
هیچ اطلاع‌رسانی رسمی یا حتی غیررسمی انجام نشد
به گفته محسن ابوالفتحی، مدیرعامل طلاین، بستن درگاه‌های پرداخت برای طلاین و سایر پلتفرم‌های ارائه‌دهنده خدمات آنلاین در حوزه طلا، بدون ارائه اطلاع‌رسانی شفاف و قبلی از سوی نهادهای ذی‌ربط صورت گرفت. در برخی گزارش‌ها، دلیل این اقدام، تعطیلی بورس عنوان شد؛ موضوعی که نه‌تنها برای ما روشن نبود، بلکه ارتباط فعالیت‌های ما با بورس نیز در این زمینه به‌درستی تبیین نشد. چنین تصمیمی، در شرایطی اتخاذ شد که کسب‌وکارهای فعال در این حوزه هیچ‌گونه فرصت یا هشدار قبلی برای تطبیق‌پذیری دریافت نکردند. نتیجه این اقدام، واردآمدن لطمه جدی به جریان درآمدی، اعتماد کاربران و استمرار خدمات‌رسانی بود.
او می‌گوید که طلاین همواره نسبت به همکاری با نهادهای حاکمیتی و رعایت الزامات قانونی متعهد بوده و آمادگی کامل خود را برای شفاف‌سازی و انطباق با چارچوب‌های نظارتی اعلام کرده است. بااین‌حال، باور ما این است که تصمیم‌هایی از این دست، زمانی اثربخش خواهند بود که در بستر گفت‌وگو، مشارکت و درک متقابل با فعالان این حوزه شکل بگیرند. در غیر این صورت، نه‌تنها اهداف مدنظر محقق نمی‌شوند، بلکه نظم و اعتماد اکوسیستم نیز دچار اختلال می‌شود.
بنابرگفته‌های ابوالفتحی، مهم‌ترین پیامد قطع درگاه‌های پرداخت برای طلاین، ایجاد اختلال جدی در فرآیند ارائه خدمات به کاربران و ناتوانی در ادامه فعالیت مالی رسمی پلتفرم بود: «دسترسی به زیرساخت‌های پرداخت، یکی از ارکان اصلی عملیات ما به‌شمار می‌رود و قطع ناگهانی آن، به‌صورت مستقیم بر اعتماد کاربران، استمرار تعاملات مالی، و اجرای برنامه‌ریزی‌های عملیاتی تأثیر منفی گذاشت. این اتفاق فشار مضاعفی به تیم‌های مختلف از جمله عملیات طلا، پشتیبانی، مالی و ارتباط با مشتریان وارد کرد. چراکه از یک‌سو، کاربران با نگرانی و ابهام نسبت به دارایی‌شان مواجه شدند، و از سوی دیگر تیم‌های ما باید در کوتاه‌ترین زمان ممکن راهکارهای جایگزین ارائه می‌کردند. برای حفظ تعهداتمان نسبت به کاربران، ناچار شدیم از سیستم‌های جایگزین برای دریافت وجه استفاده کنیم تا چرخه خدمات مختل نشود. با اینکه امکان تسویه ریالی و فروش طلا برای کاربران همچنان فراهم بود، اما این موضوع به‌معنای خروج نقدینگی از مجموعه در شرایطی بود که ورود پول دچار اختلال شده بود. این موضوع، حجم بالایی از عملیات را بر دوش تیم مالی و تیم عملیات طلا قرار داد تا بتوانند در کوتاه‌ترین زمان ممکن، وجوه کاربران را مطابق تعهدات به حساب‌های بانکی‌شان واریز کنند.»
او می‌گوید که متأسفانه در این فرآیند، هیچ اطلاع‌رسانی رسمی، مکتوب یا حتی غیررسمی پیش از اعمال محدودیت انجام نشد. طلاین، مانند بسیاری از فعالان اکوسیستم دیجیتال کشور، از تصمیمات صرفاً پس از اجرا مطلع شد و این شیوه تصمیم‌گیری یک‌سویه، امکان هرگونه تطبیق یا گفت‌وگو را از بین برد.
مدیرعامل طلاین همچنین توضیح می‌دهد که واکنش کاربران طلاین در روزهای ابتدایی این ماجرا، طبیعی و قابل‌درک بود؛ بسیاری از آنها با نگرانی، پرسش‌های متعدد و دغدغه نسبت به وضعیت دارایی‌شان مواجه شدند. بااین‌حال، آنچه در ادامه رخ داد، نشان از عمق اعتماد ایجادشده میان کاربران و طلاین داشت: «شفافیت ارتباطی تیم طلاین، اطلاع‌رسانی‌های مستمر و پاسخ‌گویی مسئولانه، موجب شد بخش زیادی از کاربران با صبوری و همراهی، در کنار ما بمانند. پیام‌های دلگرم‌کننده، ابراز اعتماد و حتی اعلام آمادگی برای حمایت از طلاین در این شرایط، از جمله نقاط روشن و امیدبخش این دوره‌ی دشوار بود.
این تجربه نشان داد که سرمایه اجتماعی ایجادشده در طول زمان، بزرگ‌ترین پشتیبان ما در لحظات بحرانی است مسئولیت ما را در قبال حفظ این اعتماد دوچندان می‌کند.»
باوجود برنامه‌ریزی قبلی، ارائه طلا به طلاین متوقف شد
بنابر توضیحات مدیرعامل طلاین، این مجموعه بلافاصله پس از بروز اختلال در درگاه‌های پرداخت، مجموعه‌ای از اقدامات اضطراری و راهبردی را برای حفظ رضایت کاربران و تداوم خدمات در دستور کار قرار داد: «نخست، اطلاع‌رسانی شفاف و مستمر از طریق کانال‌های رسمی آغاز شد تا فضای ابهام کاهش یابد و کاربران از وضعیت موجود و تصمیمات مجموعه باخبر باشند. هم‌زمان، مسیرهای جایگزین برای پرداخت و دریافت خدمات تقویت شدند تا امکان خرید، فروش و تسویه دارایی‌ها بدون توقف ادامه یابد.
در ادامه هم ظرفیت تیم پشتیبانی نیز افزایش یافت تا پاسخ‌گویی به حجم بالای سؤالات و دغدغه‌های کاربران به‌موقع انجام شود. همچنین، پیگیری‌های مستمر حقوقی و مذاکرات با نهادهای مرتبط آغاز شد تا ضمن روشن‌سازی وضعیت طلاین، گام‌هایی برای رفع محدودیت‌ها برداشته شود.
در کنار این اقدامات، تیم طلاین تلاش کرد تا ارتباط خود را با کاربران وفادار حفظ کرده و در مواردی راهکارهای شخصی‌سازی‌شده برای تعامل مؤثرتر ارائه دهد.
از سوی دیگر، در مواجهه با درخواست‌هایی که ممکن بود به کیفیت یا امنیت خدمات آسیب وارد کند، طلاین با قاطعیت ایستادگی کرد و تنها مسیرهایی را فعال نگه داشت که با اصول حرفه‌ای و تعهدات ما نسبت به کاربران هم‌راستا بودند.»
ابوالفتحی در پایان تاکید کرد که یکی از چالش‌های جدی در این دوره، تلاش برای دریافت طلای فیزیکی از بانک کارگشایی بود. با وجود برنامه‌ریزی قبلی، ناگهان و بدون اطلاع قبلی، تصمیم به توقف پرداخت طلا به طلاین گرفته شد. این اقدام، به‌دلیل عدم هماهنگی نهادهای تصمیم‌گیر، فشار زیادی بر تیم ما وارد کرد. بااین‌حال، با اقدامات پیش‌گیرانه و مدیریت لحظه‌ای بحران، تلاش کردیم تا اختلالات به حداقل برسد و اعتماد کاربران حفظ شود.
پیگیری‌های طلاسی برای بازگشایی درگاه‌ها بی‌جواب ماند
همچنین مهدی فدایی مدیرعامل طلاسی با بیان اینکه متأسفانه فرآیند ابلاغ این موضوع بدون هماهنگی با پلتفرم طلاسی بوده است، تصریح کرد که اگر هنگامی که این تصمیم‌گیری برای پلتفرم‌های خریدوفروش طلا ارائه می‌شده هیچ نماینده از طرف این کسب‌وکارها وجود نداشته است و در این مدت اگر هم اطلاع‌رسانی‌ای انجام می‌شد از طریق رئیس اتحادیه کسب‌وکارهای مجازی بود.
به گفته او، پیگیری‌های طلاسی در خصوص وصل‌شدن مجدد درگاه تاکنون بدون پاسخ باقی‌مانده و هیچ اطلاع‌رسانی و شفافیتی دراین‌خصوص وجود ندارد.
بنابر گفته‌های فدایی، طلاسی برای ایجاد اعتماد کاربران تلاش‌های بسیار زیاد کرده است از جمله ارائه سرویس پایدار در تمام ساعات شبانه‌روز، پشتیبانی ۲۴ ساعته و ۷ روز هفته، ارائه طلا به بانک کارگشایی و… که متأسفانه این اقدام باعث بروز مشکل در این روند شده است و به طبع بسیاری از کاربران ناراحتی خود را از طریق تیکت، تماس تلفنی با پشتیبانی و… با ما در میان گذاشتند و نارضایتی خودشان را اعلام کردند. گرچه، طلاسی به‌عنوان حامی در کنار کاربران بوده و سعی کرده است با ارائه راهکارهای جایگزین این مشکلات را به حداقل برساند.
او می‌گوید که در این راستا امکان برداشت ریالی و امکان فروش طلا به‌صورت محدود را فراهم کردیم. البته واریز شناسه‌دار را به سرویس طلاسی اضافه کرده بودیم که متأسفانه این سرویس به دستور بانک مرکزی قطع شد.
او در پایان گفت که مسدودشدن درگاه‌های آنها خساراتی را به همراه داشته است. برای نمونه قبل از بروز این مشکل طلاسی درحال‌توسعه سرمایه‌های انسانی و ایجاد اشتغال بوده است، همچنین هزینه‌های سنگین تبلیغات و عدم امکان استفاده کاربران از سرویس طلاسی و هزینه‌های ثابت کسب‌وکار مانند اجاره، حقوق همکاران که فشارها را مضاعف کرده است.
مجبور شدیم به ذخایرمان در بانک کارگشایی دست ببریم
بنابر گفته‌های امیر حق‌رنجبر، مدیرعامل تکنوگلد، ما از طریق شرکت پرداختی متوجه شدیم که به دستور بانک مرکزی، درگاه‌های پرداخت پلتفرم‌های طلا بسته شده است. در این مدت هم هرچه پیگیری می‌کنیم، پاسخ دقیق و درستی نمی‌گیریم. این مدت قیمت‌ها به نحوی بود که کاربران سعی داشتند طلا بخرند و از اینکه نمی‌توانستیم به آنها سرویس بدهیم، معترض بودند و هستند. سعی داریم به آنها شفاف بگوییم که این محدودیت از سمت تکنوگلد نیست.
او ادامه داد: «این شد که سعی کردیم واریز شناسه‌دار را راه بیندازیم که امروز متوجه شدم بانک مرکزی این را هم ممنوع کرده است. کاربران به دنبالش فروش طلای خود بودند و به دلیل وجود این محدودیت‌ها، مجبور شدیم بخشی از طلایی را که در بانک کارگشایی ذخیره کرده بودیم را تحویل بگیریم تا طلای کاربران را به آنها تحویل دهیم.»
او می‌گوید که با این حال، اعتمادی که کاربران به ما داشتند خدشه‌دار شده است، چراکه کاربران از نقش بانک مرکزی و رگولاتور آگاه نیستند، کاربر تکنوگلد و پلتفرم را می‌شناسد و از ما توقع دارد. پیش از این هم تبلیغات منفی نسبت به پلتفرم‌های طلا وجود داشت که این اقدام وضعیت را تشدید کرده است.
بنابر گفته‌های او، از منظر کسب‌وکاری هم سعی کرده‌ایم که در تیم تعدیل نداشته باشیم، اما درآمدمان غیرفعال شده است.
چالشی نداشتیم
مریم عزیزی مدیرعامل هماتیت گلد؛ استارتاپ خرید و فروش قسطی مصنوعات طلا نیز به راه پرداخت گفت که هماتیت گلد هم دارای درگاه نقدی است و هم درگاه اعتباری دارد. از میان لندتک‌هایی که هماتیت گلد بر آنها فعال است، ازکی‌وام درگاه را بسته است اما باقی آنها از جمله تارا، دیجی‌پی، بیمه ملت و غیره باز هستند. به طور کلی چالشی درباره درگاه‌های پرداخت نداشتهایم. او همچنین تاکید کرد که تحویل طلا نیز مشکلی نداشته است.
به نظر می‌رسد که درگاه‌های خرید و فروش پلتفرم‌های طلای آب شده با مشکل مواجه شده‌اند و استارتاپ‌هایی که فروشنده مصنوعات طلا هستند، مشمول این وضعیت نشدند.
