پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
حبیب ابوقداره، مدیرعامل شرکت دایاچین / در روزهای ابتدایی امسال، سیاست جدید وزارت نیرو در قبال مشترکان پرمصرف برق، معادلات اقتصادی خانوارها و صنایع را به‌طور جدی تحت تأثیر قرار داده است. بر اساس این مصوبه، تعرفه برق برای مشترکانی که از الگوی تعریف‌شده مصرف عبور می‌کنند، به‌طور چشمگیری افزایش یافته است. قیمت برق برای مصرف مطابق الگو تا ۳۸ درصد و برای مصارف فراتر از الگو به صورت تصاعدی تا ۸۳ درصد رشد داشته است. در عمل، مشترکانی که بیش از ۵۰۰ کیلووات‌ساعت در ماه مصرف دارند، برای هر کیلووات‌ساعت اضافی مبلغی در حدود ۳۷۷۱ تومان پرداخت می‌کنند. رقمی که حدود ۲۶ برابر نرخ پایه (۱۴۲ تومان) است.
از طرفی طبق آمار شرکت توانیر، ۷۵ درصد مشترکان خانگی در پله اول مصرف (تا ۲۰۰ کیلووات‌ساعت) قرار دارند، ۱۵ درصد در پله دوم (تا ۱.۵ برابر الگو)، ۸ درصد در پله سوم (بین ۱.۵ تا ۲.۵ برابر الگو) و تنها ۲ درصد در پله چهارم (بیش از ۲.۵ برابر الگو) هستند. به این ترتیب، بار اصلی افزایش هزینه‌ها بر دوش اقلیت پرمصرف قرار گرفته است. بر اساس این افزایش تصاعدی تعرفه‌ها که در راستای اجرای سیاست‌های هدفمندی یارانه‌ها و کاهش یارانه پنهان در بخش انرژی اعمال شده‌اند و وزارت نیرو موظف شده است هزینه‌های برق را بدون اتکا به بودجه دولتی و صرفاً از محل عواید تعرفه‌ها تأمین کند، نگرانی‌های زیادی برای صنایع ایجاد شده است، به‌طوری که برخی واحدهای صنعتی، با جهشی ناگهانی در هزینه‌های انرژی مواجه شده‌اند و گاهی تا سه برابر قبوض آنها را افزایش داده است.
در چنین فضایی، این پرسش اساسی مطرح می‌شود که آیا فناوری‌های نوین می‌توانند راهی برای بهینه‌سازی مصرف، کاهش هزینه‌ها و ایجاد شفافیت در نظام انرژی کشور بگشایند؟ بررسی‌ها نشان می‌دهد که فناوری‌های بلاکچین، اینترنت اشیاء و قراردادهای هوشمند، می‌توانند پاسخی عملی برای این چالش باشند. راهکاری که شفافیت و انگیزه‌های صرفه‌جویی ایجاد کرده و تعادل تازه‌ای میان مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان انرژی برقرار می‌کند.
بلاکچین؛ زیرساختی برای مدیریت هوشمند انرژی
در چنین شرایطی فناوری بلاکچین با فراهم کردن زیرساختی شفاف و غیرقابل‌تغییر برای ثبت معاملات انرژی، می‌تواند تحولی ساختاری در بهینه‌سازی مصرف برق و کاهش هزینه‌های عملیاتی ایجاد کند. با استفاده از کنتورهای هوشمند، داده‌های دقیق مصرف برق هر مشترک به‌صورت شفاف و غیر قابل تغییر ذخیره می‌شود و بر اساس قراردادهای هوشمند، هزینه مصرف به‌طور خودکار محاسبه و پرداخت می‌شود. این فرآیند، دخالت انسانی و خطاهای محاسباتی را به حداقل می‌رساند و شفافیت کامل در تعیین تعرفه‌ها و پرداخت‌ها ایجاد می‌کند.
افزون بر ثبت دقیق مصرف، اتصال زیرساخت‌های اینترنت اشیاء به شبکه بلاکچین امکان مدیریت بلادرنگ مصرف انرژی را فراهم می‌کند. در این مدل می‌توان مصرف برق دستگاه‌های پرمصرف‌تر مانند کولرهای گازی یا تجهیزات صنعتی را بر اساس الگوریتم‌های هوشمند و سیگنال‌های دریافتی از شبکه، در ساعات اوج کاهش داد. در این رویکرد که مبتنی بر مدل «قیمت‌گذاری پویا» است، می‌توان هزینه انرژی در ساعات مختلف روز را بسته به میزان بار شبکه تعریف کرد و بنابراین مصرف‌کنندگان با انتقال مصرف به ساعات کم‌باری می‌توانند مستقیماً صرفه‌جویی‌های خود را در قبض‌های برق مشاهده کنند.
علاوه بر این بلاکچین امکان ایجاد بازارهای انرژی همتابه‌همتا (P2P) را فراهم می‌کند. تولیدکنندگان کوچک، از نیروگاه‌های خورشیدی خانگی گرفته تا واحدهای صنعتی کوچک، می‌توانند مازاد تولید خود را مستقیماً به مصرف‌کنندگان محلی بفروشند. تمام معاملات از طریق قراردادهای هوشمند، بدون نیاز به واسطه‌های سنتی به‌شکل خودکار، سریع و ایمن ثبت و تسویه می‌شود. این مدل، که در پروژه‌هایی مانند «Joulin» بر پایه اتریوم آزمایش شده، نشان داده است که به کمک فناوری بلاکچین می‌توان هزینه مبادلات انرژی را کاهش داد و به بهره‌وری بالاتری در استفاده از منابع انرژی دست یافت.
در این مدل‌ها خانواده‌ها می‌توانند از مزایای مالی جابه‌جایی مصرف به ساعات کم‌بار بهره‌مند شوند و در عین حال با کاهش مصرف در ساعات پیک، مشمول دریافت پاداش شوند. در صنایع نیز، پتانسیل استفاده از این فناوری بسیار بالاست. کارخانه‌ها می‌توانند از طریق برنامه‌ریزی مصرف و گزارش بلادرنگ به شبکه، در ساعات اوج بار، مصرف خود را کاهش داده و به ازای آن، پاداش‌هایی را از شبکه دریافت کنند. همچنین امکان فروش مازاد تولید نیروگاه‌های اختصاصی صنایع به شبکه‌های محلی، درآمدزایی جدیدی برای این واحدها ایجاد می‌کند.
ما در دایاچین نیز به این باور رسیده‌ایم که مقابله با بحران ناترازی انرژی، به رویکردهایی فراتر از روش‌های معمول نیاز دارد. دایاچین با تکیه بر تخصص خود در حوزه توکنیزه کردن دارایی‌های واقعی، به دنبال ایجاد بستری شفاف و کارآمد است که بتواند چالش بزرگ ناترازی مصرف و تولید انرژی را تا حد چشمگیری حل کند.
در این رویکرد تازه، انرژی حاصل از منابع تجدیدپذیر به کمک فناوری بلاکچین به دارایی‌های دیجیتال قابل معامله تبدیل می‌شود. این اقدام موجب می‌شود تا سرمایه‌گذاران و مصرف‌کنندگان به روشی نوین و شفاف در مدیریت انرژی مشارکت کنند. توکن‌هایی که در این فرآیند ایجاد می‌شوند، مستقیماً به منابع واقعی انرژی مرتبط هستند و این اطمینان را به بازار و مشترکان می‌دهند که ارزش ملموسی پشت هر توکن وجود دارد. این مدل کسب‌وکار جدید، ضمن ایجاد جریان درآمدی پایدار برای شرکت و سرمایه‌گذاران، به مصرف‌کنندگان انرژی نیز اجازه می‌دهد تا سهمی فعال در حل مسئله ناترازی انرژی داشته باشند و از مزایای اقتصادی و محیط‌زیستی یک اقتصاد دیجیتال و پایدار بهره‌مند شوند. به بیان دیگر، دایاچین با این ابتکار تازه، نه تنها نقش خود را به عنوان پیشگام در اقتصاد بلاکچینی تثبیت کرده، بلکه گامی معنادار و مؤثر در حل یکی از چالش‌های جدی اقتصاد امروز ایران برداشته است.