پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
پیشنهاد اتاق بازرگانی تهران برای رانندگان پلتفرم‌های حمل‌ونقل به معاونت حقوقی ریاست جمهوری: کارت هوشمند، مجوز تردد رانندگان اسنپ، تپسی و ماکسیم باشد
هیئت وزیران آیین‌نامه اجرایی مربوط به بیمه تأمین اجتماعی رانندگان پلتفرم‌های حمل‌ونقل آنلاین پلتفرم‌های مجازی را تصویب کرد که براساس این آیین‌نامه اسنپ، تپسی و ماکسیم مستلزم به ارسال لیست بیمه و پرداخت حق بیمه برای رانندگان شدند. فعالان بخش خصوصی ایراداتی به این آیین‌نامه وارد کردند و آن را فرای چارچوب قانونی دانسته‌اند.
پیرو این اتفاق، اتاق بازرگانی تهران دستورالعمل نحوه تدوین پیش‌نویس مقررات مرتبط با محیط کسبوکار را برای بهبود این فضا به معاونت حقوقی ریاست جمهوری ارسال کرد. در این نامه پیشنهاد شده که تردد رانندگان و تحویل کالا به آنها منوط به ارائه کارت هوشمند از سوی رانندگان باشد تا رانندگان به صورت خویش فرما اقدام به پرداخت حق بیمه کنند یا شرایط بیمه‌پردازی رانندگان در قالب بیمه‌های توافقی سازمان تأمین اجتماعی با سکوها فراهم شود تا سکوها مجاز به کسر درصدی از کل تراکنش‌های هر یک از رانندگان (تا سقف دستمزد مشمول کسر حق بیمه) از حساب آنها در هر ماه شده تا قادر به ارسال لیست بیمه و پرداخت حق بیمه رانندگان شوند.
مصوبه اول ماده یک این دستورالعمل اجرایی، تردد رانندگان را منوط به دریافت، صدور و تمدید ارائه گواهی سازمان تأمین اجتماعی مبنی بر پرداخت حق بیمه توسط راننده کرده است.
مصوبه دوم آن تمامی شرکت‌های حمل‌ونقل بار را از تحویل کالا یا مسافر به رانندگان فاقد کارت هوشمند منع کرده است.
کارت هوشمند یک مدرک رسمی است که رانندگان برای دریافت آن باید به صورت خویش فرما حق بیمه بپردازند و سلامت جسم آنها مورد تایید قرار بگیرد. حداکثر سن مجاز برای دریافت کارت هوشمند ۵۵ سال است که به نظر می‌رسد این محدودیت سنی برای رانندگان تپسی، اسنپ و ماکسیم چالش‌هایی را به همراه داشته باشد.
براساس مصوبه سوم و چهارم این دستورالعمل، جرائم و خسارات بابت صدور مجوز (صورت وضعیت مسافر و بارنامه) اشتغال و فعالیت رانندگان فاقد کارت هوشمند پیش‌بینی شده و نظارت بر فعالیت رانندگان و برخورد قهری با رانندگان فاقد کارت هوشمند و مؤسسات ترابری بر عهده نیروی انتظامی و پلیس راهنمایی و رانندگی است.
با توجه به این چهار مصوبه اتاق بازرگانی تهران دو پیشنهاد را بیان کرده است اول آنکه اشتغال رانندگان ارائه‌دهنده خدمات به پلتفرم‌های مجازی منوط به بیمه‌پردازی رانندگان موصوف در قالب بیمه صاحبان حرف و مشاغل آزاد یا ادامه بیمه به طور اختیاری شده است و در غیر این صورت سکوها به طور سیستمی از ارائه خدمات (معرفی بار و مسافر) به رانندگان منع می‌شوند و ادامه اشتغال آنها تنها منوط به ارائه گواهی از سوی سازمان تأمین اجتماعی است.
دوم آنکه شرایط بیمه‌پردازی رانندگان موصوف در قالب بیمه‌های توافقی سازمان تأمین اجتماعی با سکوها فراهم و مدیران و صاحبان سکوها مجاز و مکلف به کسر درآمدی از کل تراکنش‌های رانندگان در هر ماه (تا سقف دستمزد مشمول کسر حق بیمه) از حساب آنها شده تا نسبت به ارسال لیست بیمه و پرداخت حق بیمه اقدام کنند.
چالش‌های پیش‌روی پلتفرم‌ها در اجرای بیمه تأمین اجتماعی رانندگان
پس از ابلاغ این آیین‌نامه شرکت‌های تپسی، اسنپ و ماکسیم طی نامه‌ای درخواست اصلاحاتی در پیش‌نویس آیین‌نامه بند چ ماده ۲۸ قانون برنامه هفتم پیشرفت و موضوع بیمه تأمین اجتماعی ارائه دهندگان خدمات حمل‌ونقل بار و مسافر کردند.
در این نامه آمده است که آیین‌نامه مذکور اگرچه در اجرای بند ج ماده ۲۸ قانون برنامه هفتم پیشنهاد شده اما متن این آیین‌نامه فراتر از قانون رفته است. توضیح آن که در بند ج ماده ۲۸ قانون برنامه هفتم آمده است «ارائه‌دهندگان خدمات حمل‌ونقل بار و مسافر که از طریق سکو (پلتفرم‌های مجازی) به فعالیت مشغول بوده و بیمه بازنشستگی ندارند مجاز به بیمه کردن خود نزد سازمان تأمین اجتماعی هستند. آیین نامه اجرایی موضوع این بند به پیشنهاد وزارت تعاون کار و رفاه اجتماعی حداکثر ظرف ۳ ماه پس از لازم الاجرا شدن این قانون تهیه می‌شود و به تصویب هیئت وزیران می‌رسد.» بر این اساس آنچه حکم این ماده است عبارت است از تجویز رانندگان به بیمه کردن خویش نزد سازمان تأمین اجتماعی است در حالی که آیین‌نامه پیشنهادی در ماده ۱ خود تعریف ارائه دهندگان خدمات حمل‌ونقل بار و مسافر را بر خلاف تعریف قانون به شاغلان صاحبان و مدیران سکوها توسعه داده است.
مخالفت پلتفرم‌ها با تکلیف پرداخت حق بیمه از تراکنش‌های رانندگان
در ماده ۳ صاحبان سکوها پلتفرم‌ها مکلف شده‌اند نسبت به ارسال لیست بیمه و پرداخت حق بیمه برای ارائه‌دهندگان خدمات حمل‌ونقل بار و مسافر اقدام کنند در حالی که ماده ۲۸ اساساً حکمی در خصوص تکلیف کردن صاحبان پلتفرم‌ها به ایجاد هر گونه پوشش بیمه‌ای برای رانندگان ندارد. تبصره ۲ ماده ۳ از این حد هم فراتر رفته و سازمان تأمین اجتماعی را مجاز کرده حسب توافق با سکوها درصدی از کل تراکنش‌های هر سکو را به عنوان حق بیمه دریافت کنند.
بنا به مراتب و با توجه به این که؛
- آیین‌نامه نمی‌تواند از چارچوب قانونی که برای اجرای آن تدوین می‌شود فراتر رود و تکلیفی فرای آن ایجاد کند.
- ایجاد هر گونه تکلیف برای صاحبان سکوها به پرداخت هر گونه حق بیمه مغایر با ماهیت کسبوکار این شرکت‌ها است زیرا در این کسب‌وکارها راننده از پلتفرم خدمات نرم‌افزاری دریافت می‌کند و بابت آن کمیسیون به شرکت پرداخت می‌کند و در نتیجه غیر ممکن است بتوان تصور کرد که خدمات‌دهنده یعنی پلتفرم باید به خدمات گیرنده یعنی راننده حق بیمه پرداخت کند.
- ایجاد هر گونه تکلیف برای پلتفرم‌ها به تخصیص درصدی از کل تراکنش‌های هر سکو فاقد مبنای قانونی است و هزینه مالی غیر قابل تحملی به این شرکت‌ها وارد می‌کند که در حال حاضر نیز درگیر بار مالی ایجاد شده از سوی ادارات مالیات شهرداری‌ها و… است.
در این نامه آمده است که اصلاح متن کنونی آیین‌نامه ضروری به نظر می‌رسد. بدیهی است این شرکت‌ها همچنان که در جلسات منعقده نیز اعلام آمادگی کرده‌اند می‌توانند بخشی از طرح‌های تشویقی خود را صرف تشویق رانندگان به بیمه خویش فرما کنند و حسب سیاست‌های داخلی خود بخشی از مشوق رانندگان را در قالب مشارکت در پرداخت حق بیمه خویش فرما تعریف کنند اما تعیین درصدی از کل تراکنش‌های این شرکت‌ها به عنوان حق بیمه و تکلیف کردن به پرداخت آن ایجاد تکلیف مالایطاق است.
این مصوبه بر اساس بند چ ماده ۲۸ قانون برنامه پنج‌ساله هفتم توسعه جمهوری اسلامی ایران به تصویب رسیده و هدف آن حمایت از رانندگانی است که به‌صورت مستقل در حوزه حمل‌ونقل بار و مسافر فعالیت می‌کنند. بر اساس این مصوبه، رانندگان فعال در سکوهای مجازی حمل‌ونقل بار و مسافر از جمله تاکسی‌های اینترنتی، به‌عنوان شاغلین مستقل تحت پوشش بیمه تأمین اجتماعی قرار خواهند گرفت. این اقدام به رانندگان امکان می‌دهد از مزایای بیمه بازنشستگی، درمان و سایر خدمات بیمه‌ای بهره‌مند شوند. جزئیات اجرایی و نحوه ثبت‌نام رانندگان برای استفاده از بیمه تأمین اجتماعی به‌زودی از سوی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و سازمان تأمین اجتماعی اعلام خواهد شد.