پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
NFT یک ابزار است، نه کالایی برای سرمایه‌گذاری
سوگل ثابت‌فر، هم‌بنیان‌گذار مومنت‌اسپرت در رویداد ۹ ژانویه از کاربردهای NFT گفت
سوگل ثابت‌فر، هم‌بنیان‌گذار مومنت‌اسپرت یکی از سخنرانان در چهارمین رویداد ۹ ژانویه بود که در ارائه‌ای با عنوان «آیا NFT مرده است؟» توضیح داد که اگر می‌خواهیم از NFT استفاده کنیم باید این موضوع را بپذیریم که این توکن یک ابزار است و باید آن را به‌عنوان یک ابزار در کسب‌وکارها شناخت. او همچنین توضیح داد که NFTها راه تازه درآمدی برای باشگاه‌های ورزشی هستند، نمونه آن هم مومنت‌اسپرت است که لحظات ورزشی و دارایی‌های باشگاه‌ها و ورزشکاران را به NFT تبدیل می‌کند و در اختیار هوادارانشان می‌گذارد.
در ادامه، متن صحبت‌های سوگل ثابت‌فر، هم‌بنیان‌گذار مومنت‌اسپرت را در چهارمین رویداد ۹ ژانویه می‌خوانید.
آیا NFT مرده است؟
زمان آن رسیده که کمی بیشتر در مورد «NFT» بحث کنیم. این موضوع از حوزه‌های مهم بلاکچین است که شاید کمتر به آن پرداخته‌ایم و به همین دلیل سؤالات زیادی در مورد آن داریم. یکی از سؤالات اصلی این است که آیا NFT مرده است؟ آیا امیدی به آن وجود دارد یا باید به دنبال چیزهای دیگری برویم؟
در ابتدا باید کمی به عقب برگردیم و ماجرای NFT را مرور کنیم. تقریباً با شروع کرونا، ارزش معاملات NFTها به بیش از ۴۰ میلیارد دلار رسید و این صنعت شروع به رقابت با بازار هنر کرد. رشد اقتصادی جدیدی در این راستا شکل گرفت و نشان داد که در حال کشف یک بازار جدید هستیم؛ سرمایه‌گذاری‌های عظیمی در این حوزه صورت گرفت که می‌توانست بسیار جذاب باشد. اما این روند خیلی طول نکشید و متأسفانه در سال ۲۰۲۲، حبابی که در این بازار شکل گرفته بود ترکید و بازار با افت ۹۷ درصدی مواجه شد. حتی شاید بدتر از آن، چیزی که در اینجا مشاهده می‌کنیم، از دست رفتن دو تریلیون دلار ارزش بازار در نتیجه ترکیدن این حباب است. این اتفاق یکی از دلایل اصلی است که وقتی درباره NFT با دیگران صحبت می‌کنید، اغلب آنها عقب می‌روند و علاقه‌ای به این حوزه ندارند. اما آیا واقعاً این پایان NFT است یا نه؟
سرمایه‌گذاری در NFTها ناامیدکننده بود
بااین‌حال، ناامیدی در حوزه NFTها تنها مربوط به بخش سرمایه‌گذاری در این حوزه است. NFTها همچنان در حوزه‌هایی مانند متاورس و بازی‌های دیجیتال به رشد و حیات خود ادامه می‌دهند. یک آمار ناامیدکننده دیگر این است که ۹۸ درصد از NFTها پس از ورود به بازار، در سه روز اول ۵۰ درصد افت قیمت دارند و این در بازار سرمایه‌گذاری بسیار نگران‌کننده است. از سوی دیگر، ۵۰ درصد از معاملات NFTها کمتر از ۲۰۰ دلار ارزش تراکنش دارند. وقتی شما وارد چنین بازاری می‌شوید، این آمار نشان می‌دهند که اوضاع سرمایه‌گذاری در NFTها به‌شدت رو به افول است. اما یک نکته جالب‌تر وجود دارد: از هر ۱۰ نفر آمریکایی، تنها یک نفر در حال سرمایه‌گذاری در این حوزه است. در واقع، چیزی که ما در «مومنت» بر آن تأکید داریم، این است که ۷۰ درصد از آمریکایی‌ها حتی مفهوم NFT را نمی‌دانند. باید بر شناخت مفهوم NFT برای کاربران تمرکز بیشتری انجام شود.
NFTها در حوزه‌های مختلفی مانند متاورس، ورزش، هنر و بازی‌های دیجیتال همچنان به رشد خود ادامه می‌دهند. در ورزش، به‌ویژه در فوتبال، NFTها به طور چشمگیری مطرح شده‌اند؛ بنابراین، هنوز هم می‌توان به NFT امیدوار بود.
باید به NFT به‌عنوان ابزار نگاه کنیم نه یک کالای سرمایه‌گذاری
تغییر امری مهم برای ادامه حیات بازار NFT است. مقصود از تغییر، تبدیل و استفاده از NFT به‌عنوان یک ابزار برای حل نیازهای مشتریان است.
بازار NFT همچنان وجود دارد، اما به نظر می‌رسد که نیاز به تغییراتی دارد تا بتواند دوام بیشتری داشته باشد. این تغییر می‌تواند در نحوه نگاه ما به NFT و نحوه استفاده از آن باشد. برای ما، NFT یک فناوری و ابزار است و چیزی بیشتر از این از آن نمی‌خواهیم. یعنی به‌جای دیدن NFT به‌عنوان یک کالای سرمایه‌گذاری، باید از آن به‌عنوان ابزاری برای حل مسائل مشتریان استفاده کنیم. در این صورت، NFT می‌تواند رشد کند و خلاقیت ما می‌تواند آن را به‌درستی نشان دهد.
آیا مشتری شما به NFT نیاز دارد؟ اگر پاسخ مثبت باشد، در نتیجه NFT ابزار مناسب کار شماست، اما نباید به آن بیشتر از یک ابزار نگاه کرد.
در وب ۳ از NFTها به‌عنوان وثیقه استفاده می‌شود
اخیراً توجه زیادی به حوزه مالی وب ۰٫۳ شده و توکن‌سازی دارایی‌ها مانند املاک به یکی از روندهای مهم تبدیل شده است. توکن کردن دارایی‌های واقعی که ذاتاً ارزشمند هستند، از جمله NFTها، مفهومی جالب و نوآورانه به نظر می‌رسد. جالب است بدانید که در دنیای مالی وب ۰٫۳، از NFTها به‌عنوان وثیقه نیز استفاده می‌شود.
اما می‌خواهم توجه شما را به حوزه مالی وب ۰٫۳ جلب کنم. اگر این تحول در دنیای وب ۰٫۳ رخ دهد و مردم بتوانند با پیچیدگی‌های بلاکچین ارتباط برقرار کنند، آنگاه ما قادر خواهیم بود از ویژگی‌ها و ابزارهای بلاکچین به‌درستی استفاده کنیم.
در دنیای مالکیت معنوی، به‌وضوح می‌توان دید که NFTها ابزاری بسیار مفید هستند. در جهانی که مالکیت معنوی به‌درستی تعریف نمی‌شود، NFT به‌عنوان ابزاری برای اثبات مالکیت و استفاده از آن در حوزه‌های مختلف شناخته شده است. جالب است بدانید که برندهای بزرگی همچون هرمس و نایکی از NFTها به طور قانونی استفاده کرده‌اند و آنها را به‌عنوان سند به کار برده‌اند؛ بنابراین، در فضای ما که کپی‌رایت معنای دقیقی ندارد، استفاده از NFT می‌تواند بسیار مفید واقع شود.
NFTها راه تازه درآمدی برای باشگاه‌های ورزشی هستند
علاوه بر این، NFTها در دنیای ورزش نیز به‌طور گسترده‌ای مورد استفاده قرار می‌گیرند. برای هواداران ورزش، NFTها به یک روش دیجیتال جدید برای ابراز حمایت از تیم‌ها و ورزشکاران تبدیل شده است. از طرفی، این روش به‌عنوان یک راه درآمدی جدید برای باشگاه‌ها و ورزشکاران نیز شناخته می‌شود. این جذابیت‌ها باعث شده که NFTها در دنیای ورزش رشد کنند.
بازار NFT یک بازار بکر و پر از فرصت در ایران برای کسب‌وکارها است. حال سؤال اینجاست که در ایران چه اتفاقی برای NFTها افتاده است و چقدر از این فناوری استفاده می‌شود؟ متأسفانه در کنار خلأهای قانونی، مشکل شفافیت اطلاعات نیز در ایران وجود دارد و داده‌های دقیقی در مورد میزان استفاده از NFTها در کشور موجود نیست. بااین‌حال، می‌توان گفت که روزبه‌روز افراد بیشتری در ایران از NFTها استفاده می‌کنند و این می‌تواند نشان‌دهنده وجود یک بازار بکر و پتانسیل برای راه‌اندازی کسبوکارهای جدید باشد.
نکته جالبی که در دنیا نیز صادق است، این است که نسل جدید به‌مراتب بیشتر از نسل‌های قبلی از فناوری‌ها استقبال می‌کند و علاقه بیشتری به بلاکچین و NFTها دارد. به همین دلیل، اکنون زمان آن است که ما به‌عنوان کسانی که کسب‌وکار راه‌اندازی می‌کنیم، به این فکر کنیم که چگونه می‌توانیم از این فناوری‌ها به نفع مشتریان خود استفاده کنیم. سؤالی که باید به آن پاسخ دهیم این است که مشتریان ما که اکنون با نسل جدیدی وارد بازار می‌شوند، چه نیازهایی دارند و چگونه می‌توانیم به این نیازها پاسخ دهیم.
داستان NFT در مومنت‌اسپرت
مومنت در دل یک استارتاپ استودیو به نام «چینوا» شکل گرفت. در ابتدا، ما شروع به بررسی بازار NFT در دنیا و ایران کردیم. در دنیا، کارهای بسیاری در این حوزه انجام شده بود و بسیار جذاب به نظر می‌رسید، اما در ایران به دلیل کمبود اطلاعات، همه چیز بیشتر شبیه حدس و گمان بود. این یکی از مشکلات بزرگ ما بود و به همین دلیل مجبور شدیم که هفت یا هشت حوزه مختلف را بررسی کنیم.
در این حوزه‌ها، ما به دنبال شناسایی مشکلاتی بودیم که می‌توانستیم با استفاده از NFTها برای آنها راه‌حل ارائه دهیم. در این مسیر، متوجه شدیم که یکی از چالش‌های اصلی این است که چگونه می‌توانیم مفهوم NFT را به مشتریان ایرانی معرفی کنیم. چرا که بسیاری از آنها هنوز اطلاعات کافی در مورد NFT و بلاکچین نداشتند و پذیرش این مفاهیم در بازار ایران دشوار بود. به همین دلیل، تصمیم گرفتیم که وارد حوزه نیکوکاری شویم. از طریق این حوزه، توانستیم داده‌ها و اطلاعات زیادی جمع‌آوری کنیم که نشان می‌داد مردم چه نوع واکنشی به NFTها دارند و چگونه با آنها برخورد می‌کنند. در نهایت، با استفاده از این اطلاعات، توانستیم «مومنت‌اسپرت» را راه‌اندازی کنیم و به کسب‌وکار خود ادامه دهیم.
در «مومنت‌اسپرت»، ما لحظات ورزشی و دارایی‌های باشگاه‌ها و ورزشکاران را به NFT تبدیل می‌کنیم و به هواداران آنها ارائه می‌دهیم. اما مهم‌ترین نکته‌ای که برای ما وجود دارد این است که کاربران ما هیچ دغدغه‌ای در مورد پیچیدگی‌های بلاکچین و NFT ندارند. ما NFT را به یک ابزار تبدیل کرده‌ایم و این یکی از دستاوردهای ارزشمندی است که به آن دست پیدا کردیم.
رویکرد کسبوکارهای بلاکچین باید حل مسئله باشد
ما اغلب در مورد کسبوکارهای بلاکچینی صحبت می‌کنیم، اما از نظر من کسبوکارهای بلاکچینی فقط کسب‌وکارهایی هستند که از بلاکچین و NFT استفاده می‌کنند. نکته مهم‌تر این است که این کسب‌وکارها مشکلاتی را در یک حوزه خاص حل می‌کنند؛ بنابراین شاید لازم نباشد که به آنها عنوان «کسبوکارهای بلاکچینی» بدهیم و بهتر است که بلاکچین را به‌عنوان یک ابزار جامع‌تر و بزرگ‌تر در نظر بگیریم و کسب‌وکارها را بر اساس حوزه‌ای که در آن مشکل را حل می‌کنند، دسته‌بندی کنیم. این رویکرد می‌تواند دنیای بلاکچین را جذاب‌تر کند و به ما این امکان را بدهد که مخاطب عام را نیز در نظر بگیریم.
جمع‌بندی تمام صحبت‌های ما این است که NFT و بلاکچین در اصل فناوری و ابزار هستند، و باید آنها را در همین حد نگه داریم و از این ابزارها به طور مفید استفاده کنیم. وقتی NFT و بلاکچین را هدف قرار ندهیم و آنها را به‌عنوان ابزار در نظر بگیریم، قادر خواهیم بود که از پتانسیل واقعی این فناوری‌ها به بهترین شکل بهره‌برداری کنیم.