پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
رقابت یا بی‌اخلاقی کسب‌وکار؟ / گفت‌وگو با مدیرعامل شرکت سامانه الکترونیک انصار درباره پروژه کارت شهروندی شیراز
هفته گذشته خبری را در سایت راه پرداخت با تیتر «بانک انصار از پروژه کارت شهروندی در شیراز کنار گذاشته شد» به نقل از خبرگزاری‌های فعال در شیراز بازنشر کردیم. ماجرا این بود که بانک انصار با وجود 6 سال ارائه خدمت در حوزه پرداخت خرد الکترونیکی به هم‌وطنان شیرازی از این پروژه کنار گذاشته شده است و اکنون بانک شهر جای این بانک را برای ارائه سرویس کارت شهروندی گرفت؛ سرویسی که به گفته همشهریان شیرازی، فرقی با قبل نکرده است هر چند که مدیران بانک شهر ادعا می‌کنند قرار است سرویس‌های جدیدی روی این کارت به شیرازی‌ها ارائه شود.
.
بازتاب یک خبر در رسانه‌های اجتماعی
این خبر در شبکه‌های اجتماعی بازتاب زیادی در بین متخصصین فعال این صنعت داشت و نظرات زیادی بیان شد؛ برخی این کار را هدررفت منابع ملی می‌دانند و برخی هم آن را بی‌اخلاقی کسب‌وکار می‌دانند. برخی هم آن را امری عادی در فضای رقابت و کسب‌وکار می‌دانند و معتقدند در صورت درجا زدن یک پیمانکار، پیمانکار قوی‌تری باید جایش را بگیرد. حتی بحث‌های زیادی در خصوص جنبه‌های فنی سرویس هر دو بانک در ارائه این سرویس شد. همه این‌ها باعث شد از نزدیک به بررسی آنچه اتفاق افتاده است بپردازیم. از همین رو به سراغ دکتر محمدحسین مدرسی رفتیم. او دانش‌آموخته مهندسی سخت‌افزار از دانشگاه علم و صنعت است و بعد از آن به ترتیب در رشته‌های eLearning و علوم کامپیوتر در انگلستان مدارک کارشناسی ارشد و دکترای خود را دریافت کرده است. مدرسی اکنون مدیرعامل شرکت سامانه الکترونیک انصار است که مجری پروژه‌های پرداخت الکترونیک بانک انصار است، شرکتی با حدود 50 نفر پرسنل. یک ساعتی را دفترش مهمان می‌شویم تا ببینم قضیه از چه قرار است.
.
کارت بلیت یا کارت شهروندی؟
او صحبت‌هایش را معرفی خودش و شرکت شروع می‌کند: «تخصص من روی کارت‌های هوشمند است و شرکت سامانه الکترونیک انصار بخشی از عملیات فناوری اطلاعات بانک انصار را با گرایش کارت‌ها و تجهیزات نوین پرداختی انجام می‌دهد. اولین پروژه ما در خصوص پرداخت‌های خرد در شیراز بود. همان زمان در آنجا به جای کارت بلیت، بحث کارت شهروندی را مطرح کردیم که مورد استقبال هم قرار گرفت. منظور ما از کارت شهروندی این بود که خارج از کارت بلیت اتفاق بیفتد و به کاربر نهایی مجموعه‌ای از خدمات ارائه شود که یکی از آن‌ها در حوزه حمل‌ونقل عمومی باشد؛ یعنی یک نفر صادرکننده باشد و به تعداد زیادی پذیرنده در حوزه حمل‌ونقل و دیگر حوزه‌های پرداخت خرد وجود داشته باشد.
به شیراز رفتیم؛ متوجه شدیم که در شیراز از قبل یک سری دستگاه کارت‌خوان خریداری شده بود و پیشنهاد دادیم که کار را روی همان کارت‌خوان‌ها ادامه دهند و دیگر هزینه مجدد به سیستم تحمیل نکنیم. البته ما یک سری از استانداردها را روی آن دستگاه‌ها مانند استفاده از SAM ماژول پیاده‌سازی کردیم و فکر کنم اولین جایی بود که از SAM ماژول استفاده کرد.»
.
هیچ بانکی حمایت نکرد!
او در ادامه می‌گوید: «در ابتدا از کارت مایفرکلاسیک استفاده کردیم و پروژه را با 400 هزار کارت شروع کردیم و این اواخر به 830 هزار کارت رسید. همزمان در همان ابتدا چند تاکسی را هم پایلوت کردیم اما مشکلی که داشت این بود که کسی هزینه تاکسی را تقبل نمی‌کرد و آن را بر عهده بانک‌ها انداختند. با این وجود، ما با سازمان شهرداری‌ها هم در خصوص تجهیز تاکسی‌های کل کشور صحبت کردیم و برآورد کردیم که چیزی بین 300 تا 400 میلیارد تومان سرمایه‌گذاری لازم است که کل تاکسی‌های کشور را به این سامانه تجهیز کنیم. واضح بود بانک انصار به‌تنهایی نمی‌تواند از پس این کار بربیاید و نهایتاً سازمان شهرداری‌ها حدود 4 سال پیش اکثر بانک‌ها را دعوت به سرمایه‌گذاری کردند و در رویدادی دو روزه جوانب مختلف این پروژه را برای نمایندگان بانک‌ها روشن کردیم، ولی هیچ بانکی حاضر به مشارکت در این کار نشد به‌جز بانک ملی که آن هم به جایی نرسید. ما کار خود را در شیراز ادامه دادیم تا اینکه تقریباً از یک سال و نیم پیش شهرداری شیراز اعلام کرد که می‌خواهد با بانک شهر کار کند.»
.
شهرداری شیراز رغبتی به توسعه کارت شهروندی انصار نداشت
علی‌رغم اینکه پروژه شیراز در قالب کیف پول آغاز شد اما شیرازی‌های عملاً از آن در حد یک کارت بلیت الکترونیک بیشتر استفاده نمی‌کردند. دلیلش را از مدرسی جویا می‌شویم؛ او می‌گوید: «شیراز نه‌تنها تغییر و تحول مدیریتی داشت بلکه ما هم هرچه به دنبال توسعه بودیم هیچ جوابی دریافت نمی‌کردیم. حتی اخیراً شنیده‌ام که گفته می‌شود کارتی که ما در شیراز ارائه کرده‌ایم یک کارت تک منظوره است درحالی‌که این‌طور نیست و از اول هم با عنوان کارت شهروندی طراحی‌شده است ولی از سمت شهرداری رغبتی برای گسترش آن وجود نداشت. در حال حاضر در شیراز این کارت‌ها فقط در اتوبوس‌رانی و پرداخت صدقات کاربرد دارد. شاید بد نباشد این را هم بگویم که ما چند سال پیش، 200 صندوق الکترونیک صدقات رایگان هم به کمیته امداد اهدا کردیم که یکی از کاربردهای کارت شهروندی انصار، پرداخت الکترونیکی صدقات است. علاوه بر این، مدتی هم با مترو شیراز جلساتی داشتیم در خصوص اینکه اگر جایی کمکی از ما برمی‌آید همکاری داشته باشیم که بعد از مدتی دیگر از سمت مسئولین مترو دنبال نشد. ما حتی به شیراز این پیشنهاد را دادیم بین کارت یزد و کارت شیراز رومینگ انجام دهیم و این کارت‌ها بین این دو شهر استفاده شود، اما قبول نکردند؛ ولی ما کار مشابهی را در استان یزد با هماهنگی شهرداری و استانداری یزد انجام دادیم که اکنون کارت شهرهای این استان در یکدیگر قابل پذیر است.
.
هزینه برای کارت‌هایی با تکنولوژی کارت‌های قدیمی
اخیراً تابلوهایی را در شیراز دیده‌ام مبنی بر اینکه مردم دیگر از این کارت‌های فعلی استفاده نکنند و بروند کارت‌های جدید بگیرند (+)(+). جالب اینجاست که کارت‌های جدیدی که می‌خواهند جایگزین کارت‌های ما بکنند بر مبنای همان تکنولوژی قدیم کارت‌های ماست. درصورتی‌که بعد از گذشت 6 سال باید تکنولوژی بکار رفته در کارت هم پیشرفت می‌کرد؛ یعنی هزینه تعویض کارت‌ها در این شرایط، حداقل چیزی حدود یک میلیارد تومان می‌شود که به‌نوعی مردم باید هزینه‌اش را بدهند. حتی ما به همکارانمان در بانک شهر پیشنهاد دادیم که حداقل این هزینه را در شهری که این فناوری را ندارد انجام دهید، نه درجایی که همان فناوری مشابه وجود دارد.»
.
این بی‌اخلاقی کسب‌وکاری است
آن‌طور که مدیرعامل سامانه الکترونیک انصار می‌گوید کارت‌هایی که بانک شهر به شیرازی‌ها ارائه کرده همان کارتی است که از 6 سال پیش در دست شیرازی‌هاست؛ یعنی تمام خدماتی که کارت جدید می‌تواند بدهد، کارت قبلی هم می‌توانست! اما مسئله کجاست؟ مدرسی دراین‌باره می‌گوید: «تنها فرقی که وجود دارد این است که درگذشته برخی سازمان‌ها و پذیرنده‌ها نمی‌خواستند این کارت‌ها را بپذیرند ولی ظاهراً با آمدن کارت‌های جدید تمایل به پذیرش پیدا کرده‌اند (+). به خاطر همین من فکر می‌کردم که بانک جدید، شاید حداقل کارتی با تکنولوژی جدیدتر ارائه دهد اما این‌طور نبود. به نظرم این کار از اخلاق حرفه‌ای به دور است! چراکه ما در شیراز فقط صادرکننده کارت بودیم و هیچ شکایتی در خصوص کارت نداشتیم و ما راهکارهای متفاوتی برای شهر شیراز ارائه کردیم ولی از سوی مدیران استقبالی نشد.»
.
انصار 6 کانال شارژ کارت شهروندی دارد
او در ادامه صحبت‌هایش می‌گوید: «علاوه بر این‌ها، انصار این ادعا را دارد که 6 کانال شارژ برای کیف پول الکترونیک دارد. باجه، دستگاه کارت‌خوان، بستر USSD، اینترنت، دستگاه‌های خودپرداز بانک انصار و دستگاه‌های پیش خوان بانک انصار یا همان Cashless. حتی ما حدود 50 عدد از این دستگاه‌های خودپرداز غیر نقدی را برای شهر شیراز خریداری کردیم و به آنجا بردیم اما با گذشت بیش از یکسال اجازه نصب به ما نداند. جالب است این را هم بدانید که بانک انصار در حال حاضر حدود 5 هزار دستگاه خودپرداز غیرنقدی خریداری کرده است که در تمامی شهرهایی که حضور داریم به‌زودی نصب و راه‌اندازی خواهند شد.»
.
به جای گرفتن بازار یکدیگر، بازار را گسترش دهیم
مدرسی درباره این پروژه حرف برای گفتن زیاد دارد ولی ترجیح می‌دهد حرف‌هایش رسانه‌ای نشود و در درباره اتفاقی که در شیراز افتاده است حرف آخرش را می‌زند و گوید: «این حوزه‌ای است که بانک‌ها زیاد در آن ورود نکردند. این چند بانکی هم که هستند اگر بخواهند در مسیر همدیگر وارد شوند کار جالبی نیست. این بازار بزرگی است و نیازی به داخل شدن به کسب‌وکار دیگری نیست. امیدوارم که به اخلاق حرفه‌ای برگردیم و خواهشم از همکاران این است که در کنار منفعت‌های کسب‌وکاری به فکر مردم و منافع ملی هم باشند.»
.
کارت شهروندی انصار در 6 شهر فعال است
از مدیرعامل شرکت سامانه الکترونیک انصار در خصوص وضعیت دیگر پروژه‌هایشان در شهرهای دیگر می‌پرسیم. او می‌گوید: «ما در شهرهای یزد، ساری، سنندج، ساوه، گنبد، دزفول، اندیمشک و اردکان هم حضور داریم (+). در دو شهر ساری و ساوه به‌شدت سرعت توسعه و پیشرفت بالا بوده و همراهی و همدلی خیلی خوبی بین نهادها نسبت به دیگر شهرها در این دو شهر داشته‌ایم. کاری که نتوانستیم در شیراز انجام دهیم را در شهر ساری انجام دادیم و در این شهر 6 خدمت کارت شهروندی فعال است. این کارت‌ها در اتوبوس‌ها، ون و تاکسی‌ها، پارکومتر، نانوایی، پرداخت صدقه، استخر و … قابل‌استفاده است. در ساوه نیز 4 خدمت فعال و بزودی 2 خدمت دیگر اضافه خواهد شد که شهربازی یکی از آنان است.»
.
آنچه خواندید گزارشی بود از گفت‌وگوی اختصاصی سایت تحلیلی خبری راه پرداخت با مدیر عامل شرکت سامانه الکترونیک انصار؛ سایت راه پرداخت در تلاش است به منظور روشن‌تر شدن این موضوع با یکی از مدیران ارشد بانک شهر نیز مصاحبه داشته باشد.